سماء المقال فی تحقیق علم الرجال (کتاب)

سماء المقال فی تحقیق علم الرجال

اطلاعات کتاب
نویسنده	ابوالهدی کلباسی
موضوع	رجال
زبان	عربی
اطلاعات نشر
ناشر	مکتبة البرقعی

سَماءُ المَقال فی تَحقیق علم الرّجال کتابی رجالی به زبان عربی تألیف ابوالهدی کلباسی (درگذشت ۱۳۵۶ق) که در چهار رکن تألیف گردیده و پیرامون مسائل و قواعد مهم رجالی بحث کرده است. این کتاب به رجال ابوالهدی کلباسی نیز شناخته می‌شود.

درباره مؤلف

مقالهٔ اصلی: ابوالهدی کلباسی

کَمال‌ُالدّین میرزا اَبوالهُدی بن ابوالمعالی کَلباسی (درگذشت: ۱۳۵۶ق) از علمای شیعه و فقهای اهل سلوک و عرفان در قرن چهاردهم قمری. وی بیشتر عمرش را در اصفهان بوده، مدتی هم در نجف نزد عالمان چون آخوند خراسانی و سید محمدکاظم طباطبایی شاگری کرد. از کلباسی کرامات و مکاشفاتی نقل شده و رساله‌ای نیز در این موضوع دارد. مقبره او در تخت فولاد اصفهان است.

محتوا

این کتاب درباره علم رجال و در چهار رکن است:

• رکن اول: در تعریف مشایخ فن (یا مُعَرِّفین یعنی کسانی که به اعتبار سخنشان روایان ارزیابی و معرفی می‌شوند مانند کشی، ابن غضائری و نجاشی.)
• رکن دوم: در تمییز مشترکات و نقد مشتبهات
• رکن سوم: در الفاظ علم رجال
• رکن چهارم: در قواعد مهم رجال.

تقسیمات پنجگانه حدیث

در پایان کتاب تقسیمات پنجگانه‌ای برای حدیث آمده است.

• حدیث مُبَدَّل (تبدیل حرفی به حرف دیگر مانند تبدیل واو به عن و بالعکس و یا تبدیل اسمی به اسم دیگر)،
• «مزید فیه» که حرفی اضافه بشود یا نامی افزوده بشود..
• منقوص که واسطه‌ای میان دو راوی حذف شده باشد.
• مُکرّر که راوی یا راویانی در سند تکرار بشوند.
• معکوس که جای راوی و مروی‌عنه (کسی که روایت از او نقل شده) عوض بشود.گفته شده این کتاب، خواننده را با علم رجال آشناد می‌سازد و همچنین آنچه که دانستن آن برای مجتهد لازم است.

انتشار

به گفته آقابزرگ تهرانی، این کتاب در سال ۱۳۷۲ق در دو جلد چاپ گردید و بعدها از آن، کتاب دیگری به نام «الصراط المستقیم فی التمییز بین الصحیح و السقیم» استخراج شد. چاپ سال ۱۳۷۲ق در مکتبة البرقعی قم و با تصحیح سید محمدعلی روضاتی بوده است.