پرش به محتوا

زینب دختر پیامبر(ص): تفاوت میان نسخه‌ها

از ویکی شیعه
جز تمیزکاری
Sarsm (بحث | مشارکت‌ها)
جز اضافه کردن پیوند به بیرون
خط ۷۳: خط ۷۳:
* واقدی، محمد بن عمر، المغازی، تحقیق مارسدن جونس، بیروت، مؤسسة الاعلمی، ۱۴۰۹ق/۱۹۸۹م.
* واقدی، محمد بن عمر، المغازی، تحقیق مارسدن جونس، بیروت، مؤسسة الاعلمی، ۱۴۰۹ق/۱۹۸۹م.
{{پایان}}
{{پایان}}
==پیوند به بیرون==
* [https://rch.ac.ir/article/Details/14952 دانشنامه جهان اسلام]
{{صحابه}}
{{صحابه}}
{{زنان اهل بیت}}
{{زنان اهل بیت}}

نسخهٔ ‏۳۱ دسامبر ۲۰۱۹، ساعت ۱۱:۴۱

زینب دختر پیامبر (ص)
مشخصات فردی
محل زندگیمکهمدینه
مهاجر/انصارمهاجر
نسب/قبیلهقریش
خویشاوندانپیامبر (ص)خدیجهابوالعاص بن ربیعامامه دختر ابوالعاص
درگذشت۸ ق
نحوه درگذشتبیماری بر اثر سقط جنین در جریان حمله دو تن از مشرکان به او
مدفنبقیع
مشخصات دینی
زمان اسلام آوردنابتدای بعثت
هجرت بهمدینه
دلیل شهرتدختر پیامبر (ص)


زینب دختر پیامبر (درگذشت ۸ق)، بزرگ‌ترین دختر پیامبر(ص) و خدیجه.

زینب، پیش از بعثت پیامبر به ازدواج ابوالعاص بن ربیع درآمد. او پس از بعثت، برخلاف همسرش اسلام آورد اما ابوالعاص مانع از هجرت وی به مدینه شد.

زینب پس از جنگ بدر به مدینه هجرت کرد، در سال هفتم قمری ابوالعاص هم اسلام آورد و به مدینه نزد زینب رفت. بنا به گزارش بیشتر منابع پیامبر زینب را با عقد پیشین نزد ابوالعاص فرستاد گفته شده در آن زمان هنوز آیه تحریم زنان مسلمان بر کفار نازل نشده بود.

از نظر سید جعفر مرتضی عاملی ( ۱۳۶۴-۱۴۴۱ق) تاریخ‌نگار قرن چهاردهم شمسی، زینب فرزند رسول خدا(ص) و خدیجه نبوده، بلکه او دختر خوانده پیامبر (ص) بوده است. زینب در ۸ ق درگذشت و در بقیع مدفون شد.

نسبت با پیامبر

زینب بزرگ‌ترین دختر پیامبر اسلام(ص) و خدیجه بنت خویلد بود.[۱] بنا بر نظر تاریخ‌نگاران او در ۳۰ سالگی پیامبر(ص)[۲] و در سال سی‌ام عام الفیل به دنیا آمد.[۳]

سید جعفر مرتضی عاملی از محققان شیعه، بر این باور است که زینب، رقیه و ام کلثوم فرزندان رسول خدا(ص) و خدیجه نبوده‌اند، بلکه دخترخوانده پیامبر (ص) بوده‌اند.[۴] او کتاب بنات النبی ام ربائبه؟ را برای اثبات همین مطلب نوشته است.[نیازمند منبع]

ازدواج با ابوالعاص

زینب پیش از بعثت[۵] با ابوالعاص بن ربیع ازدواج کرد.[۶] اَبوالْعاص فرزند هاله خواهر حضرت خدیجه بود.[۷] او پس از بعثت پیامبر، برخلاف حضرت خدیجه و دختران پیامبر، اسلام را نپذیرفت از این‌رو قریش از او خواستند زینب را طلاق دهد، اما ابوالعاص نپذیرفت.[۸] در حالی‌که عتبة و عتیبه فرزندان ابولهب به درخواست قریش رقیه و ام کلثوم دختران پیامبر را طلاق دادند.[۹]

زینب برای ابوالعاص امامه و علی را دنیا آورد:[۱۰] امامه پس از شهادت حضرت فاطمه (س) به همسری امام علی(ع) درآمد و پس از شهادت او با مغیرة بن نوفل ازدواج کرد.[۱۱] علی در کودکی از دنیا رفت.[۱۲]

بقعه‌ دختران پیامبر (ص) در کنار بقعه ائمه بقیع قبل از تخریب

هجرت به مدینه

به گزارش مطهر بن طاهر مقدسی تاریخ‌نگار دوره خلافت عباسیان، پیامبر اکرم(ص) پس از هجرت به مدینه، ابورافع و زید بن حارثه را به مکه فرستاد تا دخترانش را به مدینه بیاورند؛ اما ابوالعاص مانع از رفتن زینب شد[۱۳] اما پس از جنگ بدر، زینب را به همراه یاران پیامبر(ص) به مدینه فرستاد.[۱۴] چراکه او در جنگ بدر به دست مسلمانان اسیر شد[۱۵]و به پیامبر تعهد داد که پس از آزادی زینب را آزاد گذارد.[۱۶] با این حال روایتی وجود دارد که براساس آن زینب، همراه پیامبر به مدینه مهاجرت کرده است.[۱۷]

پناهندگی به ابوالعاص

زینب در سال ۶ق به ابوالعاص پناهندگی داد و ابوالعاص اسلام آورد.[۱۸] ابوالعاص در جمادی‌الاول سال ۶ق همراه با کاروانی از قریش برای تجارت راهی شام شده بود[۱۹] در راه بازگشت، میان آنان و مسلمانان سریه‌ای رخ داد، ابوالعاص گریخت و خود را به مدینه رساند و به زینب پناهنده شد. زینب خبر آن را به اطلاع پیامبر(ص) رساند. پیامبر(ص) پناهندگی زینب را پذیرفت اما به او گفت تا زمانی که ابوالعاص مشرک باشد بر او حلال نخواهد بود. ابوالعاص به مکه بازگشت و خبر داد که در مدینه به اسلام گرویده است.[۲۰]

جایگاه قبر زینب دختر پیامبر (ص) در قبرستان بقیع

ابوالعاص پس از چندی به مدینه بازگشت و پیامبر(ص) در محرم سال ۷ق زینب را با عقد زناشویی پیشین نزد او فرستاد.[۲۱] چراکه در آن زمان آیه تحریم زنان مسلمان بر کفار

نازل نشده بود.[۲۲] هرچند برخی گفته‌اند که زینب با نکاح جدید به همسری ابوالعاص درآمد.[۲۳]

درگذشت

زینب در سال ۸ق از دنیا رفت[۲۴] سوده دختر زمعة بن قیس و ام ایمن از کسانی بودند او را غسل دادند.[۲۵] پیامبر(ص) داخل قبر زینب شد و برای او دعا کرد.[۲۶] در منابع تاریخی درباره علت درگذشت زینب آمده است: هنگام هجرت زینب به مدینه، هبار بن الاسود و فرد دیگری از مشرکان میان راه او را دیدند. هبار او را هول داد و بر سنگی زد و زینب فرزندش را سقط کرد و از آن زمان زینب ناخوش بود تا اینکه با همین بیماری درگذشت.[۲۷]

در منابع تاریخی به مکان دفن زینب تصریح نشده اما برخی با استناد به جمله پیامبر(ص) «أَلْحِقُوهَا بِسَلَفِنَا الْخَيْرِ عُثْمَانَ بْنِ مَظْعُونٍ؛ او را به سلف صالحمان عثمان بن عفان ملحق کنید.»[۲۸] مکان دفن او را در بقیع و نزدیک قبر عثمان بن مظعون دانسته‌اند. [نیازمند منبع] چنانکه بقعه‌ای منسوب به زینب و دیگر دختران پیامبر(ص) در قبرستان بقیع قرار داشت.[۲۹] بقعه مذکور که گفته می‌شود دارای ضریح نیز بوده، به همراه دیگر بقعه‌های بقیع، تخریب به وسیله وهابیان تخریب شد.[نیازمند منبع]

پانویس

الگوی پانویس غیرفعال شده است. لطفا از الگوی پانوشت استفاده شود

منابع

  • ابن اثیر، علی بن محمد، اسد الغابه، بیروت، دار الفکر، ۱۴۰۹ق/۱۹۸۹م.
  • ابن سعد، محمد، الطبقات الکبری، بیروت،‌ دار الکتب العلمیه، ۱۴۱۰ق/۱۹۹۰م.
  • ابن عبدالبر، یوسف بن عبدالله، الاستیعاب فی معرفة الأصحاب، تحقیق علی محمد البجاوی، بیروت،‌ دار الجیل، چاپ اول، ۱۴۱۲/۱۹۹۲ق.
  • ابن هشام، عبدالملک، السیره النبویه، به کوشش مصطفی سقا و دیگران، بیروت، دار المعرفه، بی‌تا.
  • بلاذری، احمد بن یحیی، انساب الأشراف، تحقیق سهیل زکار و ریاض زرکلی، بیروت، دارالفکر، چاپ اول، ۱۴۱۷/۱۹۹۶ق.
  • جعفریان، رسول، پنجاه سفرنامه حج قاجاری، تهران، نشر علم، ۱۳۸۹ش.
  • حاکم نیشابوری، محمد بن عبدالله، المستدرک علی الصحیحین، تحقیق عبدالقادر عطا، دار الکتب العلمیه، ۱۴۱۱ق/۱۹۹۰م.
  • طبری، محمد بن جریر، تاریخ الأمم و الملوک، تحقیق محمد أبو الفضل ابراهیم، بیروت،‌ دار التراث، چاپ دوم، ۱۳۸۷/۱۹۶۷ق.
  • عاملی، سید جعفر مرتضی، الصحیح من سیرة النبی الاعظم، قم، دارالحدیث، ۱۴۲۶ق/۱۳۸۵ش.
  • عاملی، سید جعفر مرتضی، بنات النبی ام ربائبه؟ مرکز الجواد، ۱۴۱۳ق/۱۹۹۳م.
  • مبارکفوری، محمد عبدالرحمن بن عبدالرحیم، تحفة الاحوذی، دار الکتب العلمیه، بیروت، ۱۴۱۰ق/۱۹۹۰م.
  • مقدسی، البدء و التاریخ، مطهر بن طاهر المقدسی، بور سعید، مکتبة الثقافة الدینیة، بی‌تا.
  • موسوی اصفهانی، حسن، روزنامه سفر مشهد، مکه و عتبات ۱۳۱۵-۱۳۱۶ق، به کوشش رسول جعفریان، تهران، نشر مشعر، ۱۳۹۲ش.
  • واقدی، محمد بن عمر، المغازی، تحقیق مارسدن جونس، بیروت، مؤسسة الاعلمی، ۱۴۰۹ق/۱۹۸۹م.

پیوند به بیرون

  1. ابن اثیر، اسد الغابه، ۱۴۰۹ق، ج۶، ص۱۳۰.
  2. ابن اثیر، اسدالغابه، ۱۴۰۹ق، ج۶، ص۱۳۰.
  3. ابن عبدالبر، الاستیعاب، ۱۴۱۲ق، ج۴، ص۱۸۳۹، ۱۸۵۳.
  4. عاملی، الصحیح من سیرة النبی الاعظم، ۱۳۸۵ش، ج۲، ص۲۱۸؛ عاملی، بنات النبی ام ربائبه؟، ۱۴۱۳ق، ص۷۷-۷۹.
  5. ابن سعد، الطبقات الکبری، ۱۴۱۰ق، ج۸، ص۲۵.
  6. ابن اثیر، اسد الغابه، ۱۴۰۹ق، ج۴، ص۲۲۲؛ بلاذری، انساب الاشراف، ۱۴۱۷ق، ج۱، ص۳۹۷.
  7. بلاذری، انساب الاشراف، ۱۴۱۷ق، ج۱، ص۳۹۷.
  8. بلاذری، انساب الاشراف، ۱۴۱۷ق، ج۱، ص۳۹۷.
  9. بلاذری، انساب الاشراف، ۱۴۱۷ق، ج۱، ص۴۰۱.
  10. ابن اثیر، اسدالغابه، ۱۴۰۹ق، ج۶، ص۱۳۰.
  11. ابن اثیر، اسدالغابه، ۱۴۰۹ق، ج۴، ص۴۷۳.
  12. بلاذری، انساب الاشراف، ۱۴۱۷ق، ج۱، ص۴۰۰.
  13. مقدسی، البدء و التاریخ، مکتبة الثقافة الدینیه، ج۵، ص۱۸.
  14. بلاذری، انساب الاشراف، ۱۴۱۷ق، ج۱، ص۳۹۷.
  15. واقدی، المغازی، ۱۴۰۹ق، ج۱، ص۱۳۹.
  16. واقدی، المغازی، ۱۴۰۹ق، ج۱، ص۱۳۰-۱۳۱.
  17. نگاه کنید به:‌ ابن سعد، الطبقات الکبری، ۱۴۱۰ق، ج۸، ص۲۶.
  18. واقدی، المغازی، ۱۴۰۹ق، ج۲، ص۵۵۳ و ۵۵۴.
  19. واقدی، المغازی، ۱۴۰۹ق، ج۲، ص۵۵۳؛ بلاذری، انساب الاشراف، ۱۹۵۹م، ج۱، ص۳۷۷، ۳۹۸.
  20. واقدی، المغازی، ۱۴۰۹ق، ج۲، ص۵۵۳ و ۵۵۴.
  21. واقدی، المغازی، ۱۴۰۹ق، ج۲، ص۵۵۴؛ ابن هشام، السیره النبویه، دار المعرفه، ج۱، ص۶۵۹؛ ابن سعد، الطبقات الکبری، ۱۴۱۰ق، ج۸، ص۲۷؛ ابن اثیر، اسد الغابه، ۱۴۰۹ق، ج۴، ص۲۲۲.
  22. مبارکفوری، تحفة الاحوذی، ۱۴۱۰ق، ج۴، ص۲۵۰.
  23. ابن اثیر، اسد الغابه، ۱۴۰۹ق، ج۴، ص۲۲۲.
  24. ابن عبدالبر، الاستیعاب، ۱۴۱۲ق، ج۴، ص۱۸۵۳؛ بلاذری، انساب الاشراف، ۱۴۱۷ق، ج۱، ص۴۰۰.
  25. ابن سعد، الطبقات الکبری، ۱۴۱۰ق، ج۸، ص۲۸.
  26. بلاذری، انساب الاشراف، ۱۴۱۷ق، ج۱، ص۴۰۰.
  27. ابن عبدالبر، الاستیعاب، ۱۴۱۲ق، ج۴، ص۱۸۵۴؛ طبری، تاریخ الأمم و الملوک، ۱۹۶۷م، ج۱۱، ص۴۹۴.
  28. نیشابوری، المستدرک، ج۳، ص۲۱۰.
  29. موسوی اصفهانی، روزنامه سفر مشهد، مکه و عتبات ۱۳۱۵-۱۳۱۶ق، ۱۳۹۲ش. ص۱۹۸.