شب‌های پیشاور (کتاب)

مقاله قابل قبول
رده ناقص
عدم رعایت شیوه‌نامه ارجاع
استناد ناقص
شناسه ارزیابی نشده
از ویکی شیعه
شبهای پیشاور
اطلاعات کتاب
نویسندهسلطان الواعظین شیرازی
موضوعاعتقادات شیعه
زبانفارسی
تعداد جلدیک جلد
اطلاعات نشر
ناشردارالکتب الاسلامیه • موسسه جهانی سبطین و...
تاریخ نشر۱۳۷۵ق


شبهای پیشاور در دفاع از حریم تشیع، کتابی به زبان فارسی حاوی مناظرات عالم دینی شیعه سلطان الواعظین شیرازی(۱۲۷۵-۱۳۵۰ش)، با علمای اهل سنت. این مناظرات در ده شب در شهر پیشاور پاکستان برگزار شد و روزنامه‌های محلی پیشاور آن‌ها را چاپ کردند. بعدها همان متن، بصورت کتاب چاپ شد. سلطان الواعظین در مناظرات خویش، از کتاب‌های معتبر اهل سنت چون صحاح سته، مسند احمد بن حنبل استفاده کرده است.

جایگاه و اهمیت

کتاب شب‌های پیشاور ۱۰ جلسه مناظرات سلطان الواعظین با علمای اهل سنت را در بر دارد؛ این جلسات مناظره در پیشاور و در منزل میرزا یعقوب علی خان قزلباش از رجال مهم پاکستان تشکیل شد و به مدت ۱۰ شب به طول انجامید. شروع مناظرات از شب جمعه ۲۳ رجب ۱۳۴۵ق بود و جلسه مناظره هر شب بعد از نماز مغرب و عشا ۶ تا ۷ ساعت و گاهی نیز تا اذان صبح ادامه داشته است.[۱]

به گفته سلطان الواعظین در پی این مناظرات و در پایان شب آخر ۶ تن از رجال، ملاکین و اصناف اهل سنت، مذهب تشیع را برگزیدند.[۲] به گفته مولف بسیاری از علما، چون سید حسین طباطبایی بروجردی نویسنده را به جهت نگارش شب‌های پیشاور ستوده‌اند.[۳]

وی علت چاپ این مناظرات را، دفاع از تشیع در برابر هجمه روشنفکرانی چون کسروی و... بیان می‌کند.[۴] مولف بارها تأکید می‌کند که این کتاب را با انگیزه ترویج امامت و زدودن شبهاتی که دشمنان قرن‌ها در اذهان اهل سنت جای داده‌اند، نگاشته است. وی می‌گوید این کتاب را بدون هیچ چشم‌داشت مادی نشر داده است.[۵] کتاب‌های صد مقاله سلطانی و «گروه رستگاران یا فرقه ناجیه» از دیگر آثار او است.

نویسنده

سید محمد موسوی شیرازی (۱۳۱۴ق-۱۳۹۱ق) معروف به سلطان الواعظین شیرازی، از علمای شیعه[۶] و مشهور در وعظ و خطابه بوده است.[۷] سلطان الواعظین به کشورهای مختلف، سفرهای تبلیغی داشته و در مناظرات با گروه‌های مسلمان و غیر مسلمان شرکت کرده است. سفر به پیشاور پاکستان[یادداشت ۱] مهم‌ترین سفر تبلیغی او بود که مناظره معروفش در آن‌جا سبب شهرت وی گشت و متن آن مناظرات در کتابی با عنوان شب‌های پیشاور چاپ شد.[۸]

سلطان الواعظین شیرازی

روش

سلطان الواعظین این کتاب را از روی گزارش‌های چاپ شده در جراید، مرتب و چاپ کرد.[۹] در کتاب شب‌های پیشاور، جلسات به ترتیب زمانی آورده شده است. نویسنده در این کتاب از خود به عنوان «داعی» یاد می‌کند.[۱۰]

به گفته مولف، آنچه در این مناظرات مورد بحث قرار گرفته، مستنبط از آیات، روایات معتبر، سخنان محققین و دانشمندان دین و افاضات غیبی بوده است.[۱۱]

محتوا

  • سوال از مقام علمی عمر، اظهار عمر بعد از رحلت پیامبر(ص) که آن حضرت از دنیا نرفته است، اشتباه عمر در حکم به رجم(سنگسار ) پنج نفر که زنا کرده بودند، امر نمودن عمر به رجم زن حامله و منع نمودن علی(ع) او را، امر نمودن عمر به رجم زن دیوانه و مانع شدن علی(ع)، تمام علوم در نزد علی(ع)، دفاع معاویه از مقام علی(ع) و مباحث است که در جلسه آخر مطرح شده‌اند.[۱۲]

منابع کتاب

نویسنده در این کتاب از کتاب‌های معتبر اهل سنت استفاده کرده است،.[۱۳] وی ادعا می‌کند که تمام دلایل استفاده شده در این کتاب، از کتب معتبره اهل سنت استخراج شده است. وارجاعات وی درون متنی است. وی می‌گوید:

یکی از مزایای این کتاب این است که از ورق اول تا به آخر به استثنای چند خبری که از علمای شیعه نقل شده و مورد قبول آنها هم بوده بنا بر قرارداد(چنانکه در صفحات اولیه اصل کتاب مشاهده می‌نمائید) ابداً استشهادی به اخبار شیعه ننمودم و جواب آنها را از زبان علمای خودشان دادم.[۱۴]

برخی از منابع این کتاب عبارتند از:

شهابی در شب تلخیص شب‌های پیشاور

چاپ و نشر

مشروح مناظرات سلطان الواعظین با علمای اهل سنت در ۱۳۷۵ق زیر نظر آیت‌الله بروجردی چاپ شد و پس از آن بارها ناشران مختلف این کتاب را چاپ کرده‌اند. به گفته محمدعلی کرمانشاهی نویسنده کتاب زندگی‌نامه سلطان‌الواعظین این کتاب در ایران بیش از ۴۰۰ بار منتشر شده است. [۱۶] موسسه جهانی سبطین این کتاب را در سال ۱۳۸۹ش با تحقیق و ویرایش جدید و در دو جلد منتشر کرده است. [۱۷]

مجموعه صوتی شب‌های پیشاور برگرفته از کتاب شهابی در شب است که به صورت یک گفتمان رادیویی منتشر شده است.[۱۸] [۱۹]

کتاب شب‌های پیشاور در انتشارات دارالکتب الاسلامیه (۱۳۷۲ش)، مشتمل بر چهار مقدمه از سلطان الواعظین و در ۱۰۵۹ صفحه است. ۹۲ صفحه آغازین کتاب مقدمه مولف را دربر دارد، و از صفحه ۹۳ تا ۱۰۱۶ مباحث اصلی کتاب است، ۴۵ صفحه پایانی آن به اجازه‌نامه‌هایی که سلطان الواعظین از علمای شیعه دریافت کرده و به فهرست‌های کتاب اختصاص دارد.

ترجمه و تلخیص

به گفته محمدعلی کرمانشاهی نویسنده کتاب زندگی‌نامه سلطان‌الواعظین این کتاب به ۱۲ زبان نیز ترجمه شده است. [۲۰]

  • این کتاب توسط حسین موسوی به زبان عربی و با عنوان «لیالی بیشاور، مناظرات و حوار» ترجمه شده و در سال ۱۴۱۹ق چاپ شده است.
  • «پاسخ به شبهات در شب‌های پیشاور» نوشته نیرالسادات صانعی که در آن مطالب کتاب شب‌های پیشاور به صورت پرسش و پاسخ تنظیم شده است.
  • «شهابی در شب»، نوشته ضیاء توحیدی، خلاصه کتاب شب‌های پیشاور است.[۲۱]

جستارهای وابسته

پانویس

  1. شهاب شب‌های پیشاور، کتاب‌شناسی سلطان الواعظین
  2. سلطان الواعظین شیرازی، شب‌های پیشاور، ۱۳۷۲ش، ص۹۴.
  3. سلطان الواعظین شیرازی، شب‌های پیشاور، مقدمه چاپ دوم، ۱۳۷۲ش، ص۵.
  4. سلطان الواعظین شیرازی، شب‌های پیشاور، ۱۳۷۲ش، ص۴۴.
  5. سلطان الواعظین شیرازی، شب‌های پیشاور، ۱۳۷۲ش، مقدمه چاپ دوم، ص۵؛ مقدمه چاپ چهارم، ص۲.
  6. اردشیری، سلطان الواعظین شیرازی الگوی تبلیغ، ۱۳۸۵ش، ص۱۷۸.
  7. بهابادی، شیردل، راهبردها و راهکارهای مناظره با هدف دفاع از حریم تشیع، پاییز۱۳۹۵ش، ص۷۳.
  8. سلطان الواعظین شیرازی، شب‌های پیشاور، ۱۳۷۲ش، ص۹۴.
  9. سلطان الواعظین شیرازی، شب‌های پیشاور، سرآغاز، ۱۳۷۲ش، ص۱۰.
  10. سلطان الواعظین شیرازی، شب‌های پیشاور، ۱۳۷۲ش، ص۹۴.
  11. سلطان الواعظین شیرازی، شب‌های پیشاور، ۱۳۷۲ش، ص۹۴.
  12. سلطان الواعظین شیرازی، شب‌های پیشاور، فهرست مطالب، ۱۳۷۲ش، ص۱۰۳۷-۱۰۵۹.
  13. شبهای پیشاور، سرآغاز، ص۴۵.
  14. سلطان الواعظین شیرازی، شب‌های پیشاور، ۱۳۷۲ش، ص۴۵.
  15. سلطان الواعظین شیرازی، شبهای پیشاور، ص۳۰۲؛ تمام کتاب.
  16. خبرگزاری فارس. رونمایی از کتاب زندگی‌نامه سلطان‌الواعظین شیرازی. مرور خبر ۱۶ اسفند ۱۴۰۰ش.
  17. پایگاه مؤسسه جهانی سبطین. مرور خبر ۱۶ اسفند ۱۴۰۰ش.
  18. «مجموعه صوتی شب‌های پیشاور»، پرتال انهار.
  19. «مجموعه شب های پیشاور»، سایت شهید آوینی.
  20. خبرگزاری فارس. رونمایی از کتاب زندگی‌نامه سلطان‌الواعظین شیرازی. مرور خبر ۱۶ اسفند ۱۴۰۰ش.
  21. بهابادی، شیردل، راهبردها و راهکارهای مناظره با هدف دفاع از حریم تشیع، پاییز۱۳۹۵ش، ص۷۵-۷۶.

یادداشت

  1. در سال ۱۳۴۵ق. در ۳۱ سالگی

منابع

  • اردشیری، حسن، سلطان الواعظین شیرازی الگوی تبلیغ، مجله مبلغان، شماره ۸۷، بهمن ۱۳۸۵ش.
  • بهابادی، بی بی سادات، معصومه شیردل، راهبردها و راهکارهای مناظره با هدف دفاع از حریم تشیع، شیعه‌پژوهی، شماره هشتم، پاییز ۱۳۹۵ش.
  • سلطان الواعظین شیرازی، شبهای پیشاور، تهران، دارالکتب الاسلامیه، چاپ سی و پنجم، ۱۳۷۲ش.
  • شهابی در شب، ، سایت روزبه.
  • «مجموعه صوتی شب‌های پیشاور»، پرتال انهار.
  • «مجموعه شب های پیشاور»، سایت شهید آوینی.