آل ابی‌رافع
| شناسنامه خاندان | |
|---|---|
| زمانه | قرن اول هجری قمری |
| بنیان‌گذار | ابورافع |
| وجه نام‌گذاری | به دلیل نسبتشان با ابورافع |
| مکان استقرار | |
| مکان استقرار | مکه، مدینه، کوفه |
| حکومت | |
| افراد سرشناس | |
| صحابه | ابورافع |
| تابعین | عبیدالله بن ابی‌رافع، علی بن ابی رافع |
| سایر | محمدبن عبیدالله، عون بن عبیدالله، عبدالله بن عبیدالله، فضل بن عبیدالله، عبدالرحمن بن محمد، عبدالله بن علی. |
آلِ ابی‌رافِع، از خاندان‌های بزرگ شیعه، از تبار نخستین کسانی است که اسلام آوردند. بزرگ و بنیان‌گذار این خاندان، ابورافع، صحابی پیامبر(ص) است که با جعفر بن ابی‌طالب به حبشه مهاجرت کرد. او بعد از پیامبر(ص) از یاران حضرت علی(ع) و امام حسن(ع) بود.
ابورافع بزرگ خاندان
بزرگ خاندان ابی‌رافع، ابورافع، صحابی معروف، آزادشده به دست پیامبر اسلام(ص) بود، که نجاشی[۱] او را در زمره سلف صالح برشمرده است.
او از جمله کسانی بود که برای فرار از ستم کفّار قریش، با جعفربن ابی‌طالب به حبشه مهاجرت کرد. ابورافع پس از مهاجرت به مدینه، در همه جنگ‌ها حضور داشت. پس از درگذشت پیامبر(ص)، ملازمت امام علی(ع) را اختیار کرد و همراهش بود. او در ۸۵ سالگی، زمین و خانه‌اش در خیبر و مدینه را فروخت و در رکاب امام علی(ع) به کوفه مهاجرت کرد.[۲] براساس روایتی، ابورافع تا روزگار امام حسن(ع) زنده بود و پس از شهادت امام علی(ع) همراه امام حسن(ع) به مدینه بازگشت.
عبیدالله و علی بن ابی‌رافع
عبیدالله بن ابی‌رافع از تابعین و بنا به قول شیخ مفید[۳] از اخیار شیعه و از یاران خاص امام علی(ع) و دبیر او بود و در جنگ‌های آن امام شرکت می‌جست. به احتمال قوی عبیدالله در تاریخ اسلام نخستین کسی است که درباره رجال کتابی نوشته است. محمد، عَوْن، عبدالله و فضل پسران اویند.
علی‌بن ابی رافع از یاران خاص امام علی(ع) به شمار می‌آمد و در تمام جنگ‌های آن حضرت حضور داشت. و نزد ایشان فقه آموخت. عبدالرّحمن بن محمّد و عبدالله (عبیدالله) بن علی از نوادگان اویند.
تک‌نگاری
کتاب خاندان ابورافع از سلسله کتاب‌های خاندان‌های شیعه اثر منصور داداش‌نژاد به فعالیت‌های خاندان ابورافع و نقش آن در تحولات شیعه می‌پردازد. در این کتاب شرح‌حال افراد و وابستگان به این خاندان ذکر شده است. همچنین روایات برجای مانده از آنها سنخ‌شناسی شده و میراث برجای مانده آنان ذیل چهار کتاب اخبار ابی‌رافع، السنن و الاحکام، قضایا امیرالمؤمنین(ع) و تسمیه من شهد مع علی(ع) حروبه، گردآوری شده است. این کتاب تسط انتشارات پژوهشگاه حوزه و دانشگاه چاپ شده است.[۴]
جستارهای وابسته
پانویس
- ↑ نجاشی، رجال نجاشی، ۱۳۹۷ق، صص۲-۳.
- ↑ نجاشی، رجال نجاشی، ۱۳۹۷ق، ص۴.
- ↑ مفید، الاختصاص، جامعه مدرسین، ص۴.
- ↑ « خاندان‌های شیعه: خاندان ابورافع»، پژوهشگاه حوزه و دانشگاه.
منابع
- مفید، محمد بن نعمان، الاختصاص، به کوشش علی‌اکبر غفاری، قم، جامعه مدرسین حوزه علمیه قم.
- نجاشی، احمد بن علی، رجال نجاشی، قم، مکتبة الداوری، ۱۳۹۷ق.
- « خاندان‌های شیعه: خاندان ابورافع»، پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، مشاهده ۵ آذر ۱۳۹۹ش.
پیوند به بیرون
- منبع مقاله: دایرة المعارف بزرگ اسلامی