مناجات الزاهدین

مقاله متوسط
نارسا
از ویکی شیعه
مُناجاتُ الزّاهِدین
نسخه خطی مناجات خمس عشر، به خط نسخ عبدالله یزدی، کتابت در شعبان ۱۱۰۲ قمری
نسخه خطی مناجات خمس عشر، به خط نسخ عبدالله یزدی، کتابت در شعبان ۱۱۰۲ قمری
اطلاعات دعا و زیارت
نام‌های دیگرمناجات پارسایان
مأثور/غیرمأثورمأثور
صادره ازامام سجاد(ع)
منابع شیعیالصحیفة الثانیة السجادیةبحارالانوارمفاتیح الجنان
زمانشب جمعه
دعاها و زیارات مشهور
دعای توسلدعای کمیلدعای ندبهدعای سماتدعای فرجدعای ابوحمزه ثمالیزیارت عاشورازیارت جامعه کبیرهزیارت وارثزیارت امین‌اللهزیارت اربعین


مُناجاتُ الزّاهِدین یا مناجات پارسایان، از مناجات‌های پانزده‌گانه نقل شده از امام سجاد(ع) است. در مناجات زاهدین، دنیا محل مکر، خدعه، نیرنگ و فریب معرفی شده است. درخواست مقام زهد و وارستگی و درک لذت انس با خدا و لقاء و شهود جمال کبریایی خدا، از مضامین این مناجات است.

منبع دعا

مناجات الزاهدین از امام سجاد(ع) نقل شده و در کتاب‌های الصحیفة الثانیة السجادیة، بحار الانوار[۱] و مفاتیح الجنان[۲] آمده است. علامه مجلسی زمان قرائت این دعا را شب جمعه تعیین کرده است.[۳]

مناجات خَمسَ‌عَشَر زمان قرائت
۱ مناجات التائبین جمعه
۲ مناجات الشاکین شنبه
۳ مناجات الخائفین یکشنبه
۴ مناجات الراجین دوشنبه
۵ مناجات الراغبین سه‌شنبه
۶ مناجات الشاکرین چهارشنبه
۷ مناجات المطیعین پنج‌شنبه
۸ مناجات المریدین روز جمعه
۹ مناجات المحبین شنبه
۱۰ مناجات المتوسلین یکشنبه
۱۱ مناجات المفتقرین دوشنبه
۱۲ مناجات العارفین سه‌شنبه
۱۳ مناجات الذاکرین چهارشنبه
۱۴ مناجات المعتصمین پنج‌شنبه
۱۵ مناجات الزاهدین شب جمعه


مضامین مناجات الزاهدین

  • انسان در دنیا، همانند کسی است که در مکانی ترسناک و درون گرداب هلاک افتاده است.
  • انسان در برابر دام فریب دنیا، پناهی جز خدا ندارد.
  • مقام زهد و وارستگی از دنیا را باید از خدا طلبید.
  • درخواست، کمک خداوند و عهده‌داری و تدبیر کارهای انسان.
  • درخواست عطای درک لذت انس با خدا، محبت به او و لقاء و شهود جمال کبریایی‌اش.[۴]

متن و ترجمه دعا

مناجات الزاهدین

مـتـن ترجمه

اِلهى‏ اَسْكَنْتَنا داراً حَفَرَتْ لَنا حُفَرَ مَكْرِها

وَ عَلَّقَتْنا بِاَيْدِى الْمَنايا فى‏ حَبآئِلِ غَدْرِها

فَاِلَيْكَ نَلْتَجِى‏ءُ مِنْ مَكآئِدِ خُدَعِها

وَ بِكَ نَعْتَصِمُ‏ مِنَ الْأِغْتِرارِ بِزَخارِفِ زينَتِها

فَاِنَّهَا الْمُهْلِكَةُ طُلاَّبَهَا، الْمُتْلِفَةُ حُلاَّلَهَا

الْمَحْشُوَّةُ بِالْافاتِ، الْمَشْحُونَةُ بِالنَّكَباتِ

اِلهى‏ فَزَهِّدْنا فيها

وَ سَلِّمْنا مِنْها بِتَوْفيقِكَ وَ عِصْمَتِكَ

وَ انْزَعْ عَنَّا جَلابيبَ مُخالَفَتِكَ

وَ تَوَلَّ اُمُورَنا بِحُسْنِ كِفايَتِكَ

وَ اَوْفِرْ مَزيدَنا مِنْ سَعَةِ رَحْمَتِكَ

وَ اَجْمِلْ صِلاتِنا مِنْ فَيْضِ مَواهِبِكَ

وَ اغْرِسْ فى‏ اَفْئِدَتِنا اَشْجارَ مَحَبَّتِكَ

وَ اَتْمِمْ لَنا اَنْوارَ مَعْرِفَتِكَ

وَ اَذِقْنا حَلاوَةَ عَفْوِكَ وَ لَذَّةَ مَغْفِرَتِكَ

وَ اَقْرِرْ اَعْيُنَنا يَوْمَ لِقآئِكَ بِرُؤْيَتِكَ

وَ اَخْرِجْ حُبَّ الدُّنْيا مِنْ‏ قُلُوبِنا

كَما فَعَلْتَ بِالصَّالِحينَ مِنْ صَفْوَتِكَ، وَ الْأَبْرارِ مِنْ خآصَّتِكَ

بِرَحْمَتِكَ يا اَرْحَمَ الرَّاحِمينَ، وَ يا اَكْرَمَ الْأَكْرَمينَ.

خدايا ما را در خانه‌‏اى جا داده‏‌اى كه سر راه ما گودال‌هاى نيرنگ را كَنده

و در دام‌هاى فريب خود ما را به چنگال‌هاى مرگ آويخته،

پس به سوى تو پناه آوريم از دام‌هاى فريبش

و به تو نگهدارى جوئيم‏ از مغرور شدن به زر و زيور آراسته‌‏اش،

زيرا كه دنيا جويندگانش را به هلاكت اندازد و واردين (ساکنان دلبسته) خود را نابود كند.

آكنده است از بلا و زيان و پر است از رنج و سختى.

خدايا! پس ما را در دنيا پارسا كن‏

و به وسيله توفيق و نگهدارى خود ما را از شرورش سالم بدار

و بيرون آر از بر ما جامه‌‏هاى مخالفت‏ و نافرمانيت را

و با حسن كفايت خود امور ما را سرپرستى فرما

و از رحمت وسيع خود سهميه عطاى ما را افزون گردان‏

و جايزه‌‏هاى ما را از سرچشمه پر فيض مواهبت نيكو گردان

و بنشان در دل‌هاى ما درخت هاى‏ محبتت را

و كامل گردان بر ما انوار درخشنده معرفتت را

و بچشان به ما شيرينى عفو و لذت‏ آمرزشت را

و ديدگانمان را در روز قيامت به مشاهده جمالت روشن كن

و دوستى دنيا را از دل‌هاى ما بيرون كن!

آنگونه که درباره برگزيدگانت و نيكان از خواص درگاهت چنين كردى‏

به رحمتت اى مهربان‌ترين مهربانان و اى كريم‏‌ترين كريمان‏.

پانویس

  1. مجلسی، بحار الأنوار، ۱۴۰۳ق، ج۹۱، ص۱۵۳ ۱۵۲.
  2. قمی، مفاتیح الجنان، ۱۳۸۷ش، ص۱۷۹.
  3. مجلسی، بحار الأنوار، ۱۴۰۳ق، ج۹۱، ص۱۵۲.
  4. مصباح، سجاده‌های سلوک، ۱۳۹۰ش، ج۲، ص۳۸۳-۳۴۳.

یادداشت

منابع

  • مصباح، محمدتقی، سجاده‌های سلوک: شرح مناجات‌های حضرت سجاد(ع)، انتشارات مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی، قم، ۱۳۹۰ش.
  • مجلسی، محمدباقر، بحار الأنوار، ‌دار إحیاء التراث العربی، بیروت، چاپ دوم، ۱۴۰۳ق.
  • قمی، شیخ عباس، مفاتیح الجنان، نشر مشعر، قم، ۱۳۸۷ش.