ترجمه قرآن (مشکینی)
 | |
| اطلاعات کتاب | |
|---|---|
| نویسنده | علی‌اکبر فیض مشکینی |
| موضوع | ترجمه قرآن |
| سبک | روان و تفسیری |
| زبان | فارسی |
| ویراستار | حسین استادولی |
| اطلاعات نشر | |
| ناشر | الهادی (نخستین چاپ)، مجمع جهانی اهل‌بیت، اسوه |
| محل نشر | قم |
| تاریخ نشر | ۱۳۸۰ش (نخستین چاپ) |
ترجمه قرآن مشکینی ترجمه‌ای فارسی از قرآن اثر علی مشکینی که مورد قبول قرآن‌پژوهان قرار گرفته است. این ترجمه به دقت در ترجمه و روانی متن، توصیف شده است. مترجم در کنار برگردان فارسی متن قرآن، نکات توضیحی و تفسیری لازم برای فهم بهتر معانی آیات را افزوده و احتمالات مختلف معنایی را هم ذکر کرده است.
منتقدان، استفاده از واژگان عربی به‌جای فارسی، دقت ناکافی در ترجمه برخی کلمات و عبارات با وجود دقت قابل قبول در مجموع، تعدد روش در ترجمه، ابهام معنایی و ناهمگونی ناشی از چندمعنایی شدن آیات را از جمله ایرادات وارد بر این ترجمه دانسته‌اند.
ترجمه قرآن مشکینی، نخستین بار در سال ۱۳۸۰ش توسط نشر الهادی منتشر شده و سپس ناشران دیگر از این ترجمه بهره گرفته‌اند.
معرفی و جایگاه
ترجمه فارسی قرآن ارائه‌شده توسط علی مشکینی، یکی از ترجمه‌های فارسی قرآن توسط علمای شیعه است.[۱] بهاءالدین خرمشاهی، قرآن‌پژوه شیعه، بعد از ذکر نقدهای این ترجمه، در نگاه کلی، ترجمه مشکینی را ترجمه‌ای مورد قبول معرفی می‌کند.[۲] از نگاه او، اگر این ترجمه چندین بار ویراستاری شود، می‌تواند به ترجمه‌ای ماندگار تبدیل شود.[۳] محمدرضا انصاری، پژوهشگر قرآنی، نیز بر این باور است که اگر این ترجمه دقیق‌تر و عمیق‌تر ویرایش شود، باتوجه به نکاتی که دربردارد می‌تواند یکی از مشهور‌ترین ترجمه‌های قرآن باشد.[۴]
مشکینی ترجمه‌های موجود را دارای اشکال می‌دانست؛ به همین جهت برآن شد تا ترجمه جدیدی برای قرآن عرضه کند.[۵] طبق گزارش مترجم، این ترجمه در مدت ۱۷ ماه به اتمام رسیده و با انجام ویراستاری و بازنگری در مدت سه سال ارائه شده است. ویراستاری این ترجمه را حسین استادولی به عهده داشته است. مترجم در نوشتار خود مهارت ویراستار را می‌ستاید و آشنایی با او را نعمتی از جانب خدا عنوان می‌کند.[۶] ویراستار نیز این ترجمه را از جمله ترجمه‌های دقیق و کم‌اشتباه دانسته است.[۷]
مترجم
علی‌اکبر فیض مشکینی معروف به علی مشکینی اردبیلی (درگذشت: ۱۳۸۶ش) مفسر، فقیه و استاد حوزه علمیه قم بود. آثار وی در موضوعاتی چون قرآن، فقه، اصول و اخلاق است. عضویت و ریاست مجلس خبرگان رهبری، عضویت و ریاست جامعه مدرسین حوزه علمیه قم از جمله مناصب اوست.[۸] مشکینی در شهرهای قم[۹] و تبریز[۱۰] امام جمعه بوده است.
ویژگی‌های ترجمه
طبق گفته قرآن‌پژوهان، ترجمه قرآن مشکینی ویژگی‌هایی دارد:
- روان و همه‌فهم.[۱۱]
- دقت بالا در ترجمه کلمات[۱۲] همچون: ادات حصر و تاکید، افعال معلوم و مجهول، زمان افعال، مفعول مطلق.[۱۳]
- جا نیفتادن ترجمه حروف و کلمات در عبارت.[۱۴]
- بیان احتمالات مختلف معنایی.[۱۵]
- افزودن نکات توضیحی و تفسیری برای فهم بهتر معانی آیات.[۱۶]
- ذکر نکات ادبی، تاریخی، اعتقادی، فقهی، اخلاقی و تمثیلی که طبق اذعان مترجم، در ترجمه‌های دیگر نیست.[۱۷]
نقدها
قرآن‌پژوهان در ارزیابی ترجمه علی مشکینی، نقدهایی را مطرح کرده‌اند:
- استفاده از واژگان عربی به‌جای فارسی.
- دقت ناکافی در ترجمه برخی کلمات و عبارات همچون: رحمن، رحیم و اله.
- تعدد روش در ترجمه، در برخی موارد ترجمه تحت‌اللفظی و در مواردی آزاد و تفسیری.
- قرار نگرفتن توضیحات اضافی داخل پرانتز در برخی موارد.
- استفاده از مترادف‌های پی‌در‌پی.
- یکسان نبودن ترجمه آیات مشابه.
- ترجمه تفسیری حروف مقطعه.
- ناهمگونی معنایی ناشی از چندمعنایی ذکر شدن آیات.
- ابهام معنایی و روان نبودن در برخی موارد.
- منعکس شدن برخی حروف عربی در ترجمه که در زبان فارسی معادل ندارند. مانند: واو استیناف و واو و أَم زائد.[۱۸]
- انحصاری پنداشتن ترجمه برخی کلمات.
- استفاده از داده‌های علوم تجربی در ترجمه، با وجود احتمال ابطال در علم تجربی.[۱۹]
چاپ و نشر
ترجمه قرآن علی مشکینی برای نخستین بار در سال ۱۳۸۰ش توسط نشر الهادی در قم عرضه شد.[۲۰] پس از آن، مجمع جهانی اهل‌بیت،[۲۱] انتشارات اسوه[۲۲] و مؤسسه علمی فرهنگی دارالحدیث[۲۳] نیز قرآن با ترجمه مشکینی را منتشر کرده‌اند.
پانویس
- ↑ علیزاده، «یادگار ماندگار نگاهی به کارنامۀ قرآنی آیت‌اللّه مشکینی و ارزیابی مقایسه‌ای ترجمۀ فارسی ایشان از قرآن کریم»، ج۱، ص۸۷.
- ↑ خرمشاهی، بررسی ترجمه‌های امروزین فارسی قرآن کریم، ۱۳۸۸ش، ص۲۹۰.
- ↑ خرمشاهی، بررسی ترجمه‌های امروزین فارسی قرآن کریم، ۱۳۸۸ش، ص۳۰۳.
- ↑ خرمشاهی، بررسی ترجمه‌های امروزین فارسی قرآن کریم، ۱۳۸۸ش، ص۲۸۸-۲۸۹.
- ↑ خوش‌قلب، آیةالله مشکینی از نگاه دیگران، ۱۳۹۳ش، ص۱۱۹ و ۱۵۶.
- ↑ مشکینی اردبیلی، القرآن الکریم (ترجمه مشکینی)، ۱۳۸۱ش، ص۶۱۴.
- ↑ خوش‌قلب، آیةالله مشکینی از نگاه دیگران، ۱۳۹۳ش، ص۳۲۵-۳۲۶.
- ↑ مهریزی، «یادداشت دبیر علمی همایش»، ص۹-۱۳.
- ↑ مهریزی، «یادداشت دبیر علمی همایش»، ص۱۲.
- ↑ «۶ امام جمعه تبریز در گذر زمان»، خبرگزاری حوزه.
- ↑ خرمشاهی، بررسی ترجمه‌های امروزین فارسی قرآن کریم، ۱۳۸۸ش، ص۳۰۳؛ نخعی، «بررسی ترجمۀ قرآن کریم»، ج۱، ص۱۰۹.
- ↑ خوش‌قلب، آیةالله مشکینی از نگاه دیگران، ۱۳۹۳ش، ص۳۲۵؛ امرائی، «تقییم جودة ترجمة القرآن الکریم لآیة الله المشکینی الأردبیلی علی ضوء نظریة "غارسیس"»، ص۲۵۱.
- ↑ نخعی، «بررسی ترجمۀ قرآن کریم»، ج۱، ص۱۰۹-۱۱۰.
- ↑ مشکینی اردبیلی، القرآن الکریم (ترجمه مشکینی)، ۱۳۸۱ش، ص۶۱۴؛ نخعی، «بررسی ترجمۀ قرآن کریم»، ج۱، ص۱۱۰-۱۱۱.
- ↑ مشکینی اردبیلی، القرآن الکریم (ترجمه مشکینی)، ۱۳۸۱ش، ص۶۱۴؛ خوش‌قلب، آیةالله مشکینی از نگاه دیگران، ۱۳۹۳ش، ص۳۲۵.
- ↑ مشکینی اردبیلی، القرآن الکریم (ترجمه مشکینی)، ۱۳۸۱ش، ص۶۱۴؛ نخعی، «بررسی ترجمۀ قرآن کریم»، ج۱، ص۱۱۰.
- ↑ مشکینی اردبیلی، القرآن الکریم (ترجمه مشکینی)، ۱۳۸۱ش، ص۶۱۴.
- ↑ نخعی، «بررسی ترجمۀ قرآن کریم»، ج۱، ص۱۱۱-۱۲۲.
- ↑ حیدری و دیگران، «گونه‌شناسی افزوده‌های تفسیری در ترجمه «علی مشکینی» با رویکرد انتقادی»، ص۱۲۲.
- ↑ علیزاده، «یادگار ماندگار نگاهی به کارنامۀ قرآنی آیت‌اللّه مشکینی و ارزیابی مقایسه‌ای ترجمۀ فارسی ایشان از قرآن کریم»، ج۱، ص۸۳.
- ↑ قرآن حکیم، انتشارات اهل بیت(ع)، شناسنامه کتاب.
- ↑ قرآن کریم، ۱۳۹۶ش، شناسنامه کتاب.
- ↑ قرآن کریم، ۱۳۹۷ش، شناسنامه کتاب.
منابع
- قرآن حکیم، ترجمه علی مشکینی، قم، انتشارات اهل بیت(ع)، بی‌تا.
- قرآن کریم، ترجمه علی مشکینی، قم، اسوه، ۱۳۹۶ش.
- قرآن کریم، ترجمه علی مشکینی، قم، موسسه علمی فرهنگی دارالحدیث، ۱۳۹۷ش.
- القرآن الکریم (ترجمه مشکینی)، قم، نشر الهادی، ۱۳۸۱ش.
- «۶ امام جمعه تبریز در گذر زمان»، خبرگزاری حوزه، تاریخ درج مطلب: ۱۱ خرداد ۱۳۹۶ش، تاریخ بازدید: ۲۴ دی ۱۴۰۳ش.
- امرائی، محمدحسن، «تقييم جودة ترجمة القرآن الكريم لآية الله المشكيني الأردبيلي على ضوء نظرية "غارسيس" (سورة النمل أنموذجًا)»، مجلة اللغة العربیة و آدابها، شماره ۳، اکتبر ۲۰۲۴م.
- حیدری، سارا و دیگران، «گونه‌شناسی افزوده‌های تفسیری در ترجمه «علی مشکینی» با رویکرد انتقادی (موردکاوی سوره الرحمن)»، فصلنامه پژوهش‌های زبانشناختی قرآن، شماره ۱، تیر ۱۴۰۱ش.
- خرمشاهی، بهاءالدین، بررسی ترجمه‌های امروزین فارسی قرآن کریم، قم، ترجمان وحی، ۱۳۸۸ش.
- خوش‌قلب، محمدمهدی، آیةالله مشکینی از نگاه دیگران، قم، مؤسسه علمی فرهنگی‌دار الحدیث، ۱۳۹۳ش.
- علیزاده، حسین، «یادگار ماندگار نگاهی به کارنامۀ قرآنی آیت‌اللّه مشکینی و ارزیابی مقایسه‌ای ترجمۀ فارسی ایشان از قرآن کریم»، در کتاب مجموعه مقالات همایش بزرگداشت آیت‌الله علی مشکینی، قم، مؤسسه علمی فرهنگی‌دار الحدیث، ۱۳۹۲ش.
- مهریزی، مهدی، «یادداشت دبیر علمی همایش»، در کتاب مجموعه مقالات همایش بزرگداشت آیت‌الله علی مشکینی، قم، مؤسسه علمی فرهنگی‌دار الحدیث، ۱۳۹۲ش.
- نخعی، ابراهیم، «بررسی ترجمۀ قرآن کریم»، در کتاب مجموعه مقالات همایش بزرگداشت آیت‌الله علی مشکینی، قم، مؤسسه علمی فرهنگی‌دار الحدیث، ۱۳۹۲ش.
