حاجی اشرفی، محمد بن محمدمهدی مازندرانی بارفروشی، (۱۲۲۰ق - ۱۳۱۵ق) مشهور به حجت اشرفی و ملقب به حجةالاسلام، فقیه شیعی قرن سیزدهم. تألیفاتی از حاجی اشرافی به جا مانده است.
 | |
| اطلاعات فردی | |
|---|---|
| نام کامل | محمدبن محمدمهدی مازندرانی بارفروشی |
| لقب | حجت اشرفی، حاجی اشرفی، حجةالاسلام |
| تاریخ تولد | ۱۲۲۰ق |
| محل زندگی | بابل و نجف |
| تاریخ وفات | ۱۳۱۵ق |
| محل دفن | بابل |
| اطلاعات علمی | |
| استادان | محمد حسن نجفی و شیخ مرتضی انصاری |
| تألیفات | اسرارالشهادة، ذریعةالنجاة و شعائر الاسلام فی مسائل الحلال و الحرام. |
زندگانی
حاجی اشرفی در ۱۸ رجب[۱] ۱۲۲۰ق در قصبه اشرف (بهشهر) مازندران به دنیا آمد.[۲] حاجی‌اشرفی بیشتر عمر خود را در شهر بابُل گذراند[۳] و در همانجا به تحصیل مقدّمات پرداخت.[۴] او عمدتآ نزد سعید العلماء مازندرانی دانش آموخت و از وی اجازه اجتهاد نیز گرفت.[۵] در حوزه علمیه نجف از محمدحسن نجفی و شیخ مرتضی انصاری بهره علمی برد و بعد از اتمام تحصیلات به بابل بازگشت و همانجا ساکن شد.[۶]
حاجی اشرفی در علوم حدیث، تفسیر، حکمت، کلام، فقه و اصول دارای مهارت بود[۷] و عده‌ای از مردم ایران از او تقلید می‌کردند.[۸] او را صاحب کرامات، زاهد، عابد و خوش سخن وصف کرده و برخی او را متمایل به تصوف دانسته‌اند.[۹] او در ۱۳۱۵ در بابل درگذشت و همانجا دفن شد. بقعه وی هم اکنون زیارتگاه است.[۱۰]
آثار
تألیفات حاجی اشرفی عبارت‌اند از:
- اسرارالشهادة، به فارسی، که در ۱۳۱۵ و ۱۳۲۲ به چاپ رسیده است.
- ذریعةالنجاة، رساله عملیه او به فارسی، در عبادات و بعضی ابواب معاملات، که در ۱۳۱۲ (یا ۱۳۱۶) چاپ شد.
- شعائر الاسلام فی مسائل الحلال و الحرام، معروف به «سؤال و جواب»، که شرح شرایع الاسلام محقق حلّی است و در ۱۳۱۲در تهران چاپ شد.[۱۱]
کنگره ملی وی
کنگره ملی بزرگداشت سعید العلما و ملا محمد اشرفی در پنج شنبه ۲۹ اردیبهشت سال ۹۰ به مدت سه روز در دانشگاه صنعتی نوشیروانی بابل برگزار شد.[۱۲]
پانویس
- ↑ حائری، روزشمار قمری، ۱۳۸۱ش، ص۱۹۸.
- ↑ حبیب‌آبادی، ج۳، ص۶۷۸ـ ۶۷۹؛ مهجوری، ص۸۰؛ قس مشار، ج۵، ستون۸۴۹، که تولد او را در حدود ۱۲۳۲ ذکر کرده است
- ↑ قزوینی، ص ۳۵.
- ↑ مهجوری، ص۸۰
- ↑ رجوع کنید به موسوی اصفهانی، ج۱، ص۱۲۵؛ مهجوری، ص۸۰
- ↑ حرزالدین، ج۲، ص۲۲۷؛ حبیب‌آبادی، ج۳، ص۶۷۸؛ مهجوری، ص۸۰
- ↑ مهجوری، ص۸۰
- ↑ اعتمادالسلطنه، ج۱، ص۱۹۴؛ قمی، ج۲، ص۶۲۸
- ↑ رجوع کنید به معصوم علیشاه، ج۳، ص۶۵۲؛ اعتمادالسلطنه، ج۱، ص۱۹۴؛ شریف رازی، ج۳، ص۱۶۱ـ۱۶۲؛ موسوی اصفهانی، ج۱، ص۱۲۴؛ مهجوری، ص۸۰
- ↑ آقابزرگ طهرانی، ج۲، ص۴۶؛ شریف‌رازی، ج۳، ص۱۶۱؛ قس شریف کاشانی (ص۱۰۸) که عمر او را بیش از صد سال ذکر کرده است.
- ↑ مدرس تبریزی، ج۱، ص۱۲۹؛ آقابزرگ طهرانی، ج۲، ص۴۶، ج۱۰، ص۳۲، ج۱۱، ص۲۱۸، ج۱۲، ص۲۴۹، ج۱۳، ص۳۲۸، ج۱۴، ص۱۹۱؛ مشار، ج۲، ستون۸۵۰؛ موسوی اصفهانی، ج۱، ص ۱۲۵
- ↑ كنگره ملی بزرگداشت علامه سعیدالعلما و علامه اشرفی در بابل آغاز شد
منابع
- آقابزرگ طهرانی، محمد محسن، الذریعة الی تصانیف الشیعة، چاپ علی نقی منزوی و احمد منزوی، بیروت، ۱۴۰۳ق/۱۹۸۳م.
- اعتمادالسلطنه، محمدحسن‌بن علی، المآثر و الآثار، در چهل سال تاریخ ایران، چاپ ایرج افشار، ج۱، تهران، اساطیر، ۱۳۶۳ش.
- حبیب‌آبادی، محمدعلی، مکارم الآثار در احوال رجال دو قرن ۱۳ و ۱۴ هجری، ج۳، اصفهان، ۱۳۵۱ش.
- حرزالدین، محمد، معارف‌الرجال فی تراجم العلماء و الادباء، قم، ۱۴۰۵ق.
- رازی، محمدشریف، گنجینه دانشمندان، تهران، ۱۳۵۲ـ۱۳۵۴ش.
- کاشانی، حبیب‌اللّه‌بن علی مدد، لباب‌الالقاب فی القاب الاطیاب: فیه معرفة احوال الرجال من علماءالشیعة، کاشان، ۱۳۷۲ش.
- قزوینی، محمد، «وفیات معاصرین»، یادگار، سال ۳، ش ۳ (آبان ۱۳۲۵).
- قمی، عباس، فوائدالرضویه: زندگی علمای مذهب شیعه، تهران، ۱۳۲۷ش.
- مدرس تبریزی، محمدعلی، ریحانةالادب، تهران، ۱۳۷۴ش.
- مشار، خانبابا، مؤلفین کتب چاپی فارسی و عربی، تهران، ۱۳۴۰ـ۱۳۴۴ش.
- معصوم علیشاه، محمدمعصوم‌بن زین‌العابدین، طرائق الحقائق، چاپ محمدجعفر محجوب، تهران، ۱۳۱۸ش.
- موسوی اصفهانی، محمدمهدی، احسن‌الودیعة فی تراجم اشهر مشاهیر مجتهدی الشیعة، او، تتمیم روضات‌الجنات، بغداد، ۱۳۴۸ق.
- مهجوری، اسماعیل، دانشمندان و رجال مازندران، به کوشش هدایت‌اللّه مهجوری، تهران، ۱۳۵۳ش.
پیوند به بیرون
- منبع مقاله: دانشنامه جهان اسلام
- سایت تبیان
- پورتال اهل بیت(ع)