مُحسِن حُجَجی (۱۳۷۰-۱۳۹۶ش) معروف به شهید حججی، از اعضای سپاه پاسداران انقلاب اسلامی و از معروف‌ترین کسانی است که در ایران مدافعان حرم خوانده می‌شوند. او در سوریه به دست نیروهای داعش به اسارت گرفته شد و پس از دو روز کشته شد. جسد وی طی توافق «جرود» تحویل نیروهای حزب‌الله لبنان و سپاه پاسداران شد و سپس با حضور گسترده مردم، مسئولان و رهبر جمهوری اسلامی ایران، در تهران، حرم امام رضا(ع) و برخی شهرهای دیگر ایران، تشییع و ۶ مهر ۱۳۹۶ش در زادگاهش نجف‌آباد در استان اصفهان به‌خاک سپرده شد. انتشار فیلمی که در آن محسن حججی توسط نیرویی از داعش به اسارت درآمده بود، باعث شهرت او شد. خلق آثار هنری و تألیف چندین جلد کتاب درباره حججی از جمله واکنش‌ها به اسارت و کشته‌شدن او بود.
| مدافع حرم | |
 | |
| شناسنامه | |
|---|---|
| زادروز | ۲۱ تیر ۱۳۷۰ش |
| شهر تولد | نجف‌آباد (اصفهان) |
| کشور تولد | ایران |
| تاریخ درگذشت | ۱۸ مرداد ۱۳۹۶ش |
| شهر درگذشت | جنوب استان الانبار، (منطقه مرزی بین سوریه و عراق) |
| کشور درگذشت | سوریه-عراق |
| آرامگاه | نجف‌آباد |
| دین | اسلام |
| مذهب | شیعه |
| پیشه | پاسدار |
زندگینامه
محسن حججی، ۲۱ تیرماه سال ۱۳۷۰ش در نجف‌آباد در استان اصفهان زاده شد. وی از نوادگان احمد بن حسین بن حججی نجف‌آبادی از عالمان نجف و از مبارزان علیه حکومت رضا پهلوی در ایران بود.[۱] حججی دوره دبیرستان خود را سال ۱۳۸۷ش به پایان رساند و سال ۱۳۸۹ش مدرک کاردانی‌اش را از مرکز آموزش علمی کاربردی علویجه در رشته تکنولوژی دریافت کرد.[۲] وی سال ۱۳۹۱ش عقد و بعد از دو سال ازدواج کرد. سال ۱۳۹۵ش صاحب فرزند پسر شد و نامش را علی گذاشت.[۳] وی در سال سال ۱۳۹۳ش به سپاه پاسداران انقلاب اسلامی پیوست.[۴] وی با رده نظامی «ستوان» در لشکر زرهی نجف‌اشرف حضور داشت.[۵]
مبارزه با داعش
... از ولایت‌فقیه غافل نشوید و بدانید من به یقین رسیدم که امام خامنه‌ای نائب بر حق امام‌زمان است. از همه زنان امت رسول‌الله می‌خواهم روز به روز حجاب خود را تقویت کنید، همیشه الگوی خود را حضرت زهرا(س) و زنان اهل بیت(ع) قرار دهید… خودتان را برای ظهور امام زمان(عج) و جنگ با کفار به‌خصوص اسرائیل آماده کنید که آن روز خیلی نزدیک است…[۶]
محسن حججی، با آغاز نبرد داعش در سوریه در سال ۲۰۱۱م، برای مبارزه با داعش، در محرم سال ۱۳۹۴ش داوطلبانه به سوریه رفت و پس از ۴۵ روز بازگشت.[۷] او برای دومین بار، ۲۷ تیر سال ۱۳۹۶ش به سوریه رفت.[۸]
حججی در ۱۶ مرداد ۱۳۹۶ش، با حمله انتحاری داعش در منطقه مرزی تنف، زخمی و سپس اسیر شد و پس از دو روز، در منطقه الولید عراق، واقع در بیابان‌های جنوب استان الانبار،[۹] توسط نیروهای داعش کشته شد.[۱۰] بنابر گفته ارتش آمریکا بر خلاف توافقنامه[۱۱] «منطقه عدم برخورد»[یادداشت ۱] با جمع‌آوری و اعطای اطلاعات به نیروهای داعش و همچنین از کار انداختن تجهیزات ارتباطی و بمباران هوایی مواضع حشدالشعبی)،[۱۳] موجب عقب‌نشینی و شکست نیروهای مقاومت در این منطقه شد.[۱۴]
فیلم اسارت
محسن حججی با پخش تصویری قبل از شهادتش، که در آن توسط نیرویی از داعش با سرنیزه یا چاقو به اسارت درآمده بود، به شهرت رسید.[۱۵] این تصویر که ابتدا توسط داعش منتشر شد،[۱۶] به‌گفته برخی رسانه به نمادی از مقاومت تبدیل شد و حس وطن‌پرستی را در میان گروه‌هایی از ایرانیان زنده کرد.[۱۷]
ماجرای بازگشت پیکر
چنانکه در خبرگزاری مشرق در ۷ شهریور ۱۳۹۶ش گفته شده، پس از شکست داعش در ارتفاعات عَرْسال و جَرود، در مرز میان لبنان و سوریه، پیکر محسن حججی و دو نفر دیگر از مبارزان حزب‌الله لبنان، طی توافق «جرود»[یادداشت ۲] تحویل حزب‌الله لبنان و سپاه پاسداران شد.[۱۹] سیدحسن نصرالله دبیرکل حزب‌الله لبنان، از این توافق به التحریر الثانی (به فارسی: آزادسازی دوم) تعبیر کرد.[۲۰]
در جریان تبادل جسد، به‌دلیل مثله کردن جسد حججی توسط داعش، تنها نیمی از بدن وی تحویل داده شد. به‌دلیل احتمال کشف و الحاق بقیه اجزای بدن، مراسم تشییع به تأخیر افتاد، اما نیروهای سپاه پاسداران پس از کاوش موفق به کشف به بقیه اعضای بدن او نشدند.[۲۱]
تشییع جنازه
...اخلاص این جوان و آن نیّت پاک این جوان و به موقع حرکت کردن این جوان،... این موجب شده که خدای متعال، نام این شهید شما را… بلندمرتبه کرد. کمتر شهیدی را ما سراغ داریم که این‌جور خدای متعال او را در چشم همه عزیز کرده باشد.[۲۲]
تشییع جنازه محسن حججی در ۶ مهر ۱۳۹۶ش با حضور مردم در میدان امام حسین(ع) تهران برگزار شد[۲۳] و سید علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی ایران، نیز برای دقایقی در آن حضور یافت.[۲۴]
پیکر محسن حججی همچنین ۴ مهر در حرم امام رضا(ع)[۲۵] و ۶ مهر در اصفهان و نجف‌آباد با حضور گسترده مردم تشییع و در یادمان شهدای نجف‌آباد دفن شد.[۲۶]
سال ۱۳۹۹ش سنگ مزار حججی با سنگی که در ساخت آن سه قطعه سنگ از مزار امام حسین (ع) و امام علی (ع) و امام رضا (ع) بکار رفته بود تعویض گردید.[۲۷]
واکنش‌ها
بسیاری از مسئولان، سازمان‌های جمهوری اسلامی ایران،[۲۸] و هنرمندان پس از اعلام خبر اسارت و کشته شدن محسن حججی، به این واقعه واکنش نشان دادند.[۲۹] ساخت چندین قطعه موسیقی،[۳۰] طراحی و نقاشی تصویر وی،[۳۱] ساخت تندیس یادبود،[۳۲] ساخت سریال،[۳۳] سرودن شعرهای حماسی در مدح او،[۳۴] برگزاری جشواره شعر،[۳۵] و محفل انس با قرآن،[۳۶] از جمله این موارد است. قاسم سلیمانی، فرمانده وقت سپاه قدس، در همین راستا بیانیه‌ای صادر کرد و خبر از انتقام و نابودی داعش داد.[۳۷]
کتاب‌های سربلند،[۳۸] سرمشق،[۳۹] زیر تیغ، سر به راه، از جمله کتاب‌هایی است که در وصف او نگاشته شده‌است.
پس از کشته شدن محسن حججی، در برخی شهرها، معابر و مجموعه‌های فرهنگی[۴۰] و مدارس[۴۱] و… به یاد او ساخته و در شهر مشهد[۴۲] و قم[۴۳] خیابانی به نام وی نامگذاری شد.
منتقدان
روزنامه قانون، طی یادداشتی در ۲۱ مرداد ۱۳۹۶ش، ضمن بررسی علل وقوع این حادثه به کوتاهی روسیه و بی‌تدبیری نهادهای نظامی و… در رخداد این حادثه اشاره کرده‌است.[۴۴] خبرگزاری دویچه‌وله آلمان و برخی دیگر از خبرگزاری‌ها مدعی شدند که جمهوری اسلامی ایران از کشته شدن محسن حججی جهت توجیه سیاست‌های داخلی و حضور نظامی خود در منطقه استفاده می‌کند؛[۴۵] ادعایی که مقامات جمهوری اسلامی ایران آن را رد کردند.[۴۶]
پانویس
- ↑ «تولد حججی در خانواده‌ای عالم پرور»، خبرگزاری راهیان نور.
- ↑ «عکس مدرک تحصیلی شهید حججی»، مجله خبری نودی.
- ↑ «بیوگرافی شهید محسن حججی»، خبرگزاری.
- ↑ «بیوگرافی شهید محسن حججی»، خبرگزاری میزان.
- ↑ «زندگینامه شهید محسن حججی»، سایت مؤسسه فرهنگی آموزشی هدایت میزان.
- ↑ «وصیت‌نامه شهید حججی منتشر شد.» باشگاه خبرنگاران جوان.
- ↑ «زندگینامه شهید محسن حججی»، سایت مؤسسه فرهنگی آموزشی هدایت میزان.
- ↑ «زندگینامه شهید محسن حججی»، سایت مؤسسه فرهنگی آموزشی هدایت میزان.
- ↑ «جزئیاتی از نحوه شهادت محسن حُججی و فرمانده‌اش»، خبرگزاری مشرق.
- ↑ «زندگینامه شهید حججی»، خبرگزاری تابناک.
- ↑ توافقنامه اجرانشده آمریکا و روسیه درباره سوریه منتشر شد»، خبرگزاریaa.
- ↑ «متن توافقنامه اجرا نشده آمریکا با روسیه درباره سوریه منتشر شد»، خبرگزاری AA.
- ↑ «پشت صحنه یک شهادت»، خبرگزاری قانون دیلی.
- ↑ «انتشار اولین جزئیات از شهادت محسن حججی»، باشگاه خبرنگاران جوان.
- ↑ «ماجرای عکس معروف شهید حججی که قلب‌ها را به درد آورد، چه بود؟»، باشگاه خبرنگاران جوان.
- ↑ «بازتاب تشییع پیکر مطهر شهید حججی در رسانه‌های خارجی»، خبرگزاری بین‌المللی تصویری ایران پرس به نقل از رسانه آمریکایی آسوشیتدپرس.
- ↑ «بازتاب تشییع پیکر مطهر شهید حججی در رسانه‌های خارجی»، خبرگزاری بین‌المللی تصویری ایران‌پرس؛ «سربریدن سرباز ایرانی توسط داعش در سوریه به عنوان نماد عزاداری شد»، پایگاه خبر رسانی صدای آمریکا voa.
- ↑ «جبهه‌النصره تسلیم خواسته‌های «مقاومت» شد/ «حزب‌الله» درس مذاکره داد»، خبرگزاری مشرق.
- ↑ تحویل پیکر شهید حججی به نیروهای مقاومت/ آزمایش دی ان ای از پیکر شهدا در صحرای سوریه، خبرگزاری مشرق.
- ↑ تحویل پیکر شهید حججی به نیروهای مقاومت/ آزمایش دی ان ای از پیکر شهدا در صحرای سوریه، خبرگزاری مشرق.
- ↑ جزئیات جدید از شهادت محسن حججی»، خبرگزاری العالم فارسی؛ «جزییات تازه از شهادت محسن حججی»، خبرگزاری مشرق؛ «بیوگرافی شهید محسن حججی»، خبرگزاری میزان.
- ↑ «بیانات در کنار پیکر مطهر شهید محسن حججی»، پایگاه اطلاع‌رسانی آیت‌الله خامنه‌ای.
- ↑ «تشییع حماسی شهید محسن حججی با حضور میلیونی مردم تهران»، پایگاه تحلیلی خبری یاران انقلاب اسلامی (هم‌اندیشی).
- ↑ «حضور رهبر انقلاب در کنار پیکر مطهر شهید حججی»، پایگاه اطلاع‌رسانی دفتر حفظ و نشر آثار آیت الله خامنه‌ای.
- ↑ شهید حججی در مشهد طواف داده شد»، خبرگزاری تسنیم.
- ↑ «خلق حماسه تاریخی و به یاد ماندنی نجف‌آباد در تشییع شهید حججی»، خبرگزاری جمهوری اسلامی.
- ↑ «مزار «شهید حججی» جامه نو بر تن کرد»، خبرگزاری تسنیم.
- ↑ «واکنش مقامات نظامی و سیاسی به شهادت محسن حججی»، خبرگزاری فرادید.
- ↑ «واکنش هنرمندان به شهادت محسن حججی»، نشریه الکترونیکی سینما پرس؛ «واکنش‌های کم‌سابقه هنرمندان به شهادت محسن حججی»، باشگاه خبرنگاران جوان.
- ↑ «کربلا همچنان جاریست» به مناسبت شهادت محسن حججی منتشر شد»، خبرگزاری تسنیم؛ «سرود حامد زمانی درباره شهید حججی»، سایت مؤسسه شهید سرلشکر احمد کاظمی؛ «آهنگ جدید حجت اشرف زاده رونمایی می‌شود»، خبرگزاری تسنیم.
- ↑ «اثر تحسین‌برانگیز حسن روح‌الامینی درباره شهید محسن حججی»، خبرگزاری تسنیم.
- ↑ «رونمایی از سردیس شهید "محسن حججی" در آبعلی»، خبرگزاری تسنیم. «تندیس شهید حججی در نجف‌آباد»، سایت جهان‌نیوز.
- ↑ «سریال شهید حججی ساخته می‌شود؟»، خبرگزاری تسنیم.
- ↑ «سروده عبدالله حسینی: چهره لبخند تو قابل ترسیم نیست»، خبرگزاری تسنیم؛ ««بهار سرخ»؛ سروده اسماعیلی درباره شهید راست‌قامت حرم»، خبرگزاری تسنیم؛ «سروده رحیمیان: ماجرای شهادتت خیلی/ مثل آقای کربلا شده‌است»، خبرگزاری تسنیم؛ «چهارپاره سیدمهدی موسوی‌تبار در وصف شهید محسن حججی»، خبرگزاری تسنیم.
- ↑ شعر "حماسه چشم‌هایش" با موضوع شهید حججی در بوشهر آغاز بکار کرد»، خبرگزاری تسنیم.
- ↑ «محفل قرآنی به یاد شهید «حججی» برگزار می‌شود»، خبرگزاری تسنیم.
- ↑ «سردار سلیمانی: به حلقوم بریده شهید حججی قسم تا نابودی آخرین نفرشان از پای نخواهیم نشست»، خبرگزاری تسنیم؛ «پیام حاج قاسم سلیمانی به مناسبت شهادت محسن حججی»، خبرگزاری مشرق.
- ↑ ««سربلند» روایت زندگی شهید حججی؛ فرزندی از دیار نجف‌آباد که ایران را «سربلند» کرد»، خبرگزاری تسنیم.
- ↑ «تازه‌ترین کتاب شهید حججی به نمایشگاه رسید»، خبرگزاری تسنیم.
- ↑ [www.imna.ir/photo/361108/ «آیین افتتاح مجموعه آموزشی فرهنگی شهید حججی»]، خبرگزاری ایمنا.
- ↑ «مدرس دبستان پسرانه شهید محسن حججی البرز»، سایت دانش‌نامه مدارس.
- ↑ «افتتاح میدان شهید محسن حججی در مشهد»، سایت دوستان.
- ↑ «نامگذاری یکی از بلوارهای استان قم به نام شهید حججی»، خبرگزاری تسنیم.
- ↑ «پشت صحنه یک شهادت»، خبرگزاری قانون.
- ↑ «ایران «شهادت» مبارز سر بریده شده توسط افراط گرایان دولت اسلامی را ستایش می‌کند»، رادیو اروپای آزاد؛ «بحث‌های جنجالی کشته‌شدن یک "مدافع حرم" در شبکه‌های اجتماعی»، دویچه وله dw.
- ↑ «بیانات در دیدار جمعی از خانواده‌های شهدای مدافع حرم»، پایگاه اطلاع‌رسانی آیت الله خامنه‌ای.
یادداشت
- ↑ توافقنامه‌ای بین روسیه و آمریکا که در اجلاس جی۲۰ علنی شد. طی برخی از مفاد این توافقنامه هر دو طرف از اقدام نظامی در منطقه مورد توافق منع شده بودند. همچنین دو کشور در زمینه ایجاد مرکزی مشترک برای تبادل اطلاعات در زمینه مقر داعش، هماهنگی در حملات هوایی و اعلام زمان انجام حملات نیز به توافق رسیده بودند.[۱۲]
- ↑ توافقنامه‌ای بین حزب‌الله لبنان و داعش که در پی شکست داعش در منطقه جرود-عرسال، (مرز میان لبنان و سوریه) شکل گرفت. داعش پس از شکست در این منطقه، حاضر به تسلیم و پذیرفتن شروط مقاومت، در قبال خروج امن نیروهای خود از این منطقه شد. تحویل اجساد کسانی از جمله محسن حججی از مفاد این توافقنامه بود.[۱۸]
منابع
- «آهنگ جدید حجت اشرف‌زاده رونمایی می‌شود»، خبرگزاری تسنیم، تاریخ درج مطلب: ۵ مهر ۱۳۹۶ش، تاریخ بازدید: ۲۶ مهرماه ۱۴۰۱ش.
- «اثر تحسین‌برانگیز حسن روح‌الامینی دربارهٔ شهید محسن حججی»، خبرگزاری تسنیم، تاریخ درج مطلب: ۱۹ مرداد ۱۳۹۶ش، تاریخ بازدید: ۲۶ مهرماه ۱۴۰۱ش.
- «انتشار اولین جزئیات از شهادت محسن حججی»، باشگاه خبرنگاران جوان، تاریخ درج مطلب: ۲۵ مرداد ۱۳۹۶ش، تاریخ بازدید: ۷ آبان ۱۴۰۱ش
- «ایران «شهادت» مبارز سر بریده شده توسط افراط گرایان دولت اسلامی را ستایش می‌کند»، رادیوی اروپای آزاد، تاریخ درج مطلب: ۱۶ آگوست ۲۰۱۷م، تاریخ بازدید: ۵ می ۲۰۱۸م.
- «بازتاب تشییع پیکر مطهر شهید حججی در رسانه‌های خارجی»، خبرگزاری بین‌المللی تصویری ایران‌پرس، تاریخ درج مطلب: ۵ مهر ۱۳۹۶ش، تاریخ بازدید: ۲۲ مهر ۱۴۰۱ش.
- «بحث‌های جنجالی کشته‌شدن یک "مدافع حرم" در شبکه‌های اجتماعی». سایت دویچه وله dw. تاریخ درج مطلب: ۱۷ سپتامبر ۲۰۱۷، تاریخ بازدید: ۷ آبان ۱۴۰۱ش.
- ««بهار سرخ»؛ سروده اسماعیلی دربارهٔ شهید راست‌قامت حرم»، خبرگزاری تسنیم، تاریخ درج مطلب: ۲۴ مرداد ۱۳۹۶ش، تاریخ بازدید: ۲۶ مهرماه ۱۴۰۱ش.
- «بیانات در دیدار جمعی از خانواده‌های شهدای مدافع حرم»، پایگاه اطلاع‌رسانی آیت الله خامنه‌ای. تاریخ درج مطلب: ۵ بهمن ۱۳۹۴ش، تاریخ بازدید: ۷ آبان ۱۴۰۱ش
- «بیانات در کنار پیکر مطهر شهید محسن حججی»، پایگاه اطلاع‌رسانی آیت‌الله خامنه‌ای، تاریخ درج مطلب: تاریخ درج مطلب: ۵ مهر ۱۳۹۶ش، تاریخ بازدید: ۲۲ مهر ۱۴۰۱ش.
- «بیوگرافی شهید محسن حججی»، خبرگزاری میزان، تاریخ درج مطلب: ۳ شهریور ۱۳۹۹ش، ٰتاریخ بازدید: ۲۲ مهر ۱۴۰۱ش.
- «پشت صحنه یک شهادت»، خبرگزاری قانون، تاریخ درج مطلب: ۳ شهریور ۱۳۹۹ش، تاریخ بازدید: ۲۶ مهر ۱۴۰۱ش.
- «پیام حاج قاسم سلیمانی به مناسبت شهادت محسن حججی»، خبرگزاری مشرق، تاریخ درج مطلب: ۱۹ مرداد ۱۳۹۶ش، تاریخ بازدید: ۲۶ مهرماه ۱۴۰۱ش.
- «پیکر شهید حججی در مشهد طواف داده شد»، خبرگزاری تسنیم، تاریخ درج مطلب: ۴ مهر ۱۳۹۶ش، تاریخ بازدید: ۲۲ مهر ۱۴۰۱ش.
- «تازه‌ترین کتاب شهید حججی به نمایشگاه رسید»، خبرگزاری تسنیم، تاریخ درج مطلب: ۷ اردیبهشت ۱۳۹۸ش، تاریخ بازدید: ۲۶ مهرماه ۱۴۰۱ش.
- «تشییع حماسی شهید محسن حججی با حضور میلیونی مردم تهران»، پایگاه تحلیلی خبری یاران انقلاب اسلامی (هم‌اندیشی)، تاریخ درج مطلب: ۶ آبان ۱۳۹۶ش، تاریخ بازدید: ۲۲ مهر ۱۴۰۱ش.
- «تندیس شهید حججی در نجف‌آباد»، جهان نیوز، تاریخ درج مطلب، ۲۲ اسفند ۱۳۹۷ش، تاریخ بازدید: ۲۶ مهرماه ۱۴۰۱ش.
- «تولد حججی در خانواده‌ای عالم پرور»، خبرگزاری راهیان‌نور، تاریخ درج مطلب: ۶ مهر ۱۳۹۷ش، تاریخ بازدید: ۲۰ مهر ۱۴۰۱ش.
- «جزئیات تحویل پیکر شهید حججی به نیروهای مقاومت/ آزمایش دی ان ای از پیکر شهدا در صحرای سوریه»، خبرگزاری مشرق، تاریخ درج مطلب: ۷ شهریور ۱۳۹۶ش، تاریخ بازدید: ۲۲ مهر ۱۴۰۱ش.
- «جزئیات جدید از شهادت محسن حججی»، خبرگزاری العالم فارسی، تاریخ درج مطلب:، تاریخ بازدید: ۲۲ مهر ۱۴۰۱ش.
- «جزئیاتی از نحوه شهادت محسن حُججی و فرمانده‌اش»، خبرگزاری مشرق، تاریخ درج مطلب: ۱۹ مرداد ۱۳۹۷ش، تاریخ بازدید: ۱۹ مهر ۱۴۰۱ش.
- «جزییات تازه از شهادت محسن حججی»، خبرگزاری مشرق، تاریخ درج مطلب: ۱۹ شهریور ۱۳۹۶ش، تاریخ بازدید: ۲۲ مهر ۱۴۰۱ش.
- «جشنواره شعر "حماسه چشم‌هایش" با موضوع شهید حججی در بوشهر آغاز بکار کرد»، خبرگزاری تسنیم، تاریخ درج مطلب: ۲۳ مرداد ۱۳۹۶ش، تاریخ بازدید: ۲۶ مهرماه ۱۴۰۱ش.
- «چهارپاره سیدمهدی موسوی‌تبار در وصف شهید محسن حججی»، خبرگزاری تسنیم، تاریخ درج مطلب: ۲۴ مرداد ۱۳۹۶ش، تاریخ بازدید: ۲۶ مهرماه ۱۴۰۱ش.
- «حضور بیش از ۴۰۰ خبرنگار در مراسم تشییع شهید حججی»، خبرگزاری تسنیم، تاریخ درج مطلب: ۶ مهر ۱۳۹۶ش، تاریخ بازدید: ۲۲ مهر ۱۴۰۱ش.
- «حضور رهبر انقلاب در کنار پیکر مطهر شهید حججی»، پایگاه اطلاع‌رسانی آیت‌الله خامنه‌ای، تاریخ درج مطلب: تاریخ درج مطلب: ۵ مهر ۱۳۹۶ش، تاریخ بازدید: ۲۶ آبان ۱۴۰۱ش.
- «خلق حماسه تاریخی و به یاد ماندنی نجف آباد در تشییع شهید حججی»، خبرگزاری جمهوری اسلامی، تاریخ درج مطلب: ۶ مهر ۱۳۹۶ش، تاریخ بازدید: ۲۲ مهر ۱۴۰۱ش.
- «دبستان پسرانه شهید محسن حججی البرز»، سایت دانش‌نامه مدارس، تاریخ درج مطلب: بی تا، تاریخ بازدید: ۲۶ مهرماه ۱۴۰۱ش.
- «رونمایی از سردیس شهید "محسن حججی" در آبعلی»، خبرگزاری تسنیم، تاریخ درج مطلب: ۳ دی ۱۳۹۶ش، تاریخ بازدید: ۲۶ مهرماه ۱۴۰۱ش.
- «زندگینامه شهید محسن حججی»، سایت مؤسسه فرهنگی آموزشی هدایت میزانِ، تاریخ درج مطلب: ۹ دی ۱۳۹۹ش، تاریخ بازدید: ۲۲ مهر ۱۴۰۱ش.
- «زندگینامه شهید حججی»، ویکی تابناک، تاریخ درج مطلب: بی‌تا، تاریخ بازدید: ۱۹ مهر ۱۴۰۱ش.
- «سربریدن سرباز ایرانی توسط داعش در سوریه به عنوان نماد عزاداری شد"، پایگاه خبر رسانی صدای آمریکا voa، تاریخ درج مطلب: تاریخ بازدید: ۲۳ مهرماه ۱۴۰۱ش.
- ««سربلند» روایت زندگی شهید حججی؛ فرزندی از دیار نجف‌آباد که ایران را «سربلند» کرد»، خبرگزاری تسنیم، تاریخ درج مطلب: ۱ آبان ۱۳۹۷ش، تاریخ بازدید: ۲۶ مهرماه ۱۴۰۱ش.
- «سردار سلیمانی: به حلقوم بریده شهید حججی قسم تا نابودی آخرین نفرشان از پای نخواهیم نشست»، خبرگزاری تسنیم. تاریخ درج مطلب: ۱۹ مرداد ۱۳۹۶ش، تاریخ بازدید: ۲۳ مهر ۱۴۰۱ش.
- «سرود حامد زمانی دربارهٔ شهید حججی»، سایت مؤسسه شهید سرلشکر احمد کاظمی، تاریخ درج مطلب: ۳ مهر ۱۳۹۶ش، تاریخ بازدید: ۲۶ مهرماه ۱۴۰۱ش.
- «سروده رحیمیان: ماجرای شهادتت خیلی/ مثل آقای کربلا شده‌است»، خبرگزاری تسنیم، تاریخ درج مطلب: ۲۳ مرداد ۱۳۹۶ش، تاریخ بازدید: ۲۶ مهرماه ۱۴۰۱ش.
- «سروده عبدالله حسینی: چهره لبخند تو قابل ترسیم نیست»، خبرگزاری تسنیم، تاریخ درج مطلب: ۲۵ مرداد ۱۳۹۶ش، تاریخ بازدید: ۲۶ مهرماه ۱۴۰۱ش.
- «سریال شهید حججی ساخته می‌شود؟»، خبرگزاری تسنیم، تاریخ درج مطلب ۲۷ تیر ۱۴۰۰ش، تاریخ بازدید: ۲۶ مهرماه ۱۴۰۱ش.
- «عکس مدرک تحصیلی شهید حججی»، مجله خبری نودی، تاریخ درج مطلب: بی‌تا، تاریخ بازدید: ۲۰ مهر ۱۴۰۱ش.
- «کربلا همچنان جاریست» به مناسبت شهادت محسن حججی منتشر شد»، خبرگزاری تسنیم، تاریخ درج مطلب: ۲۴ مرداد ۱۳۹۶ش، تاریخ بازدید: ۲۶ مهرماه ۱۴۰۱ش.
- «ماجرای عکس معروف شهید حججی که قلب‌ها را به درد آورد، چه بود؟»، باشگاه خبرنگاران جوان، تاریخ درج مطلب: ۱۹ مرداد ۱۳۹۹ش، تاریخ بازدید: ۲۱ مهر ۱۴۰۱ش.
- «متن توافقنامه اجرانشده آمریکا و روسیه درباره سوریه منتشر شد» خبرگزاری، تاریخ درج مطلب: ۲۸ سپتامبر۲۰۱۶م، تاریخ بازدید: ۳۰ مهر ۱۴۰۱ش.
- «محفل قرآنی به یاد شهید «حججی» برگزار می‌شود»، خبرگزاری تسنیم، تاریخ درج مطلب: ۲۳ مرداد ۱۳۹۶ش، تاریخ بازدید: ۲۶ مهرماه ۱۴۰۱ش.
- «مزار «شهید حججی» جامه نو بر تن کرد»، خبرگزاری تسنیم، تاریخ درج مطلب: ۲ اردیبهشت ۱۳۹۹ش، تاریخ بازدید: ۲۳ مهر ۱۴۰۱ش.
- «واکنش مقامات نظامی و سیاسی به شهادت محسن حججی»، خبرگزاری فرادید، تاریخ درج مطلب: ۲۱ مرداد ۱۳۹۶ش، تاریخ بازدید: ۲۶ مهرماه ۱۴۰۱ش.
- «واکنش هنرمندان به شهادت محسن حججی»، نشریه الکترونیکی سینما پرس، تاریخ درج مطلب: ۲۱ مرداد ۱۳۹۶ش، تاریخ بازدید: ۲۶ مهرماه ۱۴۰۱ش.
- «واکنش هنرمندان به صوت وصیت شهید برای فرزندش علی»، سایت مؤسسه سرلشکر احمد کاظمی، تاریخ درج مطلب: ۳ مهر ۱۳۹۶ش، تاریخ بازدید: ۲۳ مهر ۱۴۰۱ش.
- «واکنش‌های کم‌سابقه هنرمندان به شهادت محسن حججی»، باشگاه خبرنگاران جوان، تاریخ درج مطلب: ۲۱ مرداد ۱۳۹۶ش، تاریخ بازدید: تاریخ بازدید: ۲۲ مهر ۱۴۰۱ش.
- «وصیت‌نامه شهید حججی منتشر شد»، باشگاه خبرنگاران جوان، تاریخ درج مطلب: ۶ مهر ۱۳۹۶ش، تاریخ بازدید: ۲۳ مهر ۱۴۰۱ش.