سازمان وکالت (کتاب)
 | |
| اطلاعات کتاب | |
|---|---|
| نویسنده | محمدرضا جباری |
| موضوع | سازمان وکالت |
| زبان | فارسی |
| مجموعه | ۱ جلد |
| اطلاعات نشر | |
| ناشر | مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی |
| تاریخ نشر | ۱۳۸۲ش |
سازمان وکالت و نقش آن در عصر ائمه کتابی ۲ جلدی به زبان فارسی نوشته محمدرضا جباری یکی از محققان حوزوی است. در این کتاب به مباحثی مانند زمینه‌ها و عوامل تشکیل و گسترش سازمان وکالت در عصر ائمه و معرفی باب‌ها و وکلای معصومین و همچنین معرفی مدعیان دروغین وکالت پرداخته شده است.
مؤلف
محمدرضا جباری متولد سال ۱۳۴۴ش در شهر قم است. وی دارای تحصیلات حوزوی در سطح خارج و تحصیلات دانشگاهی کارشناسی ارشد تاریخ اسلام و دکترای علوم قرآن و حدیث است. جباری از اعضای هیأت علمی مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی قم است.
نام کتاب
مؤلف درباره نام کتاب با عنوان «سازمان وکالت» به وکلای ائمه از زمان امام صادق(ع) اشاره کرده که مجموعه‌ای متشکل و ارتباطی بودند و با رهبر سازمان که ائمه بودند ارتباط داشتند. امامان شیعه در این تشکیلات سازمانی وکلای برجسته‌ای داشتند که «وکلای ارشد» بودند و در واقع معاونان ائمه(ع) در رهبری سازمان را ایفا کرده و بر عملکرد وکلای نواحی مختلف نظارت داشتند.[۱]
نقش سازمان وکالت از دیدگاه مؤلف
مؤلف، موضوع سازمان وکالت در عصر ائمه(ع) و معرفی وکلای آنان را از جمله مباحث اساسی و تعیین‌کننده در تحلیل و شناخت ابعاد گوناگون حیات ائمه و پیروان آنها می‌داند. وی می‌نویسد: امامان شیعه(ع) با لحاظ نمودن مقتضیات و ضرورتهای موجود، اقدام به ایجاد تشکیلاتی نمودند که با سهولت بیشتری بتوانند با شیعیانشان در دورترین نقاط عالم اسلامی مرتبط بوده و شیعیان نیز از طریق این شبکه ارتباطی مطمئن بتوانند نیازهای شرعی و دینی خود را مرتفع سازند. این تشکیلات که از نیمه دوم عصر امامت، یعنی از عصر امام صادق(ع) به بعد آغاز به کار نمود، رفته رفته دارای نظم و گستردگی و هماهنگی بیشتری شد تا آنجا که در بعضی اعصار همچون عصر امامین عسکریین(ع) و سپس در عصر غیبت، به اوج گسترش و انسجام رسید و غالب نقاط شیعه‌نشین آن زمان در عالم اسلامی را زیر پوشش قرار داد.[۲]
محتوا
کتاب سازمان وکالت در دو جلد و ۹ فصل تدوین یافته که هر کدام از فصل‌ها شامل ابواب و بخش‌های متفاوتی است:
- فصل اول: زمینه‌ها و عوامل تشکیل و گسترش سازمان وکالت توسط امامان شیعه
- فصل دوم: محدوده زمانی و سیر فعالیت سازمان وکالت از آغاز تا انجام
- فصل سوم: قلمرو فعالیت سازمان وکالت
- فصل چهارم: ساختار و شیوه عملکرد سازمان وکالت
- فصل پنجم: وظائف و مسئولیت‌های سازمان وکالت
- فصل ششم: ویژگی‌های کارگزاران سازمان وکالت
- فصل هفتم: معرفی باب‌ها و وکلای معصومین
- فصل هشتم: بررسی موارد انحراف و خیانت در سازمان وکالت
- فصل نهم: مدعیان دروغین وکالت.[۳]
منابع کتاب
مؤلف از ۱۱۸ کتاب عربی و فارسی و ۶ کتاب انگلیسی استفاده کرده است.[۴] وی در مقدمه اثر تصریح می‌کند منابع اصلی رجالی شیعه همچون رجال کشّی، رجال نجاشی، رجال و فهرست شیخ طوسی، رجال برقی و رجال ابن غضائری و منابع متأخر رجالی همچون خلاصة الاقوال و رجال ابن داود و جامع الرواة اردبیلی و رجال مامقانی و معجم رجال الحدیث آیت الله خویی را مورد بررسی قرار داده است.
همچنین منابع روایی و تاریخی مرتبط با موضوع نظیر اصول کافی (کتاب الحجّة) از کلینی، کمال الدین و تمام النعمة از شیخ صدوق، اثبات الوصیه از مسعودی، الارشاد از شیخ مفید، کتاب الغیبة از شیخ طوسی، مناقب آل ابی طالب از ابن شهر آشوب، اعلام الوری از طبرسی، کشف الغمة از علی بن عیسی اربلی، و الخرائج و الجرائح از قطب الدین راوندی از منابع دیگر مورد استفاده است.[۵]
چاپ
انتشار کتاب در مؤسسه آموزشی پژوهشی امام خمینی در قم صورت گرفت.[۶] سازمان وکالت در مجله تاریخ اسلام در آینه پژوهش مورد نقد قرار گرفته[۷] و نویسنده کتاب به آن پاسخ گفته است.[۸]
پانویس
- ↑ جباری، سازمان وکالت، ۱۳۸۲ش، ج۱، ص۱۷.
- ↑ جباری، سازمان وکالت، ۱۳۸۲ش، ج۱، ص۱۷.
- ↑ جباری، سازمان وکالت، ۱۳۸۲ش، فهرست کتاب.
- ↑ منتظرقائم، معرفی چند کتاب درباره شیعه، ۱۳۸۲ش.
- ↑ جباری، سازمان وکالت، ۱۳۸۲ش، ج۱، ص۲۳.
- ↑ کتاب سازمان وکالت، وب‌سایت فروشگاه اینترنتی مؤسسه امام خمینی.
- ↑ فاطمی، «نقد کتاب سازمان وکالت»، ص۱۵۱ - ۱۷۲.
- ↑ جباری، «توضیح و پاسخ»، ص۱۷۳ _ ۱۹۰.
منابع
- جباری، محمدرضا، «توضیح و پاسخ»، در تاریخ در آینه پژوهش، شماره ۱۲، زمستان ۱۳۸۵ش.
- جباری، محمدرضا، سازمان وکالت و نقش آن در عصر ائمة علیهم السلام، قم، مؤسسه آموزشی پژوهشی امام خمینی، ۱۳۸۲ش.
- فاطمی، سید حسن، «نقد کتاب سازمان وکالت»، در تاریخ در آینه پژوهش، شماره ۱۲، زمستان ۱۳۸۵ش.
- کتاب سازمان وکالت، وب‌سایت فروشگاه اینترنتی مؤسسه امام خمینی، تاریخ بازدید: ۲۴ اسفند ۱۳۹۹ش.
- منتظرقائم، مهدی، پرتو (معرفی چند کتاب درباره شیعه)، شیعه‌شناسی، شماره ۳ و ۴، پاییز و زمستان ۱۳۸۲ش.