پرش به محتوا

همام

مقاله نامزد خوبیدگی
از ویکی شیعه
هَمَّام
مشخصات فردی
نام کاملهمام بن عباده یا همام بن شریح
خویشاوندانربیع بن خثیم
وفاتکوفه
علت وفاتتحت تأثیر سخنان امام علی(ع) در وصف متقیان
مشخصات دینی
از یارانامام علی(ع)


هَمَّام، فردی عابد[۱] که از شیعیان امام علی(ع)[۲] و اصحاب بُرنُس (افراد زاهدی که کلاه پشمین بر سر می‌نهادند)[۳] به شمار می‌رفت.[۴] او از امام علی(ع) درخواست کرد تا ویژگی‌های متقین را بیان کند. امام ابتدا پاسخ کوتاهی داد، اما پس از اصرار همام، خطبه متقین را که شامل حدود یکصد صفت پرهیزکاران است[۵] را ایراد کرد.[۶]

گفته می‌شود همام تحت تأثیر این خطبه، بیهوش شد و جان داد.[۷] امام علی(ع) بدن او را غسل داد[۸] و در تشییعش شرکت کرده و بر پیکرش نماز خواند.[۹]

درباره نسب همام اختلاف است؛ محمد بن علی کراجکی (درگذشت: ۴۴۹ق) عالم شیعه، او را فرزند عباده بن خیثم و برادرزاده ربیع بن خثیم می‌داند.[۱۰] اما ابن‌ابی‌الحدید در شرح نهج البلاغه او را فرزند شریح بن یزید معرفی کرده است.[۱۱]

کراجکی سخن همام خطاب به امام علی(ع): «ای امیرمؤمنان! به حق خدایی که شما خاندان پیامبر را گرامی داشته و برگزیده و برتری داده...» را شاهدی بر محبت او نسبت به اهل‌بیت دانسته است.[۱۲]

پانویس

  1. نهج البلاغة، تصحیح صبحی صالح، خطبه ۱۹۳، ص۳۰۳.
  2. ابن ابی‌الحدید، شرح نهج البلاغه، مکتبة آیة الله العظمی المرعشی النجفی(ره)، ج۱۰، ص۱۳۳.
  3. دینوری، الأخبار الطوال، ۱۳۶۸ش، پاورقی ص۳۰۳.
  4. کراجکی، کنز الفوائد، ۱۴۱۰ق، ج۱، ص۸۹.
  5. نهج البلاغه، تصحیح صبحی صالح، ۱۴۱۴ق، خطبه ۱۹۳، ص۳۰۳.
  6. مطهری، مجموعه آثار شهید مطهری، ۱۳۷۶ش، ج۱۶، ص۳۶۰.
  7. نهج البلاغه، تصحیح صبحی صالح، ۱۴۱۴ق، خطبه ۱۹۳، ص۳۰۶.
  8. نصیبی شافعی، مطالب السؤول، بی‌نا، ص۱۹۷.
  9. محدث نوری، مستدرک الوسائل، ۱۴۰۸ق، ج۹، ص۱۸۹.
  10. کراجکی، کنز الفوائد، ۱۴۱۰ق، ج۱، ص۸۹.
  11. ابن‌ابی‌الحدید، شرح نهج البلاغه، ج۱۰، ص۱۳۳.
  12. کراجکی، کنز الفوائد، ۱۴۱۰ق، ج۱، ص۸۹.

منابع

  • ابن‌ابی‌الحدید، عبدالحمید بن هبةالله، شرح نهج البلاغة، تحقیق: محمد أبوالفضل إبراهیم، مؤسسة إسماعیلیان للطباعة والنشر والتوزیع، بی‌تا.
  • دینوری، احمد بن داود، الاخبار الطوال، قم، منشورات الرضی، ۱۳۶۸ش.
  • کراجکی، محمد بن علی، کنز الفوائد، تصحیح و تحقیق: نعمة، عبدالله، دارالذخائر، قم، چاپ اول، ۱۴۱۰ق.
  • محدث نوری، میرزاحسین، مستدرک الوسائل و مستنبط المسائل‏، قم، مؤسسة آل البیت علیهم‌السلام‏، ۱۴۰۸ق.
  • مطهری، مرتضی، مجموعه آثار استاد شهید مطهری، تهران، صدرا، ۱۳۷۶ش.
  • نصیبی شافعی، محمد بن طلحه، مطالب السؤول فی مناقب ال الر سول، بی‌تا، بی‌جا، بی‌نا.
  • نهج البلاغة، تحقیق: صبحی صالح، قم، هجرت، چاپ اول، ۱۴۱۴ق.