نور الافهام فی علم الکلام (کتاب)

مقاله نامزد خوبیدگی
شناسه ارزیابی نشده
از ویکی شیعه
نور الافهام فی علم الکلام
اطلاعات کتاب
نویسندهسید حسن حسینی لواسانی
موضوعکلام
زبانعربی
اطلاعات نشر
ناشرمؤسسة النشر الاسلامی
تاریخ نشر۱۴۲۵ق


نورُ الأفهام فی عِلمِ الکَلام کتابی کلامی و استدلالی به زبان عربی نوشته سید حسن حسینی لواسانی عالم شیعه متوفای ۱۴۰۰ق. این کتاب، در واقع شرحی است بر کتاب منظومه اخلاقی و کلامی سید محمدباقر طباطبایی (متوفای ۱۳۳۱ق) از نوادگان سیدعلی طباطبایی صاحب ریاض المسائل. مؤلف در نور الافهام به شرح سخنان طباطبایی پرداخته است که با دلیل و برهان، اعتقادات شیعی را اثبات می‌کند.

نویسنده

سید حسن حسینی لواسانی مجتهد و متکلم شیعه (۱۳۰۸ق-۱۴۰۰ق). وی دوران حیات علمی خود را در شهرهای نجف، مشهد و تهران گذراند و به مقام اجتهاد رسید. از مهم‌ترین اقدامات او در طول زندگانی‌اش، اقامت ۲۲ ساله او در جنوب لبنان و سرپرستی شیعیان در منطقه جبل‌عامل است. وی سال‌هایی نیز در مسجد محمودیه [یادداشت ۱]تهران به تبلیغ و اقامه نماز جماعت مشغول بود. مدفن او در حرم امام رضا قرار دارد.

نام کتاب و محتوای آن

آقا بزرگ در الذریعه از کتاب با نام «نور الافهام فی شرح مصباح الظلام» یاد کرده که لواسانی آن را به تاریخ ۱۳۶۲ق هنگامی که در صیدا بوده، نگاشته است.[۱]

کتاب دارای یک مقدمه و پنج باب به عدداصول پنجگانه اعتقادی شیعه (توحید، نبوت، عدل، امامت و معاد) است که هر باب دارای فصول متعددی است. لواسانی در این کتاب، به شرح دو اثر «مصباحُ الظّلام فی اُصول الدّین» و «علمُ الکَلام» پرداخته که طباطبایی با استدلال، حقانیت عقائد شیعه را بیان می‌کند.[۲]

لواسانی در این کتاب معتقد به کفر منصور حلاج و حرمت سب همسران پیامبر(ص) از جمله عایشه است.[۳]

لواسانی همچنین به شرح اشعاری که در پایان کتاب سروده شده و مضمونی اخلاقی دارد و مؤلف خطاب به فرزندش نصایحی عرضه داشته، پرداخته است.[۴]

جایگاه کتاب

این کتاب پس از انتشار مورد توجه علما قرار گرفت و تقریظات و تأییداتی بر آن نگاشته شد تا جایی که شیخ محمدتقی قمی، مؤلفش را تشویق نمود و برایش جایزه‌ای فرستاد و سید محسن حکیم و سید ابوالقاسم خویی هم سفارش کردند به عنوان کتاب درسی در حوزه‌های علمیه استفاده شود.[۵]

چاپ

چاپ اول کتاب در تهران به سال ۱۳۷۳ق هنگامی که مؤلف در این شهر اقامت داشته، بوده است.[۶] چاپ دیگر آن، بعدها با تحقیق سید ابراهیم لواسانی نوه مؤلف در سال ۱۴۲۵ق در مؤسسة النشر الاسلامی قم به انجام رسید.[۷]

پانویس

  1. تهرانی، الذریعه، ج۲۴، ص۳۵۸.
  2. لواسانی، نور الافهام، ۱۴۲۵ق، ج۱، ص۳۲.
  3. لواسانی، نور الافهام، ۱۴۲۵ق، ج۲، ص۶۴.
  4. لواسانی، نور الافهام، ۱۴۲۵ق، ج۲، ص۳۳۵.
  5. لواسانی، نور الافهام، ۱۴۲۵ق، ج۱، ص۳۲.
  6. تهرانی، الذریعه، ج۲۴، ص۳۵۸.
  7. نور الافهام فی علم الکلام، کتابخانه مجازی الفبا.

یادداشت

  1. مسجد محمودیه در محله امامزاده یحیی تهران و خیابان امیرکبیر واقع شده است. این مکان یکی از شانزده مسجد در محله امامزاده یحیی تهران می‌باشد و از نظر موقعیت جغرافیایی در نزدیکی مراکز مهمی مانند خانه موزه شهید مدرس و حسینیه بنی فاطمه قرار گرفته است.

منابع

  • تهرانی، آقابزرگ، الذریعه، بیروت، دار الاضواء.
  • لواسانی، سید حسن، نور الافهام فی علم الکلام، تحقیق سید ابراهیم لواسانی، قم، مؤسسة النشر الاسلامی، ۱۴۲۵ق.
  • نور الافهام فی علم الکلام، کتابخانه مجازی الفبا، تاریخ بازدید: ۱۳ بهمن ۱۳۹۹ش.