پرش به محتوا

آیه وسیله

مقاله قابل قبول
عدم رعایت شیوه‌نامه ارجاع
شناسه ناقص
از ویکی شیعه
آیه وسیله
مشخصات آیه
نام آیهآیه وسیله
واقع در سورهمائده
شماره آیه۳۵
جزء۶
اطلاعات محتوایی
مکان نزولمدینه
موضوعاعتقادی
دربارهوسیله تقرب به خدا
سایردعوت به تقوا و جهاد


آیه وسیله (مائده: ۳۵) شرط رستگاری انسان را رعایت تقوای الهی، انتخاب وسیله تقرب به خدا و جهاد در راه خدا می‌داند.

مفسران، منظور از وسیله در این آیه را ایمان به خدا و رسولش، انجام عمل صالح، نماز، روزه، شفاعت پیامبران و امامان و سوگند دادن خدا به مقام پیامبران و امامان دانسته‌اند.

متن و ترجمه آیه

یا أَیهَا الَّذِینَ آمَنُوا اتَّقُوا اللهَ وَابْتَغُوا إِلَیهِ الْوَسِیلَةَ وَجَاهِدُوا فِی سَبِیلِهِ لَعَلَّکمْ تُفْلِحُونَ ﴿۳۵﴾


ای کسانی که ایمان آورده‌اید، از خدا پروا کنید؛ و به او [توسل و] تقرب جویید؛ و در راهش جهاد کنید، باشد که رستگار شوید.(۳۵)


جایگاه آیه

آیه ۳۵ سوره مائده، آیه وسیله نام دارد و مسلمانان از آن برای اثبات مشروعیت توسل و شفاعت استفاده می‌کنند.[نیازمند منبع]

محتوای آیه

این آیه تقوای الهی، انتخاب وسیله و جهاد را به عنوان سه راه رستگاری بیان می‌کند.[۱] وسیله به عملی گفته می‌شود که سبب تقرب به خدا گردد مانند انجام طاعت و ترک معصیت.[۲] علامه طباطبایی وسیله را نوعی ارتباط معنوی میان انسان با خدا می‌داند که با عبودیت ایجاد می‌شود و علم و عمل از لوازم آن است.[۳]

برخی جهاد در این آیه را شامل جهاد با کفار و جهاد با نفس می‌دانند و معتقدند جهاد از مصادیق وسیله است.[۴]

مصادیق وسیله

مفسران، با استناد به روایتی از امام علی(ع)[۵] ایمان به خدا و پیامبر، جهاد در راه خدا، نماز، روزه، زکات، انفاق، حج، عمره، صله رحم، صدقه و ذکر خدا را از مصادیق وسیله شمرده‌اند.[۶]

همچنین شفاعت پیامبران، امامان و صالحان و پیروی از آنان و سوگند خدا به مقامشان به‌ویژه پیامبر و اهل‌بیت او را با استناد به آیات[۷] و روایات[۸] از مصادیق وسیله در آیه دانسته‌اند.[۹]

پانویس

  1. مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۱ش، ج۴، ص۳۶۴.
  2. طبرسی، مجمع البیان، ۱۳۷۲ش، ج۳، ص۲۹۳؛ فخر رازی، التفسیر الکبیر، ۱۴۲۰ق، ج۱۱، ص۳۴۹.
  3. طباطبایی، الميزان فی تفسير القرآن، ۱۳۹۰ق، ج۵، ص۳۲۸.
  4. طباطبایی، الميزان، ۱۳۹۰ق، ج۵، ص۳۲۸.
  5. ابن‌شعبه حرانی، تحف العقول، ۱۴۰۴ق، ص۱۴۹.
  6. مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۱ش، ج۴، ص۳۶۴.
  7. سوره نساء، آیه ۶۴؛ سوره یوسف، آیه ۹۷؛ سوره توبه، آیه ۱۱۴.
  8. حویزی، تفسیر نور الثقلین، ۱۴۱۵ق، ج۱، ص۶۲۵-۶۲۶؛ سیوطی، الدر المنثور، ۱۴۰۴ق، ج۱، ص۶۰.
  9. مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۱ش، ج۴، ص۳۶۴.

منابع

  • ابن‌شعبه حرانی، حسن بن علی، تحف العقول، تصحیح علی‌اکبر غفاری، قم، انتشارات اسلامی، ۱۴۰۴ق.
  • حویزی، عبدعلی بن جمعه، تفسیر نور الثقلین، تصحیح هاشم رسولی، قم، اسماعیلیان، ۱۴۱۵ق.
  • سیوطی، عبدالرحمن، الدر المنثور فی التفسیر بالمأثور، قم، کتابخانه حضرت آیت‌الله مرعشی نجفی، ۱۴۰۴ق.
  • طباطبایی، محمدحسین، الميزان فی تفسير القرآن، بیروت، مؤسسة الأعلمی للمطبوعات، ۱۳۹۰ق.
  • طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان، تهران، ناصر خسرو، ۱۳۷۲ش.
  • فخر رازی، محمد بن عمر، التفسر الکبیر، بیروت،‌ دار احیاء التراث العربی، ۱۴۲۰ق.
  • مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، تهران،‌ دار الکتب الاسلامیة، ۱۳۷۱ش.