ابورافع: تفاوت میان نسخه‌ها
imported>Mgolpayegani |
imported>Mgolpayegani جز ←منابع |
||
| خط ۴۶: | خط ۴۶: | ||
== منابع == | == منابع == | ||
{{ستون-شروع|۲}} | {{ستون-شروع|۲}} | ||
* آقابزرگ، الذریعه، ج | * آقابزرگ، الذریعه، ج ۱۰. | ||
* ابن‌حجر عسقلانی، احمد بن‌علی، ''الأصابه فی تمییز الصحابه''، بیروت، | * ابن‌حجر عسقلانی، احمد بن‌علی، ''الأصابه فی تمییز الصحابه''، بیروت، دار احیاء التّراث العربی، ۱۳۲۸ق. | ||
* ابن‌حجر عسقلانی، لسان‌المیزان، بیروت، | * ابن‌حجر عسقلانی، لسان‌المیزان، بیروت، ۱۳۹۰ق. | ||
* ابن‌سعد، محمد، الطبقات‌الکبری، به کوشش احسان عباس، بیروت، | * ابن‌سعد، محمد، الطبقات‌الکبری، به کوشش احسان عباس، بیروت، دار صادر. | ||
* ابن‌عبدالبر، محمد، الاستیعاب، به کوشش علی‌محمدالبجاوی، | * ابن‌عبدالبر، محمد، الاستیعاب، به کوشش علی‌محمدالبجاوی، قاهره. | ||
* [[سیدمحسن امین|امین، محسن]]، [[اعیان‌الشیعه]]، بیروت، دارالتعارف، | * [[سیدمحسن امین|امین، محسن]]، [[اعیان‌الشیعه]]، بیروت، دارالتعارف، ۱۴۰۳ق. | ||
* حائری غروی، محمدبن‌علی، | * حائری غروی، محمدبن‌علی، جامع‌الرواة، بیروت، دارالاضواء، ۱۹۸۳م. | ||
* حسینی، هاشم معروف، تاریخ‌الفقه‌الجعفری، بیروت، | * حسینی، هاشم معروف، تاریخ‌الفقه‌الجعفری، بیروت، ۱۹۷۳م. | ||
* حلی، علی بن‌داود، کتاب‌الرجال، به کوشش محدث اموی، دانشگاه تهران، | * حلی، علی بن‌داود، کتاب‌الرجال، به کوشش محدث اموی، دانشگاه تهران، ۱۳۴۲ش. | ||
* خاقانی، علی، رجال، تهران، مرکز‌النشر، | * خاقانی، علی، رجال، تهران، مرکز‌النشر، ۱۴۰۴ق. | ||
* خطیب بغدادی، احمدبن‌علی، تاریخ بغداد، بیروت، | * خطیب بغدادی، احمدبن‌علی، تاریخ بغداد، بیروت، دارالکتاب. | ||
* [[سیدابوالقاسم خوئی|خویی، ابوالقاسم]]، معجم رجال‌الحدیث، بیروت، | * [[سیدابوالقاسم خوئی|خویی، ابوالقاسم]]، معجم رجال‌الحدیث، بیروت، ۱۴۰۳ق. | ||
* صدر، حسن، | * صدر، حسن، تأسیس الشیعه، عراق، شرکة النشر والطباعة. | ||
* [[شیخ طوسی|طوسی، محمد ابن‌حسن]]، الفهرست، به کوشش محمود رامیار، دانشگاه مشهد، | * [[شیخ طوسی|طوسی، محمد ابن‌حسن]]، الفهرست، به کوشش محمود رامیار، دانشگاه مشهد، ۱۳۵۱ش. | ||
* قمی، شیخ عباس، ''الکنی و الالقاب''، مکتبه صدر، تهران، ۱۳۶۸ش. | * قمی، شیخ عباس، ''الکنی و الالقاب''، مکتبه صدر، تهران، ۱۳۶۸ش. | ||
* قهپایی، عنایه‌الله، مجمع‌الرجال، به کوشش علّامه اصفهانی، اصفهان، | * قهپایی، عنایه‌الله، مجمع‌الرجال، به کوشش علّامه اصفهانی، اصفهان، ۱۳۸۷ق. | ||
* مامقانی، محمدحسن، | * مامقانی، محمدحسن، تنقیح المقال، نجف، ۱۳۵۲ق. | ||
* [[شیخ مفید|مفید، محمدبن‌نعمان]]، الاختصاص، به کوشش علی‌اکبر غفاری، قم. | * [[شیخ مفید|مفید، محمدبن‌نعمان]]، الاختصاص، به کوشش علی‌اکبر غفاری، قم. | ||
* نجاشی، احمدبن‌علی، رجال، قم، | * نجاشی، احمدبن‌علی، رجال، قم، مکتبة الداوری، ۱۳۹۷ق. | ||
* بحر العلوم، | * بحر العلوم، محمدمهدي، الفوائد الرجالية، حققه وعلق عليه: محمد صادق بحر العلوم وحسين بحر العلوم، طهران - إيران، منشورات مكتبة الصادق، ۱۳۶۳ ش. | ||
* ابن معصوم، علي خان، الدرجات الرفيعة في طبقات الشيعة، تحقيق: السيد | * ابن معصوم، علي خان، الدرجات الرفيعة في طبقات الشيعة، تحقيق: السيد محمدصادق بحر العلوم، قم - إيران، منشورات مكتبة بصيرتي، ۱۳۹۷ ق. | ||
* نجاشي، أحمد بن علي، رجال النجاشي، قم - إيران، مؤسسة النشر الإسلامي، ط | * نجاشي، أحمد بن علي، رجال النجاشي، قم - إيران، مؤسسة النشر الإسلامي، ط ۶، ۱۴۱۸ ق. | ||
* عدة من العلماء، الأصول الستة عشر، تحقيق وتصحيح: ضياء الدين المحمودي - نعمة الله الجليلي - ، نعمة الله و مهدي غلام علي، قم - إيران، مؤسسة دار الحديث الثقافية، ط | * عدة من العلماء، الأصول الستة عشر، تحقيق وتصحيح: ضياء الدين المحمودي - نعمة الله الجليلي -، نعمة الله و مهدي غلام علي، قم - إيران، مؤسسة دار الحديث الثقافية، ط ۱، ۱۴۲۳ ق/۱۳۸۱ ش. | ||
* ابن عبد البر، يوسف بن | * ابن عبد البر، يوسف بن عبدالله، الاستيعاب في معرفة الأصحاب، المحقق: علي محمد البجاوي، بيروت - لبنان، دار الجيل، ط ۱، ۱۴۱۲ ق/۱۹۹۲ م. | ||
* الحسكاني، | * الحسكاني، عبيدالله بن عبدالله، شواهد التنزيل لقواعد التفضيل، تحقيق وتصحيح: محمدباقر المحمودي، طهران - إيران، التابعة لوزارة الثقافة و الإرشاد الإسلامي، مجمع إحياء الثقافة الإسلامية، ط ۱، ۱۴۱۱ ق. | ||
* الحسني، هاشم معروف، تاريخ الفقه الجعفري، بيروت - لبنان، د.ن، | * الحسني، هاشم معروف، تاريخ الفقه الجعفري، بيروت - لبنان، د.ن، ۱۹۷۳ م. | ||
* الأبطحي، محمد | * الأبطحي، محمد لي، تهذيب المقال، قم - إيران، الناشر: ابن المؤلف، ط ۲، ۱۴۱۷ ق. | ||
{{پایان}} | {{پایان}} | ||
نسخهٔ ۷ اکتبر ۲۰۱۸، ساعت ۰۰:۳۰
 | کتاب‌شناسی یا ارجاعات این مقاله ناقص است. میتوانید با اصلاح نحوهٔ ارجاع به منابع بر طبق شیوهنامهٔ ارجاع به منابع، به ویکیشیعه کمک کنید. |
ابورافع، صحابی معروف، بزرگ خاندان آل ابی رافع، آزاد کرده و مولای پیامبر اسلام(ص) بود که نجاشی[۱] او را در زمره سلف صالح برشمرده است.
ابورافع در زمان حکومت امام علی (ع) در کوفه خزانه‌دار بیت المال بود.
زندگی نامه
ابورافع (د پس از ۴۰ق/۶۶۰م)، از قبطیان بود. درباره نام او اختلاف‌نظر است و در کتاب‌های گوناگون نام‌هایی چون اَسْلَم، ابراهیم، ثابت، هرمز، سِنان، قَرَمان، صالح، یزید، یسار و عبدالرّحمن را برای او یاد کرده‌اند، ولی بیشتر نام او را اسلم دانسته‌اند.[۲]
ابورافع در ابتدا برده عباس بن عبدالمطلب بود. عباس او را به پیامبر (ص) بخشید. چون ابورافع خبر مسلمان شدن عباس بن عبدالمطلب را به پیامبر داد، رسول اکرم (ص) او را به مژدگانی این پیام آزاد کرد.[۳] ابورافع در مکه پیش از هجرت مسلمان شد. او از جمله کسانی بود که برای فرار از ستم کفّار قریش، با جعفربن‌ابیطالب به حبشه مهاجرت کرد.[۴]
مشهور است که ابورافع با پیامبر به مدینه هجرت نکرد، بلکه تا جنگ بدر در مکه ماند و پس از آن در مدینه به پیامبر پیوست. اما روایتی دیگر[۵] ناقض این قول است. پس از ورود به مدینه، پیامبر مولاة خود سَلمی را به ازدواج او درآورد و عبیدالله از او زاده شد.[۶]
حضور در همه غزوه ها
ابورافع پس از مهاجرت به مدینه، در همه جنگ‌ها حضور داشت و از نزدیکان و یاران پیامبر اسلام (ص) به‌شمار می‌رفت، چنان‌که حضرت رسول درباره او فرمود: «هر پیامبری امینی دارد و امین من ابورافع است».[۷]
پس از رحلت پیامبر (ص)
ابورافع پس از درگذشت پیامبر، همراه امام علی (ع) بود تا خلافت به وی رسید. وقتی معاویه در شام و طلحه و زبیر در بصره با خلافت امام علی (ع) به مخالفت برخاستند، ابورافع گفت که پیامبر اسلام این واقعه را پیش از این به او خبر داده و فرموده بود که علی (ع) بر حق است و مخالفان او بر باطل‌اند.[۸]
هجرت به کوفه
او در ۸۵ سالگی زمین و خانه‌اش را در خیبر و مدینه فروخت و در رکاب امام علی (ع) به کوفه مهاجرت کرد.[۹] در همین اوقات بود که می‌گفت «سپاس خدای را که به منزلتی دست یافتم که هیچ‌کس به آن نرسید؛ زیرا دو بیعت کردم: عقبه و رضوان و به سوی دو قبله نماز گزاردم و سه‌بار هجرت کردم».[۱۰] او در کوفه از سوی امام علی (ع) به خزانه‌داری بیت‌المال منصوب شد و دو فرزندش عبیدالله و علی نیز به دبیری امام پرداختند.[۱۱]
پس از شهادت امام علی (ع)
براساس روایتی، ابورافع تا روزگار امام حسن (ع) زنده بود و پس از شهادت امیرالمؤمنین (ع) همراه امام حسن (ع) به مدینه بازگشت. اگر این روایت درست باشد باید پنداشت که در آن هنگام سن او از ۹۰ در گذشته بود. پس از بازگشت به مدینه، چون ابورافع قبلاً زمین و خانه خود را فروخته بود، امام حسن (ع) نیمی از خانه امام علی (ع) و یک قطعه زمین در اطراف مدینه به اقطاع به او داد[۱۲] که پس از مرگ او، فرزندش عبیدالله آن را به ۰۰۰‘۱۷۰ (احتمالاً درهم) فروخت.[۱۳]
درگذشت
در مورد تاریخ درگذشت ابورافع اختلاف است:
- برخی مرگ او را در سال شهادت امام علی (ع) نوشته‌اند.[۱۴]
- واقدی می‌گوید: او کمی پیش از عثمان یا کمی بعد از او درگذشته است.[۱۵]
- برخی نیز تاریخ مرگ او را در روزگار خلافت امام علی (ع) دانسته‌اند.[۱۶]
- اما چنان‌که اشاره شد یکی از روایات نجاشی بر پیوند او با امام حسن (ع) تأکید دارد.[۱۷]
تألیف نخستین کتاب فقهی
ابورافع به جمع‌آوری و تدوین و تبویب احادیث همت گماشت و کتاب السنن والاحکام والقضایا را گردآوری کرد.[۱۸] ظاهراً در تاریخ اسلام، او نخستین کسی است که کتاب فقهی نوشته است. این کتاب شامل باب‌های: نماز، روزه، حج، زکات و قضاء است و در آن از امام علی (ع) روایت شده است.[۱۹]
از ابورافع روایت‌های فراوانی به‌وسیله فرزندان و همسرش سَلْمی و دیگران نقل شده است. مسلمانان و به‌ویژه شیعیان او را در شمار راویان «ثقه» نهاده‌اند.[۲۰]
جستارهای وابسته
پانویس
- ↑ نجاشی، ص ۲-۳
- ↑ بحر العلوم، الفوائد الرجالية، ج۱، ص۲۰۳.
- ↑ ابن معصوم، الدرجات الرفيعة، ص۳۷۳.
- ↑ نجاشي، رجال النجاشي، ص۵.
- ↑ نجاشی، ص۴
- ↑ ابن سعد، الطبقات الكبرى، ج۴، ص۵۵.
- ↑ قمی، ج۱، ص۷۷
- ↑ نجاشي، رجال النجاشي، ص۵.
- ↑ نجاشی، ص۴
- ↑ نجاشی، ص۴
- ↑ عدة علماء، الأصول الستة عشر، ص۱۷۱.
- ↑ نجاشی، ص۴
- ↑ نجاشی، ص۴
- ↑ ابن عبد البر، الاستيعاب، ج۱، ص۸۵.
- ↑ بحر العلوم، الفوائد الرجالية، ج۱، ص۲۰۳.
- ↑ ابن‌حجر، الأصابه فی تمییز الصحابه، ج۴، ص۶۷
- ↑ الحسكاني، شواهد التنزيل لقواعد التفضيل، ج۱، ص ۲۴۱.
- ↑ نجاشی، ص۴
- ↑ الحسني، تاريخ الفقه الجعفري، ج۲، ص۲۸۳.
- ↑ الأبطحي، تهذيب المقال، ج۱، ص۱۶۸.
منابع
- آقابزرگ، الذریعه، ج ۱۰.
- ابن‌حجر عسقلانی، احمد بن‌علی، الأصابه فی تمییز الصحابه، بیروت، دار احیاء التّراث العربی، ۱۳۲۸ق.
- ابن‌حجر عسقلانی، لسان‌المیزان، بیروت، ۱۳۹۰ق.
- ابن‌سعد، محمد، الطبقات‌الکبری، به کوشش احسان عباس، بیروت، دار صادر.
- ابن‌عبدالبر، محمد، الاستیعاب، به کوشش علی‌محمدالبجاوی، قاهره.
- امین، محسن، اعیان‌الشیعه، بیروت، دارالتعارف، ۱۴۰۳ق.
- حائری غروی، محمدبن‌علی، جامع‌الرواة، بیروت، دارالاضواء، ۱۹۸۳م.
- حسینی، هاشم معروف، تاریخ‌الفقه‌الجعفری، بیروت، ۱۹۷۳م.
- حلی، علی بن‌داود، کتاب‌الرجال، به کوشش محدث اموی، دانشگاه تهران، ۱۳۴۲ش.
- خاقانی، علی، رجال، تهران، مرکز‌النشر، ۱۴۰۴ق.
- خطیب بغدادی، احمدبن‌علی، تاریخ بغداد، بیروت، دارالکتاب.
- خویی، ابوالقاسم، معجم رجال‌الحدیث، بیروت، ۱۴۰۳ق.
- صدر، حسن، تأسیس الشیعه، عراق، شرکة النشر والطباعة.
- طوسی، محمد ابن‌حسن، الفهرست، به کوشش محمود رامیار، دانشگاه مشهد، ۱۳۵۱ش.
- قمی، شیخ عباس، الکنی و الالقاب، مکتبه صدر، تهران، ۱۳۶۸ش.
- قهپایی، عنایه‌الله، مجمع‌الرجال، به کوشش علّامه اصفهانی، اصفهان، ۱۳۸۷ق.
- مامقانی، محمدحسن، تنقیح المقال، نجف، ۱۳۵۲ق.
- مفید، محمدبن‌نعمان، الاختصاص، به کوشش علی‌اکبر غفاری، قم.
- نجاشی، احمدبن‌علی، رجال، قم، مکتبة الداوری، ۱۳۹۷ق.
- بحر العلوم، محمدمهدي، الفوائد الرجالية، حققه وعلق عليه: محمد صادق بحر العلوم وحسين بحر العلوم، طهران - إيران، منشورات مكتبة الصادق، ۱۳۶۳ ش.
- ابن معصوم، علي خان، الدرجات الرفيعة في طبقات الشيعة، تحقيق: السيد محمدصادق بحر العلوم، قم - إيران، منشورات مكتبة بصيرتي، ۱۳۹۷ ق.
- نجاشي، أحمد بن علي، رجال النجاشي، قم - إيران، مؤسسة النشر الإسلامي، ط ۶، ۱۴۱۸ ق.
- عدة من العلماء، الأصول الستة عشر، تحقيق وتصحيح: ضياء الدين المحمودي - نعمة الله الجليلي -، نعمة الله و مهدي غلام علي، قم - إيران، مؤسسة دار الحديث الثقافية، ط ۱، ۱۴۲۳ ق/۱۳۸۱ ش.
- ابن عبد البر، يوسف بن عبدالله، الاستيعاب في معرفة الأصحاب، المحقق: علي محمد البجاوي، بيروت - لبنان، دار الجيل، ط ۱، ۱۴۱۲ ق/۱۹۹۲ م.
- الحسكاني، عبيدالله بن عبدالله، شواهد التنزيل لقواعد التفضيل، تحقيق وتصحيح: محمدباقر المحمودي، طهران - إيران، التابعة لوزارة الثقافة و الإرشاد الإسلامي، مجمع إحياء الثقافة الإسلامية، ط ۱، ۱۴۱۱ ق.
- الحسني، هاشم معروف، تاريخ الفقه الجعفري، بيروت - لبنان، د.ن، ۱۹۷۳ م.
- الأبطحي، محمد لي، تهذيب المقال، قم - إيران، الناشر: ابن المؤلف، ط ۲، ۱۴۱۷ ق.
پیوند به بیرون
- منبع مقاله: دائره المعارف بزرگ اسلامی
