سید محمدحسین شهرستانی

مقاله متوسط
رده ناقص
عدم رعایت شیوه‌نامه ارجاع
از ویکی شیعه
سید محمدحسین شهرستانی
اطلاعات فردی
لقبمرعشی ثانی
تاریخ تولد۱۵ شوال ۱۲۵۵ق
تاریخ وفات۳ شوال ۱۳۱۵ق
محل دفنحرم امام حسین(ع)
شهر وفاتکربلا
خویشاوندان
سرشناس
سید محمدعلی شهرستانی • سید محمدحسین شهرستانی • سید محمدمهدی شهرستانی
اطلاعات علمی
استادانفاضل اردکانیشیخ مرتضی انصاری
محل تحصیلکرمانشاه • کربلا
اجازه اجتهاد ازسید محمدعلی شهرستانی • فاضل اردکانی
تألیفاتترجمه الخصائص الحسینیه
سایرتدریس در حوزه علمیه کربلا
فعالیت‌های اجتماعی-سیاسی
اجتماعیاقامه جماعت در حوزه علمیه کربلا و مدرسه مروی تهران


سید محمدحسین مرعشی شهرستانی حائری (۱۲۵۵-۱۳۱۵ق) مشهور به شهرستانی ثانی عالم شیعی قرن ۱۳ و ۱۴ق است که پس از فاضل اردکانی در کربلا به مرجعیت رسید. شهرستانی در حوزه علمیه کربلا تدریس می‌کرد و مدتی در مدرسه صدر و مدرسه مروی تهران نیز به اقامه جماعت و تدریس مشغول بود. حدود صد کتاب از او بر جای مانده است. مدفن شهرستانی در حرم امام حسین(ع) است.

زندگی‌نامه

سید محمدحسین شهرستانی در ۱۵ شوال سال ۱۲۵۵ق در کرمانشاه به‌دنیا آمد.[۱] نسبش به حسین الاصغر فرزند امام زین‌العابدین می‌رسد.[۲]

وفات

شهرستانی در ۶۰ سالگی در پنج‌شنبه ۳ شوال ۱۳۱۵ق در کربلا درگذشت[۳] و در ایوان متصل به قبور شهدای کربلا در حرم امام حسین(ع) (درمقبره خانوادگی خاندان شهرستانی) دفن گردید.[۴]

خاندان

خاندان شهرستانی از سادات مرعشی طبرستان هستند که پس از ازدواج جد سید محمدحسین با خاندان شهرستانی، به «شهرستانی» شهرت یافتند.[۵]

تصویری از سید زین‌العابدین از فرزندان سید محمدحسین شهرستانی

فرزندان

سید محمدعلی (ثالث)، سید جعفر و سید زین‌العابدین (پدر سید عبدالرضا شهرستانی) پسران و فاطمه و سکینه، دختران او هستند. سید محمدعلی پس از وفات پدر، مرجعیت عامه را عهده‌دار شد.[۷]

جایگاه علمی

شهرستانی نزد پدرش ادبیات فارسی و عربی را آموخت. او برخی دروس حوزوی نظیر صمدیه و الفیه را حفظ کرد. در ۱۳ سالگی به عراق رفت و در کربلا ساکن شد. پس از وفات فاضل اردکانی در کربلا، کرسی تدریس و مرجعیت به او رسید.[۸]

شهرستانی در سال ۱۲۸۲ق از پدرش و در سال ۱۲۸۷ق از فاضل اردکانی اجازه اجتهاد گرفت.[۹]

اشک روان بر امیر کاروان از ترجمه‌های مشهور خصائص الحسینیه

شهرستانی در فقه و اصول نزد پدرش (سیدمحمدعلی)، عمویش (سیدمحمدتقی)، شیخ مرتضی انصاری و فاضل اردکانی شاگردی کرد. او فاضل اردکانی را از شیخ انصاری اعلم می‌دانست و عمده استفاده‌اش از وی بود. او همچنین در هیأت و نجوم نزد میرزا باقر یزدی و در حساب و هندسه نزد میرزا غلام هروی شاگردی کرده است.[۱۰]

تألیفات

برای شهرستانی در کتاب‌های تراجم حدود ۱۰۰ اثر ذکر کرده‌اند.[۱۱] اشک روان بر امیر کاروان ترجمه کتاب الخصائص الحسینیه یکی از مشهورترین آثار اوست.

سفرها

سید محمدحسین در سال ۱۳۰۵ق برای زیارت امام هشتم، راهی مشهد شد و پس از بازگشت در رمضان سال ۱۳۰۶ق در تهران مورد استقبال مردم، علما و رجال دولتی قرار گرفت. ملا علی کنی، در تجلیل و تکریم از او، اقامه نماز جماعت خود را در مدرسه مروی به شهرستانی سپرد.[۱۲]

به گفته آقا بزرگ تهرانی در رمضان، صف‌های نماز جماعت شهرستانی از حد شبستان می‌گذشت و حیاط مدرسه را فرا می‌گرفت. او در مدرسه میرزا حسین‌خان صدر قزوینی هم تدریس می‌کرد.[۱۳] سید محمدحسین پس از مدتی اقامت در تهران، به کربلا بازگشت و تا زمان وفات در آن‌جا ماند.[۱۴]

او همچنین سفری به حج داشت و شرح آن را در سفرنامه حجاز نوشته است.[۱۵]

پانویس

  1. بغدادی، هدیة العارفین، ج۲، ص۳۹۶.
  2. قمی، الفوائد الرضویه، ۱۳۸۵ش، ج۲، ص۷۸۸.
  3. بغدادی، هدیة العارفین، ج۲، ص۳۹۶.
  4. قمی، الفوائد الرضویه، ۱۳۸۵ش، ج۲، ص۷۸۸.
  5. شوشتری، اشک روان بر امیر کاروان، ۱۳۸۰ش، ص۴۶.
  6. قمی، الفوائد الرضویه، ۱۳۸۵ش، ج۲، ص۷۸۸.
  7. قمی، الفوائد الرضویه، ۱۳۸۵ش، ج۲، ص۷۸۸.
  8. امین، اعیان الشیعه، ج۹، ص۲۳۲.
  9. شوشتری، اشک روان بر امیر کاروان، ۱۳۸۰ش، ص۴۸.
  10. شوشتری، اشک روان بر امیر کاروان، ۱۳۸۰ش، ص۴۸.
  11. بغدادی، هدیة العارفین، ج۲، ص۳۹۶و۳۹۷؛ زرکلی، الاعلام، ۱۹۸۰م، ج۶، ص۱۰۵.
  12. امین، اعیان الشیعه، ج۹، ص۲۳۲.
  13. آقا بزرگ، نقباء البشر، ۱۴۰۴ق، ج۱، ص۶۲۸.
  14. امین، اعیان الشیعه، ج۹، ص۲۳۲.
  15. آقابزرگ طهرانی، الذریعه، ج۱۲، ص۱۸۶.

منابع

  • آقا بزرگ تهرانی، طبقات اعلام الشیعه، نقباءالبشر، مشهد، دارالمرتضی، ۱۴۰۴ق.
  • آقا بزرگ تهرانی، الذریعه، بیروت، دار الاضواء.
  • امین، محسن، اعیان الشیعة، بیروت،‌ دار التعارف.
  • بغدادی، اسماعیل پاشا، هدیة العارفین، بیروت،‌ دار إحیاء التراث العربی.
  • زرکلی، خیرالدین، الاعلام، بیروت،‌ دار العلم، ۱۹۸۰م.
  • شوشتری، جعفر، اشک روان بر امیر کاروان، ترجمه محمدحسین شهرستانی، دارالکتاب، ۱۳۸۰ش.
  • قمی، عباس، الفواید الرضویه فی احوال علماء المذهب الجعفریه، قم، بوستان کتاب، ۱۳۸۵ش.