باب الثعبان
 | |
| اطلاعات اوليه | |
|---|---|
| کاربری | ورودی مسجد کوفه |
| مکان | شهر کوفه در عراق |
| نامهای دیگر | باب الفیل یا باب الرئیسة |
| وقایع مرتبط | معجزه و فضائل حضرت علی(ع) در زمان حکومتش |
بابُ الثُّعبان یا بابُ الفیل و یا باب الرئیسة[۱] یکی از درهای شمالی مسجد کوفه است[۲] که نامگذاریاش به رویدادی مرتبط با امام علی(ع) اشاره دارد.
بهگزارش شیخ مفید (درگذشت: ۴۱۳ق) در الاِرشاد، در حین سخنرانی امام علی(ع) در مسجد کوفه، ماری بزرگ (ثُعبان) بر منبر ظاهر شد. امام با مار گفتگو کرد و با پاسخ به پرسش آن، هویتش را بهعنوان فرمانروای جنها آشکار کرد و از کشتنش جلوگیری نمود.[۳] این واقعه سبب شد اهالی کوفه، این دروازه را باب الثعبان بنامند.[۴] البته درباره جزئیات این رویداد در مناقب ابنشهرآشوب،[۵] مدینة المعاجز[۶] و مشارق الانوار الیقین [۷] روایات متفاوتی نقل شده است.
این روایت به عنوان فضیلتی برای امام علی(ع) در کتابهایی مانند منهاج الکرامه اثر علامه حلی[۸] و اِحقاق الحق اثر قاضی نورالله شوشتری [۹] نیز آمده است. به گزارش امین الاسلام طبرسی (درگذشت: ۵۴۸ق)، معاویة بن ابیسفیان دستور داد فیلی در کنار درِ مسجد قرار بدهند تا این فضیلت علی(ع) فراموش شود و نام در به باب الفیل تغییر کند.[۱۰]
پانویس
- ↑ طریحی، العتبات المقدسة فی الکوفة، ۱۴۰۶ق، ص۷۲.
- ↑ قائدان، عتبات عالیات عراق، ۱۳۸۷ش، ص۸۱.
- ↑ شیخ مفید، الارشاد، ۱۴۱۳ق، ج۱، ص۳۴۸-۳۴۹.
- ↑ طریحی، العتبات المقدسة فی الکوفة، ۱۴۰۶ق، ص۷۳.
- ↑ ابنشهرآشوب، مناقب آل ابیطالب، ۱۳۷۹ق، ج۲، ص۲۵۱.
- ↑ برای نمونه نگاه کنید به: بحرانی، مدینة المعاجز، ۱۴۱۱ق، ج۱، ص۲۷۴.
- ↑ برای نمونه نگاه کنید به: حافظبرسی، مشارق أنوار الیقین، ۱۴۲۲ق، ص۱۲۱.
- ↑ علامه حلی، منهاج الکرامه، ۱۳۷۹ش، ص۱۵۱.
- ↑ شوشتری، اِحقاق الحَقّ، ۱۴۰۹ق، ج۸، ص۷۳۳.
- ↑ طبرسی، اعلام الوری، دارلکتب الاسلامیه، ص۱۷۹
منابع
- ابنشهرآشوب، محمد بن علی، المناقب آل ابیطالب، قم، علامه، چاپ اول، ۱۳۷۹ق.
- بحرانی، هاشم بن سلیمان، مدینة المعاجز، بیروت، مؤسسة النعمان، ۱۴۱۱ق/۱۹۹۱م.
- حافظبرسی، رجب بن محمد، مشارق أنوار الیقین فی أسرار أمیرالمومنین، بیروت، مؤسسة الأعلمی للمطبوعات، ۱۴۲۲ق/۲۰۰۱م.
- شیخ مفید، محمد بن محمد، الارشاد فی معرفة حجج الله علی العباد، قم، کنگره شیخ مفید، چاپ اول، ۱۴۱۳ق.
- شوشتری، نورالله بن شرفالدین، اِحقاق الحَقّ و اِزْهاق الباطل، قم، کتابخانه عمومی حضرت آیت الله مرعشی نجفی، ۱۴۰۹ق
- طریحی، محمدسعید، العتبات المقدسة فی الکوفة، بیروت، دارالکتبی للمطبوعات، ۱۴۰۶ق/۱۹۸۶م.
- طبرسی، فضل بن حسن، اعلام الوری، تهران، دارلکتب الاسلامیه، بیتا.
- قائدان، اصغر، عتبات عالیات عراق، تهران، مشعر، ۱۳۸۷ش.
- علامه حلی، حسن بن یوسف، منهاج الکرامه، مشهد، تاسوعا، ۱۳۷۹ش.
- مقدس، احسان، راهنمای اماکن زیارتی سیاحتی در عراق، تهران، مشعر،۱۳۸۸ش.