عبدالله بن وهب راسبی
| مشخصات فردی | |
|---|---|
| نام کامل | عبدالله بن وهب راسبی |
| لقب | ذوالثفنات |
| محل زندگی | کوفه |
| وفات | جنگ نهروان ۳۸ق ، نهروان |
| علت وفات | کشته شده در جنگ خوارج |
| مشخصات دینی | |
| از یاران | امام علی(ع) |
| فعالیت‌ها | رهبری خوارج |
عبدالله بن وهب راسبی (کشته شده در ۳۸ق) از سران خوارج بود که به علت سجده‌های زیادش، به ذوالثفنات ملقب شده بود. خوارج در سال ۳۷ق، پس از آنکه از امام علی(ع) جدا شدند، وی را به رهبری برگزیدند. وی در جنگ نهروان کشته شد.
«همانا دو مردی که به داوری آنان رضایت داده بودیم، با کتاب خدا مخالفت کردند و بدون هدایت از سوی خداوند، از هوای نفس خود پیروی کردند و مطابق سنت پیامبر(ص) و حکم قرآن عمل نکردند. خدا، پیامبر و مؤمنان از آنان بیزارند، هنگامی که نامه من به شما رسید بیایید که ما سوی دشمن خویش و دشمن شما می‌رویم و بر همان کاریم که نخستین بار بوده ایم.
تاریخ بایگانی، طبری، تاریخ، ج۵، ص۷۸.
نسب، تولد و لقب
نسب عبدالله بن وهب راسبی ازدی، به بنی راسب بن میدعان بن مالک بن نصر از قبیله ازد می‌رسد.[۱] وی در زمان حیات پیامبر اکرم(ص) متولد شد. ابن حجر از او با عبارت «له ادراک» یاد کرده است.[۲]
به علت سجده‌های زیادش، ملقب به ذوالثَّفِنات شده بود.[۳] زِرِکلی او را از پیشوایان اباضیه معرفی نموده و از شجاعت و فصاحت او یاد کرده است.[۴]
تاریخ بایگانی، طبری، تاریخ الطبری، منشورات مؤسسة الاعلمي للمطبوعات بيروت - لبنان، ج۴، ص۵۷؛ ج۵، ص۷۹.
دوران خلفا
عبدالله بن وهب در فتح عراق، سعد بن ابی وقاص را همراهی می‌کرد[۵] و در جنگ‌های حضرت علی(ع) آن حضرت را همراهی می‌کرد تا اینکه پس از ماجرای حکمیت، از حضرت علی(ع) جدا شد.[۶]
جنگ خوارج
خوارج، در ۱۰ شوال سال ۳۷ق[۷] پس از ماجرای حکمیت، عبدالله بن وهب را به رهبری برگزیدند او پس از پذیرش ریاست خوارج گفت «وَاللَّهِ لا آخُذُهَا رَغْبَةً فِي الدُّنْيَا وَ لا أَتْرُكُهَا جَزَعًا مِنَ الْمَوْتِ» سوگند به خدا این ریاست را نه برای رغبت به دنیا می پذیرم و نه به جهت ترس از مرگ رهایش خواهم ساخت.[۸] او به خوارج بصره نامه نوشت و از آنان خواست تا به آن‌ها در نهروان ملحق شوند.[۹] امام علی(ع) طی نامه‌ای از وی و همراهانش خواست تا برای جنگ با معاویه به او بپیوندند. آنان در پاسخ از امام خواستند تا به کفر خود اعتراف و از آن توبه کند.[۱۰] با فعالیت‌های امام علی(ع) شماری از خوارج به امام پیوسته یا از جنگ کناره‌گیری کردند؛ اما گروهی به رهبری عبدالله بن وهب بر جنگ اصرار داشتند.
عبدالله بن وهب در جنگ نهروان به‌وسیله زیاد بن خصفه تمیمی و هانی بن خطاب همدانی کشته شد.[۱۱] گفته شده شبث بن ربعی نیز در قتل او نقش داشته است.[۱۲]
جستارهای وابسته
پانویس
- ↑ ابن حجر، الاصابه، ۱۴۱۵ق، ج۵، ص۷۸.
- ↑ ابن حجر، الاصابه، ۱۴۱۵ق،ج۵، ص۷۸.
- ↑ ابن حجر، الاصابه، ۱۴۱۵ق، ج۵، ص۷۸.
- ↑ زرکلی، الاعلام، ۱۹۸۰م، ج۴، ص۱۴۳.
- ↑ طبری، تاریخ، منشورات مؤسسة الاعلمي للمطبوعات بيروت - لبنان، ج۴، ص۳۷.
- ↑ بلاذری، انساب الاشراف، ج۲، ص۳۶۰؛ ابن حجر، الاصابه،۱۴۱۵ق، ج۵، ص۷۸.
- ↑ طبری، تاریخ الطبری،منشورات مؤسسة الاعلمي للمطبوعات بيروت - لبنان، ج۵، ص۷۵.
- ↑ بلاذری، انساب الاشراف،۱۴۱۷ق، ۱۹۹۶م، ج۲، ص۳۶۰؛ ابن حجر، الاصابه، ۱۴۱۵ق، ج۵، ص۷۸.
- ↑ طبری، تاریخ، ج۵، ص۷۵.
- ↑ طبری، تاریخ، منشورات مؤسسة الاعلمي للمطبوعات بيروت - لبنان، ج۵، ص۷۹.
- ↑ بلاذری، انساب الاشراف، ۱۴۱۷ق، ۱۹۹۶م،ج۲، ص۳۷۲.
- ↑ بلاذری، انساب الاشراف، ۱۴۱۷ق، ۱۹۹۶م، ج۲، ص۳۶۲.
منابع
- ابن حجر عسقلانی، احمد بن علی، الإصابة فی تمییز الصحابة، تحقیق: عادل احمد عبد الموجود و علی محمد معوض، بیروت، دار الکتب العلمیة، ۱۴۱۵ق/۱۹۹۵م.
- بلاذری، احمد بن یحیی، انساب الأشراف، تحقیق: محمدباقر محمودی، بیروت، مؤسسة الأعلمی للمطبوعات، ۱۹۷۴م/۱۳۹۴ق.
- زرکلی، خیرالدین، الأعلام قاموس تراجم لأشهر الرجال و النساء من العرب و المستعربین و المستشرقین، بیروت، دار العلم للملایین، ۱۹۸۹م.
- طبری، محمد بن جریر، تاریخ الأمم و الملوک، تحقیق: محمدأبوالفضل ابراهیم، بیروت، دار التراث، ۱۳۸۷ق/۱۹۶۷م.