دعای ام‌داوود

مقاله نامزد خوبیدگی
از ویکی شیعه
دُعای اُمّ‌داوود
اطلاعات دعا و زیارت
نام‌های دیگردعای اِستِفتاح
مأثور/غیرمأثورمأثور
صادره از امام صادق(ع)
راویام‌داوود
منابع شیعیفضائل الاشهر الثلاثهمصباح المتهجداقبال الاعمال
منابع سنیفضائلُ شهرِ رجب (حاکم حَسکانی م۴۹۰ق)
زمانپانزدهم ماه رجب
دعاها و زیارات مشهور
دعای توسلدعای کمیلدعای ندبهدعای سماتدعای فرجدعای ابوحمزه ثمالیزیارت عاشورازیارت جامعه کبیرهزیارت وارثزیارت امین‌اللهزیارت اربعین


دُعای اُمّ‌داوود یا دعای اِستِفتاح نقل شده از امام صادق علیه‌السلام، از دعاهای مأثور و جزء اعمال ام‌داوود است. اعمال ام‌داوود در پانزدهم ماه رجب به‌جاآورده می‌شود و دعای ام‌داوود جزء پایانی این اعمال است.

به‌سبب آنکه ام داوود مادر رضاعی امام صادق(ع) این دعا را از وی نقل کرده، به دعای ام‌داوود شهرت یافته است. برپایه گزارش شیخ صدوق، امام صادق(ع) این دعا را بسیار ارزشمند توصیف کرده است. برخی از علمای شیعه نیز برای برآورده‌شدن حاجات و دفع ستم، به خواندن آن توصیه کرده‌اند.

فضایل الاشهر الثلاثة نوشته شیخ صدوق، مصباح المُتَهَجِّد تألیف شیخ طوسی و اِقبال الاعمال اثر سید بن طاووس، از منابع حدیثی دعای ام‌داوود هستند. این دعا در یکی از منابع حدیثی اهل‌سنت هم آمده است.

ام داوود

نام ام‌ّداوود، فاطمه یا حبیبه است.[۱] به‌سبب نام فرزندش، داوود بن حسن، به کنیه ام‌داوود معروف شده است.[۲] داوود را از اصحاب امام باقر(ع) یا امام صادق(ع) دانسته‌اند.[۳] ام‌ّداوود، همسر حسن مُثَنّیٰ و مادر رضاعی امام صادق(ع) بوده است.[۴]

نیایش


ماجرای بیان دعا

داستان دعای ام‌داوود در کتاب‌های فضائل الاشهر الثلاثه (فضایل ماه‌های سه‌گانه) نوشته شیخ صدوق و اقبال الاعمال نوشته سیدبن طاووس به‌تفصیل آمده که خلاصه آن به‌شرح زیر است:

داوود پسر ام‌داوود به‌دست منصور دوانیقی خلیفه عباسی اسیر و به عراق برده می‌شود و تا مدت‌ها خبری از او نمی‌آید. ام‌داوود برای آزادی فرزندش، بارها دعا می‌کند و از اهل‌عبادت هم کمک می‌گیرد؛ اما این اتفاق نمی‌افتد. روزی نزد امام صادق(ع) می‌رود و امام از داوود خبر می‌گیرد. ام‌داوود ماجرا را نقل می‌کند. امام صادق از او می‌خواهد روزهای سیزدهم و چهاردهم و پانزدهم ماه رجب را روزه بگیرد و ظهر روز پانزدهم اعمالی را انجام دهد که به اعمال ام‌داوود شهرت پیدا می‌کند. ازجمله آن اعمال، دعای ام‌داوود یا استفتاح است و آن را به او یاد می‌دهد.[۵]

برپایه این دو گزارش، ام‌داوود پس از انجام‌دادن اعمال ام‌داوود، شب در خواب پیامبر(ص) را می‌بیند که به او مژده آزادی فرزندش را می‌دهد و پس از چندی پسرش به خانه برمی‌گردد و می‌گوید که در همان نیمه رجب آزاد شده است.[۶]

فضیلت دعا

طبق گزارش شیخ صدوق، امام صادق(ع) پیش از آموزش دعای ام‌داوود، فضایل آن را هم برای ام‌داوود بیان کرده است؛ ازجمله دعایی است که خداوند درهای آسمان را برای آن باز می‌کند، فرشتگان به اجابت آن بشارت می‌دهند و پاداشی کمتر از بهشت ندارد.[۷]

برخی از علمای بنام شیعه چون شیخ طوسی، سید بن طاووس و محمدباقر مجلسی، دعای ام‌داوود را در رفع گرفتاری و برآورده‌شدن خواسته‌ها و برداشتن ستم، مؤثر دانسته‌اند.[۸]

نحوه خواندن دعا

دعای ام‌داوود در ضمن اعمال ام‌داوود آمده که در ۱۵ رجب انجام می‌شود. این دعا جزء پایانی اعمال ام‌داوود است و پس از به‌جاآوردن سایر اعمال آن خوانده می‌شود.[۹] برای انجام‌دادن اعمال ام‌داوود، ابتدا باید ایام بیض (روزهای سیزدهم، چهاردهم وپانزدهم رجب) را روزه گرفت و در ظهر روز پانزدهم غسل کرد. سپس بعد از خواندن نماز‌های ظهر و عصر و برخی سوره‌های قرآن، دعای ام‌داوود یا استفتاح را خواند.[۱۰]

منابع دعا

دعای ام داوود در منابع روایی مختلف شیعه و یکی از منابع روایی اهل‌سنت آمده است. قدیمی‌ترین منبع، فضائل الاَشهُر الثَّلاثه اثر شیخ صدوق (درگذشت ۳۸۱ق) است. البته در این کتاب تنها سند دعا و ماجرای بیان آن آمده است. شیخ صدوق برای دیدن متن دعا به کتاب دیگر خود، عمل‌السُّنه ارجاع داده که می‌گویند اثری از آن به‌جا نمانده است.[۱۱] منبع دیگر، مصباح المتهجد اثر شیخ طوسی (درگذشت ۴۶۰ق) است که به‌عکسِ کتاب پیش، در آن ماجرای بیان دعا نیامده؛ اما متن دعا به‌عنوان یکی از اعمال نیمه رجب نقل شده است.[۱۲] در اِقبال الاعمال اثر سیدبن طاووس، هم ماجرای بیان دعا و هم متن آن آمده است.[۱۳] حاکم حَسکانی (درگذشت ۴۹۰ق)، از عالمان اهل‌سنت هم در کتاب فضائلُ شهرِ رجب دعا را آورده است.[۱۴]

بَلَدالامین و مصباح اثر کَفعَمی،[۱۵] بِحارالانوار اثر علامه مجلسی[۱۶] و مفاتیح الجِنان[۱۷] اثر شیخ عباس قمی نیز ازجمله منابعی هستند که به‌نقل از کتاب‌های پیشین متن دعا را آورده‌اند.[۱۸]

متن دعا

مـتـن ترجمه
صَدَقَ اللهُ الْعَظِیمُ الَّذِی لا إِلهَ إِلَّا هُوَ الْحَی الْقَیومُ ذُو الْجَلالِ وَ الْإِكرامِ الرَّحْمنُ الرَّحِیمُ الْحَلِیمُ الْكرِیمُ الَّذِی لَیسَ كمِثْلِهِ شَیءٌ وَ هُوَ السَّمِیعُ الْعَلِیمُ الْبَصِیرُ الْخَبِیرُ شَهِدَ اللهُ أَنَّهُ لا إِلهَ إِلَّا هُوَ وَ الْمَلائِكةُ وَ أُولُوا الْعِلْمِ قائِماً بِالْقِسْطِ لا إِلهَ إِلَّا هُوَ الْعَزِیزُ الْحَكیمُ وَ بَلَّغَتْ رُسُلُهُ الْكرَامُ وَ أَنَا عَلَی ذَلِك مِنَ الشَّاهِدِینَ اللهُمَّ لَك الْحَمْدُ وَ لَك الْمَجْدُ وَ لَك الْعِزُّ وَ لَك الْفَخْرُ وَ لَك الْقَهْرُ وَ لَك النِّعْمَةُ وَ لَك الْعَظَمَةُ وَ لَك الرَّحْمَةُ وَ لَك الْمَهَابَةُ وَ لَك السُّلْطَانُ وَ لَك الْبَهَاءُ وَ لَك الِامْتِنَانُ وَ لَك التَّسْبِیحُ وَ لَك التَّقْدِیسُ وَ لَك التَّهْلِیلُ وَ لَك التَّكبِیرُ وَ لَك مَا یرَی وَ لَك مَا لَا یرَی وَ لَك مَا فَوْقَ السَّمَاوَاتِ الْعُلَی وَ لَك ما تَحْتَ الثَّری وَ لَك الْأَرَضُونَ السُّفْلَی وَ لَك الْآخِرَةُ وَ الْأُولَی وَ لَك مَا تَرْضَی بِهِ مِنَ الثَّنَاءِ وَ الْحَمْدِ وَ الشُّكرِ وَ النَّعْمَاءِ اللهُمَّ صَلِّ عَلَی جَبْرَئِیلَ أَمِینِك عَلَی وَحْیك وَ الْقَوِی عَلَی أَمْرِك وَ الْمُطَاعِ فِی سَمَاوَاتِك وَ مَحَالِّ كرَامَاتِك الْمُتَحَمِّلِ لِكلِمَاتِك النَّاصِرِ لِأَنْبِیائِك الْمُدَمِّرِ لِأَعْدَائِك اللهُمَّ صَلِّ عَلَی مِیكائِیلَ مَلَك رَحْمَتِك وَ الْمَخْلُوقِ لِرَأْفَتِك وَ الْمُسْتَغْفِرِ الْمُعِینِ لِأَهْلِ طَاعَتِك اللهُمَّ صَلِّ عَلَی إِسْرَافِیلَ حَامِلِ عَرْشِك وَ صَاحِبِ الصُّورِ الْمُنْتَظِرِ لِأَمْرِك الْوَجِلِ الْمُشْفِقِ مِنْ خِیفَتِك اللهُمَّ صَلِّ عَلَی حَمَلَةِ الْعَرْشِ الطَّاهِرِینَ وَ عَلَی السَّفَرَةِ الْكرَامِ الْبَرَرَةِ الطَّیبِینَ وَ عَلَی مَلَائِكتِك الْكرَامِ الْكاتِبِینَ وَ عَلَی مَلَائِكةِ الْجِنَانِ وَ خَزَنَةِ النِّیرَانِ وَ مَلَك الْمَوْتِ وَ الْأَعْوَانِ یا ذَا الْجَلالِ وَ الْإِكرامِ* اللهُمَّ صَلِّ عَلَی أَبِینَا آدَمَ بَدِیعِ فِطْرَتِك الَّذِی كرَّمْتَهُ بِسُجُودِ مَلَائِكتِك وَ أَبَحْتَهُ جَنَّتَك اللهُمَّ صَلِّ عَلَی أُمِّنَا حَوَّاءَ الْمُطَهَّرَةِ مِنَ الرِّجْسِ الْمُصَفَّاةِ مِنَ الدَّنَسِ الْمُفَضَّلَةِ مِنَ الْإِنْسِ الْمُتَرَدِّدَةِ بَینَ مَحَالِّ الْقُدْسِ اللهُمَّ صَلِّ عَلَی هَابِیلَ وَ شَیثٍ وَ إِدْرِیسَ وَ نُوحٍ وَ هُودٍ وَ صَالِحٍ وَ إِبْرَاهِیمَ وَ إِسْمَاعِیلَ وَ إِسْحَاقَ وَ یعْقُوبَ وَ یوسُفَ وَ الْأَسْبَاطِ وَ لُوطٍ وَ شُعَیبٍ وَ أَیوبَ وَ مُوسَی وَ هَارُونَ وَ یوشَعَ وَ مِیشَا وَ الْخِضْرِ وَ ذِی الْقَرْنَینِ وَ یونُسَ وَ إِلْیاسَ وَ الْیسَعِ وَ ذِی الْكفْلِ وَ طَالُوتَ وَ دَاوُدَ وَ سُلَیمَانَ وَ زَكرِیا وَ شَعْیا وَ یحْیی وَ تُورَخَ وَ مَتَّی وَ إِرْمِیا وَ حَیقُوقَ وَ دَانِیالَ وَ عُزَیرٍ وَ عِیسَی وَ شَمْعُونَ وَ جِرْجِیسَ وَ الْحَوَارِیینَ وَ الْأَتْبَاعِ وَ خَالِدٍ وَ حَنْظَلَةَ وَ لُقْمَانَ اللهُمَّ صَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ ارْحَمْ مُحَمَّداً وَ آلَ مُحَمَّدٍ وَ بَارِك عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ كمَا صَلَّیتَ وَ رَحِمْتَ [وَ تَرَحَّمْتَ] وَ بَارَكتَ عَلَی إِبْرَاهِیمَ وَ آلِ إِبْرَاهِیمَ إِنَّك حَمِیدٌ مَجِیدٌ اللهُمَّ صَلِّ عَلَی الْأَوْصِیاءِ وَ السُّعَدَاءِ وَ الشُّهَدَاءِ وَ أَئِمَّةِ الْهُدَی اللهُمَّ صَلِّ عَلَی الْأَبْدَالِ وَ الْأَوْتَادِ وَ السُّیاحِ وَ الْعُبَّادِ وَ الْمُخْلِصِینَ وَ الزُّهَّادِ وَ أَهْلِ الْجِدِّ وَ الِاجْتِهَادِ وَ اخْصُصْ مُحَمَّداً وَ أَهْلَ بَیتِهِ بِأَفْضَلِ صَلَوَاتِك وَ أَجْزَلِ كرَامَاتِك وَ بَلِّغْ رُوحَهُ وَ جَسَدَهُ مِنِّی تَحِیةً وَ سَلاماً وَ زِدْهُ فَضْلًا وَ شَرَفاً وَ كرَماً حَتَّی تُبَلِّغَهُ أَعْلَی دَرَجَاتِ أَهْلِ الشَّرَفِ مِنَ النَّبِیینَ وَ الْمُرْسَلِینَ وَ الْأَفَاضِلِ الْمُقَرَّبِینَ اللهُمَّ وَ صَلِّ عَلَی مَنْ سَمَّیتُ وَ مَنْ لَمْ أُسَمِّ مِنْ مَلَائِكتِك وَ أَنْبِیائِك وَ رُسُلِك وَ أَهْلِ طَاعَتِك وَ أَوْصِلْ صَلَوَاتِی إِلَیهِمْ وَ إِلَی أَرْوَاحِهِمْ وَ اجْعَلْهُمْ إِخْوَانِی فِیك وَ أَعْوَانِی عَلَی دُعَائِك اللهُمَّ إِنِّی أَسْتَشْفِعُ بِك إِلَیك وَ بِكرَمِك إِلَی كرَمِك وَ بِجُودِك إِلَی جُودِك وَ بِرَحْمَتِك إِلَی رَحْمَتِك وَ بِأَهْلِ طَاعَتِك إِلَیك وَ أَسْأَلُك اللهُمَّ بِكلِّ مَا سَأَلَك بِهِ أَحَدٌ مِنْهُمْ مِنْ مَسْأَلَةٍ شَرِیفَةٍ غَیرِ مَرْدُودَةٍ وَ بِمَا دَعَوْك بِهِ مِنْ دَعْوَةٍ مُجَابَةٍ غَیرِ مُخَیبَةٍ یا اللهُ یا رَحْمَانُ یا رَحِیمُ یا حَلِیمُ یا كرِیمُ یا عَظِیمُ یا جَلِیلُ یا مُنِیلُ یا جَمِیلُ یا كفِیلُ یا وَكیلُ یا مُقِیلُ یا مُجِیرُ یا خَبِیرُ یا مُنِیرُ یا مُبِیرُ یا مَنِیعُ یا مُدِیلُ یا مُحِیلُ یا كبِیرُ یا قَدِیرُ یا بَصِیرُ یا شَكورُ یا بَرُّ یا طُهْرُ یا طَاهِرُ یا قَاهِرُ یا ظَاهِرُ یا بَاطِنُ یا سَاتِرُ یا مُحِیطُ یا مُقْتَدِرُ یا حَفِیظُ یا مُتَجَبِّرُ یا قَرِیبُ یا وَدُودُ یا حَمِیدُ یا مَجِیدُ یا مُبْدِئُ یا مُعِیدُ یا شَهِیدُ یا مُحْسِنُ یا مُجْمِلُ یا مُنْعِمُ یا مُفْضِلُ یا قَابِضُ یا بَاسِطُ یا هَادِی یا مُرْسِلُ یا مُرْشِدُ یا مُسَدِّدُ یا مُعْطِی یا مَانِعُ یا دَافِعُ یا رَافِعُ یا بَاقِی یا وَاقِی یا خَلَّاقُ یا وَهَّابُ یا تَوَّابُ یا فَتَّاحُ یا نَفَّاحُ یا مُرْتَاحُ یا مَنْ بِیدِهِ كلُّ مِفْتَاحٍ یا نَفَّاعُ یا رَءُوفُ یا عَطُوفُ یا كافِی یا شَافِی یا مُعَافِی یا مُكافِی یا وَفِی یا مُهَیمِنُ یا عَزِیزُ یا جَبَّارُ یا مُتَكبِّرُ یا سَلَامُ یا مُؤْمِنُ یا أَحَدُ یا صَمَدُ یا نُورُ یا مُدَبِّرُ یا فَرْدُ یا وِتْرُ یا قُدُّوسُ یا نَاصِرُ یا مُونِسُ یا بَاعِثُ یا وَارِثُ یا عَالِمُ یا حَاكمُ یا بَادِی یا مُتَعَالِی یا مُصَوِّرُ یا مُسَلِّمُ یا مُتَحَبِّبُ یا قَائِمُ یا دَائِمُ یا عَلِیمُ یا حَكیمُ یا جَوَادُ یا بَارِئُ یا بَارُّ یا سَارُّ یا عَدْلُ یا فَاصِلُ یا دَیانُ یا حَنَّانُ یا مَنَّانُ یا سَمِیعُ یا بَدِیعُ یا خَفِیرُ یا مُعِینُ [مُغَیرُ] یا نَاشِرُ یا غَافِرُ یا قَدِیمُ یا مُسَهِّلُ یا مُیسِّرُ یا مُمِیتُ یا مُحْیی یا نَافِعُ یا رَازِقُ یا مُقْتَدِرُ [مُقَدِّرُ] یا مُسَبِّبُ یا مُغِیثُ یا مُغْنِی یا مُقْنِی یا خَالِقُ یا رَاصِدُ یا وَاحِدُ یا حَاضِرُ یا جَابِرُ یا حَافِظُ یا شَدِیدُ یا غِیاثُ یا عَائِدُ یا قَابِضُ یا مَنْ عَلَا فَاسْتَعْلَی فَكانَ بِالْمَنْظَرِ الْأَعْلَی یا مَنْ قَرُبَ فَدَنَا وَ بَعُدَ فَنَأَی وَ عَلِمَ السِّرَّ وَ أَخْفَی یا مَنْ إِلَیهِ التَّدْبِیرُ وَ لَهُ الْمَقَادِیرُ وَ یا مَنِ الْعَسِیرُ عَلَیهِ سَهْلٌ یسِیرٌ یا مَنْ هُوَ عَلَی مَا یشَاءُ قَدِیرٌ یا مُرْسِلَ الرِّیاحِ یا فَالِقَ الْإِصْبَاحِ یا بَاعِثَ الْأَرْوَاحِ یا ذَا الْجُودِ وَ السَّمَاحِ یا رَادَّ مَا قَدْ فَاتَ یا نَاشِرَ الْأَمْوَاتِ یا جَامِعَ الشَّتَاتِ یا رَازِقَ مَنْ یشَاءُ بِغَیرِ حِسَابٍ وَ یا فَاعِلَ مَا یشَاءُ كیفَ یشَاءُ وَ یا ذَا الْجَلَالِ وَ الْإِكرَامِ یا حَی یا قَیومُ یا حَیاً حِینَ لَا حَی یا حَی یا مُحْیی الْمَوْتَی یا حَی لا إِلهَ إِلَّا أَنْتَ بَدِیعُ السَّمَاوَاتِ وَ الْأَرْضِ یا إِلَهِی وَ سَیدِی صَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ ارْحَمْ مُحَمَّداً وَ آلَ مُحَمَّدٍ وَ بَارِك عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ كمَا صَلَّیتَ وَ بَارَكتَ وَ رَحِمْتَ [تَرَحَّمْتَ] عَلَی إِبْرَاهِیمَ وَ آلِ إِبْرَاهِیمَ إِنَّك حَمِیدٌ مَجِیدٌ وَ ارْحَمْ ذُلِّی وَ فَاقَتِی وَ فَقْرِی وَ انْفِرَادِی وَ وَحْدَتِی وَ خُضُوعِی بَینَ یدَیك وَ اعْتِمَادِی عَلَیك وَ تَضَرُّعِی إِلَیك أَدْعُوك دُعَاءَ الْخَاضِعِ الذَّلِیلِ الْخَاشِعِ الْخَائِفِ الْمُشْفِقِ الْبَائِسِ الْمَهِینِ الْحَقِیرِ الْجَائِعِ الْفَقِیرِ الْعَائِذِ الْمُسْتَجِیرِ الْمُقِرِّ بِذَنْبِهِ الْمُسْتَغْفِرِ مِنْهُ الْمُسْتَكینِ لِرَبِّهِ دُعَاءَ مَنْ أَسْلَمَتْهُ ثِقَتُهُ [نَفْسُهُ] وَ رَفَضَتْهُ أَحِبَّتُهُ وَ عَظُمَتْ فَجِیعَتُهُ دُعَاءَ حَرِقٍ حَزِینٍ ضَعِیفٍ مَهِینٍ بَائِسٍ مُسْتَكینٍ بِك مُسْتَجِیرٍ اللهُمَّ وَ أَسْأَلُك بِأَنَّك مَلِیك وَ أَنَّك مَا تَشَاءُ مِنْ أَمْرٍ یكونُ وَ أَنَّك عَلَی مَا تَشَاءُ قَدِیرٌ وَ أَسْأَلُك بِحُرْمَةِ هَذَا الشَّهْرِ الْحَرَامِ وَ الْبَیتِ الْحَرَامِ وَ الْبَلَدِ الْحَرَامِ وَ الرُّكنِ وَ الْمَقَامِ وَ الْمَشَاعِرِ الْعِظَامِ وَ بِحَقِّ نَبِیك مُحَمَّدٍ عَلَیهِ وَ آلِهِ السَّلَامُ یا مَنْ وَهَبَ لِآدَمَ شَیثاً وَ لِإِبْرَاهِیمَ إِسْمَاعِیلَ وَ إِسْحَاقَ وَ یا مَنْ رَدَّ یوسُفَ عَلَی یعْقُوبَ وَ یا مَنْ كشَفَ بَعْدَ الْبَلَاءِ ضُرَّ أَیوبَ یا رَادَّ مُوسَی عَلَی أُمِّهِ وَ زَائِدَ الْخِضْرِ فِی عِلْمِهِ وَ یا مَنْ وَهَبَ لِدَاوُدَ سُلَیمَانَ وَ لِزَكرِیا یحْیی وَ لِمَرْیمَ عِیسَی یا حَافِظَ بِنْتِ شُعَیبٍ وَ یا كافِلَ وَلَدِ أُمِّ مُوسَی [عَنْ وَالِدَتِهِ] أَسْأَلُك أَنْ تُصَلِّی عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ أَنْ تَغْفِرَ لِی ذُنُوبِی كلَّهَا وَ تُجِیرَنِی مِنْ عَذَابِك وَ تُوجِبَ لِی رِضْوَانَك وَ أَمَانَك وَ إِحْسَانَك وَ غُفْرَانَك وَ جِنَانَك وَ أَسْأَلُك أَنْ تَفُك عَنِّی كلَّ حَلْقَةٍ بَینِی وَ بَینَ مَنْ یؤْذِینِی وَ تَفْتَحَ لِی كلَّ بَابٍ وَ تُلَینَ لِی كلَّ صَعْبٍ وَ تُسَهِّلَ لِی كلَّ عَسِیرٍ وَ تُخْرِسَ عَنِّی كلَّ نَاطِقٍ بِشَرٍّ وَ تَكفَّ عَنِّی كلَّ بَاغٍ وَ تَكبِتَ [عَنِّی] كلَّ عَدُوٍّ لِی وَ حَاسِدٍ وَ تَمْنَعَ مِنِّی كلَّ ظَالِمٍ وَ تَكفِینِی كلَّ عَائِقٍ یحُولُ بَینِی وَ بَینَ حَاجَتِی وَ یحَاوِلُ أَنْ یفَرِّقَ بَینِی وَ بَینَ طَاعَتِك وَ یثَبِّطَنِی عَنْ عِبَادَتِك یا مَنْ أَلْجَمَ الْجِنَّ الْمُتَمَرِّدِینَ وَ قَهَرَ عُتَاةَ الشَّیاطِینِ وَ أَذَلَّ رِقَابَ الْمُتَجَبِّرِینَ وَ رَدَّ كیدَ الْمُتَسَلِّطِینَ عَنِ الْمُسْتَضْعَفِینَ أَسْأَلُك بِقُدْرَتِك عَلَی مَا تَشَاءُ وَ تَسْهِیلِك لِمَا تَشَاءُ كیفَ تَشَاءُ أَنْ تَجْعَلَ قَضَاءَ حَاجَتِی فِیمَا تَشَاء. پس سجده کن بر زمین و بر خاک بگذار دو طرف روی خود را و بگو: اللهُمَّ لَک سَجَدْتُ وَ بِک آمَنْتُ فَارْحَمْ ذُلِّی وَ فَاقَتِی وَ اجْتِهَادِی وَ تَضَرُّعِی وَ مَسْکنَتِی وَ فَقْرِی إِلَیک یا رَب. راست فرمود خدای بزرگ که معبودی جز او نیست، خدای زنده و به خود پاینده، دارای بزرگی و بزرگواری، مهربان و بخشنده، بردبار و کریم، که چیزی همانند او نیست، و او شنوای دانای بینای آگاه است. گواهی داد خدا خدایی که معبودی جز او نیست و فرشتگان و صاحبان دانش هم گواهان وحدانیت اویند و اینکه بر پا دارنده عدالت است، معبودی جز او که عزیز حکیم است، نیست و پیامبران بزرگوارش این حقیقت را به مردم رساندند، و من بر این واقعیت از گواهانم. خدایا!تنها برای توست، سپاس و بزرگواری و عزّت و افتخار و چیرگی و نعمت و عظمت و رحمت و هیبت و سلطنت و زیبایی و نعمت‌بخشی و تنزیه و تقدیس و یکتایی و بزرگی و دیدنیها و نادیدنیها و آنچه بر فرازآسمانهای بلند است، و آنچه در اعماق زمین است و زمینهای فروتر و آخرت و دنیا و آنچه به آن خشنود شوی از ثنا و ستایش و سپاس و نعمتها. خدایا!بر جبرئیل درود فرست آن فرشته امین بر وحیت و نیرومند بر انجام فرمانت و فرمانبردار در آسمانها و جایگاههای کرامتت، حمل کننده کلماتت، یاور پیامبرانت، نابود کننده دشمنانت. خدایا بر میکائیل درود فرست آن فرشته رحمتت، آفریده برای نمایش رأفتت، و آمرزش‌خواه و یاور اهل طاعتت. خدایا! بر اسرافیل درود فرست آن فرشته حمل کننده عرشت، و صاحب صور(شیپور)قیامت، آن چشم به راه فرمانت، اندیشناک و بیمناک از هراست. خدایا درود فرست بر حاملان عرش، آن حاملان پاک نهاد، و بر سفیران بزرگوار، آن نیکان پاکیزه و بر فرشتگانت آن بزرگواران نویسنده اعمال بندگان و بر فرشتگان بهشت و گماشتگان بر دوزخ و فرشته مرگ و یارانش،‌ای صاحب عظمت و بزرگواری. خدایا!درود فرست بر پدرمان آدم، پدیده آفرینشت، که او را گرامی داشتی با سجده فرشتگانت و بهشت را به او بخشید. خدایا!بر مادرمان حوّا درود فرست، آن پاکیزه از پلیدی و صفا یافته از چرکی و برتر از آدمیان و گردش کننده در جایگاههای مقدّس، خدای درود فرست بر هابیل و شیث و ادریس و نوح و هود و صالح و ابراهیم و اسماعیل و اسحق و یعقوب و یوسف اسباط و لوط و شعیب و ایوب و موسی و هارون و یوشع و میشا و خضر و ذی القرنین و یونس و الیاس و یسع و ذی الکفل و طالوت و داود و سلیمان و زکرّیا و شعیا و یحیی و تورخ و متی و ارمیا و حیقوق و دانیال و عزیر و عیسی و شمعون و جرجیس و حواریون و پیروان و خالد و حنظله و لقمان. خدایا! بر محمّد و خاندان محمّد درود فرست و بر محمّد و خاندان محمّد رحمت فرست و بر محمّد و خاندان محمّد برکت فرست، آنچنانکه درود و رحمت و برکت بر ابراهیم و خاندان ابراهیم فرستادی، به حقیقت تویی ستوده و بزرگوار. خدایا!درود فرست بر اوصیاء و سعادتمندان و شهیدان و امامان هدایتگر. خدایا!درود فرست بر ابدال و اوتاد و جهانگردان و عبادت‌کنندگان و مخلصان و پارسایان و اهل کوشش و تلاش و محمّد و اهل بیتش را خاص گردان، به برترین دردهایت و بزرگترین کراماتت و بر روح و جسمش از سوی من تحیت و سلام رسان و او را آنچنان فضل و شرف و کرامت بیفزای که او را به بالاترین درجات اهل شرف از پیامبران و فرستادگان و برترین بندگان مقربّت برسانی. خدایا!درود فرست بر آنکه نام بردم و بر آنکه نام نبردم از فرشتگانت و و پیامبرانت و رسولانت و اهل طاعتت و درودهایم را بر ایشان و بر ارواحشان برسان، و آنان را برادرانم در آستانت و یارانم بر دعایت قرار بده. خدایا! شفاعت میجویم از تو،و از کرمت به سوی کرمت و از جودت به سوی جودت و از رحمتت به سوی رحمتت، و از اهل طاعتت به سویت و از تو میخواهم تمام آنچه را که یکی از بندگان شایسته‌ات از تو درخواست کرده درخواست شرافت افزایی که مردود نشده و میخوانمت به آنچه تو را بدان خوانده‌اند، خواندنی که اجابت شده و به نومیدی نرسیده.‌ای خدا‌ای بخشنده،‌ای مهربان،‌ای بردبار،‌ای کریم،‌ای بزرگای باشکوه،‌ای بخشنده،‌ای زیبا،‌ای سرپرست،‌ای کارگشا،‌ای برگیرنده لغزشها،‌ای پناه ده،‌ای آگاه،‌ای روشنی‌بخش،‌ای نابود کننده،‌ای والا مقام،‌ای چرخاننده،‌ای دگرگون‌ساز،ای بزرگ،‌ای توانا،‌ای بینا،‌ای ستایش‌پذیر،‌ای نیکوکردار،‌ای پاکی،‌ای پاک،‌ای چیره‌ای پیدا،‌ای پنهان،‌ای پرده‌پوش،‌ای فراگیر،‌ای توانمند،ای نگهبان،‌ای بزرگ‌منش،‌ای نزدیک،‌ای مهرورز،‌ای ستوده‌ای بزرگوار،‌ای آغازگر،‌ای بازگرداننده،‌ای گواه،‌ای احسان کننده،‌ای زیبایی‌بخش،‌ای عطا بخش،‌ای فزونی‌بخش،‌ای گیرنده،‌ای دهنده،‌ای هدایتگر،‌ای فرستنده،‌ای ارشاد کننده،‌ای استوارساز،‌ای عطا کننده،‌ای منع کننده،‌ای دفع کننده،‌ای بلندی‌بخش،‌ای همیشگی،‌ای نگهدار،‌ای آفریننده‌ای بسیار بخشنده،‌ای توبه‌پذیر،‌ای کارگشا،‌ای فراوان‌دهنده،‌ای نشاط‌آفرین،‌ای آنکه هر کلیدی به دست اوست،‌ای بسیار سود رسان،‌ای مهرورز،‌ای عطوف،‌ای بسنده،‌ای شفابخش،‌ای عافیت‌بخش،ای پاداش‌دهنده،‌ای وفاکننده،‌ای سلطه‌گر‌ای با عزّت،‌ای جبران‌کننده،ای بزرگ‌منش،ای سلام،ای ایمنی‌بخش،ای یکتا،ای بی‌نیاز،ای نور،ای تدبیرگو،ای فرو،ای تک،‌ای قدوس،ای یاور،ای همدم،ای برانگیزنده،ای وارث،ای دانا،ای فرمانده،ای آغازگر،ای برتر،‌ای صورتگر،‌ای سلامتی‌بخش،‌ای دوستی‌ورز،‌ای پایدار،‌ای همیشه،‌ای دانا،‌ای فرزانه،‌ای بخشنده،‌ای آفریننده،‌ای نیکوکار،‌ای شادی‌افزا‌ی دادگر،‌ای داور،‌ای جزادهنده،‌ای پرمهر،ای منّت گذار،‌ای شنوا،‌ای پدیدآور،‌ای پشتیبان،‌ای یاور،‌ای زندگی‌بخش مردگان،‌ای آمرزنده،‌ای دیرینه،‌ای آسانی‌بخش،‌ای هموار کننده،‌ای میراننده،‌ای زنده کننده،‌ای سودبخش،‌ای روزی بخش،ای قدرتمند،‌ای سبب‌ساز‌،‌ای فریادرس،‌ای بی‌نیازکننده،‌ای دارایبخش،‌ای آفریننده،‌ای در کمین،‌ای یگانه،‌ای حاضر،‌ای جبران کننده،‌ای نگهدار،‌ای استوار،ای فریادرس،‌ای بازگرداننده،‌ای گیرنده،‌ای که بلندی جست و بر فراز آمد. پس در چشم انداز برتر جای گرفت،‌ای آنکه نزدیک شد پس در کنار آمد و دور شد پس نایافتنی شد و نهان و ناپیداتر را دانست.‌ای آنکه تدبیر امور با اوست و اندازه‌ها به دست او،‌ای آنکه هر هر دشواری بر او سهل و آسان است،‌ای آنکه بر هرچه بخواهد تواناست،‌ای فرستنده بادها،‌ای پدیدآوردنده روشنی بامداد،‌ای برانگیزنده ارواح،‌ای صاحب جود و بخشش،‌ای بازگرداننده آنچه از دست رفته،‌ای زنده کننده مردگان،‌ای گردآوردنده پراکنده‌ها،‌ای روزی‌بخش بی‌حساب به هرکه خواهی،‌ای انجام‌دهنده آنچه خواهی هرگونه که خواهی،‌ای صاحب بزرگی و بزرگواری،‌ای زنده به خو پاینده،‌ای زنده آنگاه که نباشد زنده،ای زنده کننده مردگان،‌ای زنده‌ای که معبودی جز تو نیست. پدید آورنده آسمانها و زمین،ای خدای من وآقای من،بر محمّد و خاندان محمّد درود فرست و بر محمّد و خاندان محمّد رحمت فرست و بر محمّد و خاندان محمّد برکت فرست، آنچنانکه درود و برکت و رحمت خویش را بر ابراهیم و خاندان ابراهیم فرستادی. به یقین که ستوده و بزرگواری و رحمت آر بر خواری و نداری و تهیدستی من،و بر تک بودن و تنهایی و فروتنی من در برابرت و بر اعتمادم بر تو و زاری‌ام به درگاهت، تو را میخوانم، خواندن آن فروتن خوار خاشع ترسان بیمناک بینوای پست ناچیز گرسنه نادار پناهنده پناهجوی، معترف به گناه، آمرزش‌خواه از گناه، درمانده به درگاه پروردگارش، میخوانمت خواندن آنکه معتمدانش او را واگذاشته‌اند و دوستانش او را ترگ گفته‌اند، و درد جانگاهش بزرگ شده، میخوانمت خواندن آن دلسوخته غمگین ناتوان بی‌مقدار بینوای درمانده پناهجو. خدایا!از تو درخواست میکنم به حق اینکه فرمانروایی و آنچه بخواهی می‌شود و بر آنچه بخواهی توانایی، و از تو درخواست میکنم به احترام این ماه محترم و خانه محترم،و شهر محترم و رکن و مقام و مشاعر بزرگ و به حق پیامبرت محمّد که بر او و خاندانش سلام،ای آنکه به آدم شیث را بخشید، و به ابراهیم اسماعیل و اسحق را، وای آنکه یوسف را به یعقوب بازگرداند،و‌ای آنکه بدحالی ایوب را پس از آزمون برطرف ساخت،‌ای بازگرداننده موسی به مادرش و فزونی‌بخش دانش خضر،‌ای آنکه سلیمان را به داود بخشید، و یحیی را به زکریا،و عیسی را به مریم،‌ای نگهدار دختر شعیب،‌ای سرپرست فرزند مادر موسی،از تو میخواهم بر محمّد و خاندان محمّد درود فرستی، و همه گناهان مرا بیامرزی و از عذابت پناهم دهی و مرا مستوجب خشنودی و ایمنی و احسان و آمرزش و بهشت خویش قرار دهی و از تو درخواست میکنم هر حلقه‌ای که میان من و آزاردهنده من است. باز کنی و هر سختی را برایم آسان نمایی و هر مشکلی را برایم هموار کنی و زبان هر بدگوی از من را ناگویا سازی و هر متجاوزی را از من بازداری و هر دشمن و حسود بر من را نابود نمایی و هر ستمگری را از من بازداری و مرا از هر مانعی که بین من و حاجتم حایل می‌شود و میخواهد بین من و طاعتت جدایی اندازد و از عبادتت بازدارد کفایت فرمایی،‌ای آنکه پریان سرکش را مهار نمودی و شیاطین متکبّر را مقهور ساختی و گردن گردنکشان را به خاک ذلّت افکندی و بداندیشی چیره‌جویان را از مستضعفان بازگرداندی، از تو میخواهم با قدرتت بر هرچه میخواهی، و آسان نمودنت هرچه را بخواهی به هرگونه که بخواهی اینکه برآوردن حاجتم را در زمره آنچه میخواهی قرار دهی. خدایا! برای تو سجده کردم،و به تو ایمان آوردم، پس رحمت آور بر خواری‌ام و تنگدستی‌ام و کوششم و زاری‌ام و درماندگی‌ام و نیازم به سویت ای پروردگار من.

پانویس

  1. امین، اعیان‌الشیعه، ۱۴۰۶ق، ج۳، ص۴۷۶.
  2. امین، اعیان‌الشیعه، ۱۴۰۶ق، ج۳، ص۴۷۶.
  3. امین، اعیان‌الشیعه، ۱۴۰۶ق، ج۶، ص۳۶۸.
  4. امین، اعیان‌الشیعه، ۱۴۰۶ق، ج۶، ص۳۶۸.
  5. نگاه کنید به صدوق، فضائل الاشهر الثلاثه، ۱۳۹۶ق، ص۳۳و۳۴؛ سید بن طاووس، اقبالالاعمال، ۱۳۷۶ش، ج۳، ص۲۴۱و۲۴۲.
  6. نگاه کنید به صدوق، فضائل الاشهر الثلاثه، ۱۳۹۶ق، ص۳۳و۳۴؛ سید بن طاووس، اقبالالاعمال، ۱۳۷۶ش، ج۳، ص۲۵۰و۲۵۱.
  7. صدوق، فضائل الاشهر الثلاثه، ۱۳۹۶ق، ص۳۴.
  8. اکبری و ربیع‌نتاج، «کاوشی در دعای ام‌داوود»، ص۸۲.
  9. قمی، مفاتیح الجنان، ذیل «اعمال ام‌داوود».
  10. قمی، مفاتیح الجنان، ذیل «اعمال ام‌داوود».
  11. اکبری و ربیع‌نتاج، «کاوشی در دعای ام‌داوود»، ص۸۸.
  12. نگاه کنید به شیخ طوسی،مصباح المتهجد، ۱۴۱۱ق، ج۲، ص۸۰۷-۸۱۲.
  13. نگاه کنید به سید بن طاووس، اقبال الاعمال، ۱۳۷۶ش، ج۳، ص۲۴۲-۲۴۸.
  14. اکبری و ربیع‌نتاج، «کاوشی در دعای ام‌داوود»، ص۸۸-۹۱.
  15. نگاه کنید به کفعمی، المصباح، ۱۴۰۵ق، ص۵۳۰-۵۳۵؛ کفعمی، البلد الامین، ۱۴۱۸ق، ۱۸۰-۱۸۳.
  16. نگاه کنید به مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج۹۵، ص۴۰۰-۴۰۳.
  17. قمی، عباس، مفاتیح‌الجنان، ذیل اعمال ام‌داوود.
  18. اکبری و ربیع‌نتاج، «کاوشی در دعای ام‌داوود»، ص۹۰و۹۱.

منابع

  • اکبری، زهرا، و سیدعلی‌اکبر ربیع‌نتاج، «کاوشی در دعای ام‌داوود»، در مجله سفینه، تهران، مؤسسه فرهنگی نبأ مبین، شماره ۳۶، پاییز ۱۳۹۱.
  • امین، سیدمحسن، اعیان‌الشیعه، تحقیق حسن الامین، بیروت، دارالتعارف، ۱۴۰۶ق.
  • سیدبن طاووس، على بن موسی، الإقبال بالأعمال الحسنه، تحقیق جواد قیومى اصفهانى، قم، ‏دفتر تبلیغات اسلامى، چاپ‏ اول، ۱۳۷۶ش.‏
  • شیخ صدوق، محمد بن على، ‏فضائل الأشهر الثلاثة، تحقیق و تصحیح غلامرضا عرفانیان یزدى، قم، کتابفروشى داورى‏، چاپ اول، ۱۳۹۶ق.
  • طوسى، محمد بن الحسن، ‏مصباح المتهجّد و سلاح المتعبّد، بیروت، ‏مؤسسه فقه الشیعة، ۱۴۱۱ق.‏
  • قمی، عباس، مفاتیح الجنان، اسوه، قم. بی‌تا.
  • کفعمى، ابراهیم بن على عاملی، البلد الأمین و الدرع الحصین، بیروت، ‏مؤسسة الأعلمی للمطبوعات، چاپ اول، ۱۴۱۸ق.
  • کفعمى، ابراهیم بن على عاملی، ‏مصباح الکفعمی، قم دارالرضی، چاپ دوم، ۱۴۰۵ق.‏
  • مجلسى، محمدباقر،‏ بحارالأنوار الجامعة لدرر أخبار الأئمة الأطهار، تحقیق جمعى از محققان‏، بیروت، ‏دار إحیاء التراث العربی،‏ چاپ دوم، ۱۴۰۳ق.‏