حمله رژیم صهیونیستی به لبنان (۲۰۲۴)

حمله اسرائیل به لبنان

شرح ماجرا	حملات نیروهای ارتش رژیم صهیونیستی به کشور لبنان
زمان	بین سال‌های ۲۰۲۳ تا ۲۰۲۴م
مکان	لبنان
علت	جنگ حماس و اسرائیل
اهداف	سرکوب نیروهای مقاومت حزب‌الله لبنان
عاملان	ارتش رژیم صهیونیستی

حمله رژیم صهیونیستی به لبنان، در جریان حمایت‌های حزب‌الله لبنان از گروه حماس انجام گرفت. در این حمله که به صورت رسمی از ۲ مهر ۱۴۰۳ش (۲۳ سپتامبر ۲۰۲۴م) آغاز شد؛ ارتش اسرائيل، حملاتی را به مناطق جنوبی لبنان آغاز کرد. این حملات به صورت راکتی و هوایی انجام می‌گرفت. پیش از آغاز رسمی حملات،‌ دو رویداد انفجار پیجرهای حزب‌الله در لبنان شکل گرفت که به شهادت و زخمی شدن تعدادی از اعضای این حزب انجامید. طی این حملات سید حسن نصرالله دبیرکل حزب‌الله در بمباران ساختمان مرکزی حزب‌الله در ضاحیه بیروت به شهادت رسید.

زمینه و هدف حمله به لبنان

حمله اسرائیل به لبنان، یکی از تنش‌های نظامی در منطقه غرب آسیاست که پس از عملیات طوفان‌الاقصی و حمله اسرائیل به نوار غزه به تنش آن افزوده شده است. پس از آنکه نوار غزه به مدت ۱۰ ماه مورد تجاوز و کشتار نیروهای صهیونیستی قرار گرفت، ارتش اسرائیل به مرور، توجه بیشتر خود را به سمت جبهه شمال و مرزهای لبنان معطوف کرد. هدف اصلی اسرائیل از حملات به خاک لبنان،‌ سرکوب نیروهای مقاومت حزب‌الله و جلوگیری از حملات این گروه به پایگاه‌های ارتش اسرائیل است. نتانیاهو، نخست وزیر وقت رژیم صهیونیستی اعلام کرد که جنگ در لبنان، تا زمانی که شهرک‌نشینان صهیونیستی مناطق شمالی به محل زندگی خود بازنگردند، ادامه خواهد داشت.

لبنان توسط نیروهای اسرائیلی بارها مورد تجاوز و حمله قرار گرفته است. اولین حمله رسمی بین اسرائیل و لبنان در سال ۱۹۸۲م انجام گرفت. سپس در سال‌های ۱۹۸۳ تا ۱۹۸۶، حملاتی در بین دو طرف صورت گرفت. در سال ۱۹۹۳م، جنگی هفت روزه بین اسرائیل و حزب الله انجام شد. در سال ۱۹۹۶م، تجاوزی ۱۶ روزه به لبنان صورت گرفت و در سال ۲۰۰۶م، یک جنگ تمام عیار بر علیه لبنان صورت گرفت که به جنگ ۳۳ روزه مشهور شد. در این جنگ ۱۲۰۰ نفر از اهالی لبنان و ۱۶۰ نظامی صهیونیستی کشته شدند. این جنگ در نهایت با قطعنامه ۱۷۰۱ شورای امنیت به صلح انجامید. این درگیری‌ها تا سال ۲۰۲۳م فروکش کرد تا پس از عملیات طوفان الاقصی، با حمایت‌های حزب‌الله از حماس، درگیری‌ها مجدد شدت بخشیده شد.

تاریخچه حملات

از زمان آغاز جنگ حماس و اسرائیل و حمایت نیروهای حزب الله لبنان از نیروهای مقاومت حماس، اسرائیل بارها به لبنان حمله هوایی کرده است. به گفته مقامات نظامی رژیم صهیونیستی، ارتش اسرائیل برای هدف قرار دادن ۱۵۰۰ هدف در خاک لبنان، بیش از ۲۵۰ جت جنگی را به خاک لبنان فرستاده است.‌

در ۲۷ شهریور سال ۱۴۰۳ش، به طور ناگهانی، تعداد زیادی از پیجرهای اعضای حزب‌الله لبنان و جمعی دیگر از اهالی لبنان، منفجر شدند. این پیجرها توسط حزب‌الله لبنان برای اعضایش، از یک شرکت تایوانی خریداری شده بود. به گفته منابع،‌ نیروهای موساد در این پیجرها، مواد منفجره کار گذاشته بودند و با انفجار آن، ۵۰۰۰ نفر از نیروهای حزب‌الله، در معرض ترور قرار گرفتند. با این حال نزدیک به ۳ هزار پیجیر منفجر شدند. این انفجار ۱۲ کشته و ۲۸۰۰ زخمی بر جای گذاشت. روز بعد، بیسیم‌های اعضای حزب الله منفجر شدند که منجر به کشته شدن ۹ نفر و زخمی شدن ۳۰۰ نفر دیگر شد.

حملات اسرائیل به لبنان به صورت رسمی، از ۲ مهر ۱۴۰۳ش شروع شد. منابع رسمی اعلام کرده‌اند که تا ۵ مهر ۱۴۰۳ش، بیش از ۱۱۵ حمله به خاک لبنان صورت گرفته است. اما منابع غیر رسمی از ۲۰۰۰ حمله اسرائیل به لبنان یاد کرده‌اند.

تلفات و خسارات

به گفته مقامات نظامی ارتش رژیم صهیونیستی، در حملات صورت گرفته به لبنان تا تاریخ ۵ مهر ۱۴۰۳ش، تعداد ۴۰۰ لانچر موشک میان‌برد، ۷۰ انبار تسلیحات و ۸۰ پهپاد و موشک زمین به زمین حزب‌الله هدف حملات اسرائیل قرار گرفته‌اند.

وزارت بهداشت لبنان، قربانیان حملات اسرائیل به لبنان را تا ۶ مهر ۱۴۰۳ش، ۷۰۰ شهید و ۲۶۰۰ زخمی اعلام کرد. به گفته برخی منابع غیر رسمی از ۲ مهر ۱۴۰۳ش، ۱۵۴۰ نفر از مردم لبنان از جمله ۵۰ کودک و ۹۴ زن کشته و ۵۴۱۰ نفر نیز زخمی شدند.

انفجار پیجرهای حزب‌الله

مقالهٔ اصلی: انفجار پیجرهای حزب‌الله لبنان

اسرائيل در ۲۷ و ۲۸ شهریور ۱۴۰۳ش تعدادی از وسایل ارتباطی اعضای حزب‌الله لبنان را در لبنان و سوریه در ۲۷ و ۲۸ شهریور ۱۴۰۳ش منفجر کرد. در این انفجارها ۳۷ تن شهید و بیش از ۳۴۰۰ تن زخمی شدند. گفته می‌شود این اقدام از طریق کارگذاشتن مواد منفجره در وسایل ارتباطی توسط موساد قبل از به‌کارگیری آنها توسط حزب‌الله انجام شده است. این حادثه واکنش‌های مختلفی را در پی داشت؛ از جمله رئیس کمیساریای عالی حقوق بشر در سازمان ملل، اسلحه‌سازی از دستگاه‌های ارتباطی معمولی را نقض قوانین بین‌المللی و مصداق جنایت جنگی دانست.

ترور سید حسن نصرالله

مقالهٔ اصلی: ترور سید حسن نصرالله

ارتش اسرائيل در ۶ مهر سال ۱۴۰۳ش/۲۷ سپتامبر ۲۰۲۴م مقر فرماندهی حزب‌الله را منطقه شیعه‌نشین ضاحیه در جنوب لبنان را بمباران کرد. در این حمله سید حسن نصرالله دبیرکل حزب‌الله، علی کرکی از فرماندهان نظامی حزب‌الله، سید عباس نیلفروشان از فرماندهان سپاه پاسداران و چندتن دیگر از اعضای حزب‌الله به شهادت رسیدند.

ترور فرماندهان حزب‌الله

• محمد قاسم الشاعر، فرمانده یگان رضوان حزب‌الله لبنان
• ابراهیم قبیسی، فرمانده ارشد واحد موشکی حزب‌الله لبنان
• ابراهیم عقیل، فرمانده جانشین نیروهای مسلح حزب‌الله لبنان
• محمد نعمه ناصر، از فرماندهان ارشد حزب‌الله لبنان
• محمد حسین سرور ملقب به ابوصالح، فرمانده واحد پهپادی حزب الله لبنان

واکنش‌های شیعی

حملات متقابل حزب‌الله به سرزمین‌های اشغالی

شاخه نظامی حزب‌الله لبنان در واکنش به نقض حاکمیت لبنان و ترور نیروهای نظامی این حزب، در اقداماتی تلافی‌جویانه با موشک و راکت، ناحیه‌هایی از اراضی اشغالی فلسطین را مورد اصابت قرار دادند؛ ازجمله این حملات،‌ موشک‌باران پایگاه هوایی رمات دیوید اسرائیل در عمق اراضی اشغالی بود که مقر موساد را هدف قرار داد. حزب‌الله لبنان برای اولین بار در ۴ مهر ۱۴۰۳ش،‌ موشک بالستیکی را به سمت تل‌آویو شلیک کرد که توجه رسانه‌ها را به خود جلب کرد.

صدور بیانیه در حمایت از مردم لبنان و حزب‌الله

تجمع در مدرسه فیضیه قم در محکومیت حملات اسرائیل به لبنان (۴ مهر ۱۴۰۳ش)

از‌ میان مراجع تقلید شیعه، برخی به این حملات واکنش نشان داده و آن را محکوم کردند. در برخی از این پیام‌ها از مقاومت حزب‌الله لبنان،‌ تقدیر و تمجید به عمل آمده بود. برخی از پیام‌ها نیز به همکاری و همدردی با مردم لبنان اشاره داشت. از میان مراجع تقلیدی که در این‌باره پیام صادر کردند، می‌توان سید علی خامنه‌ای، ناصر مکارم شیرازی، عبدالله جوادی آملی، جعفر سبحانی، سید صادق شیرازی و محمد یعقوبی اشاره کرد. دفتر آیت‌الله سیستانی، از مؤمنان درخواست کرد آنچه را که به کاهش رنج و تامین نیازهای انسانی مردم لبنان کمک می‌کند، انجام دهند.

بخش از پیام آیت‌الله خامنه‌ای در پی حمله اسرائیل به لبنان:

بر همه‌ مسلمانان فرض است که با امکانات خود در کنار مردم لبنان و حزب‌الله سرافراز بایستند و در رویارویی با رژیم غاصب و ظالم و خبیث، آن را یاری کنند.

• حوزه‌های علمیه خراسان نجف و قم در پی حملات به لبنان، اعلامیه‌هایی در محکومیت صادر کردند.
• شخصیت‌های سیاسی و مذهبی شیعی نیز در پیام‌های جداگانه‌ای این اقدام رژیم صهیونیستی را تقبیح و محکوم کردند. از این میان می‌توان به محمدحسن اختری، سید عمار حکیم، محمدعلی موحدی کرمانی ، عبدالله الدقاق، سید حسن خمینی اشاره دارد.
• جامعه مدرسین حوزه علمیه قم و مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی نیز در پیام‌هایی جداگانه، اقدام اسرائیل را محکوم کردند.
• گروه‌های مقاومت اسلامی از جمله حزب‌الله عراق، نجبای عراق، انصارالله یمن، جمعیت علمای یمن،‌ جنبش اَمَل لبنان، جهاد اسلامی فلسطین، حَماس، جنبش آزادگان فلسطین، حشد الشعبی و جمعیت العمل الاسلامی بحرین این حملات را محکوم کردند.
• آیت‌الله خامنه‌ای رهبر جمهوری اسلامی ایران، خطبه دوم نماز جمعه ۱۳ مهر ۱۴۰۳ش را که به خطبه نصر مشهور شد به اوضاع لبنان و غزه اختصاص داد و آن را به زبان عربی ایراد کرد. او در این خطبه بر حمایت از مقاومت تأکید کرد و مهم‌ترین پیام سید حسن نصرالله را ناامید نشدن و تردید نکردن در مسیر مبارزه دانست.

تجمعات و کمک‌های مردمی در حمایت از مردم لبنان و حزب‌الله

استقرار ستاد جمع‌آوری کمک‌های مالی برای کمک به مردم لبنان در عراق از طرف عتبه کاظمیه

در ایران و دیگر کشورها، راهپیمایی‌هایی در حمایت از مردم لبنان و حزب‌الله،‌ انجام گرفت. حوزه‌های علمیه سراسر ایران در حمایت از مردم لبنان روز ۴ مهر ۱۴۰۳ش تعطیل علام شد و حوزویان در این روز اجتماعاتی را در حمایت از مردم لبنان در مدرسه فیضیه قم و مدارس علمیه دیگر شهرها برگزار کردند. همچنین پویش‌هایی برای کمک به مردم لبنان و فلسطین در ایران و عراق راه‌اندازی و حساب‌هایی برای دریافت کمک‌های مالی برای این منظور اعلام گردید.

اجازه مصرف بخشی از سهم امام برای کمک به جنگ‌زدگان لبنانی

برخی از مراجع تقلید اجازه بخشی از وجوهات شرعی برای کمک به مردم جنگ‌زده لبنان را صادر کردند. سید علی خامنه‌ای، سید علی سیستانی و جوادی آملی مصرف نصف سهم امام (یک‌چهارم خمس)، مکارم شیرازی کل سهم امام (نصف خمس)، وحید خراسانی یک‌سوم سهم امام و نوری همدانی یک‌سوم خمس را برای کمک به مردم لبنان مجاز اعلام کردند. همچنین جوادی آملی اجازه صرف نصف سهم سادات برای سادات لبنان را نیز صادر نمود.

خدمات پزشکی به مجروحان انفجار پیجرها

پس از انفجار پیجرها در لبنان، ایران تیم پزشکی به لبنان اعزام کرد، عراق نیز محموله پزشکی به لبنان فرستاد. همچنین شماری از مجروحان لبنانی برای درمان به تهران منتقل شدند. در ایران برخی از شخصیت‌های سیاسی و مذهبی از جمله فرزندان آیت‌الله خامنه‌ای از این افراد عیادت کردند.

اسکان آوارگان لبنانی در اماکن وابسته به حرم‌های امامان

پس از حمله اسرائیل به لبنان، شماری از آوارگان لبنانی در کشورهای سوریه، لبنان و ایران اسکان داده شدند. روابط عمومی حرم امام حسین در ۶ مهر ۱۴۰۳ش، از آمادگی اماکن اقامتی وابسته به حرم حسینی برای اسکان به آواراگان لبنانی خبر داد. پس از آن شماری از این آواراگان در شهرک سید الاوصیاء شهر کربلا وابسته به حرم امام حسین(ع) اسکان داده شده‌اند. همچنین به گفته رئیس کمیته حمایت از مردم لبنان آستان علوی، تا ۱۲ اکتبر ۲۰۲۴م (۲۱ مهر ۱۴۰۳ش)، دو هزار و ۲۶۹ نفر از آوارگان لبنانی در اماکن اقامتی وابسته به عتبه علوی اسکان داده شده‌اند.آستان قدس رضوی نیز تعدادی از واحدهای اقامتی خود را در اختیار آوارگان لبنانی قرار داده است.

برگزاری جلسات دعا و توسل برای پیروزی جبهه مقاومت

در برخی مساجد و مراکز مذهبی ایران، برخی از ادعیه و آیات قرآن همچون دعای توسل، دعای چهاردهم صحیفه سجادیه، حدیث کساء و سوره فتح را به صورت دسته‌جمعی می‌خواندند. همچنین برخی از مردم ایران برای پیروزی جبهه مقاومت ختم قرآن، ختم صلوات و مجلس روضه برگزار می‌کنند. به گفته محمدجواد حاج‌علی‌اکبری رئيس شورای سیاست‌گذاری ائمه جمعه ایران، آیت‌الله خامنه‌ای رهبر نظام جمهوری اسلامی، خواندن دعای چهاردهم صحیفه سجادیه، سوره فتح و دعای توسل را برای پیروزی رزمندگان جبهه مقاومت در برابر اسرائیل سفارش کرده است.

پیامدها

در پی این حملات،‌ کشورهای غربی، از شهروند خود خواستند تا سریعا خاک لبنان را ترک نمایند. آمریکا نیز، نیروهای نظامی خود در منطقه خاورمیانه را بیشتر کرده است. این حملات تا تاریخ ۴ مهر ۱۴۰۳ش، منجر به آواره شدن ۲۷ هزار نفر از اهالی جنوب لبنان شد. آوارگان در مدارس مناطق شمالی اسکان موقت گرفتند.‌ اکثر خطوط هوایی به مقصد و از مبدأ فلسطین و لبنان،‌ لغو شدند.

• اعضای شورای امنیت سازمان ملل با تصویب قطعنامه ۲۷۴۹ شورای امنیت در ۲۸ اوت ۲۰۲۴م (۷ شهریور ۱۴۰۳ش)، به اتفاق آرا از کشورهای منطقه خواستند تا تلاش خود را برای کاهش تنش در مرزهای لبنان و اسرائیل انجام دهند.
• چین ضمن محکوم کردن «حملات بی‌رویه علیه غیرنظامیان» در لبنان، تأکید کرد که «در کنار برادران عرب خود خواهیم ایستاد.»
• رهبر انصارالله یمن، طی اطلاعیه‌ای، اقدامات اسرائیل را محکوم و برای حزب‌الله پیروزی را آرزو کرد.
• اتحادیه اروپا در بیانیه، درخواست کرد که سریعا بین اسرائیل و حزب‌الله لبنان،‌ اعلام آتش‌بس شود.
• «پاپ فرانسیس» رهبر کاتولیک‌های جهان، اعلام کرد که بالا گرفتن وحشتناک تنش در لبنان غیرقابل قبول است.

آتش‌بس میان حزب‌الله و ارتش اسرائیل

پس از حدود ۱۴ ماه (از اکتبر ۲۰۲۳م) درگیری حزب‌الله با ارتش اسرائیل که از مهرماه ۱۴۰۳ش تشدید شده بود، در ۷ آذر ۱۴۰۳ش میان آنها آتش‌بس برقرار شد. طبق این آتش‌بس، ارتش اسرائیل ۶۰ روز فرصت دارد تا از مناطق اشغال شده لبنان خارج شود و دولت لبنان نیز متعهد می‌شود که از هر گونه اقدام حزب‌الله و دیگر گروه‌های مسلح در لبنان بر علیه اسرائیل جلوگیری کند.

براساس اعتراف سخنگوی ارتش اسرائیل، اسرائیل همان روز نخست با حملات خود و کشته شدن دو عضو حزب‌الله آتش‌بس را نقض کرد. به گزارش خبرگزاری بین‌المللی شفقنا، اسرائیل از زمان توافق آتش‌بس تا جمعه ۱۶ آذرماه بیش از ۱۵۵ بار آتش‌بس را به صورت‌های مختلف همچون بمباران، تیراندازی، تجاوز به خاک لبنان و تخریب منازل نقض کرده است.