دعای عهد دعایی است که از امام صادق(ع) روایت شده و مشتمل بر تجدید بیعت با امام زمان(عج) است. این دعا از دعاهایی است که تأکید زیاد بر خواندن آن در دوران غیبت امام زمان شده است. گفته شده که هرکس چهل صبح این دعا را بخواند از یاوران امام زمان(ع) خواهد بود.

دعای عهد
اطلاعات دعا و زیارت
موضوعتجدید بیعت با امام زمان (عج)
صادره ازامام صادق(ع)
منابع شیعیمصباح الزائرالمزار الکبیرالبلد الامینبحار الانوار
زماندوران غیبت امام زمان
دعاها و زیارات مشهور
دعای توسلدعای کمیلدعای ندبهدعای سماتدعای فرجدعای ابوحمزه ثمالیزیارت عاشورازیارت جامعه کبیرهزیارت وارثزیارت امین‌اللهزیارت اربعین

منبع نقل دعا

فرازی از دعای عهد:
« اللَّهُمَّ إِنْ حَالَ بَینِی وَ بَینَهُ الْمَوْتُ الَّذِی جَعَلْتَهُ عَلَی عِبَادِک حَتْما مَقْضِیا، فَأَخْرِجْنِی مِنْ قَبْرِی مُؤْتَزِرا کفَنِی شَاهِرا سَیفِی مُجَرِّدا قَنَاتِی مُلَبِّیا دَعْوَةَ الدَّاعِی فِی الْحَاضِرِ وَ الْبَادِی.»

علامه مجلسی، زادالمعاد، ۱۴۲۳ق، ص۵۴۲.

دعای عهد از امام صادق(ع) روایت شده است و سید بن طاووس در مصباح الزائر، ابن مشهدی در المزار الکبیر،[۱] کفعمی در المصباح[۲] و البلد الامین،[۳] و مجلسی در بحارالانوار[۴] و زاد المعاد[۵] این دعا را نقل کرده‌اند. نقل این دعا توسط عالمان بزرگی همچون سید بن طاوس، کفعمی و علامه مجلسی نشان از اعتماد آنان به دعای عهد دارد؛ و محتوای این دعا در ادعیه دیگر مورد تأیید قرار گرفته است. گفته شده آیت الله بهجت بر خواندن دعای عهد مداومت داشته است.[۶]

مضامین

دعای عهد مشتمل بر درود مخصوص از طرف خواننده دعا و نیز از سوی تمامی مردان و زنان مؤمن در شرق و غرب جهان و خشکی و دریا، و از پدر و مادر و فرزند، به پیشگاه امام مهدی(عج) است. سپس عهد و پیمان و بیعت با آن حضرت را تجدید می‌کند و پایداری بر این پیمان را تا پایان عمر اظهار می‌دارد آنگاه از خداوند درخواست می‌کند که اگر مرگ من فرا برسد در حالی که امام زمان ظهور نکرده باشد پس از ظهور او، مرا از قبرم بر آور، و به یاری آن حضرت سعادتمند کن [یادداشت ۱] و بعد درخواست دیدار امام با عبارت ظریفی بیان شده [یادداشت ۲]و دعا برای تعجیل ظهور و فَرَج و برپایی حکومت حقه و سامان یافتن جهان و زنده شدن حقایق دین و اهل ایمان پایان بخش این دعا است.[۷]

زمان و آثار قرائت

امام صادق(ع) می‌فرمایند:

هرکس چهل صبحگاه این دعا را بخواند از یاوران حضرت قائم(عج) خواهد بود و اگر پیش از ظهور آن حضرت بمیرد خدای تعالی او را زنده خواهد کرد تا در رکاب آن جناب جهاد نماید و به شماره هر کلمه از آن هزار حسنه برایش نوشته می‌شود و هزار کار بد از او محو می‌گردد.[۸]

متن دعا

دعای عهد
متن ترجمه
اَللَّهُمَّ رَبَّ النُّورِ الْعَظِیمِ وَ رَبَّ الْکرْسِی الرَّفِیعِ وَ رَبَّ الْبَحْرِ الْمَسْجُورِ وَ مُنْزِلَ التَّوْرَاةِ وَ الْإِنْجِیلِ وَ الزَّبُورِ وَ رَبَّ الظِّلِّ وَ الْحَرُورِ وَ مُنْزِلَ الْقُرْآنِ [الْفُرْقَانِ] الْعَظِیمِ وَ رَبَّ الْمَلائِکةِ الْمُقَرَّبِینَ وَ الْأَنْبِیاءِ [وَ] الْمُرْسَلِینَ اللَّهُمَّ إِنِّی أَسْأَلُک بِوَجْهِک [بِاسْمِک] الْکرِیمِ وَ بِنُورِ وَجْهِک الْمُنِیرِ وَ مُلْکک الْقَدِیمِ یا حَی یا قَیومُ أَسْأَلُک بِاسْمِک الَّذِی أَشْرَقَتْ بِهِ السَّمَاوَاتُ وَ الْأَرَضُونَ وَ بِاسْمِک الَّذِی یصْلَحُ بِهِ الْأَوَّلُونَ وَ الْآخِرُونَ یا حَیا قَبْلَ کلِّ حَی وَ یا حَیا بَعْدَ کلِّ حَی وَ یا حَیا حِینَ لا حَی یا مُحْیی الْمَوْتَی وَ مُمِیتَ الْأَحْیاءِ یا حَی لا إِلَهَ إِلا أَنْتَ. خدا، ای پروردگار نور بزرگ، و پروردگار کُرسیِّ بلند، و پروردگار دریای جوشان، و فرو فرستنده تورات و انجیل و زبور، و پروردگار سایه و حرارت آفتاب، و نازل‌کننده قرآن بزرگ، و پروردگار فرشتگان مقرّب، و پیامبران و رسولان. خدایا از تو می‌خواهم به روی کریمت، و به نورِ وجه نوربخشت، و فرمانروایی دیرینه‌ات، ای زنده و پا برجای دائم، از تو می‌خواهم به حق نامت که به آن آسمان‌ها و زمین‌ها روشن شد، و به حق نامت که پیشینیان و پسینیان به آن شایسته می‌شوند، ای زنده پیش از هر زنده، ای زنده پس از هر زنده، ای زنده در آن وقتی که زنده‌ای نبود، ای زنده کننده مردگان، و میراننده زندگان، ای زنده، معبودی جز تو نیست
اللَّهُمَّ بَلِّغْ مَوْلانَا الْإِمَامَ الْهَادِی الْمَهْدِی الْقَائِمَ بِأَمْرِک صَلَوَاتُ الله عَلَیهِ وَ عَلَی آبَائِهِ الطَّاهِرِینَ عَنْ جَمِیعِ الْمُؤْمِنِینَ وَ الْمُؤْمِنَاتِ فِی مَشَارِقِ الْأَرْضِ وَ مَغَارِبِهَا سَهْلِهَا وَ جَبَلِهَا وَ بَرِّهَا وَ بَحْرِهَا وَ عَنِّی وَ عَنْ وَالِدَی مِنَ الصَّلَوَاتِ زِنَةَ عَرْشِ الله وَ مِدَادَ کلِمَاتِهِ وَ مَا أَحْصَاهُ عِلْمُهُ [کتَابُهُ] وَ أَحَاطَ بِهِ کتَابُهُ [عِلْمُهُ] اللَّهُمَّ إِنِّی أُجَدِّدُ لَهُ فِی صَبِیحَةِ یوْمِی هَذَا وَ مَا عِشْتُ مِنْ أَیامِی عَهْدا وَ عَقْدا وَ بَیعَةً لَهُ فِی عُنُقِی لا أَحُولُ عَنْهَا وَ لا أَزُولُ أَبَدا اللَّهُمَّ اجْعَلْنِی مِنْ أَنْصَارِهِ وَ أَعْوَانِهِ وَ الذَّابِّینَ عَنْهُ وَ الْمُسَارِعِینَ إِلَیهِ فِی قَضَاءِ حَوَائِجِهِ [وَ الْمُمْتَثِلِینَ لِأَوَامِرِهِ] وَ الْمُحَامِینَ عَنْهُ وَ السَّابِقِینَ إِلَی إِرَادَتِهِ وَ الْمُسْتَشْهَدِینَ بَینَ یدَیهِ اللَّهُمَّ إِنْ حَالَ بَینِی وَ بَینَهُ الْمَوْتُ الَّذِی جَعَلْتَهُ عَلَی عِبَادِک حَتْما مَقْضِیا، خدایا برسان به مولای ما ـ امام راهنمای راهیافته، قیام کننده به فرمانت که درودهای خدا بر او و پدران پاکش، از جانب همه مردان و زنان مؤمن، در مشرق‌ها زمین و مغرب‌هایش، همواری‌ها و کوه‌هایش، خشکی‌ها و دریاهایش، و از طرف من و پدر و مادرم،ـ از درودها به گرانی عرش خدا، و کشش کلماتش، و آنچه دانشش برشمرده، و کتابش به آن احاطه یافته، خدایا در صبح این روز و تا زندگی کنم از روزهایم، برای آن حضرت بر عهده‌ام، عهد و پیمان و بیعت تجدید می‌کنم که از آن رو نگردانم، و هیچگاه دست برندارم. خدایا! مرا از یاران و مددکاران و دفاع‌کنندگان از او قرار ده، و از شتابندگان به سویش، در برآوردن خواسته‌هایش، و اطاعت‌کنندگانِ اوامرش، و مدافعانِ حضرتش، و پیشی‌گیرندگانِ به جانب خواسته‌اش، و کشته‌شدگان در پیشگاهش. خدایا اگر بین من و او مرگی که بر بندگانت حتم و قطعی ساختی حائل شد،
فَأَخْرِجْنِی مِنْ قَبْرِی مُؤْتَزِرا کفَنِی شَاهِرا سَیفِی مُجَرِّدا قَنَاتِی مُلَبِّیا دَعْوَةَ الدَّاعِی فِی الْحَاضِرِ وَ الْبَادِی اللَّهُمَّ أَرِنِی الطَّلْعَةَ الرَّشِیدَةَ وَ الْغُرَّةَ الْحَمِیدَةَ وَ اکحُلْ ( وَاکحَلْ) نَاظِرِی بِنَظْرَةٍ مِنِّی إِلَیهِ وَ عَجِّلْ فَرَجَهُ وَ سَهِّلْ مَخْرَجَهُ وَ أَوْسِعْ مَنْهَجَهُ وَ اسْلُک بی‌مَحَجَّتَهُ وَ أَنْفِذْ أَمْرَهُ وَ اشْدُدْ أَزْرَهُ وَ اعْمُرِ اللَّهُمَّ بِهِ بِلادَک وَ أَحْی بِهِ عِبَادَک فَإِنَّک قُلْتَ وَ قَوْلُک الْحَقُّ ظَهَرَ الْفَسَادُ فِی الْبَرِّ وَ الْبَحْرِ بِمَا کسَبَتْ أَیدِی النَّاسِ فَأَظْهِرِ اللَّهُمَّ لَنَا وَلِیک وَ ابْنَ بِنْتِ نَبِیک الْمُسَمَّی بِاسْمِ رَسُولِک، کفن پوشیده از قبر مرا بیرون آور، با شمشیرِ از نیام برکشیده، و نیزه برهنه، پاسخگو به دعوت آن دعوت کننده، در میان شهرنشین و بادیه‌نشین. خدایا آن جمال با رشادت، و پیشانی ستوده را به من بنمایان، و با نگاهی از من به او دیده‌ام را سرمه بِنِه، و در گشایش امرش شتاب کن، و درآمدنش را آسان گردان، و راهش را وسعت بخش، و مرا به راهش درآور، و فرمانش را نافذ کن و پشتش را محکم گردان، خدایا به دست او کشورهایت را آباد کن، و بندگانت را به وسیله او زنده فرما، به درستی که تو فرمودی، و گفته‌ات حق است که: فساد در خشکی و دریا، در اثر اعمال مردم نمایان شد، خدایا ولی‌ّات، و فرزند دختر پیامبرت که به نام رسولت نامیده شده،
حَتَّی لا یظْفَرَ بِشَیءٍ مِنَ الْبَاطِلِ إِلا مَزَّقَهُ وَ یحِقَّ الْحَقَّ وَ یحَقِّقَهُ وَ اجْعَلْهُ اللَّهُمَّ مَفْزَعا لِمَظْلُومِ عِبَادِک وَ نَاصِرا لِمَنْ لا یجِدُ لَهُ نَاصِرا غَیرَک وَ مُجَدِّدا لِمَا عُطِّلَ مِنْ أَحْکامِ کتَابِک وَ مُشَیدا لِمَا وَرَدَ مِنْ أَعْلامِ دِینِک وَ سُنَنِ نَبِیک صَلَّی اللهُ عَلَیهِ وَ آلِهِ وَ اجْعَلْهُ اللَّهُمَّ مِمَّنْ حَصَّنْتَهُ مِنْ بَأْسِ الْمُعْتَدِینَ اللَّهُمَّ وَ سُرَّ نَبِیک مُحَمَّدا صَلَّی اللهُ عَلَیهِ وَ آلِهِ بِرُؤْیتِهِ وَ مَنْ تَبِعَهُ عَلَی دَعْوَتِهِ وَ ارْحَمِ اسْتِکانَتَنَا بَعْدَهُ اللَّهُمَّ اکشِفْ هَذِهِ الْغُمَّةَ عَنْ هَذِهِ الْأُمَّةِ بِحُضُورِهِ وَ عَجِّلْ لَنَا ظُهُورَهُ إِنَّهُمْ یرَوْنَهُ بَعِیدا وَ نَرَاهُ قَرِیبا بِرَحْمَتِک یا أَرْحَمَ الرَّاحِمِینَ. برای ما آشکار کن، تا به چیزی از باطل دست نیابد، مگر آن را از هم بپاشد، و حق را پابرجا و ثابت نماید، خدایا او را قرار ده پناهگاهی برای ستمدیدگان از بندگانت، و یاور برای کسی که یاری برای خود جز تو نمییابد، و تجدیدکننده آنچه از احکام کتابت تعطیل شده، و محکم کننده آنچه از نشانه‌های دینت و روش‌های پیامبرت (درود خدا بر او و خاندانش) رسیده است، و او را قرار ده، خدایا، از آنانکه از حمله متجاوزان، نگاهش داری، خدایا پیامبرت محمّد (درود خدا بر او و خاندانش) را به دیدار او، و کسانی که بر پایه دعوتش از او پیروی کردند شاد کن، و پس از او به درماندگی ما رحم فرما، خدایا این اندوه را از این امت به حضور آن حضرت برطرف کن، و در ظهورش برای ما شتاب فرما که دیگران ظهورش را دور می‌بینند، و ما نزدیک می‌بینیم، به مهربانی‌ات‌ ای مهربان‌ترین مهربانان.
آنگاه سه بار بر ران راست خود دست می‌زنی، و در هر مرتبه می‌گویی: .
اَلْعَجَلَ الْعَجَلَ یا مَوْلای یا صَاحِبَ الزَّمَانِ شتاب کن، شتاب کن،‌ ای مولای من‌! ای صاحب الزمان

جستارهای وابسته

پانویس

  1. ابن مشهدی، المزار الکبیر، ۱۴۱۹ق، ص۶۶۶-۶۶۳.
  2. کفعمی، المصباح، ۱۴۰۵ق، ص۵۵۲-۵۵۰.
  3. کفعمی، البلد الامین، ۱۴۱۸ق، ص۸۳.
  4. مجلسی، بحار الانوار، ۱۴۰۳ق، ج۸۳، ص۲۸۴.
  5. مجلسی، زاد المعاد، ۱۴۲۳ق، ص۵۴۲.
  6. https://www.rajanews.com/news/237296/اذکار-و-ادعیه‌ای-که-آیه-الله-بهجت-به-خواندن-آن-مداومت-داشتند-ماجرای-به-تأخیر-انداختن
  7. حائری، «دعای عهد»، ج۷، ص۵۳۱.
  8. مجلسی، بحار الانوار، ۱۴۰۳ق، ج۸۳، ص۲۸۴.

یادداشت

  1. از این فراز از دعای عهد «مُلَبِّياً دَعْوَةَ الدَّاعِي فِي الْحاضِرِ وَالْبادِي» ممکن است برداشت های متفاوتی شود۱-هنگام ظهور به اذن الهی زنده بشوم و به دعوت آن امامی که در شهر و بادیه(صحرا و بیابان) مردم را به حق و توحید و عدالت دعوت می کند؛ لبیک بگویم. مفاتیح الجنان، شیخ عباس قمی، دعای عهد، ترجمه حسین انصاریان.۲- من دعوت امام را هنگام ظهور هر کجا که هست و یا من هستم(شهر یا صحرا) لبیک بگویم. ۳- لبیک گویان دعوتش را که برتمام مردم شهر ودیار عالم لازم است اجابت کنم. مفاتیح الجنان، شیخ عباس قمی، دعای عهد، ترجمه الهی قمشه ای
  2. اللَّهُمَّ أَرِنِی الطَّلْعَةَ الرَّشِیدَةَ وَ الْغُرَّةَ الْحَمِیدَةَ وَ اکحُلْ ( وَاکحَلْ) نَاظِرِی بِنَظْرَةٍ مِنِّی إِلَیهِ ترجمه: خدایا آن جمال با رشادت، و پیشانی ستوده را به من بنمایان، و با نگاهی از من به او دیده‌ام را سرمه بنه

منابع

  • مجلسی، محمدباقر، بحار الانوار، بیروت، دار احیاء التراث العربی، ۱۴۰۳ق.
  • مجلسی، محمدباقر، زاد المعاد، بیروت، چاپ علاءالدین اعلمی، ۱۴۲۳ق.
  • کفعمی، ابراهیم بن علی عاملی، البلد الامین و الدرع الحصین، بیروت، مؤسسة الاعلمی للمطبوعات، ۱۴۱۸ق.
  • کفعمی، ابراهیم بن علی عاملی، المصباح فی الادعیه و الصلوات و الزایارات، قم، دار الرضی، ۱۴۰۵ق.
  • حائری، سید مهدی، «دعای عهد»، در دایرة المعارف تشیّع، تهران، نشر سعید محبی، چاپ دوم، ۱۳۸۰ش.
  • ابن مشهدی، محمد بن جعفر، المزار الکبیر، قم، جامعه مدرسین، ۱۴۱۹ق.

پیوند به بیرون