آل‌یاسین

آل‌ِیاسین، یا اِل‌یاسین، تلفظی از الیاس یا به معنای خاندان وی است که در قرآن به آنها سلام داده شده است. بر پایه برخی روایات یاسین حضرت محمد(ص) و آل یاسین خاندان اویند.

زیارت آل یاسین نیز از زیارت‌نامه‌های امام زمان(عج) است که با جملۀ «سلامٌ عَلی آلِ یاسین» آغاز می‌شود.

تلفظ

ال یاسین در قرآن با عبارت «سَلامٌ عَلی ال‌یاسین»^[۱] به کار رفته است. قاریان و مفسّران این واژه را به چند گونه خوانده‌اند. بیشتر قُرّاءِ(قاریان) مکّه و بصره و کوفه آن را اِل‌یاسین و بیشتر قرّاءِ مدینه آل یاسین قرائت کرده‌اند.^[۲]^{[یادداشت ۱]}

منظور از آل یس در قرآن

درباره ال یاسین چند نظر مطرح است

ال یاسین تلفظی دیگر از الیاس است، مانند میکال و میکائیل و سیناء و سینین.^[۳] به گفته ابن جنّی(م۳۲۱-۳۹۲ق)، این‌گونه تلفظ در میان اعراب رایج بوده است.^[۴]
به گفته زَجّاج، ال یاسین جمع الیاس است و یاءِ نسبت در آن حذف شده است و منظور از آن الیاس و پیروانش است.^[۵]
یاسین پدر الیاس است.^[۶] و آل، خاندان یاسین(الیاس) است.^[۷]
یاسین نام سوره یا قرآن است و آل‌یاسین اهل قرآن و مؤمنان به آنند.^[۸]
یاسین نام حضرت محمد(ص) و آل، خاندان اویند.^[۹] از ابن عباس نقل شده که ما آل محمّد آل یاسینیم.^[۱۰] البته آل محمّد در گفته ابن‌عباس در معنی اعم (که شامل غیر امامان معصوم هم می‌شود)به کار رفته است؛ و نیز از حضرت علی(ع) نقل شده است که در آیه «سلام علی ال یاسین»،^[۱۱] یاسین محمّد(ص) و ما آل یاسینیم.^[۱۲]

زیارت آل‌یاسین

زیارت آل یاسین، یکی از زیارت‌نامه‌های مشهور امام زمان(عج) است که با جملۀ «سلامٌ عَلی آلِ یاسین» آغاز می‌شود. راوی این زیارت محمد بن عبدالله حمیری است که در اواخر دوران غیبت صغری می‌زیسته و مکاتبات متعددی به وسیله او نقل شده که از جمله آن‌ها توقیعی است که دربردارنده زیارت آل یاسین است.

در ادبیات

سنایی

بندگی کن آل یاسین را به جان تا روز حشر

همچو بی‌دینان نباید روی اصفر داشتن

زیور دیوان خودساز این مناقب را از آنک

چاره نبود نو عروسان را ز زیور داشتن

^[۱۳]

مولوی

خدایا دررسان جان را به جان‌ها

بدان راهی که رفتند آل یاسین

دعای ما و ایشان را درآمیز

چنان کز ما دعای و از تو آمین

^[۱۴]

عطار

ز بعد مصطفی حیدر امام است

ترا ایمان و دین از وی تمام است

امام است مرتضی و آل یاسین

طریق راه ایشانست در دین

^[۱۵]

پانویس

↑ سوره صافات، آیه ۱۳۰.
↑ طبری، جامع البیان، ۱۴۲۲ق، ۲۰۰۱م، ج۱۹، ص۶۱۹؛ طباطبایی، المیزان، ۱۹۷۳م، ج۱۷، ص۱۵۹.
↑ طبری، جامع البیان، داراحیاء التراث العربی، ج۲۳، ص۶۱.
↑ قرطبی، الجامع لاحکام القرآن، دارالاحیاء التراث العربی، ج۵، ص۱۲۰.
↑ طبری، جامع البیان، داراحیاء التراث العربی، ج۵، ص۸۱؛ مجلسی، بحارالانوار، ج۱۳، ص۳۹۲.
↑ زمخشری، الکشاف، دارالمعرفه، ج۳، ص۳۵۲.
↑ بیضاوی، انوارالتنزیل، ۱۳۸۸ق، ج۲، ص۲۹۹.
↑ طبرسی، مجمع البیان، مکتبة الحیاة، ج۵، ص۸۲؛ فخررازی، تفسیر کبیر،۱۴۱۱ق، ۱۹۹۰م، ج۲۶، ص۱۲۶.
↑ طبرسی، مجمع البیان، مکتبه الحیاة، ج۵، ص۸۲.
↑ سیوطی، الدّر المنثور، ۱۴۰۴ق، ج۵، ص۲۸۶.
↑ سوره صافات، آیه ۳۰.
↑ حسکانی، شواهد تنزیل، ۱۳۹۳ق، ج۲، صص۱۰۹-۱۱۲؛ طباطبایی، المیزان، ۱۹۷۳م، ج۱۷، ص۱۵۹.
↑ https://ganjoor.net/sanaee/divans/ghaside-sanaee/sh143
↑ https://ganjoor.net/moulavi/shams/ghazalsh/sh1898
↑ https://ganjoor.net/attar/30fasl/sh11

یادداشت

↑ عن الصادق جعفر بن محمد في قول الله عز وجل : « سلام على آل يس » قال : يس محمد صلى‌الله‌عليه‌وآله ونحن آل يس... وهو مبني على قراءة آل يس كما قرأه نافع وابن عامر و يعقوب وزيد.طباطبایی، المیزان،۱۹۷۳م، ج۱۷، ص۱۵۹

منابع

بیضاوی، عبدالله‌ بن عمر، انوارالتنزیل، مصر، ۱۳۸۸ق.
حسکانی، عبیدالله، شواهد تنزیل، به کوشش محمدباقر محمودی، بیروت، ۱۳۹۳ق.
زمخشری، جارالله، الکشاف، بیروت، دارالمعرفه.
سیوطی، جلال‌الدین، الدّرّالمنثور، قم، ۱۴۰۴ق.
طباطبایی، محمدحسین، المیزان، بیروت، منشورات اسماعیلیان، ۱۹۷۳م.
طبرسی، فضل‌ بن حسن، مجمع البیان، بیروت، مکتبه الحیاة.
طبری، محمد بن جریر، جامع البیان فی تفسیر القرآن (تفسیر الطبری)، بیروت، داراحیاء التراث العربی.
قرطبی، محمد بن احمد، الجامع لاحکام القرآن، به کوشش محمد محمد حسنین، بیروت، دارالاحیاء التراث العربی.
مجلسی، محمدباقر، بحارالانوار، بیروت، ۱۴۰۳ق.

پیوند به بیرون

[1] سوره صافات، آیه ۱۳۰.

[2] طبری، جامع البیان، ۱۴۲۲ق، ۲۰۰۱م، ج۱۹، ص۶۱۹؛ طباطبایی، المیزان، ۱۹۷۳م، ج۱۷، ص۱۵۹.

[4] طبری، جامع البیان، داراحیاء التراث العربی، ج۲۳، ص۶۱.

[5] قرطبی، الجامع لاحکام القرآن، دارالاحیاء التراث العربی، ج۵، ص۱۲۰.

[6] طبری، جامع البیان، داراحیاء التراث العربی، ج۵، ص۸۱؛ مجلسی، بحارالانوار، ج۱۳، ص۳۹۲.

[7] زمخشری، الکشاف، دارالمعرفه، ج۳، ص۳۵۲.

[8] بیضاوی، انوارالتنزیل، ۱۳۸۸ق، ج۲، ص۲۹۹.

[9] طبرسی، مجمع البیان، مکتبة الحیاة، ج۵، ص۸۲؛ فخررازی، تفسیر کبیر،۱۴۱۱ق، ۱۹۹۰م، ج۲۶، ص۱۲۶.

[10] طبرسی، مجمع البیان، مکتبه الحیاة، ج۵، ص۸۲.

[11] سیوطی، الدّر المنثور، ۱۴۰۴ق، ج۵، ص۲۸۶.

[12] سوره صافات، آیه ۳۰.

[13] حسکانی، شواهد تنزیل، ۱۳۹۳ق، ج۲، صص۱۰۹-۱۱۲؛ طباطبایی، المیزان، ۱۹۷۳م، ج۱۷، ص۱۵۹.

[14] ttps://ganjoor.net/sanaee/divans/ghaside-sanaee/sh143

[15] ttps://ganjoor.net/moulavi/shams/ghazalsh/sh1898

[16] ttps://ganjoor.net/attar/30fasl/sh11

[3] عن الصادق جعفر بن محمد في قول الله عز وجل : « سلام على آل يس » قال : يس محمد صلى‌الله‌عليه‌وآله ونحن آل يس... وهو مبني على قراءة آل يس كما قرأه نافع وابن عامر و يعقوب وزيد.طباطبایی، المیزان،۱۹۷۳م، ج۱۷، ص۱۵۹

[۱]

[۲]

[یادداشت ۱]

[۳]

[۴]

[۵]

[۶]

[۷]

[۸]

[۹]

[۱۰]

[۱۱]

[۱۲]

[۱۳]

[۱۴]

[۱۵]