احیاء المیت بفضائل اهل البیت (کتاب)

احیاء المیت بفضائل اهل البیت

اطلاعات کتاب
نویسنده	جلال الدین سیوطی
موضوع	اهل بیت
سبک	روایی
زبان	عربی
مجموعه	یک جلد
اطلاعات نشر
ناشر	مجمع جهانی اهل بیت
تاریخ نشر	۱۴۲۱ ق

إحْیاءُ الْمَیّت بِفَضائلِ أهْلِ الْبَیْت (ع) اثری به زبان عربی نوشته سیوطی (متوفای ۹۱۱ق) عالم اهل‌سنت که رساله‌ای کوتاه شامل ۶۰ حدیث درباره اهل بیت(ع) است.

درباره مؤلف

حافظ جلال الدین عبد الرحمن بن ابی بکر سیوطی شافعی، عالم اهل سنت و مؤلف آثار بسیار در حدیث، تاریخ و علوم دیگر است. سیوطی در سال ۸۴۹ق در اسیوط مصر متولد شد و از کودکی به آموختن قرآن و حدیث روی آورد. در سال ۸۶۶ق اولین اثر خود را تألیف کرد. آثار او را تا پانصد شمرده‌اند؛ هر چند بسیاری از آنها به دست ما نرسیده است.

نام کتاب

نام‌گذاری کتاب با این عنوان، پیش از سیوطی سابقه نداشته و بعدها علامه هندی حسن بن حسن بخاری قنوجی کتابی را با نام «احیاءُ المیّت بِذِکْر مَناقب اهل البیت(ع)» تألیف کرد.

روش تألیف و محتوای کتاب

این رساله تنها به نقل احادیث پرداخته و مؤلف از خود اظهار نظری ندارد. سیوطی سلسله کامل اسناد هر حدیث را ذکر نکرده، اما در هر حدیث به منبع آن اشاره کرده و مصحح کتاب در پاورقی آدرس آن منابع را به طور کامل آورده است. بنا به شیوه حدیثی اهل سنت، آنچه در این رساله آمده از طریق صحابه یا یکی از اهل بیت پیامبر به آن حضرت مستند شده است. احادیث موجود درباره مجموعه اهل‌بیت(ع) است و کمتر از شخص خاصی سخن گفته است. رساله حاضر به دلیل کوتاه بودن، پیش‌تر ضمن کتاب‌های دیگر و در ادامه آنها مانند «الاتحاف» شبراوی و «العقیلة الطاهرة زینب بنت علی» منتشر شده است.

نگاهی به محتوا

نخستین روایت کتاب از سعید بن جبیر اسدی کوفی (درگذشت ۹۵ق) درباره آیه مودت (قُلْ لاََأَسْئَلُكُمْ عَلَيْهِ أَجْراً إِلاَّ اَلْمَوَدَّةَ فِي اَلْقُرْبى‌ََ) است که او قربی را در این آیه همان خویشاوندان پیامبر(ص) دانسته است.

آخرین روایت کتاب از امام علی(ع) از رسول خداست که فرمود: «خير الناس العرب، و خير العرب قريش، و خير قريش بنو هاشم» بهترين مردم، عرب‌ و بهترين عرب، قريش و بهترين قريش بنى‌هاشم هستند. برخی از محققان براین باورند در صحت اين‌گونه احاديث كه دلالت بر برترى نژادى و امثال اين امور دارند مى‌بايست با ديده ترديد نگريست.

جایگاه اثر

کتاب احیاء المیت را شریف ادریس بن محمد بن حمدون (درگذشت ۱۱۸۳ق) شرح کرده است. این اثر در میان نویسندگان شیعه و سنی شهرت چندانی نداشته، اما میرحامد حسین در عبقات الانوار مفصل از این کتاب استفاده کرده است.

چاپ و ترجمه

این کتاب را انتشارات مجمع جهانی اهل‌بیت، به همراه مقدمات، مؤخرات و ترجمه آن چاپ کرده است. تحقیق و تصحیح این کتاب هم به دست شیخ کاظم فتلاوی و شیخ محمد سعید طریحی انجام پذیرفته و احمد امامی آن را به فارسی برگردانده است. همچنین این کتاب، بارها در هند به زبان اردو ترجمه شده است.

منابع

• سیوطی، جلال‌الدین، إحیاء المیت بفضائل اهل البیت علیهم السلام، تهران، مجمع جهانی اهل بیت، ۱۴۲۱ق.
• داداش‌نژاد، منصور، سیمای دوازده امام در میراث مکتوب اهل‌سنت، قم، بوستان کتاب، ۱۳۹۵ش.
• طباطبایی، عبدالعزیز، أهل البیت فی المکتبة العربیة، قم، آل البیت، ۱۴۱۷ق.