احمد بن ادریس اشعری قمی
| فقیه و محدث شیعه | |
| اطلاعات فردی | |
|---|---|
| نام کامل | احمد بن ادریس بن احمد بن زکریا قمی |
| لقب | ابوعلی اشعری قمی |
| تاریخ وفات | ۳۶۰ق. |
| محل دفن | در قَرعاء بین مکه و کوفه |
| خویشاوندان سرشناس | حسین بن احمدبن ادریس(فرزند) |
| اطلاعات علمی | |
| شاگردان | محمد بن یعقوب کلینی |
| تألیفات | النوادر، المقت و التوبیخ |
| سایر | از اصحاب امام حسن عسکری(ع) |
احمد بن ادریس اشعری قمی از اصحاب امام حسن عسکری(ع) و از محدثین است. وی یکی از مشایخ محمد بن یعقوب کلینی بود. در منابع روایی، بیش از ۲۸۰ روایت از او نقل شده و رجال‌شناسان او را توثیق کرده و روایات وی را قابل اعتماد می‌دانند.
معرفی و جایگاه
احمد بن ادریس بن احمد[۱] بن زکریا قمی[۲] کنیه‌اش ابوعلی اشعری قمی بود. او فقیهی است که احادیث زیادی نقل کرده و رجال‌شناسان او را توثیق کرده‌اند.[۳] علامه حلی ضمن توثیق احمد بن ادریس، بیان کرده که به روایات وی اعتماد دارد.[۴] در منابع روایی و رجالی از او با عنوان «قمی معلم» نیز یاد شده است.[۵] اگرچه شیخ طوسی نامش را در شمار اصحاب امام حسن عسکری(ع) آورده، ولی احمد بن ادریس از آن امام هیچ روایتی را نقل نکرده است.[۶]
در منابع روایی از احمد بن ادریس با عناوینی چون ابوعلی اشعری، احمد بن ادریس قمی و احمد بن ادریس بن احمد نام برده شده و بیش از ۲۸۰ روایت از وی نقل شده است.[۷] احمد بن ادریس در سال ۳۰۶ق در منطقه قَرعاء در راه مکه به کوفه از دنیا رفت.[۸] از جمله فرزندان اشعری می‌توان به ابوعبدالله، حسین بن احمد بن ادریس قمی که از مشایخ تلعکبری بود اشاره کرد.[۹]
مشایخ و شاگردان و آثار
احمد بن ادریس یکی از مشایخ کلینی به‌شمار می‌رود.[۱۰] ابن ادریس از ۲۷ روای[۱۱] از جمله احمد بن جعفر بن سفیان،[۱۲] حسین بن عبیدالله، ابن ابی صهبان، ابراهیم بن هاشم، احمد بن اسحاق، محمد بن بندار، محمد بن علی بن محبوب روایت نقل کرده است.[۱۳]
سید ابوالقاسم خویی از مراجع تقلید شیعه، در معجم رجال الحدیث، نام ۱۵ شخصیت را که از احمد بن ادریس روایت نقل کرده‌اند، همانند جعفر بن محمد بن قولویه، حسن بن حمزه علوی، محمد بن سندی ضبط کرده است.[۱۴] احمد بن جعفربن سفیان بزوفری از دیگر کسانی است که از احمد بن ادریس روایت نقل کرده است.[۱۵]
به‌گفته شیخ طوسی، «نوادر» یکی از کتاب‌های اوست که فوائد بسیاری دارد[۱۶] و کتاب دیگرش «المقت و التوبیخ» است.[۱۷]
پانویس
- ↑ تفرشی، نقد الرجال، ۱۴۱۸ق، ج۱، ص۱۰۴.
- ↑ نمازی، مستدرکات علم رجال الحدیث، ۱۴۱۲ق، ج۱، ص۲۵۶.
- ↑ ابوغالب زراری، تاریخ آل زراره، ۱۳۹۹ق، ص۲۱۲؛ نجاشی، رجال نجاشی، ۱۴۱۶ق، ص۹۲؛ شیخ طوسی، الفهرست، ۱۴۱۷ق، ص۷۱.
- ↑ علامه حلی، خلاصة الاقوال، ۱۴۱۷ق، ص۶۵.
- ↑ ابوغالب زراری، تاریخ آل زراره، ۱۳۹۹، ص۲۱۲؛ شیخ طوسی، اختیار معرفة الرجال، ۱۴۰۴ق، ج۱، ص۶.
- ↑ شیخ طوسی، رجال، ۱۴۱۵ق، ص۳۹۷؛ ابطحی، تهذیب المقال، ۱۴۱۲ق، ج۴، ص۴۵۸.
- ↑ خوئی، معجم رجال الحدیث، ۱۴۱۳ق، ج۲، ص۴۲.
- ↑ نجاشی، رجال نجاشی، ۱۴۱۶ق، ص۹۲. علامه حلی، خلاصة الاقوال، ۱۴۱۷ق، ص۶۵.
- ↑ شیخ طوسی، رجال، ۱۴۱۵ق، ص۴۲۳؛ تفرشی، نقد الرجال، ۱۴۱۸ق، ج۲، ص۷۵؛ بحرالعلوم، الفوائد الرجالیة، ۱۳۶۳ش، ج۴، ص۷۱.
- ↑ ابوغالب زراری، تاریخ آل زراره، ۱۳۹۹ق، ص۲۱۲؛ نجاشی، رجال نجاشی، ۱۴۱۶ق، ص۹۲.
- ↑ خوئی، معجم رجال الحدیث، ۱۴۱۳ق، ج۲، ص۴۳.
- ↑ نراقی، شعب المقال، ۱۴۲۲ق، ص۴۵.
- ↑ شیخ طوسی، الفهرست، ۱۴۱۷ق، ص۷۱.
- ↑ خوئی، معجم رجال الحدیث، ۱۴۱۳ق، ج۲، ص۴۲.
- ↑ تفرشی، نقدالرجال، ۱۴۱۸ق، ج۱، ص۱۰۴.
- ↑ شیخ طوسی، الفهرست، ۱۴۱۷ق، ص۷۱.
- ↑ ابن شهر آشوب، معالم العلماء، بی‌تا، ص۵۱.
منابع
- ابطحی، محمدعلی، تهذیب المقال فی تنقیح کتاب رجال النجاشی، قم: نگارش، ۱۴۱۲ق، چاپ دوم.
- ابن شهر آشوب، محمد، معالم العلماء، ابن شهر آشوب، محمدعلی، تحقیق: آل بحرالعلوم، محمد صادق، بی‌جا، بی‌نا، بی‌تا.
- ابوغالب زراری، تاریخ آل زراره، بی‌جا: مطبعة ربانی، ۱۳۹۹ق.
- بحرالعلوم، مهدی، الفوائد الرجالیة، تحقیق: محمد صادق بحرالعلوم، طهران: مکتبة الصّادق، ۱۳۶۳ش.
- تفرشی، مصطفی، نقد الرجال، تحقیق موسسة آل البیت، قم، موسسة آل البیت، ۱۴۱۸ق.
- حموی، یاقوت، معجم البلدان، بیروت،دار احیاء التراث العربی، ۱۳۹۹ق.
- خوئی، ابوالقاسم، معجم رجال الحدیث و تفصیل الرواة، الطبعة الخامسة، بی‌جا: بی‌نا، ۱۴۱۳ق.
- شیخ طوسی، محمد بن حسن، رجال طوسی، تحقیق جواد قیومی، قم، النّشر الاسلامی، ۱۴۱۵ق.
- شیخ طوسی، محمد، اختیار معرفة الرّجال (رجال الکشی)، تصحیح میرداماد، قم، موسسة آل البیت، ۱۴۰۴ق.
- شیخ طوسی، محمد، الفهرست، تحقیق جواد قیومی، بی‌جا: نشر الفقاهة، ۱۴۱۷ق.
- علامه حلی، حسن، خلاصة الأقوال فی معرفة الرّجال، تحقیق جواد قیومی، بی‌جا: موسسة نشر الفقاهة، ۱۴۱۷ق.
- نجاشی، احمد، رجال نجاشی، تحقیق موسی شبیری، قم، النّشر الاسلامی، چاپ چهارم،۱۴۱۶ق.
- نراقی، ابوالقاسم، شعب المقال فی درجات الرجال، تحقیق: محسن الاحمدی، قم: موسسة النشر الاسلامی، چاپ دوم، ۱۴۲۲ق.
- نمازی، علی، مستدرکات علم رجال الحدیث، طهران: ابن مولف،۱۴۱۲ق.