مناجات الراجین
 نسخه خطی مناجات خمس عشر، به خط نسخ عبدالله یزدی، کتابت در شعبان ۱۱۰۲ قمری | |
| اطلاعات دعا و زیارت | |
|---|---|
| نام‌های دیگر | مناجات امیدواران |
| موضوع | امید به خداوند و رحمت بی‌انتهای او |
| مأثور/غیرمأثور | مأثور |
| صادره از | امام سجاد(ع) |
| منابع شیعی | الصحیفة الثانیة السجادیة • بحارالانوار • مفاتیح الجنان |
| تک‌نگاری‌ها | سجاده های سلوک شرح مناجات‌های حضرت سجاد (ع) محمدتقی مصباح |
| زمان | روز دوشنبه |
| دعاها و زیارات مشهور | |
| دعای توسل • دعای کمیل • دعای ندبه • دعای سمات • دعای فرج • دعای ابوحمزه ثمالی • زیارت عاشورا • زیارت جامعه کبیره • زیارت وارث • زیارت امین‌الله • زیارت اربعین | |
مُناجاتُ الرّاجین یا مناجات امیدواران، از مناجات‌های پانزده گانه است که از امام سجاد(ع) نقل شده و امید به خداوند و رحمت بی‌انتهای او، درخواست‌های دنیوی، معنوی و اخروی و مقامات الهی از خداوند، از موضوعات این مناجات است.
سند
مناجات الراجین از مناجات‌های پانزده گانه است که از امام سجاد(ع) نقل شده و در الصحیفة الثانیة السجادیة، بحارالانوار[۱] و مفاتیح الجنان[۲] آمده است. علامه مجلسی زمان قرائت این دعا را روز دوشنبه تعیین کرده است.[۳]
پیام‌ها و مضامین دعا
- بیان امید به خداوند و رحمت بی‌انتهای او.
- محدود نبودن درخواست انسان از خدا و امید به فضل الهی.
- لزوم درخواست همه نعمت‌های دنیوی و اخروی از خداوند و امید به فضل او داشتن:«چگونه به غیر تو امید داشته باشم، درصورتی که همه خیر از توست؟ و چگونه به غیر تو آرزومند گردم، در حالی که فرمانروایی، حاکمیت و مالکیت آفرینش مخصوص توست؟ آیا من امیدم را از تو قطع گردانم در صورتی که تو از فضل و کرمت آنچه را من درخواست نکردم به من بخشیدی؟»
- درخواست نعمت‌های معنوی و اخروی و مقامات الهی از خداوند در کنار درخواست‌های مادی.
- د رخواست یقینی که مصایب دنیا را آسان و تحمل پذیر کند. [۴]
- ستودن خداوند و ذکر اسماء و صفات الهی در کنار درخواست از او.[۵]
متن و ترجمه دعا
مناجات الراجین
| مـتـن | ترجمه |
|---|---|
|
يا مَنْ اِذا سَئَلَهُ عَبْدٌ اَعْطاهُ، وَ اِذا اَمَّلَ ما عِنْدَهُ بَلَّغَهُ مُناهُ، وَ اِذا اَقْبَلَ عَلَيْهِ قَرَّبَهُ وَ اَدْناهُ، وَ اِذا جاهَرَهُ بِالْعِصْيانِ سَتَرَ عَلى ذَنْبِهِ وَ غَطَّاهُ، وَ اِذا تَوَكَّلَ عَلَيْهِ اَحْسَبَهُ وَ كَفاهُ، اِلهى مَنِ الَّذى نَزَلَ بِكَ مُلْتَمِساً قِراكَ فَما قَرَيْتَهُ، وَ مَنِ الَّذى اَناخَ بِبابِكَ مُرْتَجِياً نَداكَ فَما اَوْلَيْتَهُ، اَيَحْسُنُ اَنْ اَرْجِعَ عَنْ بابِكَ بِالْخَيْبَةِ مَصْرُوفاً، وَ لَسْتُ اَعْرِفُ سِواكَ مَوْلىً بِالْأِحْسانِ مَوْصُوفاً، كَيْفَ اَرْجُو غَيْرَكَ وَ الْخَيْرُ كُلُّهُ بِيَدِكَ، وَ كَيْفَ اُؤَمِّلُ سِواكَ وَ الْخَلْقُ وَ الْأَمْرُ لَكَ، أَاَقْطَعُ رَجآئى مِنْكَ وَ قَدْ اَوْلَيْتَنى ما لَمْ اَسْئَلْهُ مِنْ فَضْلِكَ، اَمْ تُفْقِرُنى اِلى مِثْلى وَ اَنَااَعْتَصِمُ بِحَبْلِكَ، يا مَنْ سَعَدَ بِرَحْمَتِهِ الْقاصِدُونَ، وَ لَمْ يَشْقَ بِنَقْمَتِهِ الْمُسْتَغْفِرُونَ، كَيْفَ اَنْسيكَ وَ لَمْ تَزَلْ ذاكِرى، وَ كَيْفَ اَلْهُو عَنْكَ وَ اَنْتَ مُراقِبى، اِلهى بِذَيْلِ كَرَمِكَ اَعْلَقْتُ يَدى، وَ لِنَيْلِ عَطاياكَ بَسَطْتُ اَمَلى، فَاَخْلِصْنى بِخالِصَةِ تَوْحيدِكَ وَ اجْعَلْنى مِنْ صَفْوَةِ عَبيدِكَ، يا مَنْ كُلُّ هارِبٍ اِلَيْهِ يَلْتَجِئُ، وَ كُلُّ طالِبٍ اِيَّاهُ يَرْتَجى، يا خَيْرَ مَرْجُوٍّ، وَ يا اَكْرَمَ مَدْعُوٍّ، وَ يا مَنْ لا يَرَدُّ سآئِلَُهُ، وَ لا يُخَيَِّبُ امِلَُهُ، يا مَنْ بابُهُ مَفْتُوحٌ لِداعيهِ، وَ حِجابُهُ مَرْفُوعٌ لِراجيهِ، اَسْئَلُكَ بِكَرَمِكَ اَنْ تَمُنَّ عَلَىَّ مِنْ عَطآئِكَ بِما تَقِرُّ بِهِ عَيْنى، وَ مِنْ رَجآئِكَ بِما تَطْمَئِنُّ بِهِ نَفْسى، وَ مِنَ الْيَقينِ بِما تُهَوِّنُ بِهِ عَلَىَّ مُصيباتِ الدُّنْيا، وَ تَجْلُو بِهِ عَنْ بَصيرَتى غَشَواتِ الْعَمى، بِرَحْمَتِكَ يا اَرْحَمَ الرَّاحِمينَ. |
اى كه هرگاه بندهاى از او درخواست كند دهدش و هرگاه چيزى را كه نزد او است آرزو كند بدان آرزو رساندش و چون بدو رو كند به مقام قرب و نزديكى خويشش ببرد و چون به آشكارى گناهش كند پرده بر گناهش كشد و آن را بپوشاند و چون بر او توكل كند كفايتش كند و بسش باشد خدايا كيست كه بر درگاه تو بار اندازد و ميهماننوازيت خواهد و تو پذيرائيش نكنى و كيست كه مركب نياز خود به دربارت خواباند و اميد بخششت داشته باشد و تو احسانش نكنى آيا خوب است كه من نااميد از درگاهت باز گردم با اينكه جز تو مولايى را كه به احسان نامور باشد نشناسم چگونه به جز تو اميد داشته باشم با اينكه هر چه خير است بدست تو است و چگونه به جز تو آرزومند باشم با اينكه خلقت و فرمان از آن تو است آيا براستى اميدم را از تو قطع كنم با اينكه تو از فضل خويش به من عطا كردى چيزى را كه من درخواست نكرده بودم يا مرا بمانند خودم نيازمند سازى با اينكه من به رشته تو چنگ زدم اى كه به رحمتش سعادتمند گردند قاصدان او و دچار بدبختى و عذاب و كيفرش نشوند آمرزش خواهانش چگونه فراموشت كنم با اينكه تو هميشه به ياد منى و چگونه از ياد تو بيرون روم با اينكه تو هميشه مراقب من هستى خدايا! من به ذيل كرمت دست انداختم و براى دريافت عطاهايت دامن آرزويم را گستردهام پس مرا بوسيله يگانگى خالص خود خالص گردان و از زمره بندگان برگزيدهات قرارم ده اى كه هر گريختهاى به او پناه برد و هر جويندهاى به او اميد دارد اى بهترين مايه اميد و اى بزرگوارترين خوانده شده و اى كسى كه خواهندهاش را دست خالى باز نگرداند و آرزومندش را نوميد نسازد اى كه درگاه او به روى خوانندگانش باز و پردهاش براى اميدوار به او بالا زده است از تو خواهم به بزرگواريت كه بر من بخشى از عطاى خويش به حدى كه ديدهام بدان روشن گردد و از اميدت بدان مقدار كه خاطرم اطمينان يابد و از يقين بدان اندازه كه پيشآمدهاى ناگوار دنيا بر من آسان گردد و بوسيله آن پردههاى سياه كوردلى از ديده دل دور شود به رحمتت اى مهربان‌ترين مهربانان! |
پانویس
یادداشت
منابع
- مصباح، محمد تقی، سجاده های سلوک؛ شرح مناجات‌های حضرت سجاد (ع)، انتشارات موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره)، قم، ۱۳۹۰ش.
- مجلسى، محمد باقر، بحار الأنوار، دار إحیاء التراث العربی، بیروت، چاپ دوم، ۱۴۰۳ق.
- قمی، شیخ عباس، مفاتیح الجنان، نشر مشعر، قم، ۱۳۸۷ش.