سید محمدقلی موسوی هندی
| اطلاعات فردی | |
|---|---|
| لقب | علامه کنتوری |
| نسب | موسوی |
| تاریخ تولد | ۵ ذی‌القعده ۱۱۷۴ یا ۱۱۸۸ق |
| تاریخ وفات | ۹ محرم ۱۲۶۰ق |
| محل دفن | لکهنو |
| شهر وفات | لکهنو |
| خویشاوندان سرشناس | میرحامدحسین |
| اطلاعات علمی | |
| تألیفات | تقریب الأفهام فی تفسیر آیات الأحکام • تطهیر المؤمنین عن نجاسة المشرکین • احکام عدالت علویه • أبنیه الافعال |
| فعالیت‌های اجتماعی-سیاسی | |
| اجتماعی | تأسیس کتابخانه ناصریه |
سید محمدقُلی موسوی هندی نیشابوری مشهور به علامه کُنتوری (۱۱۷۴ یا ۱۱۸۸ق - ۱۲۶۰ق)، محدث، فقیه، مورخ و متکلم امامی در هندوستان. او از سادات نیشابور بود و نسبش به امام کاظم (ع) می‌رسد. تحصیلاتش را در لکهنو آغاز کرد و به درجات بالای علمی خصوصا در کلام رسید. سید محمد تألیفات متعددی دارد و کتابخانه ناصریه در هند از یادگارهای اوست. وی پدر میر حامد حسین صاحب عبقات الانوار است.
زندگی‌نامه
سید محمد قلی موسوی، در ۵ ذی‌القعده ۱۱۷۴ یا ۱۱۸۸ق در «کُنتور» زاده شد. نسب وی با ۲۵ واسطه به موسی بن جعفر(ع) می‌رسد.[۱]
او در خاندان بزرگ سادات نیشابور با پیشینه ای علمی به دنیا آمد. پدرش سیدمحمد حسین (معروف به الله‌کَرَم)، از علما و فقهای زمان خویش بود که بسیاری از علوم را نزد مولوی عبدالرب حضرت پوری آموخت و قرآن و بسیاری از کتب حدیثی را مانند تحفه الزائر و حق الیقین از علامه مجلسی و جامع عباسی از شیخ بهایی را استنساخ کرد.[۲]
وفات
سیدمحمد قلی در اواخر عمرش به لکهنو بازگشت و به تألیف و خدمات علمی و دینی اشتغال داشت و سرانجام در ۸۴ سالگی در ۹ محرم ۱۲۶۰ق در شهر لکهنو وفات یافت و در حسینیه خود مشهور به غفران‌مآب مدفون شد.[۳]
تحصیلات و مناصب
سیدمحمد قلی، کتاب‌های اوّلیه را در لکهنو نزد فضلای آن دوره فرا گرفت و پس از آن محضر سید دلدار علی نقوی (۱۱۶۶-۱۲۳۵ق) را درک کرد و در اکثر علوم و فنون به ویژه در علم کلام تبحّر و احاطه بسیار پیدا کرد.
او در شهر «میرتهه» از توابع لکهنو و نزدیک دهلی به تدریس و قضاوت اشتغال داشت و متصدّی مقام فتوا بود.[۴]
شاگردان
- فرزندش سید میرحامد حسین (۱۲۴۶-۱۳۰۶ق) صاحب عبقات الانوار؛
- فرزند بزرگترش، مولانا سید سراج حسین (۱۲۱۱-۱۲۷۳ق) حکیم، طبیب، ریاضی‌دان و صاحب «رساله در مخروطات»؛
- فرزند میانی ، علامه سید اعجاز حسین (۱۲۴۰-۱۲۸۶ق) صاحب کشف الحجب و شذور العقیان؛
- دامادش، سید غلام حسنین کنتوری (۱۲۴۷-۱۳۳۷ق) صاحب انتصار الاسلام.
- سلطان العلماء سید محمد نقوی نصیرآبادی (۱۱۹۹-۱۲۸۴ق) صاحب طعن الرماح و الضربة الحیدریة.[۵]
تألیفات
سید محمد در علوم مختلف مانند فقه، تفسیر و حدیث دارای تألیفات متعددی است اما از آن‌جا که در علم کلام، محقق و صاحب‌نظر بود، بیشتر آثارش در این حوزه به یادگار مانده است.[۶]
کتابخانه ناصریه
یکی از خدمات علامه سیدمحمد قلی، تأسیس کتابخانه ای است که بعدها با تلاش و کوشش فرزندش میرحامدحسین و نوه‌اش سیدناصر حسین، گسترش یافت. این کتابخانه در لکهنو به‌نام «کتابخانه ناصریه» شهرت دارد و یکی از بزرگ‌ترین کتابخانه‌های شیعه در شهرهای هند و کشورهای اسلامی و مملوّ از کتاب‌های چاپی و خطی از نویسندگان شیعه و سنی است.[۷]
جستارهای وابسته
پانویس
- ↑ انصاری قمی، شخصیت‌شناسی علامه سید محمدقلی موسوی لکهنوی، ۱۳۹۰ش.
- ↑ انصاری قمی، شخصیت‌شناسی علامه سید محمدقلی موسوی لکهنوی، ۱۳۹۰ش.
- ↑ انصاری قمی، شخصیت‌شناسی علامه سید محمدقلی موسوی لکهنوی، ۱۳۹۰ش.
- ↑ انصاری قمی، شخصیت‌شناسی علامه سید محمدقلی موسوی لکهنوی، ۱۳۹۰ش.
- ↑ انصاری قمی، شخصیت‌شناسی علامه سید محمدقلی موسوی لکهنوی، ۱۳۹۰ش.
- ↑ انصاری قمی، شخصیت‌شناسی علامه سید محمدقلی موسوی لکهنوی، ۱۳۹۰ش.
- ↑ انصاری قمی، شخصیت‌شناسی علامه سید محمدقلی موسوی لکهنوی، ۱۳۹۰ش.