جشن میلاد پیامبر(ص) به مراسم‌هایی اشاره دارد که در سالروز ولادت پیامبر اسلام برگزار می‌گردد. شیعیان و اهل‌سنت، روز میلاد پیامبر(ص) را جشن می‌گیرند اما وهابی‌ها آن را بدعت می‌دانند چراکه در زمان پیامبر(ص) و صحابه چنین جشن‌هایی برگزار نشده است. عالمان مسلمان در پاسخ وهابیان گفته‌اند هرچند در زمان پیامبر(ص) و صحابه جشن میلاد پیامبر(ص) برگزار نشده اما در شرع از آن نهی نشده است از این‌رو برپایی جشن میلاد برای پیامبر نه تنها بدعت نیست بلکه برای بزرگداشت او مطلوب هم خواهد بود. همچنین برای مشروعیت برپایی جشن میلادالنبی به آیاتی از قرآن و نیز مفاهیم قرآنی استناد شده که به بزرگداشت پیامبر و محبت به او سفارش کرده است.
گزارش‌های تاریخی از قرن چهارم قمری و پس از آن وجود دارد که مسلمانان روز میلاد را جشن می‌گرفتند. همچنین اهالی مکه در سالروز ولادت پیامبر در محل ولادت او تجمع می‌کردند و به دعا و ذکر می‌پرداختند و به او تبرک می‌جستند تا اینکه در حکومت آل سعود این مکان تخریب شد.
شیعیان، ۱۷ ربیع‌الاول و اهل‌سنت، ۱۲ ربیع‌الاول را روز ولادت پیامبر اسلام می‌دانند. علمای شیعه صدقه دادن، انجام امور خیر، شاد کردن مؤمنان و... را در این روز مستحب می‌دانند. اهل‌سنت نیز هدیه دادن و اطعام فقرا را برای بزرگداشت پیامبر اسلام در این روز سفارش کرده‌اند. ازاین‌رو مسلمانان در کشورهای مختلف در روز میلاد پیامبر جشن برپا می‌کنند. این روز در ایران، افغانستان، عراق، هندوستان، پاکستان، اندونزی و مصر تعطیل رسمی است.
اهمیت و تاریخچه
جشن میلادالنبی به مراسم‌هایی اشاره دارد که در سالروز ولادت پیامبر اکرم برگزار می‌شود. جایز بودن یا عدم جواز برپایی جشن میلادالنبی از اختلافات مسلمانان با وهابیان است. از نظر مسلمانان برپایی جشن میلادالنبی جایز است. از این‌رو مسلمانان در کشورهای مختلف، با برپایی آیین‌ها و مراسم‌هایی روز میلاد پیامبر را گرامی می‌دارند.[۱] همچنین روز میلاد پیامبر اسلام در برخی کشورها از جمله اندونزی، ایران،[۲] هندوستان،[۳] پاکستان،[۴] مصر[۵] و...[۶] تعطیل رسمی است. اما وهابیان برپایی جشن میلاد النبی را بدعت و حرام می‌دانند.[۷]
تاریخچه برگزاری جشن در سالروز میلاد پیامبر به قرن‌های چهارم و پنجم قمری برمی‌گردد. احمد بن علی مقریزی تاریخ‌نگار قرن نهم قمری از رواج جشن میلادالنبی در حکومت فاطمیان (۲۹۷-۵۶۷ق) در مصر یاد کرده است.[۸] همچنین به گزارش منابع تاریخی، مظفرالدین کَوکُبری (درگذشته ۶۳۰ق) فرمانده صلاح‌الدین ایوبی و حاکم اِربِل در ماه ربیع الاول جشن میلادالنبی برگزار می‌کرد.[۹]
آيا جشن میلادالنبی بدعت است؟
وهابیان، برگزاری جشن میلاد برای پیامبر اسلام را بدعت می‌دانند.[۱۰] عبدالعزیز بن باز از وهابیان، جشن گرفتن برای میلاد پیامبر اسلام را بدعت تلقی کرده است.[۱۱] عالمان سلفی، شرکت در این جشن‌ها، نشستن در محل برگزاری جشن و یا خوردن شیرینی‌های آن را حرام می‌دانند.[۱۲] همچنین برخی از نویسندگان آنها به برگزارکنندگان جشن میلاد پیامبر نسبت فسق، بی‌دین و... می‌دهند.[۱۳] دلیل وهابیان در بدعت دانستن جشن میلادالنبی این است که چنین مراسمی در زمان پیامبر اسلام و صحابه برگزار نشده است.[۱۴]
پاسخ عالمان شیعه و سنی
از نظر مخالفان اگرچه مستقیما درباره میلاد پیامبر مطلبی در شرع نیامده، اما آیات قرآن، برگزاری این جشن را تأیید می‌کند.[۱۵] آنان از مفاهیم کلی قرآن همچون لزوم مهرورزی به پیامبر(ص)[۱۶] و ضرورت بزرگداشت او[۱۷] بر مشروعیت برگزاری جشن میلاد پیامبر استفاده کرده‌اند.[۱۸] به گفته جعفر سبحانی عالم شیعه، برگزاری جشن میلاد پیامبر(ص) ابراز محبت به اوست؛ محبتی که قرآن به آن دستور داده است.[۱۹] همچنین با استناد به آیات پایانی سوره مائده که بر اساس آن حضرت عیسی(ع) روزی را که مائده آسمانی بر حواریون نازل شد جشن گرفت و همچنان مسیحیان آن روز را جشن می‌گیرند، معتقد است که روز میلاد پیامبر را باید جشن گرفت چرا که پپامبر، دنیا را از بت‌پرستی و جهالت نجات داد و این نعمت بالاتر از مائده آسمانی برای حواریون است.[۲۰]
بزرگان اهل‌سنت مانند سری سقطی (درگذشت ۲۵۳ق)، جنیدی بغدادی (درگذشت ۲۹۷ق)، یافعی (درگذشت ۷۶۸ق) و حسن بن عمر بن حبیب (درگذشت ۷۷۹ق)، برگزاری جشن برای میلاد پیامبر(ص) را نیکو دانسته‌اند.[۲۱]
یوسف قَرضاوی (درگذشت ۱۴۴۴ق) از عالمان اهل‌سنت، با استدلال به آیات قرآن،[۲۲] برگزاری جشن میلاد پیامبر را جائز دانسته است.[۲۳] او معتقد است برگزاری مراسم برای میلاد پیامبر و وقایع دیگر اسلامی، در واقع یادآوری نعمت‌هایی است که خداوند به مسلمانان اعطا کرده و این یادآوری، نه تنها بدعت و حرام نیست بلکه مطلوب نیز هست.[۲۴] به گفته طاهر قادری از عالمان اهل‌سنت، انجام هر عمل مباحی که در شریعت منع نشده و تبدیل به فرهنگ جامعه شده و هدف آن نیز اظهار خوشحالی به مناسبت ولادت پیامبر اسلام باشد، اشکالی ندارد.[۲۵]
بر پایه روایتی که در کتاب اقبال الاعمال نقل شده روزه گرفتن در روز ولادت پیامبر اکرم، ثواب روزه یک سال روزه را دارد.[۲۶] همچنین علمای شیعه صدقه دادن، زیارت زیارتگاه‌ها[۲۷] انجام امور خیر، شاد کردن مؤمنان و... را نیز در این روز مستحب می‌دانند.[۲۸] در روایات شیعه، نماز خاصی برای روز میلاد پیامبر(ص) نقل شده است.[۲۹] اهل‌سنت، سخنرانی درباره پیامبر(ص)، تلاوت قرآن، صله رحم، هدیه دادن، و اطعام فقرا را برای بزرگداشت پیامبر اکرام در این روز سفارش کرده‌اند.[۳۰]
زمان و مکان ولادت
درباره تاریخ ولادت پیامبر اختلاف وجود دارد.[۳۱]معروف میان علمای شیعه، ۱۷ ربیع‌الاول و مشهور میان اهل‌سنت، ۱۲ ربیع‌الاول است.[۳۲] فاصله این دو تاریخ را به هفته وحدت بین شیعه و سنی نام‌گذاری شده است.[۳۳]
پیامبر اسلام(ص) در خانه‌ای در شعب ابی‌طالب به دنیا آمد.[۳۴] به گفته محمد بن عمر بَحرَق عالم شافعی درگذشته ۹۳۰ق، اهالی مکه در شب میلاد پیامبر در مکان ولادت او جمع می‌شدند و به ذکر و دعا می‌پرداختند و به او تبرک می‌جستند.[۳۵] همچنین علامه مجلسی، محدث قرن یازدهم، نقل می‌کند که در زمان او مکانی به این نام در مکه وجود داشته و مردم آن را زیارت می‌کردند.[۳۶]این بنا تا زمان آغاز حکومت آل‌سعود بر حجاز، باقی بود. آنها به جهت اعتقادات مذهب وهابیت مبنی بر ممنوعیت تبرک جستن به آثار پیامبران و صالحان، آن‌جا را تخریب کردند.[۳۷]
تک‌نگاری
درباره اثبات مشروعیت جشن میلاد پیامبر(ع) کتاب‌هایی نوشته شده است برخی از آنها عبارتند از:
- البیان النبوی عن فضل الاحتفال بمولد النبوی اثر محمود احمد الزین است که با هدف اثبات مشروعیت جشن میلاد پیامبر و دفع شبهات پیرامون آن به زبان عربی نوشته شده است. نویسنده در این کتاب به این نتیجه رسیده است که فقیهان و محدثان اهل‌سنت جشن میلاد النبی را مستحب می‌دانند. انتشارات دار البحوث للدراسات الاسلامية دوبی این کتاب را در سال ۱۴۲۶ق منتشر کرده است.[۳۸]
- جشن میلاد پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم اثر عبدالرحیم موسوی با هدف اثبات مشروعیت جشن میلاد پیامبر و نقد دیدگاه مخالفان به زبان فارسی نوشته شده است. از نظر نویسنده برپایی جشن میلاد از مصادیق وجوب احترام به پیامبر است. این کتاب، جلد ۲۵ از مجموعه در مکتب اهل بیت است که انتشارات مجمع جهانی اهل‌بیت آن را درسال ۱۳۹۰ش در ۵۷ صفحه منتشر کرده است.[۳۹]
نگارخانه
-
-
جشن میلاد پیامبر در کشور مغرب
-
جشن میلاد پیامبر در پاکستان
-
جشن میلاد پیامبر در ایران
-
جشن میلاد پیامبر در عراق
-
جشن میلاد پیامبر در پاکستان
-
جشن میلاد پیامبر در یمن
-
مراسمی سنتی و محلی در جشن میلاد پیامبر در شهر جوگجا، اندونزی
-
مراسم سنتی و محلی ادونگ‌ادونگن که هر ساله در ایام میلاد پیامبر در شهر بانیووانگی واقع در استان جاوه شرقی، اندونزی برگزار می‌شود.
پانویس
- ↑ «کشورهای عربی میلاد پیامبر(ص) را چگونه جشن می‌گیرند؟»، خبرگزاری ایکنا.
- ↑ Time.ir
- ↑ Holidays
- ↑ Public Holidays in Pakistan 2018
- ↑ «عيد المولد النبوى الشريف»، عيد المولد النبوى الشريف.
- ↑ «روز میلاد پیامبر اعظم در تمامی کشورهای اسلامی به جز عربستان تعطیل رسمی است»، قدس‌آنلاین.
- ↑ الدویش، فتاوی اللجنة الدائمة، ریاض، ج۳، ص۲۹.
- ↑ مقریزی، المواعظ و الاعتبار، ۱۴۱۸ق. ج۲، ص۴۳۶.
- ↑ ابن‌کثیر، البدایه و النهایه، ۱۴۰۷ق، ج۱۳، ص۱۳۷؛ مقریزی، السلوک لمعرفة دول الملوک، ۱۴۱۸ق، ج۱، ص۳۶۸.
- ↑ الدویش، فتاوی اللجنة الدائمة، ریاض، ج۳، ص۲۹.
- ↑ «الإمام ابن تیمیة لم یستحسن الاحتفال بالمولد النبوی»، سایت بن‌باز.
- ↑ شحاتة، المولد النبوی...، اسکندریه، ص۱۱۶.
- ↑ دبیری، جشن میلاد رسول الله(ص)، ۱۴۳۷ق، ص۹.
- ↑ «الإمام ابن تیمیة لم یستحسن الاحتفال بالمولد النبوی»، سایت بن‌باز.
- ↑ کریمی سلیمی، «جشن و سرور در میلاد پیامبر گرامی(ص) از دیدگاه قرآن و سنت»، ص۱۲۶.
- ↑ سوره توبه، آیه۲۳.
- ↑ سوره اعراف، آیه۱۵۷.
- ↑ کریمی سلیمی، «جشن و سرور در میلاد پیامبر گرامی(ص) از دیدگاه قرآن و سنت»، ص۱۲۷-۱۳۲.
- ↑ «برگزاری جشن میلاد پیامبر اسلام(ص) محبت عملی به ایشان و انجام دستور قرآن است»، سایت شفقنا.
- ↑ «برگزاری جشن میلاد پیامبر اسلام(ص) محبت عملی به ایشان و انجام دستور قرآن است»، سایت شفقنا.
- ↑ «جشن میلاد نبی مکرم اسلام صلی الله علیه و آله سنت یا بدعت؟!»، خبرگزاری رسمی حوزه.
- ↑ الاحتفال بمولد النبی والمناسبات الإسلامیة، سایت یوسف قرضاوی.
- ↑ «القرضاوی: الاحتفال بالمولد النبوی لیس بدعة»، سلام اون لاين.
- ↑ الاحتفال بمولد النبی والمناسبات الإسلامیة، سایت یوسف قرضاوی.
- ↑ قادری، کیا میلاد النبی منانا بدعت ہے، ۲۰۰۸م، ص۱۵ و ۱۷.
- ↑ سید ابن طاووس، إقبال الأعمال، ۱۴۰۹ق، ج۲، ص۶۰۳.
- ↑ شیخ طوسی، مصباح المتهجد، تهران، ج۲، ص۷۹۱.
- ↑ مجلسی، بحار الأنوار، ۱۴۰۳ق، ج۹۵، ص۳۵۹.
- ↑ سید ابن طاووس، إقبال الأعمال، ۱۴۰۹ق، ج۲، ص۶۱۱ - ۶۱۲.
- ↑ «مولد النبی»، سایت بوابه الازهر.
- ↑ مسعودی، مروج الذهب، ۱۴۰۹ق، ج۱، ص۳۶۲.
- ↑ سبحانی، فروغ ابدیت، ۱۳۸۰ش، ج۱، ص۱۵۱.
- ↑ نگاه کنید به امام خمینی، صحیفه امام، ۱۳۷۸ش، ج۱۵، ص۴۴۰ و ۴۵۵.
- ↑ مقریزی، امتاع الاسماع، ۱۴۲۰ق، ج۱، ص۶.
- ↑ بَحرَق، حدائق الانوار، ۱۴۰۹ق، ص۱۵۰.
- ↑ مجلسی، مرآة العقول، ۱۴۰۴ق، ج۵، ص۱۷۴.
- ↑ عاملی، الصحیح من سیره النبی، ۱۳۸۵ش، ج۲، ص۱۴۷.
- ↑ «البیان النبوی عن فضل الاحتفال بمولد النبوی»، پایگاه تخصصی وهابیت‌پژوهی و جریان‌های سلفی.
- ↑ «در مکتب اهل بیت علیهم السلام - ج۲۵- جشن میلاد پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم». سایت مجمع جهانی اهل‌بیت.
منابع
- «الاحتفال بمولد النبی والمناسبات الإسلامیة»، سایت رسمی یوسف القرضاوی، تاریخ درج مطلب: ۲۰۱۸- ۱۱-۲۰، تاریخ بازدید: ۱۲ دی ۱۳۹۷ش.
- ابن‌کثیر، اسماعیل بن عمر، البدایة و النهایة، بیروت، دارالفکر، ۱۴۰۷ق/۱۹۸۶م.
- «الإمام ابن تیمیة لم یستحسن الاحتفال بالمولد النبوی»، سایت رسمی «بن باز»، تاریخ بازدید: ۱۲دی ۱۳۹۷ش.
- امام خمینی، سید روح‌الله، صحیفه امام، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، ۱۳۷۸ش.
- آل‌الشیخ، عیون الرسائل والأجوبة علی المسائل، محقق: حسین محمد بوا، ریاض، بی‌تا.
- بحرق، محمد بن عمر، حدائق الانوار و مطالع الاسرار فی سیرة النبی المختار، تحقیق محمد غساق نصوح عزقول، جده، دار المنهاج، ۱۴۱۹ق.
- «برگزاری جشن میلاد پیامبر اسلام(ص) محبت عملی به ایشان و انجام دستور قرآن است»، سایت شفقنا، تاریخ درج مطلب: ۱۷ دی ۱۳۹۳ش، تاریخ بازدید: ۱۲ دی ۱۳۹۷ش.
- «در مکتب اهل بیت علیهم السلام - ج 25 - جشن میلاد پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم»، سایت مجمع جهانی اهل‌بیت، مشاهده ۲۷ مهر ۱۴۰۰ش.
- الدویش، احمد بن عبدالرزاق، فتاوی اللجنة الدائمة، ریاض، رئاسة إدارة البحوث العلمیة والإفتاء، بی‌تا.
- دبیری، جشن میلاد رسول الله(ص)، کتابخانه عقیده، ۱۴۳۷ق.
- سبحانی، جعفر، فروغ ابدیت، قم، بوستان کتاب، ۱۳۸۰ش.
- سید ابن طاووس، علی بن موسی، الإقبال بالأعمال الحسنة، تهران، دارالکتب الإسلامیة، چاپ دوم، ۱۴۰۹ق.
- شیخ طوسی، محمد بن حسن، مصباح المتهجد و سلاح المتعبّد، تهران، المکتبة الإسلامیة، بی‌تا.
- شحاتة، محمد صقر، المولد النبوی... هل نحتفل؟، اسکندریه، دارالخلفاء الراشدین، بی‌تا.
- عاملی، سید جعفر مرتضی، الصحیح من سیرة النبی الاعظم، مؤسسه علمی و فرهنگی دارالحدیث، ۱۳۸۵ش/۱۴۲۶ق.
- «عيد المولد النبوى الشريف»، تاریخ بازدید: ۲۰ دی ۱۳۹۷ش.
- قادری، محمدطاهر، کیا میلاد النبی منانا بدعت ہے، لاهور، منهاج القرآن، ۲۰۰۸م.
- «القرضاوی: الاحتفال بالمولد النبوی لیس بدعة»، سایت اسام آنلاین، تاریخ بازدید: ۱۲ دی ۱۳۹۷ش.
- کریمی سلیمی، محمدمهدی، «جشن و سرور در میلاد پیامبر گرامی(ص) از دیدگاه قرآن و سنت»، مجله کلام اسلامی، شماره۶۹، بهار۱۳۸۸ش.
- «کشورهای عربی میلاد پیامبر(ص) را چگونه جشن می‌گیرند؟»، خبرگزاری ایکنا، تاریخ نشر: ۵ دی ۱۳۹۴ش، تاریخ بازدید: ۳۰ اردیبهشت ۱۴۰۲ش.
- مجلسی، محمدباقر، بحارالأنوار، بیروت، دارإحیاء التراث العربی، چاپ دوم، ۱۴۰۳ق.
- مجلسی، محمدباقر، مرآة العقول فی شرح أخبار آل الرسول، محقق و مصحح: سید هاشم رسولی، تهران، دارالکتب الإسلامیة، چاپ دوم، ۱۴۰۴ق.
- مسعودی، علی بن حسین، مروج الذهب و معادن الجوهر، تحقیق: اسعد داغر، قم، دارالهجرة، چاپ دوم، ۱۴۰۹ق.
- مقریزی، احمد بن علی، السوک لمعرفة دول الملوک، بیروت، دارالکتب العلمیه، ۱۴۱۸ق/۱۹۹۷م.
- مقریزی، احمد بن علی، المواعظ و الاعتبار بذکر الخطط و الآثار، حواشی خلیل المنصور، بیروت، دارالکتب العلمیه، ۱۴۱۸ق/۱۹۹۸م.
- مقریزی، احمد بن علی، امتاع الأسماع بما للنبی من الأحوال و الأموال و الحفدة و المتاع، تحقیق: محمد عبدالحمید نمیسی، بیروت، دارالکتب العلمیة، چاپ اول، ۱۴۲۰ق.
- «مولد النبی»، سایت بوّابة الأزهر، تاریخ درج مطلب: ۱۹ نوامبر ۲۰۱۸، تاریخ بازدید: ۱۲دی ۱۳۹۷ش.
- Public Holidays in Pakistan 2018.
- Holidays.
- Time.ir.
پیوند به بیرون
- «نقد دیدگاه ابن‌تیمیه در احتفال بمولد النبی صلی الله علیه و آله معرفی و نقد»
- «سنت‌های جالب در مورد میلاد پیامبر گرامی در اندونزی+ تصاویر»