پرش به محتوا

لبیک یا حسین: تفاوت میان نسخه‌ها

از ویکی شیعه
نمایش تاریخچه به صورت تعاملی
→ تفاوت با ویرایش قدیمی‌ترتفاوت با ویرایش جدیدتر ←
دیداریویکی‌متن
Salehi (بحث | مشارکت‌ها)
Automoderated users، confirmed، مدیران، templateeditor
۴٬۳۳۷ ویرایش‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۴: خط ۴:
هدف از به‌کارگیری شعار لبیک یا حسین اعلام وفاداری و همبستگی با امام و همچنین یاری او دانسته شده است. گفته شده این شعار، واقعه کربلا را یک جریان مستمر تاریخی معرفی کرده و سبب ماندگاری گفتمان عاشورایی شده است. همچنین نمادی برای استکبارستیزی و مبارزه با [[ظلم]] و نپذیرفتن ذلت و خواری قلمداد شده است.
هدف از به‌کارگیری شعار لبیک یا حسین اعلام وفاداری و همبستگی با امام و همچنین یاری او دانسته شده است. گفته شده این شعار، واقعه کربلا را یک جریان مستمر تاریخی معرفی کرده و سبب ماندگاری گفتمان عاشورایی شده است. همچنین نمادی برای استکبارستیزی و مبارزه با [[ظلم]] و نپذیرفتن ذلت و خواری قلمداد شده است.


در [[زیارت رجبیه امام حسین(ع)|زیارت رجبیه]]، امام حسین با عبارت «لبیک یا داعی الله» مورد خطاب قرار گرفته است. در یکی از زیارت‌نامه‌های آن حضرت نیز کلمه لبیک، هفت بار تکرار شده است. در کشورهای مختلف از این شعار در [[سوگواری محرم|آیین‌های عزاداری محرم]] و نیز برای ابراز ارادت به امام حسین(ع) استفاده می‌شود. همچنین آثار مختلف هنری پیرامون آن خلق شده است و شیعیان آن را در میدان‌های نبرد و تشییع شهدا نیز به کار می‌برند.
در کشورهای مختلف از این شعار در [[سوگواری محرم|آیین‌های عزاداری محرم]] و نیز برای ابراز ارادت به امام حسین(ع) استفاده می‌شود. همچنین آثار مختلف هنری پیرامون آن خلق شده است و شیعیان آن را در میدان‌های نبرد و تشییع شهدا نیز به کار می‌برند.
==معرفی==
==معرفی==
لبیک یا حسین یکی از عبارت‌های معروف [[واقعه کربلا|واقعه عاشورا]]<ref>[https://fa.shafaqna.com/news/1417169 «شرح لبیک یا حسین بخش اول: نوشتاری از استاد هادی سروش»، شفقنا].</ref> و به معنای اجابت دعوت [[امام حسین علیه‌السلام|امام حسین(ع)]] قلمداد شده است.<ref>[https://www.mehrnews.com/news/5552800 «شعار «لبیک یا حسین» به معنای اجابت دعوت سیدالشهدا(ع) است»، خبرگزاری مهر].</ref> [[امام حسین علیه‌السلام|امام حسین(ع)]] در طول سفر از [[مکه]] به [[عراق]] چندین مرتبه [[مسلمان|مسلمانان]] را به یاری خود فرا خواند.<ref>[https://www.mehrnews.com/news/5552800 «شعار «لبیک یا حسین» به معنای اجابت دعوت سیدالشهدا(ع) است»، خبرگزاری مهر].</ref> از جمله در مکه گفت: من به نقطه‌ای می‌روم که گرگان گرسنهٔ بیابان، بَندبَند وجودم را پاره کنند و بِدَرند... هر کس حاضر است خون خود را در راه ما فدا کند به [[کربلا]] بیاید.<ref>حلوانی، نزهة الناظر، ۱۴۰۸ق، ص۸۶؛ ابن‌طاووس، اللهوف، ۱۳۴۸ش، ص۶۰.</ref> یا طی [[نامه امام حسین(ع) به اشراف بصره|نامه‌ای به اشراف بصره]] آنها را به یاری خود طلبید.<ref>ابن طاووس، اللهوف، ۱۳۴۸ش، ص۳۸.</ref> معروف‌ترین دعوت امام حسین(ع) در [[روز عاشورا]] رقم خورده است.<ref>ابن‌طاووس، اللهوف، ۱۳۴۸ش، ص۱۱۶؛ ابن‌نما حلی، مثیر الاحزان، ۱۴۰۶ق، ص۷۰.</ref> این دعوت به [[هل من ناصر ینصرنی|هَلْ مِنْ ناصرٍ یَنْصُرُنی]] (به‌فارسی: آیا یاری‌کننده‌ای هست تا مرا یاری کند.)‌ که نقل به معنای عبارات امام است، شهرت دارد.<ref>محدثی، فرهنگ عاشورا، ۱۳۷۶ش، ص۴۷۱.</ref>
لبیک یا حسین یکی از عبارت‌های معروف [[واقعه کربلا|واقعه عاشورا]]<ref>[https://fa.shafaqna.com/news/1417169 «شرح لبیک یا حسین بخش اول: نوشتاری از استاد هادی سروش»، شفقنا].</ref> و به معنای اجابت دعوت [[امام حسین علیه‌السلام|امام حسین(ع)]] قلمداد شده است.<ref>[https://www.mehrnews.com/news/5552800 «شعار «لبیک یا حسین» به معنای اجابت دعوت سیدالشهدا(ع) است»، خبرگزاری مهر].</ref> [[امام حسین علیه‌السلام|امام حسین(ع)]] در طول سفر از [[مکه]] به [[عراق]] چندین مرتبه [[مسلمان|مسلمانان]] را به یاری خود فرا خواند.<ref>[https://www.mehrnews.com/news/5552800 «شعار «لبیک یا حسین» به معنای اجابت دعوت سیدالشهدا(ع) است»، خبرگزاری مهر].</ref> از جمله در مکه گفت: من به نقطه‌ای می‌روم که گرگان گرسنهٔ بیابان، بَندبَند وجودم را پاره کنند و بِدَرند... هر کس حاضر است خون خود را در راه ما فدا کند به [[کربلا]] بیاید.<ref>حلوانی، نزهة الناظر، ۱۴۰۸ق، ص۸۶؛ ابن‌طاووس، اللهوف، ۱۳۴۸ش، ص۶۰.</ref> یا طی [[نامه امام حسین(ع) به اشراف بصره|نامه‌ای به اشراف بصره]] آنها را به یاری خود طلبید.<ref>ابن طاووس، اللهوف، ۱۳۴۸ش، ص۳۸.</ref> معروف‌ترین دعوت امام حسین(ع) در [[روز عاشورا]] رقم خورده است.<ref>ابن‌طاووس، اللهوف، ۱۳۴۸ش، ص۱۱۶؛ ابن‌نما حلی، مثیر الاحزان، ۱۴۰۶ق، ص۷۰.</ref> این دعوت به [[هل من ناصر ینصرنی|هَلْ مِنْ ناصرٍ یَنْصُرُنی]] (به‌فارسی: آیا یاری‌کننده‌ای هست تا مرا یاری کند.)‌ که نقل به معنای عبارات امام است، شهرت دارد.<ref>محدثی، فرهنگ عاشورا، ۱۳۷۶ش، ص۴۷۱.</ref>


=== جایگاه و اهمیت ===
===جایگاه و اهمیت===
شیعیان پس از واقعه عاشورا با ذکر لبیک یا حسین با امام اعلام همبستگی می‌کنند<ref>[https://www.razavi.news/fa/news/18379 «لبیک یا حسین موجب ماندگاری گفتمان عاشورایی است»، خبرگزاری رضوی].</ref> و اعلام می‌کنند که حاضرند همچون یاران امام حسین(ع)، جان، مال و فرزندان خود را در راه امام حسین(ع) فدا کنند.<ref>[https://www.mehrnews.com/news/5552800 «شعار «لبیک یا حسین» به معنای اجابت دعوت سیدالشهدا(ع) است»، خبرگزاری مهر].</ref> گفته شده این شعار به‌عنوان یک شعار جهانی،<ref>[https://www.isna.ir/news/1400052819815 «شعار لبیک یا حسین جهانی شده است»، ایسنا].</ref> اختصاص به زمان خاصی در تاریخ نداشته<ref>[https://www.razavi.news/fa/news/18379 «لبیک یا حسین موجب ماندگاری گفتمان عاشورایی است»، خبرگزاری رضوی].</ref> بلکه واقعه عاشورا را یک جریان مستمر تاریخی معرفی کرده است؛<ref>[https://shiaarts.ir/news/%D9%81%D8%B1%D8%A7%D8%AE%D9%88%D8%A7%D9%86-%D8%B1%D9%82%D8%A7%D8%A8%D8%AA%DB%8C-%D8%AD%D8%B1%D9%88%D9%81-%D9%86%DA%AF%D8%A7%D8%B1%DB%8C-%C2%AB%D9%84%D8%A8%DB%8C%DA%A9-%DB%8C%D8%A7-%D8%AD%D8%B3%DB%8C%D9%86%C2%BB «فراخوان رقابتی حروف نگاری لبیک یا حسین»، کانون هنری شیعی].</ref> بنابراین علاوه بر تضمین بقای عاشورا<ref>[https://www.mehrnews.com/news/5552800 «شعار «لبیک یا حسین» به معنای اجابت دعوت سیدالشهدا(ع) است»، خبرگزاری مهر].</ref> سبب ماندگاری گفتمان عاشورایی نیز شده است.<ref>[https://www.razavi.news/fa/news/18379 «لبیک یا حسین موجب ماندگاری گفتمان عاشورایی است»، خبرگزاری رضوی].</ref>
شیعیان پس از واقعه عاشورا با ذکر لبیک یا حسین با امام اعلام همبستگی می‌کنند<ref>[https://www.razavi.news/fa/news/18379 «لبیک یا حسین موجب ماندگاری گفتمان عاشورایی است»، خبرگزاری رضوی].</ref> و اعلام می‌کنند که حاضرند همچون یاران امام حسین(ع)، جان، مال و فرزندان خود را در راه امام حسین(ع) فدا کنند.<ref>[https://www.mehrnews.com/news/5552800 «شعار «لبیک یا حسین» به معنای اجابت دعوت سیدالشهدا(ع) است»، خبرگزاری مهر].</ref> گفته شده این شعار به‌عنوان یک شعار جهانی،<ref>[https://www.isna.ir/news/1400052819815 «شعار لبیک یا حسین جهانی شده است»، ایسنا].</ref> اختصاص به زمان خاصی در تاریخ نداشته<ref>[https://www.razavi.news/fa/news/18379 «لبیک یا حسین موجب ماندگاری گفتمان عاشورایی است»، خبرگزاری رضوی].</ref> بلکه واقعه عاشورا را یک جریان مستمر تاریخی معرفی کرده است؛<ref>[https://shiaarts.ir/news/%D9%81%D8%B1%D8%A7%D8%AE%D9%88%D8%A7%D9%86-%D8%B1%D9%82%D8%A7%D8%A8%D8%AA%DB%8C-%D8%AD%D8%B1%D9%88%D9%81-%D9%86%DA%AF%D8%A7%D8%B1%DB%8C-%C2%AB%D9%84%D8%A8%DB%8C%DA%A9-%DB%8C%D8%A7-%D8%AD%D8%B3%DB%8C%D9%86%C2%BB «فراخوان رقابتی حروف نگاری لبیک یا حسین»، کانون هنری شیعی].</ref> بنابراین علاوه بر تضمین بقای عاشورا<ref>[https://www.mehrnews.com/news/5552800 «شعار «لبیک یا حسین» به معنای اجابت دعوت سیدالشهدا(ع) است»، خبرگزاری مهر].</ref> سبب ماندگاری گفتمان عاشورایی نیز شده است.<ref>[https://www.razavi.news/fa/news/18379 «لبیک یا حسین موجب ماندگاری گفتمان عاشورایی است»، خبرگزاری رضوی].</ref>


عزت و آبرومندی، دوری از ذلت و خواری،<ref>[https://rasanews.ir/fa/news/299665 «شعار لبیک یا حسین مبارزه با استکبار ستیزی است»، خبرگزاری رسا].</ref> مبارزه با [[ظلم]] و جان دادن در راه حق،<ref>[https://rasanews.ir/fa/news/299665 «شعار لبیک یا حسین مبارزه با استکبار ستیزی است»، خبرگزاری رسا].</ref> رهایی از همه قدرت‌ها،<ref>[https://fa.shafaqna.com/news/1426759 ««لبیک یا حسین یعنی رهایی از همه قدرت ها: نوشتاری از استاد هادی سروش – بخش هفتم»، شفقنا].</ref> خنثی‌کننده توطئه دشمنان<ref>[https://hajj.ir/fa/71504 «لبیک یا حسین خنثی کننده توطئه دشمنان است»، حوزه نمایندگی ولی فقیه در امور حج و زیارت].</ref> و از بین‌برنده هیمنه استکبار<ref>[https://zarinkhabar.ir/%D8%B4%D8%B9%D8%A7%D8%B1-%D9%84%D8%A8%DB%8C%DA%A9-%DB%8C%D8%A7-%D8%AD%D8%B3%DB%8C%D9%86-%D9%87%DB%8C%D9%85%D9%86%D9%87-%D8%A7%D8%B3%D8%AA%DA%A9%D8%A8%D8%A7%D8%B1-%D8%B1%D8%A7-%D8%AF%D8%B1%D9%87/ «شعار ” لبیک یا حسین” هیمنه استکبار را درهم‌شکسته است»، زرین خبر].</ref> از آثار شعار لبیک یا حسین دانسته شده است؛ به همین علت این شعار را نمادی برای استکبارستیزی و تن ندادن به ذلت و خواری می‌دانند.<ref>[https://rasanews.ir/fa/news/299665 «شعار لبیک یا حسین مبارزه با استکبار ستیزی است»، خبرگزاری رسا].</ref> عده‌ای از کارشناسان، پیروزی، استحکام و ترویج [[انقلاب اسلامی ایران]] را در پرتو عمل به شعار لبیک یا حسین دانسته‌اند.<ref>[https://rasanews.ir/fa/news/299665 «شعار لبیک یا حسین مبارزه با استکبار ستیزی است»، خبرگزاری رسا].</ref>   
عزت و آبرومندی، دوری از ذلت و خواری،<ref>[https://rasanews.ir/fa/news/299665 «شعار لبیک یا حسین مبارزه با استکبار ستیزی است»، خبرگزاری رسا].</ref> مبارزه با [[ظلم]] و جان دادن در راه حق،<ref>[https://rasanews.ir/fa/news/299665 «شعار لبیک یا حسین مبارزه با استکبار ستیزی است»، خبرگزاری رسا].</ref> رهایی از همه قدرت‌ها،<ref>[https://fa.shafaqna.com/news/1426759 ««لبیک یا حسین یعنی رهایی از همه قدرت ها: نوشتاری از استاد هادی سروش – بخش هفتم»، شفقنا].</ref> خنثی‌کننده توطئه دشمنان<ref>[https://hajj.ir/fa/71504 «لبیک یا حسین خنثی کننده توطئه دشمنان است»، حوزه نمایندگی ولی فقیه در امور حج و زیارت].</ref> و از بین‌برنده هیمنه استکبار<ref>[https://zarinkhabar.ir/%D8%B4%D8%B9%D8%A7%D8%B1-%D9%84%D8%A8%DB%8C%DA%A9-%DB%8C%D8%A7-%D8%AD%D8%B3%DB%8C%D9%86-%D9%87%DB%8C%D9%85%D9%86%D9%87-%D8%A7%D8%B3%D8%AA%DA%A9%D8%A8%D8%A7%D8%B1-%D8%B1%D8%A7-%D8%AF%D8%B1%D9%87/ «شعار ” لبیک یا حسین” هیمنه استکبار را درهم‌شکسته است»، زرین خبر].</ref> از آثار شعار لبیک یا حسین دانسته شده است؛ به همین علت این شعار را نمادی برای استکبارستیزی و تن ندادن به ذلت و خواری می‌دانند.<ref>[https://rasanews.ir/fa/news/299665 «شعار لبیک یا حسین مبارزه با استکبار ستیزی است»، خبرگزاری رسا].</ref> عده‌ای از کارشناسان، پیروزی، استحکام و ترویج [[انقلاب اسلامی ایران]] را در پرتو عمل به شعار لبیک یا حسین دانسته‌اند.<ref>[https://rasanews.ir/fa/news/299665 «شعار لبیک یا حسین مبارزه با استکبار ستیزی است»، خبرگزاری رسا].</ref>   


=== لبیک در متون دینی ===
===لبیک در متون دینی===
واژه لبیک در طول تاریخ، برای اجابت خواسته دیگران به‌کار رفته است.<ref>برای نمونه نگاه کنید به: طبری، تاریخ الامم و الملوک، ۱۳۸۷ق، ج۸، ص۸۴؛ ابن‌سعد، الطبقات الکبری، ۱۴۱۰ق، ج۳، ص۹۲؛ دینوری، الاخبار الطوال، ۱۳۶۸ش، ص۳۶۵.</ref> [[صحابه|اصحاب پیامبر]] نیز در مواقع مختلف<ref>برای نمونه نگاه کنید به: مقریزی، إمتاع الأسماع، ۱۴۲۰ق، ج۶، ص۳۶۹؛ ج۱۲، ص۳۷۶؛ ج۱۳، ص۳۷۹؛ بیهقی، دلائل النبوة، ۱۴۰۵ق، ج۵، ص۱۷۴؛ بلاذری، فتوح البلدان، ۱۹۸۸م، ص۴۸.</ref> از جمله [[غزوه حنین|غزوه حُنین]] برای اجابت خواسته ایشان از تعبیر لبیک استفاده کرده‌اند؛<ref>واقدی، المغازی، ۱۴۰۹ق، ج۳، ص۹۰۰-۹۰۱؛ طبری، تاریخ الامم و الملوک، ۱۳۸۷ق، ج۳، ص۷۵-۷۶.</ref> ازاین‌رو ادعای [[وهابیت]] مبنی بر [[شرک]] بودن به‌کارگیری این اصطلاح برای غیر [[خدا]]، مردود دانسته شده است.<ref>[https://fa.shafaqna.com/news/1417169 «شرح لبیک یا حسین بخش اول: نوشتاری از استاد هادی سروش»، شفقنا].</ref> همچنین در یکی از زیارت‌نامه‌های امام حسین(ع) که منتسب به [[امام صادق علیه‌السلام|امام صادق(ع)]] است، به‌عنوان یکی از [[آداب زیارت]] از [[زیارت|زائران]] خواسته شده تا هفت مرتبه عبارت  ''لَبَّيْكَ داعِي اللهِ'' را تکرار کنند.<ref>ابن‌قولویه، کامل الزیارات، ۱۳۵۶ش، ص۲۳۰.</ref> در [[زیارت رجبیه امام حسین(ع)]] نیز امام با عبارت «لبیک یا داعی الله» مورد خطاب قرار گرفته است.<ref>ابن‌طاووس، إقبال الاعمال، ۱۴۰۹ق، ج۲، ص۷۱۳-۷۱۴؛ شهید اول، المزار، ۱۴۱۰ق، ص۱۴۲.</ref> در [[دعای عهد]] نیز به لبیک گفتن دعوت [[امام مهدی عجل الله تعالی فرجه|امام مهدی(عج)]] اشاره شده است.<ref>ابن مشهدی، المزار الکبیر، ۱۴۱۹ق، ص۶۶۶-۶۶۳؛ کفعمی، المصباح، ۱۴۰۵ق، ص۵۵۲-۵۵۰.</ref>
واژه لبیک در طول تاریخ، برای اجابت خواسته دیگران به‌کار رفته است.<ref>برای نمونه نگاه کنید به: طبری، تاریخ الامم و الملوک، ۱۳۸۷ق، ج۸، ص۸۴؛ ابن‌سعد، الطبقات الکبری، ۱۴۱۰ق، ج۳، ص۹۲؛ دینوری، الاخبار الطوال، ۱۳۶۸ش، ص۳۶۵.</ref> [[صحابه|اصحاب پیامبر]] نیز در مواقع مختلف<ref>برای نمونه نگاه کنید به: مقریزی، إمتاع الأسماع، ۱۴۲۰ق، ج۶، ص۳۶۹؛ ج۱۲، ص۳۷۶؛ ج۱۳، ص۳۷۹؛ بیهقی، دلائل النبوة، ۱۴۰۵ق، ج۵، ص۱۷۴؛ بلاذری، فتوح البلدان، ۱۹۸۸م، ص۴۸.</ref> از جمله [[غزوه حنین|غزوه حُنین]] برای اجابت خواسته ایشان از تعبیر لبیک استفاده کرده‌اند؛<ref>واقدی، المغازی، ۱۴۰۹ق، ج۳، ص۹۰۰-۹۰۱؛ طبری، تاریخ الامم و الملوک، ۱۳۸۷ق، ج۳، ص۷۵-۷۶.</ref> ازاین‌رو ادعای [[وهابیت]] مبنی بر [[شرک]] بودن به‌کارگیری این اصطلاح برای غیر [[خدا]]، مردود دانسته شده است.<ref>[https://fa.shafaqna.com/news/1417169 «شرح لبیک یا حسین بخش اول: نوشتاری از استاد هادی سروش»، شفقنا].</ref> همچنین در یکی از زیارت‌نامه‌های امام حسین(ع) که منتسب به [[امام صادق علیه‌السلام|امام صادق(ع)]] است، به‌عنوان یکی از [[آداب زیارت]] از [[زیارت|زائران]] خواسته شده تا هفت مرتبه عبارت  ''لَبَّيْكَ داعِي اللهِ'' را تکرار کنند.<ref>ابن‌قولویه، کامل الزیارات، ۱۳۵۶ش، ص۲۳۰.</ref> در [[زیارت رجبیه امام حسین(ع)]] نیز امام با عبارت «لبیک یا داعی الله» مورد خطاب قرار گرفته است.<ref>ابن‌طاووس، إقبال الاعمال، ۱۴۰۹ق، ج۲، ص۷۱۳-۷۱۴؛ شهید اول، المزار، ۱۴۱۰ق، ص۱۴۲.</ref> در [[دعای عهد]] نیز به لبیک گفتن دعوت [[امام مهدی عجل الله تعالی فرجه|امام مهدی(عج)]] اشاره شده است.<ref>ابن مشهدی، المزار الکبیر، ۱۴۱۹ق، ص۶۶۶-۶۶۳؛ کفعمی، المصباح، ۱۴۰۵ق، ص۵۵۲-۵۵۰.</ref>


نسخهٔ ‏۴ فوریهٔ ۲۰۲۴، ساعت ۰۸:۳۷

پرچم لبیک یا حسین در مراسم عزاداری

لَبَّیک‌َ یا حسین (اجابت می‌کنم تو را ای حسین) شعاری که شیعیان در پاسخ به دعوت امام حسین(ع) به‌کار می‌برند. امام حسین(ع) در واقعه کربلا چندین بار یاری طلبید. معروف‌ترین آن در روز عاشورا بود که به شکل هَلْ مِنْ ناصرٍ یَنْصُرُنی (به‌فارسی: آیا یاری‌کننده‌ای هست تا مرا یاری کند.)‌ نقل شده است.

هدف از به‌کارگیری شعار لبیک یا حسین اعلام وفاداری و همبستگی با امام و همچنین یاری او دانسته شده است. گفته شده این شعار، واقعه کربلا را یک جریان مستمر تاریخی معرفی کرده و سبب ماندگاری گفتمان عاشورایی شده است. همچنین نمادی برای استکبارستیزی و مبارزه با ظلم و نپذیرفتن ذلت و خواری قلمداد شده است.

در کشورهای مختلف از این شعار در آیین‌های عزاداری محرم و نیز برای ابراز ارادت به امام حسین(ع) استفاده می‌شود. همچنین آثار مختلف هنری پیرامون آن خلق شده است و شیعیان آن را در میدان‌های نبرد و تشییع شهدا نیز به کار می‌برند.

معرفی

لبیک یا حسین یکی از عبارت‌های معروف واقعه عاشورا[۱] و به معنای اجابت دعوت امام حسین(ع) قلمداد شده است.[۲] امام حسین(ع) در طول سفر از مکه به عراق چندین مرتبه مسلمانان را به یاری خود فرا خواند.[۳] از جمله در مکه گفت: من به نقطه‌ای می‌روم که گرگان گرسنهٔ بیابان، بَندبَند وجودم را پاره کنند و بِدَرند... هر کس حاضر است خون خود را در راه ما فدا کند به کربلا بیاید.[۴] یا طی نامه‌ای به اشراف بصره آنها را به یاری خود طلبید.[۵] معروف‌ترین دعوت امام حسین(ع) در روز عاشورا رقم خورده است.[۶] این دعوت به هَلْ مِنْ ناصرٍ یَنْصُرُنی (به‌فارسی: آیا یاری‌کننده‌ای هست تا مرا یاری کند.)‌ که نقل به معنای عبارات امام است، شهرت دارد.[۷]

جایگاه و اهمیت

شیعیان پس از واقعه عاشورا با ذکر لبیک یا حسین با امام اعلام همبستگی می‌کنند[۸] و اعلام می‌کنند که حاضرند همچون یاران امام حسین(ع)، جان، مال و فرزندان خود را در راه امام حسین(ع) فدا کنند.[۹] گفته شده این شعار به‌عنوان یک شعار جهانی،[۱۰] اختصاص به زمان خاصی در تاریخ نداشته[۱۱] بلکه واقعه عاشورا را یک جریان مستمر تاریخی معرفی کرده است؛[۱۲] بنابراین علاوه بر تضمین بقای عاشورا[۱۳] سبب ماندگاری گفتمان عاشورایی نیز شده است.[۱۴]

عزت و آبرومندی، دوری از ذلت و خواری،[۱۵] مبارزه با ظلم و جان دادن در راه حق،[۱۶] رهایی از همه قدرت‌ها،[۱۷] خنثی‌کننده توطئه دشمنان[۱۸] و از بین‌برنده هیمنه استکبار[۱۹] از آثار شعار لبیک یا حسین دانسته شده است؛ به همین علت این شعار را نمادی برای استکبارستیزی و تن ندادن به ذلت و خواری می‌دانند.[۲۰] عده‌ای از کارشناسان، پیروزی، استحکام و ترویج انقلاب اسلامی ایران را در پرتو عمل به شعار لبیک یا حسین دانسته‌اند.[۲۱]

لبیک در متون دینی

واژه لبیک در طول تاریخ، برای اجابت خواسته دیگران به‌کار رفته است.[۲۲] اصحاب پیامبر نیز در مواقع مختلف[۲۳] از جمله غزوه حُنین برای اجابت خواسته ایشان از تعبیر لبیک استفاده کرده‌اند؛[۲۴] ازاین‌رو ادعای وهابیت مبنی بر شرک بودن به‌کارگیری این اصطلاح برای غیر خدا، مردود دانسته شده است.[۲۵] همچنین در یکی از زیارت‌نامه‌های امام حسین(ع) که منتسب به امام صادق(ع) است، به‌عنوان یکی از آداب زیارت از زائران خواسته شده تا هفت مرتبه عبارت لَبَّيْكَ داعِي اللهِ را تکرار کنند.[۲۶] در زیارت رجبیه امام حسین(ع) نیز امام با عبارت «لبیک یا داعی الله» مورد خطاب قرار گرفته است.[۲۷] در دعای عهد نیز به لبیک گفتن دعوت امام مهدی(عج) اشاره شده است.[۲۸]

لغت‌شناسان ریشه لبیک را به معنای اطاعت[۲۹] و اجابت[۳۰] دانسته و معتقدند واژه «لبیک» که در اصل «لَبَّا لَکَ» بوده،[۳۱] به معنای مقیم شدن برای اطاعت و اجابت شخص است.[۳۲] این کلمه با عنوان تلبیه (لَبَّیک الّلهُمَّ لَبَّیک، لَبَّیک لاشَریک لَک لَبَّیک) در اِحرام بستن حج تَمَتُّع و عُمْره به کار می‌رود.[۳۳]

کاربست شعار

شعار لبیک یا حسین در مراسم عزاداری و ابراز ارادت به امام حسین(ع) و همچنین در حوزه فرهنگی و هنری و حوادث انقلابی مورد استفاده قرار گرفته است.

در آیین‌های مذهبی و عزاداری

پرچم لبیک یا حسین بر دیوار خانه‌ای در عراق در ایام اربعین

شعار لبیک یا حسین در مراسم عزاداری مردم کشورهای مختلف چون نیجریه،[۳۴] ترکیه،[۳۵] لبنان،[۳۶]ایران[۳۷] عراق و کشورهای اروپایی چون هلند[۳۸] سر داده شده است. در روز عاشورا مردم عراق از جمله اهالی طویریج[۳۹] و قبیله بنی‌اسد[۴۰] هنگام ورود به حرم امام حسین(ع) این شعار را سر می‌دهند. در ایران برخی از اجتماعات بزرگ به «اجتماع لبیک یا حسین» نام‌گذاری شده است؛[۴۱] تعویض‌ پرچم‌های حرم‌ها در عتبات عالیات پیش از آغاز ایام عزاداری نیز گاه با شعار لبیک یا حسین همراه است.[۴۲] در سال ۱۳۹۷ش پرچم لبیک یا حسین به وسعت بین‌الحرمین در کربلا در مراسم راهپیمایی اربعین به نمایش درآمد.[۴۳]

در فرهنگ و هنر

شعار لبیک یا حسین به خط ثلث، اثر برگزیده فراخوان حروف‌نگاری لبیک یا حسین.[۴۴]

شعار لبیک یا حسین در اشعار شاعران،[۴۵] و نیز حوزه‌های مختلف فرهنگی و هنری بازتاب داشته و آثار گوناگونی با عنوان «لبیک یا حسین» خلق شده است. نماهنگ «لبیک یا حسین» با صدای صادق آهنگران از جمله این آثار است که به مناسبت ایام اربعین، تولید شده است.[۴۶] در حوزه خطاطی نیز علاوه بر ثبت آثار گوناگون با عبارت لبیک یا حسین، فراخوان‌هایی برای حروف‌نگاری این جمله شکل گرفته است.[۴۷]

در حوادث گوناگون

این شعار در اتفاقات مختلف کشورها مورد استفاده قرار گرفته است. پس از اعلام حکم جهاد علیه داعش توسط آیت‌الله سیدعلی سیستانی، گروه‌هایی از مردم عراق با سر دادن شعار لبیک یا حسین از آن استقبال کردند[۴۸] و در عملیات علیه داعش به‌کار بردند.[۴۹] استفاده از این شعار در مراسم مختلف همچون تشییع شهدای مقاومت در ایران،[۵۰] عراق[۵۱] و لبنان[۵۲] مورد استفاده قرار گرفته است.

سید حسن نصرالله دبیرکل حزب‌الله لبنان در سخنرانی خود در راهپیمایی دفاع از عتبات مقدسه[۵۳] در سال ۲۰۰۴م که به مسیرة الاکفان (گردهمآیی کفن‌پوشان) شناخته شد با محور قراردادن جمله لبیک یا حسین برداشتی حماسی از این جمله ارائه کرد که مورد توجه رسانه‌ها قرار گرفت.[۵۴] نصرالله در انتهای سخنرانی خود گفت: «لبیک یا حسین یعنی: در معرکه جنگ حاضر باشی، هر چند تنها باشی، و هر چند مردمان تو را ترک کرده باشند، و متهمت کرده باشند و بی‌یاور رهایت کرده‌ باشند، لبیک یا حسین یعنی خودت، اموالت، همسرت و فرزندانت در این معرکه حاضر باشید.»[۵۵]

همچنین به تأسی از شعار لبیک یا حسین، شعارهای دیگری نیز در همایش‌ها، راهپیمایی‌ها و مراسم‌های مذهبی بیان می‌شود؛ مانند لبیک یا رسول الله،[۵۶] لبیک یا حیدر،[۵۷] لبیک یا زینب[۵۸] لبیک یا قرآن، لبیک یا مهدی،[۵۹] لبیک یا ابالفضل،[۶۰] لبیک یا خمینی و لبیک یا خامنه‌ای.[۶۱]

پانویس

  1. ↑ «شرح لبیک یا حسین بخش اول: نوشتاری از استاد هادی سروش»، شفقنا.
  2. ↑ «شعار «لبیک یا حسین» به معنای اجابت دعوت سیدالشهدا(ع) است»، خبرگزاری مهر.
  3. ↑ «شعار «لبیک یا حسین» به معنای اجابت دعوت سیدالشهدا(ع) است»، خبرگزاری مهر.
  4. ↑ حلوانی، نزهة الناظر، ۱۴۰۸ق، ص۸۶؛ ابن‌طاووس، اللهوف، ۱۳۴۸ش، ص۶۰.
  5. ↑ ابن طاووس، اللهوف، ۱۳۴۸ش، ص۳۸.
  6. ↑ ابن‌طاووس، اللهوف، ۱۳۴۸ش، ص۱۱۶؛ ابن‌نما حلی، مثیر الاحزان، ۱۴۰۶ق، ص۷۰.
  7. ↑ محدثی، فرهنگ عاشورا، ۱۳۷۶ش، ص۴۷۱.
  8. ↑ «لبیک یا حسین موجب ماندگاری گفتمان عاشورایی است»، خبرگزاری رضوی.
  9. ↑ «شعار «لبیک یا حسین» به معنای اجابت دعوت سیدالشهدا(ع) است»، خبرگزاری مهر.
  10. ↑ «شعار لبیک یا حسین جهانی شده است»، ایسنا.
  11. ↑ «لبیک یا حسین موجب ماندگاری گفتمان عاشورایی است»، خبرگزاری رضوی.
  12. ↑ «فراخوان رقابتی حروف نگاری لبیک یا حسین»، کانون هنری شیعی.
  13. ↑ «شعار «لبیک یا حسین» به معنای اجابت دعوت سیدالشهدا(ع) است»، خبرگزاری مهر.
  14. ↑ «لبیک یا حسین موجب ماندگاری گفتمان عاشورایی است»، خبرگزاری رضوی.
  15. ↑ «شعار لبیک یا حسین مبارزه با استکبار ستیزی است»، خبرگزاری رسا.
  16. ↑ «شعار لبیک یا حسین مبارزه با استکبار ستیزی است»، خبرگزاری رسا.
  17. ↑ ««لبیک یا حسین یعنی رهایی از همه قدرت ها: نوشتاری از استاد هادی سروش – بخش هفتم»، شفقنا.
  18. ↑ «لبیک یا حسین خنثی کننده توطئه دشمنان است»، حوزه نمایندگی ولی فقیه در امور حج و زیارت.
  19. ↑ «شعار ” لبیک یا حسین” هیمنه استکبار را درهم‌شکسته است»، زرین خبر.
  20. ↑ «شعار لبیک یا حسین مبارزه با استکبار ستیزی است»، خبرگزاری رسا.
  21. ↑ «شعار لبیک یا حسین مبارزه با استکبار ستیزی است»، خبرگزاری رسا.
  22. ↑ برای نمونه نگاه کنید به: طبری، تاریخ الامم و الملوک، ۱۳۸۷ق، ج۸، ص۸۴؛ ابن‌سعد، الطبقات الکبری، ۱۴۱۰ق، ج۳، ص۹۲؛ دینوری، الاخبار الطوال، ۱۳۶۸ش، ص۳۶۵.
  23. ↑ برای نمونه نگاه کنید به: مقریزی، إمتاع الأسماع، ۱۴۲۰ق، ج۶، ص۳۶۹؛ ج۱۲، ص۳۷۶؛ ج۱۳، ص۳۷۹؛ بیهقی، دلائل النبوة، ۱۴۰۵ق، ج۵، ص۱۷۴؛ بلاذری، فتوح البلدان، ۱۹۸۸م، ص۴۸.
  24. ↑ واقدی، المغازی، ۱۴۰۹ق، ج۳، ص۹۰۰-۹۰۱؛ طبری، تاریخ الامم و الملوک، ۱۳۸۷ق، ج۳، ص۷۵-۷۶.
  25. ↑ «شرح لبیک یا حسین بخش اول: نوشتاری از استاد هادی سروش»، شفقنا.
  26. ↑ ابن‌قولویه، کامل الزیارات، ۱۳۵۶ش، ص۲۳۰.
  27. ↑ ابن‌طاووس، إقبال الاعمال، ۱۴۰۹ق، ج۲، ص۷۱۳-۷۱۴؛ شهید اول، المزار، ۱۴۱۰ق، ص۱۴۲.
  28. ↑ ابن مشهدی، المزار الکبیر، ۱۴۱۹ق، ص۶۶۶-۶۶۳؛ کفعمی، المصباح، ۱۴۰۵ق، ص۵۵۲-۵۵۰.
  29. ↑ فراهیدی، کتاب العین، ۱۴۱۰ق، ج۸، ص۳۴۱.
  30. ↑ ازهری، تهذیب اللغة، بیروت، ج۱۵، ص۲۴۲.
  31. ↑ ازهری، تهذیب اللغة، بیروت، ج۱۵، ص۲۴۲.
  32. ↑ [جوهری، الصحاح، بیروت، ج۱، ص۲۱۶؛ صاحب بن عباد، المحیط فی اللغة، ۱۴۱۴ق، ج۱۰، ص۳۱۲.
  33. ↑ شهید ثانی، مسالک الافهام، ۱۴۱۶ق، ج۲، ص۲۲۶؛ فاضل هندی، کشف اللثام، ۱۴۱۶ق، ج۵، ص۲۰؛ نجفی، جواهر الکلام، ۱۳۶۲ش، ج۱۸، ص۳-۴.
  34. ↑ «بی‎‌توجهی جامعه بین‌‎المللی به نقض حقوق‎ بشری شیعیان نیجریه»، خبرگزاری میزان.
  35. ↑ بدل، «شرایط دینی و مذهبی کشور ترکیه»، ص۲۹۸.
  36. ↑ «دسته‌های عزای عاشورایی در سراسر لبنان»، الکوثر.
  37. ↑ «اجتماع عظیم اردبیلی‌ها در روز تاسوعا با شعار لبیک یا حسین»، خبرآنلاین.
  38. ↑ «شعار لبیک یا حسین(ع) و لبیک یا خامنه‌ای در لاهه هلند»، خبرنامه دانشجویان ایران.
  39. ↑ «دسته طویریج دسته‌ای به بلندای چهارده قرن»، خبرآنلاین.
  40. ↑ «فریاد "لبیک یا حسین" زنان قبیله بنی‌اسد در حرم سیدالشهدا طنین‌انداز شد»، خبرگزاری مهر.
  41. ↑ «لبیک یا حسین موجب ماندگاری گفتمان عاشورایی است»، خبرگزاری رضوی.
  42. ↑ تعویض پرچم گنبدحرمهای کربلا. خبرگزاری مهر.
  43. ↑ پرچم لبیک یا حسین در بین الحرمین. خبرگزاری مهر.
  44. ↑ «فراخوان رقابتی حروف نگاری لبیک یا حسین»، کانون هنری شیعی.
  45. ↑ برای نمونه نگاه کنید به: «لبیک یاحسین -(ازعمق جان بگو لبیک یاحسین)»، امام هشت.
  46. ↑ «لبیک یا حسین جدیدترین اثر حاج صادق آهنگران»، رجانیوز.
  47. ↑ «فراخوان رقابتی حروف نگاری لبیک یا حسین»، کانون هنری شیعی.
  48. ↑ «شعار لبیک یا حسین در حرم طنین انداز شد»، حوزه نمایندگی ولی فقیه در امور حج و زیارت.
  49. ↑ «نام عملیات از "لبیک یا حسین" به "لبیک یا عراق" تغییر کرد»، خبرگزاری جمهور.
  50. ↑ «تشییع پیکر شهید حاج قاسم سلیمانی در مشهد»، افکار نیوز.
  51. ↑ «صحن اباعبدالله؛ لبیک یا حسین در هنگام ورود پیکر شهدا»، راسخون.
  52. ↑ «طنین شعار لبیک یا حسین(ع) در مراسم تشییع شهید «علی یوسف علاء الدین» از رزمندگان حزب‌الله» خبرگزاری دانشجو.
  53. ↑ پایگاه ارتباطات رسانه‌ای حزب‌الله
  54. ↑ «رونمایی از کتاب گفتارهای عاشورایی دبیرکل حزب‌الله لبنان»، رجانیوز.
  55. ↑ پایگاه ارتباطات رسانه‌ای حزب‌الله
  56. ↑ «ایران اسلامی در سالروز رحلت پیامبر به سوگ نشست»، پایگاه اطلاع رسانی حج.
  57. ↑ «اجتماع دانش‌آموزان شیرازی در حرم مطهر حضرت شاهچراغ + فیلم»، خبرگزاری تسنیم.
  58. ↑ «طنین ندای "لبیک یا زینب(س)" در سراسر ایران»، خبرگزاری حوزه.
  59. ↑ «سید حسن نصرالله: تکفیری‌ها پشت‌پرده انفجارهای زینبیه هستند/ با شعار «لبیک یا حسین» به خیابان‌ها می‌آییم»، خبرگزاری تسنیم؛ «ندای لبیک یا مهدی همراه با عطر یاس مهدوی در میعادگاه منتظران»، وبگاه ایرنا.
  60. ↑ «مردم گچساران لبیک یا ابوافضل(ع) را درشب تاسوعا سردادند»، خبرگزاری ایسنا.
  61. ↑ «برگزاری راهپیمایی روز ملی مبارزه با استکبار در کرمان»، خبرگزاری ایکنا.

منابع

برگرفته از «https://fa.wikishia.net/w/index.php?title=لبیک_یا_حسین&oldid=1217965»