محمد بن جعفر بن نمای حلی: تفاوت میان نسخه‌ها
imported>Mashg |
imported>Mashg |
||
| خط ۷۴: | خط ۷۴: | ||
* امین، محسن٬ اعیان الشیعه٬ بیروت٬ ۱۴۰۳ق/۱۹۸۳م. | * امین، محسن٬ اعیان الشیعه٬ بیروت٬ ۱۴۰۳ق/۱۹۸۳م. | ||
* پاک‌نیا تبریزی، عبدالکریم، آشنایی با منابع معتبر شیعه: مقتل مثیرالأحزان و منیر سبل الأشجان، مبلغان دی و بهمن ۱۳۸۹ - شماره ۱۳۶. | * پاک‌نیا تبریزی، عبدالکریم، آشنایی با منابع معتبر شیعه: مقتل مثیرالأحزان و منیر سبل الأشجان، مبلغان دی و بهمن ۱۳۸۹ - شماره ۱۳۶. | ||
* جمعى از بزرگان، تأريخ الفقه و تطوراته (المنتخب)،بی جا، بی نا، بی تا. | |||
* حر عاملی، محمدبن حسن٬ امل الآمل به کوشش احمد حسینی٬ بغداد٬ ۱۳۸۵ق. | * حر عاملی، محمدبن حسن٬ امل الآمل به کوشش احمد حسینی٬ بغداد٬ ۱۳۸۵ق. | ||
* سبحانى تبريزى، جعفر ، موسوعة طبقات الفقهاء، قم، مؤسسه امام صادق(ع)، چ اول، ۱۴۱۸ق. | |||
* قمى، عباس، الكنى و الألقاب، تهران، مكتبه الصدر، چاپ۵، ۱۳۶۸ش. | * قمى، عباس، الكنى و الألقاب، تهران، مكتبه الصدر، چاپ۵، ۱۳۶۸ش. | ||
* گرجى، ابو القاسم، تاريخ فقه و فقهاء، تهران، مؤسسه سمت، چ سوم، ۱۴۲۱ق | |||
* مجلسی، محمدباقر٬ بحارالانوار٬ بیروت٬ ۱۴۰۳ق/۱۹۸۳م. | * مجلسی، محمدباقر٬ بحارالانوار٬ بیروت٬ ۱۴۰۳ق/۱۹۸۳م. | ||
* نوری، حسین٬ مستدرک الوسائل٬ تهران٬ ۱۳۲۱ق. | * نوری، حسین٬ مستدرک الوسائل٬ تهران٬ ۱۳۲۱ق. | ||
نسخهٔ ۱۲ فوریهٔ ۲۰۲۱، ساعت ۱۶:۴۱
| اطلاعات فردی | |
|---|---|
| نام کامل | محمد بن جعفر ابن نما |
| لقب | نجیب الدین |
| نسب | خاندان ابن نما |
| تاریخ تولد | حدوداً ۵۶۵ق |
| تاریخ وفات | ذیحجه ۶۴۵ق/۱۲۴۸م |
| محل دفن | کربلا |
| شهر وفات | حلّه |
| خویشاوندان سرشناس | جعفر بن محمد بن نما حلی |
| اطلاعات علمی | |
| استادان | علی بن سعید راوندی، ابن ادریس حلی، محمد بن جعفر مشهدی، برهان الدین محمد قزوینی و پدرش |
| شاگردان | سید بن طاووس، عبدالکریم بن احمد ابن طاووس، ابن علقمی، محقق حلی، یوسف بن علی حلی، یحیی بن سعید حلی |
محمد بن جعفر ابن نَما (متولد حدوداً ۵۶۵ق) استاد محقق حلی و از معروف‌ترین علمای خاندان ابن نما. وی نزد اساتیدی چون ابن ادریس حلی، برهان الدین محمد قزوینی و جعفربن نما علم‌آموزی کرد. سید بن طاووس، عبدالکریم بن احمد ابن طاووس، ابن علقمی وزیر، محقق حلی، یوسف بن علی حلی از شاگردان وی محسوب می‌شوند.
خاندان
آل نما از جمله خاندان هاى بزرگ حله است. نسبت این خاندان به قبيله ربيعه مى رسد لذا آنان را به ربعی نیز می گویند.[۱]
زندگی‌نامه
ابو ابراهیم (ابوجعفر) محمد بن جعفر بن محمد (هبةالله) ابن نما، ملقب به نجیب الدین از معروف‌ترین علمای خاندان ابن نما است. از جزئیات زندگی و تحصیل او آگاهی دقیقی در دست نیست. اما از آنجا که سن وی را در هنگام مرگ، ۸۰ سال بیان کرده‌اند[۲]، احتمالاً در حدود سال ۵۶۵ق متولد شده است. اگر در متون فقهی، ابن نما به صورت مطلق بیاید، منظور محمد بن جعفر است که اندیشه‌هایش در میان فقها معروف است.[۳]
وفات
ابن نما در ذیحجه سال ۶۴۵ق در حلّه درگذشت و در کربلا به‌خاک سپرده شد.[۴] برخی نیز درگذشت و دفن او را در نجف ذکر کرده‌اند.[۵]
زندگی علمی
جایگاه
دوره ابن ادریس و سپس شاگرد بلند آوازه اش، ابن نما دوره بازنگری در اجتهاد و برون رفت از رکود و تقلید از آرای فقهی شیخ طوسی بود. یکی از مهم ترین منتقدین مکتب شیخ طوسی و تقلید از آن در این دوره نجيب الدين محمد بن جعفر بن هبه اللَّه بن نما بود که دو شاگردش علامه حلي (متوفای ۶۶۵ق) و أحمد بن طاوس حلي (متوفای ۶۷۳ ق) مشی استاد را پی گرفتند.[۶]
استادان
بر اساس اسناد برخی روایات، وی از بزرگانی چون ابوالفرج علی بن سعید راوندی[۷]، ابن ادریس حلی[۸]، محمد بن جعفر مشهدی [۹]، عبدالرؤساء هبة الله بن حامد، برهان الدین محمد قزوینی و نیز از پدرش[۱۰] روایت کرده است.
شاگردان
از شاگردان و راویان نجیب الدین می‌توان سید بن طاووس را نام برد که به گفته خود از نجیب الدین اجازه روایت داشته و نزد او فقه آموخته است.[۱۱]
همچنین عبدالکریم بن احمد ابن طاووس، ابن علقمی وزیر، محقق حلی، یوسف بن علی حلی، یحیی بن سعید حلی و نیز فرزندش جعفر بن محمد بن نما حلی در شمار شاگردان وی بوده‌اند.[۱۲]
تألیفات
گرچه در منابع گفته شده که وی دارای تألیفاتی بوده است[۱۳]، اما نه خود آن تألیفات در دسترس است و نه حتی نام آنها.
تاسیس حوزه علمیه حله
در سال ۶۳۶ق نجيب الدين بن نما، کلاس های درسی را که نزديك به مكان منسوب به امام زمان بود، تعمير كرد و جمعى از فقها را در آن سكنى داد. از این زمان به تدریج حوزه علمیه حله اوج گرفت.[۱۴] بسيارى از بزرگان عصر تجدید اجتهاد نیز از حله برخاسته‌اند. چون مغولان به سوی عراق یورش بردند، گروهى از اهل حله نزد هلاكو، فرمانده لشكريان مغول رفته و از او امان گرفتند، لذا جلسات بحث و تدريس كلام و فقه داير ماند.[۱۵]
فرزندان
- جعفر؛ لقبش نجم الدین است و فقیهی مبرز بود. مزار او در حله مقبره ای معروف است به مزار ابن نما.[۱۶]
- أحمد؛ او نزد پدر کسب علم کرد و اجازه نقل روایت گرفت. وی ملقب به نظام الدین است.[۱۷]
- ابو محمد اسماعیل؛ وی نیز از جمله فقهاء بود.[۱۸]
پانویس
منابع
- ابن نما، جعفر بن محمد، مثیر الاحزان و منیر سبل الاشجان، قم، مدرسة الإمام المهدی، ۱۴۰۶ق.
- ابن طاووس، عبدالکریم بن احمد٬ فرحه الغری٬ نجف٬ ۱۳۶۸ق.
- ابن طاووس، علی بن موسی٬ الدروع الوافیه٬ نسخه عکسی موجود در کتابخانه مرکز.
- همو٬ فتح الابواب٬ به کوشش حامد خفّاف٬ بیروت٬ ۱۴۰۹ق/۱۹۸۹م.
- ابن فوطی، عبدالرزاق ابن احمد٬ تلخیص مجمع الآداب٬ به کوشش احمد حسینی٬ قم٬ ۱۴۰۱ق.
- امین، محسن٬ اعیان الشیعه٬ بیروت٬ ۱۴۰۳ق/۱۹۸۳م.
- پاک‌نیا تبریزی، عبدالکریم، آشنایی با منابع معتبر شیعه: مقتل مثیرالأحزان و منیر سبل الأشجان، مبلغان دی و بهمن ۱۳۸۹ - شماره ۱۳۶.
- جمعى از بزرگان، تأريخ الفقه و تطوراته (المنتخب)،بی جا، بی نا، بی تا.
- حر عاملی، محمدبن حسن٬ امل الآمل به کوشش احمد حسینی٬ بغداد٬ ۱۳۸۵ق.
- سبحانى تبريزى، جعفر ، موسوعة طبقات الفقهاء، قم، مؤسسه امام صادق(ع)، چ اول، ۱۴۱۸ق.
- قمى، عباس، الكنى و الألقاب، تهران، مكتبه الصدر، چاپ۵، ۱۳۶۸ش.
- گرجى، ابو القاسم، تاريخ فقه و فقهاء، تهران، مؤسسه سمت، چ سوم، ۱۴۲۱ق
- مجلسی، محمدباقر٬ بحارالانوار٬ بیروت٬ ۱۴۰۳ق/۱۹۸۳م.
- نوری، حسین٬ مستدرک الوسائل٬ تهران٬ ۱۳۲۱ق.
پیوند به بیرون
- منبع مقاله: دایرة المعارف بزرگ اسلامی
- ↑ مجمع الآداب في معجم الألقاب، عبد الرزاق بن احمد، ابن فوطى، ج۱، ص۱۳۳
- ↑ امین، اعیان الشیعه، ج۹، ص۲۰۳.
- ↑ پاک‌نیا تبریزی، «آشنایی با منابع معتبر شیعه مقتل مثیر الاحزان و منیز سبل الاشجان»، ص ۱۶۸.
- ↑ حرعاملی، وسایل الشیعه، ج۲، ص۳۱۰.
- ↑ ابن نما، مثیر الاحزان، مقدمه طریحی، ۱۴۰۶ق، ص۹-۱۰.
- ↑ تأريخ الفقه و تطوراته (المنتخب)، جمعى از بزرگان، ص۳۸
- ↑ ابن طاووس، فتح الابواب، ص۱۳۱، ۱۳۴.
- ↑ ابن طاووس، عبدالکریم، ص۴۸، ۷۲، ۸۷.
- ↑ ابن طاووس، الدروع الواقیه، ص۱۱۲
- ↑ مجلسی، بحار الانوار، ج۱۰۷، ص۴۷، ۵۲؛ نوری، مستدرک الوسایل، ج۳، ص۴۷۷.
- ↑ ابن طاووس، الدروع الواقیه، ص۷۵.
- ↑ ابن طاووس، عبدالکریم، فرحه الغری، ص ۴۸؛ ابن فوطی، تلخیص...، ج۴، جزء۱، ص۳۳۲-۳۳۳؛ حرعاملی، وسائل الشیعه، ج۲، ص۳۱۰؛ مجلسی، بحار الانوار، ج۱۰۵، ص۴۴، ج۱۰۶، ص۲۱.
- ↑ حرعاملی، وسائل الشیعه، ج۲، ص۳۱۰.
- ↑ تكملة أمل الآمل، حسن صدر، ج۴، ص۴۲۴
- ↑ تاريخ فقه و فقها، ابو القاسم گرجى، ص۲۲۷
- ↑ الكنى و الألقاب، شیخ عباس قمی، ج۱، ص۴۴۲
- ↑ أمل الآمل في علماء جبل عامل ، محمد بن حسن حر عاملى، ج۲، ص۲۴
- ↑ موسوعة طبقات الفقهاء، همان، ج۷، ص۳۲۹