الامام الصادق و المذاهب الاربعة (کتاب)

مقاله قابل قبول
پیوند کم
شناسه ناقص
عدم جامعیت
از ویکی شیعه
الامام الصادق و المذاهب الاربعة
اطلاعات کتاب
نویسندهاسد حیدر
موضوعامام صادق(ع)
زبانعربی
اطلاعات نشر
ناشردارالتعارف
تاریخ نشر۱۴۲۲ق
ترجمه فارسی
نام کتابامام صادق و مذاهب اهل سنت
مترجمدانشگاه ادیان


الإمامُ الصّادق وَ الْمَذاهِبُ الأرْبَعَة (امام صادق و مذاهب چهارگانه) کتابی پیرامون ابعاد شخصیت امام صادق(ع) به زبان عربی نوشته اسد حیدر (درگذشت: ۱۴۰۵ق) از نویسندگان شیعه اهل عراق است. این کتاب در چهار جلد تنظیم شده و هر جلد شامل دو جزء است. همان‌گونه که از نام کتاب پیداست، مؤلف، بیشتر به تحلیل مکتب فقهی، علمی و تفسیری امام صادق(ع) در ارتباط با مذاهب چهارگانه اهل سنت و پیشوایانِ آنان پرداخته است.

مؤلف

شیخ اَسَدالله حَیدَر بن مُحمّد بن عیسی مشهور به اسد حیدر (۱۹۱۱-۱۹۸۵م) از پژوهشگران و محققان شیعه در عراق. او در سال ۱۳۲۷ق در نجف به دنیا آمد و نزد اساتید حوزه نجف مانند سید محسن حکیم و سید ابوالقاسم خویی شاگردی کرد و هر چند در کسوت روحانیت نبود، اما به دلیل موقعیت علمی و قدرت تحقیقی فراوانش همواره مورد اعتماد بوده است.[۱]

محتوای کتاب

هرچند به اقتضای عنوان کتاب، انتظار این است که محتوای کتاب فقهی باشد و از ارتباط فقه جعفری با مذاهب چهارگانه اهل سنت سخن بگوید، اما چنین نیست و مؤلف کوشیده است در این کتاب به هر مناسبتی از مواضع شیعه در زمینه‌های مختلف اعتقادی، کلامی، سیاسی، اخلاقی، علمی و فقهی دفاع کند و هر ابهامی را بزداید؛ هر چند که ارتباطی با امام صادق(ع) و مذاهب چهارگانه نداشته باشد.»[۲] اسد حیدر انگیزه اولیه خودش برای تألیف این اثر را جمله‌ای دردآور از ابن خلدون در مقدمه تاریخش دانسته که او اهل بیت را پایه گذار مذهبی ساختگی و فقهی جدا از دیگر مذاهب برشمرده است.«و شذ أهل البيت في مذاهب ابتدعوها و فقه انفردوا به». و به همین جهت تصمیم گرفت درباره زندگانی امام صادق(ع)، مذهب و فقه اهل بیت که در عصر او منتشر گشته کتابی تألیف کند. [۳] این کتاب در چهار جلد منتشر شده است:

  • جلد اول، مقدمه‌ای از حامد حنفی داود، استاد ادبیات عرب در قاهره و مقدمه‌ای از خود مؤلف را دربردارد. خلافت امویان و عباسیان، عصر زندگانی امام صادق، مدرسه حدیثی امام صادق و راویان آن، معاصران سیاسی حضرت، مذاهب اربعه و علل گسترش آن و پیدایش مذهب جعفری از مباحثی است که اسد حیدر بدان پرداخته است.[۴]
  • جلد سوم، با نقل و نقد آراء مستشرقین و مؤلفانی که درباره شیعه و معتقدات این مذهب سخن گفته‌اند آغاز شده و در ادامه به نقد دیدگاه‌های «ابوزهره» در کتابی که درباره امام صادق(ع) نوشته می‌پردازد.اسد حیدر اتهامات ابوزهره درباره ادعای الوهیت و نبوت و غلو در باره امام صادق(ع) از سوی شیعیان را رد کرده و اعتماد او به منابع غیر معتبر را نقد کرده است.[یادداشت ۱] در بخش عظیمی از جلد سوم، به فقه از دیدگاه شیعه و اهل سنت می‌پردازد و با یک بررسی تطبیقی و مقایسه‌ای در ابوابی مانند وضو، غسل، تیمم، نجاسات و نماز به تمایزات این دو دیدگاه می‌پردازد.
  • جلد چهارم، به ائمه مذاهب چهارگانه اهل سنت و برخی مسائل پیرامون زندگانی امام(ع) پرداخته است.[۶] [۷]
ترجمه الامام الصادق و المذاهب الاربعه

ترجمه‌ها و چاپ

ابتدا در سال ۱۳۶۹ش قسمت اول از جلد اول این کتاب به فارسی ترجمه شد. این ترجمه با عنوان «امام صادق و مذاهب چهارگانه» توسط حسن یوسفی اشکوری انجام گرفت.

در زمستان سال ۱۳۹۰ش، کل کتاب ترجمه شد و در ۸جلد توسط انتشارات دانشگاه ادیان و مذاهب و حلقه ترجمه مرآت با عنوان «امام صادق و مذاهب اهل سنت» منتشر گردید.[۸]

چاپ اصلی کتاب سال ۱۳۷۵ق. در انتشارات دارالتعارف بیروت صورت گرفت.[۹]

پانویس

  1. درباره مجموعه هشت جلدی «امام صادق علیه‌السلام مذاهب چهارگانه»، ۱۳۹۱ش.
  2. اسد حیدر، امام صادق و مذاهب چهارگانه، ۱۳۶۹ش، ص۱۸.
  3. اسد حیدر، الامام الصادق و المذاهب الاربعه، ۱۹۷۵ق، ج۱، صص۹-۱۰.
  4. اسد حیدر، امام صادق و مذاهب چهارگانه، ۱۳۶۹ش.
  5. اسد حیدر، الامام الصادق و المذهب الاربعه، الناشر : دار التعارف، ج۳، صص۸۷-۸۳.
  6. نگاهی به کتاب ارزشمند «الامام الاصادق و المذاهب الاربعه»، پایگاه اطلاع‌رسانی حوزه.
  7. اسد حیدر، الامام الصادق و المذاهب الاربعة، ۱۴۲۲ق، فهرست کتاب.
  8. درباره مجموعه هشت جلدی «امام صادق علیه‌السلام مذاهب چهارگانه»، ۱۳۹۱ش.
  9. الإمام الصادق و المذاهب الأربعة، کتابخانه مدرسه فقاهت.

یادداشت

  1. ابوزهره (۱۳۱۶-۱۳۹۵ق.) فقیه و قرآن پژوه مشهور مصری است و کتابش درباره امام صادق به این نام است:(الإمام الصادق حياته و عصره آراؤه و فقهه) [۵]

منابع

  • اسد حیدر، الامام الصادق(ع) و المذاهب الاربعة، بیروت، دارالتعارف، ۱۴۲۲ق.
  • اسد حیدر، امام صادق و مذاهب چهارگانه، ترجمه حسن یوسفی اشکوری، تهران، شرکت سهامی انتشار، ۱۳۶۹ش.
  • اسد حیدر،امام صادق و مذاهب اهل سنت، محمدحسین سرانجام، قم، ادیان، ۱۳۹۰ش.
  • درباره مجموعه هشت جلدی «امام صادق علیه‌السلام مذاهب چهارگانه»، کتاب ماه دین، اردیبهشت ۱۳۹۱ - شماره ۱۷۵.
  • نگاهی به کتاب ارزشمند «الامام الاصادق و المذاهب الاربعه»، مجله فرهنگ کوثر، تیر ۱۳۷۹ش، شماره ۴۰، پایگاه اطلاع‌رسانی حوزه.