عید مبعث
 برگزاری جشنهای خیابانی مبعث در ایران | |
| اطلاعات آیین | |
|---|---|
| زمانبرگزاری | ۲۷ ماه رجب |
| مکان برگزاری | مساجد و حسینیهها و اماکن مذهبی و عمومی |
| گستره جغرافیایی | سراسر جهان |
| منشأ تاریخی | بعثت پیامبر اسلام(ص) |
| ادعیه | روزه، نماز مخصوص، ذکر صلوات و ذکر «لا اله الا الله و الله اکبر الحمدلله و سبحان الله و لا حول و لا قوه الا بالله العلی العظیم» |
| ثبت ملی | تعطیلی رسمی در ایران و بعضی از استانهای عراق |
| آیینهای مهم | |
| سینهزنی • افطاری • تشییع جنازه • تعزیه خوانی سایر آیینها | |
عید مبعث از بزرگترین اعیاد اسلامی است. مسلمانان در روز مبعث، روز برگزیده شدن حضرت محمد(ص) به پیامبری، جشنهای مختلفی در سراسر جهان برگزار میکنند.
شیعیان و برخی از اهل تسنن ۲۷ ماه رجب را روز مبعث دانسته و جشن میگیرند؛ اما برخی دیگر از اهل سنت به دلیل نامشخص بودن تاریخ دقیق بعثت پیامبر اسلام(ص) مراسمی برگزار نمیکنند.
در روایات شیعی، برای روز مبعث اعمال مستحبی شامل غسل، روزه، نماز و ذکر صلوات نقل شده است.
جایگاه و اهمیت
عید مبعث، از بزرگترین اعیاد اسلامی[۱] و یادآور سالروز برانگیخته شدن[۲] حضرت محمد(ص) به پیامبری است.[۳] این رویداد در ۲۷ رجب سال چهل بعد از عامالفیل یا سیزده سال پیش از هجرت پیامبر(ص) واقع شده است. در این روز نخستین آیات قرآن بر پیامبر اسلام(ص) توسط فرشته وحی، جبرئیل، در غار حراء نازل گردید.[۴] این واقعه در سال ۶۱۰م و در چهلسالگی پیامبر(ص) رخ داده است.[۵]
مسلمانان این روز را گرامی داشته و جشنها و مراسمات مختلفی برگزار میکنند.[۶] جشنهای عمومی آن نیز شامل اجتماعات مسلمانان و برگزاری مراسم مذهبی و آذینبندی اماکن مقدسی همچون مساجد یا منازل و حسینیهها است.[۷] دیدار با دوستان و خانواده نیز یک رسم معمول در این روز است که پیوندهای خانوادگی و اجتماعی را تقویت میکند.[۸]
درباره تاریخ بعثت پیامبر(ص) در روایات شیعه و اهل سنت اختلاف است و مشهور میان علماء شیعه، ۲۷ رجب به عنوان زمان بعثت پیامبر(ص) شناخته میشود.[۹] اما در منابع اهل سنت، درباره زمان بعثت اختلاف وجود دارد. برخی ماه رمضان را زمان بعثت میدانند و درباره روز آن نیز میان هفدهم، هجدهم، یا بیست و چهارم رمضان اختلاف نظر دارند.[۱۰] با این حال، برخی از اهل سنت نیز ۲۷ رجب را به عنوان شب معراج (الإسراء و المعراج) گرامی میدارند.[۱۱]
برگزاری مراسم جشن
عید مبعث در بین شیعیان گرامی داشته شده و جشن گرفته میشود. روز مبعث در ایران و برخی از استانهای عراق، تعطیل رسمی و با برگزرای جشن همراه است.[۱۲] عید مبعث در تمامی شهرهای ایران به ویژه شهرهای زیارتی مانند مشهد و قم برگزار میشود.[۱۳] همچنین در این روز مسلمانان در مساجد، حسینیهها، منازل و اماکن مقدس گرد آمده و با نماز، دعا، سخنرانی، اطعام، مدیحهسرایی و آذینبندی، این روز را گرامی میدارند.[۱۴]
کنسولگریهای ایران و ایرانیان خارج از کشور، در این روز در شهرهای مختلف جهان مراسمها و جشنهایی به مناسبت عید مبعث برگزار میکنند. این جشنها در مناطق مختلف جهان مانند دهلینو هند، استانبول ترکیه، نخجوان، یونان و تاجیکستان، بوسنی و هرزگوین، ژاپن، چین، نیجریه، بلاروس، افغانستان و پاکستان برگزار میشود.[۱۵] همچنین برخی از اهل سنت ایران نیز جشنهایی در این روز برگزار میکنند.[۱۶]
در نزد اهل سنت، عید مبعث، به دلیل نامشخص بودن تاریخ آن، جشن گرفته نمیشود.[۱۷] اما بسیاری از اندیشمندان اسلامی و دارالافتای مصر، حکم به جواز برگزاری مراسم در این روز (۲۷ رجب) را دادهاند.[۱۸]
اعمال و دعاها
در روایات اسلامی، برای روز مبعث اعمال مستحب فراوانی نقل شده است؛ از جمله: غسل، روزه، بسیار صلوات فرستادن، زیارت حضرت رسول(ص) و امیرالمؤمنین(ع).[۱۹]
در کتاب زاد المعاد بر اساس روایتی از امام جواد(ع) که درباره مبعث نقل شده و آن را ۲۷ام ماه رجب بیان شده است؛ ارزش اعمال مستحبی در این شب و روز را از هر آنچه خورشید بر آن بتابد بیشتر ذکر کرده و شیعیان را به انجام این اعمال سفارش کرده است.[۲۰]
اعمال شب و روز مبعث
در روایات برای شب و روز مبعث اعمالی ذکر شده است که انجام آن مستحب است.
| شب بیست و هفتم |
از این شب با نام «لیلةالمَحیا»، به معنای شب اِحیا و شبزندهداری نیز نام برده شده است.[۲۴] |
| روز بیست و هفتم |
|
پانویس
- ↑ اکبری، احکام مناسبتها، ۱۳۸۸ش، ص۱۳۸.
- ↑ راغب اصفهانی، المفردات، ۱۴۱۲، ج۱، ص۱۳۲.
- ↑ روز مبعث چه روزی است؟ پیام تبریک مبعث رسول اکرم، سایت فرارو.
- ↑ عید مبعث ۱۴۰۳ در جهان اسلام، خبرگزاری ایمنا؛ تاریخ و زمان بعثت حضرت محمد (ص)، سایت پژوهه.
- ↑ تاریخ و زمان بعثت حضرت محمد (ص)، سایت پژوهه.
- ↑ عید مبعث ۱۴۰۳ در جهان اسلام، خبرگزاری ایمنا.
- ↑ عید مبعث ۱۴۰۳ در جهان اسلام، خبرگزاری ایمنا.
- ↑ عید مبعث ۱۴۰۳ در جهان اسلام، خبرگزاری ایمنا.
- ↑ عید مبعث یا معراج مذاهب اسلامی 27 رجب چگونه جشن میگیرند؟، خبرگزاری رضوی.
- ↑ تاریخ و زمان بعثت، پایگاه اطلاعرسانی حوزه؛ آیتی، تاریخ پیامبر اسلام، ۱۳۶۹ش، ص۸۳.
- ↑ عید مبعث یا معراج مذاهب اسلامی 27 رجب چگونه جشن میگیرند؟، خبرگزاری رضوی.
- ↑ عید مبعث ۱۴۰۳ در جهان اسلام، خبرگزاری ایمنا.
- ↑ عید مبعث یا معراج مذاهب اسلامی 27 رجب چگونه جشن میگیرند؟، خبرگزاری رضوی؛ عید مبعث ۱۴۰۳ در جهان اسلام، خبرگزاری ایمنا.
- ↑ عید مبعث ۱۴۰۳ در جهان اسلام، خبرگزاری ایمنا.
- ↑ عید مبعث یا معراج مذاهب اسلامی 27 رجب چگونه جشن میگیرند؟، خبرگزاری رضوی؛ جشن مبعث پیامبر(ص) در کشورهای مختلف جهان برگزار شد.، خبرگزاری حوزه.
- ↑ عید مبعث یا معراج مذاهب اسلامی 27 رجب چگونه جشن میگیرند؟، خبرگزاری رضوی.
- ↑ عید مبعث چه روزی است؟، سایت بیتوته.
- ↑ عید مبعث یا معراج مذاهب اسلامی 27 رجب چگونه جشن میگیرند؟، خبرگزاری رضوی.
- ↑ مجلسی، زاد المعاد، ۱۴۲۳ق، ص۳۴.
- ↑ مجلسی، زاد المعاد، ۱۴۲۳ق، ص۳۴.
- ↑ «دعای شب مبعث کلیات مفاتیح الجنان با ترجمه استاد حسین انصاریان»، پایگاه اطلاع رسانی استاد حسین انصاریان.
- ↑ «زیارت امیرالمومنین حضرت امام علی(ع) در شب و روز مبعث»، پایگاه اطلاع رسانی استاد حسین انصاریان.
- ↑ قمی، مفاتیح الجنان، ۱۳۸۸ش، ص۲۴۸-۲۵۳.
- ↑ انصاری، «رجب»، ص۱۷۶.
- ↑ قمی، مفاتیح الجنان، ۱۳۸۸ش، ص۲۵۳-۲۵۵.
منابع
- تاریخ و زمان بعثت، پایگاه اطلاعرسانی حوزه، انتشار:۱۱ آبان ۱۳۸۵ش، بازدید: ۲۳ اردیبهشت ۱۴۰۴ش.
- روز مبعث چه روزی است؟، سایت بیتوته، بازدید: ۲۳ اردیبهشت ۱۴۰۴ش.
- عید مبعث ۱۴۰۳ در جهان اسلام، خبرگزاری ایمنا، انتشار: ۸ بهمن ۱۴۰۳ش، بازدید: ۲۳ اردیبهشت ۱۴۰۴ش.
- آیتی، محمد ابراهیم، تاریخ پیامبر اسلام، تهران، دانشگاه تهران، ۱۳۶۹ش.
- اکبری، محمود، احکام مناسبتها، قم، فتیان، ۱۳۸۸ش.
- انصاری، محمدرضا، «رجب»، در دانشنامه دائرة المعارف تشیع (ج۸)، قم، سعید محبی، ۱۳۷۹ش.
- راغب اصفهانی، ابوالقاسم حسین بن محمد، مفردات الفاظ قرآن، بیروت، دارالقلم، ۱۴۱۲ق.
- «زیارت امیرالمومنین حضرت امام علی(ع) در شب و روز مبعث»، پایگاه اطلاع رسانی استاد حسین انصاریان، بازدید: ۲۴ فروردین ۱۴۰۴ش.
- «دعای شب مبعث کلیات مفاتیح الجنان با ترجمه استاد حسین انصاریان»، پایگاه اطلاع رسانی استاد حسین انصاریان، بازدید: ۲۴ فروردین ۱۴۰۴ش.
- قمی، عباس، مفاتیحالجنان، قم، دار العرفان، ۱۳۸۸ش.
- جشن مبعث پیامبر(ص) در کشورهای مختلف جهان برگزار شد.، خبرگزاری حوزه، انتشار: ۲۶ فروردین ۱۳۹۷ش، بازدید: ۲۴ اردیبهشت ۱۴۰۴ش.
- تاریخ و زمان بعثت حضرت محمد (ص)، سایت پژوهه، انتشار: ۳۰ مرداد ۱۳۹۰ش، بازدید: ۲۴ اردیبهشت ۱۴۰۴ش.
- عید مبعث یا معراج مذاهب اسلامی ۲۷ رجب چگونه جشن میگیرند؟، خبرگزاری رضوی، انتشار: ۳ فروردین ۱۳۹۹ش، بازدید: ۲۵ اردیبهشت ۱۴۰۴ش.
- روز مبعث چه روزی است؟ پیام تبریک مبعث رسول اکرم، سایت فرارو، درج مطلب: ۷ بهمن ۱۴۰۳ش، بازدید: ۲۶ خرداد ۱۴۰۴ش.