المسترشد فی الامامة (کتاب)

اطلاعات کتاب
نویسنده	محمد بن جریر بن رستم طبری (ابن رستم)
تاریخ نگارش	قرن سوم هجری
موضوع	اثبات امامت امام علی (ع)
سبک	روایی
زبان	عربی
به تصحیح	احمد المحمودی
تعداد صفحات	۷۹۰
اطلاعات نشر
ناشر	موسسه الثقافه الاسلاميه لکوشانبور
محل نشر	تهران
تاریخ نشر	۱۴۱۵ق
نوبت چاپ	اول

اَلْمُسْتَرشَدُ فِی الاِمامَة کتابی کلامی درباره امامت نوشته ابن‌رستم طبری از عالمان دینی و متکلمان امامیه در اواخر قرن سوم و اوایل قرن چهارم قمری. این کتاب افزون بر لحاظ کلامی، به لحاظ تاریخی نیز دارای اهمیت است؛ زیرا مؤلف برخی نقل‌های تاریخی را از منابع تاریخی مفقود آورده است.

نویسنده کتاب

مقالهٔ اصلی: محمد بن جریر بن رستم طبری

ابوجعفر محمد بن جریر بن رستم آملی، متکلم امامی قرن سوم و چهارم قمری است که اطلاعاتی چندانی درباره او و زندگی‌اش در دست نیست. با توجه به این که تنها راوی شناخته‌شده او حسن بن حمزه طبری در ۳۵۸ق وفات یافته است، حیات او را در نیمه دوم قرن سوم و شاید اوایل قرن چهارم قمری حدس زده‌اند. از کتاب المسترشد برمی‌آید که ابن رستم از متکلمان امامیه بوده است؛ اما برخی او را معتزلی دانسته‌اند. از قرائنی حدس زده‌اند که او در طبرستان ایران می‌زیسته که در آن زمان تحت حکومت علویان زیدی(حکو: ۲۵۰-۲۱۶ق.)بوده است.

موضوع کتاب

المسترشد اثری کلامی تاریخی است که در صدد اثبات امامت علی علیه‌السلام است و به بیان احادیثی از رسول خدا و مطاعن خلفا و عدم شایستگی آنان برای امامت میپردازد. مؤلف در آغاز کتاب می‌نویسد: برخی دشمنان خدا و رسولش گفته‌اند امامت پس از پیامبر جز شایسته ابوبکر نیست و او بهترین فرد پس از آن حضرت است. ما به نقد این نشسته و توضیح می‌دهیم که جانشین پیامبر در نماز دلالتی بر امامت ندارد.

روش تألیف

طبری در این کتاب به شیوه حدیثی با ذکر سلسله اسناد اقدام کرده و گاه به نقد راویان می‌پردازد. کتاب نظم خاصی ندارد و کرامات ائمه و مطاعن بنی امیه و موضوعات کلامی را در کنار هم آورده است. نجاشی و طوسی از این کتاب و مؤلف آن نام برده‌اند و در طول تاریخ شیعه محل توجه علما و مؤلفان بوده است.

منابع

• نجاشی، احمد بن علی، رجال النجاشی، قم، جامعه مدرسین، ۱۴۱۶ق.
• ابن حجر، احمد بن علی، لسان المیزان، بیروت، مؤسسة الاعلمی، ۱۳۹۰ق.
• پاکتچی، ابن رستم طبری، مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی.