منار الهدی (کتاب)
 | |
| اطلاعات کتاب | |
|---|---|
| نویسنده | علی بن عبدالله بحرانی |
| موضوع | کلام |
| زبان | عربی |
| مجموعه | یک جلد |
| اطلاعات نشر | |
| ناشر | دار المنتظر، بیروت |
مَنارُ الهُدیٰ فی النَّص عَلی امامَة ِالْائمّة الْاثْنی عَشَر کتابی کلامی به زبان عربی نوشته علی بن عبدالله بحرانی (متوفای ۱۳۱۹ق) عالم شیعه در قرن چهاردهم. وی به امامت از دیدگاه شیعه اثنی عشری پرداخته و در نقد آرای معتزله و اشاعره، دیدگاههای ابن ابی الحدید در شرح نهج البلاغه و فاضل قوشچی در الجدید فی شرح التجرید را رد میکند.
نویسنده
علی بن عبدالله بن علی بحرانی ستری، از علمای بحرین، پس از رسیدن به درجه اجتهاد، مرجع تقلید و رئیس شیعیان بحرین شد. آثار فقهی و کلامی متعددی برای وی ذکر کردهاند.[۱]
تألیف و انتشار
علی بحرانی در سال ۱۲۹۵ق کتاب «منار الهدی فی اثبات امامة الائمة الهدی من کتب العامة» را تألیف کرد و در سال ۱۲۹۶ق آن را پاکنویس و بر یک مقدمه و دو فصل مشتمل ساخت. این کتاب در سال ۱۳۲۰ق در بمبئی با تقریظ شیخ أحمد بن محمد بن سرحان البحرانی خواهر زاده نویسنده به چاپ رسید.[۲] نامهای دیگری برای کتاب گفته شده مانند: «منار الهدی فی اثبات الائمة الاثنی عشر» و نیز «منارالهدی فی اثبات النص علی الائمة الاثنی عشر النجباء» که نویسنده در مقدمه بدان تصریح کرده است.[۳]
محتوا و ساختار
نویسنده در این اثر به امامت از دیدگاه شیعه اثنی عشری پرداخته و در نقد آرای معتزله و اشاعره، دیدگاههای ابن ابی الحدید در شرح نهجالبلاغه و فاضل قوشچی(درگذشت:۸۷۸ق)، از بزرگان اشاعره، در «الجدید فی شرح التجرید» را رد میکند.[۴] منار الهدی شامل یک دیباچه و دو فصل است و مقدمه نیز مشتمل بر دو مبحث، گردآوری شده است.[۵]
فصول
- فصل اول: شرایط امام (۵ مسئله)
- فصل دوم: ذکر نصوص درباره امامت و عصمت امام علی(ع) و ائمه اثنی عشر(ع).[۷]
آغاز کتاب پس از مقدمه درباره تعریف امامت از دیدگاه متکلمان است که عبارت است از ریاستی فراگیر در امور دین و دنیا برای انسانی که جانشین پیامبر است. [۸] پایان بخش کتاب خطبه مفصلی از امیرالمؤمنین (ع) پس از تصرف مصر توسط دشمنان و کشته شدن محمد بن ابی بکر وشرح خطبه توسط نویسنده است. [۹]
احمد بن محمد بن سرحان بحرانی که خود را خدمتکار و شاگرد نویسنده معرفی کرده است ابیاتی را در مدح نویسنده سروده و کتاب منارالهدی و مقامات علمی و اخلاقی نویسنده را ستوده است.[۱۰]
نسخ و چاپ
از نسخههای خطی کتاب، اطلاعی نیست. منار الهدی با تحقیق عبدالزهراء الحسینی الخطیب(درگذشت: ۱۴۱۴ق) توسط انتشارات دار المنتظر در بیروت ۱۹۸۵م. به چاپ رسید.[۱۱]
پانویس
- ↑ بحرانی، منار الهدی، ۱۴۰۵ق، ص۱۰و۱۱؛ بلادی، انوار البدرین، ۱۹۹۱م، ص۱۰۱.
- ↑ تهرانی، الذریعه، ۱۴۰۸ق، ج۲۲، ص۲۴۴.
- ↑ منارالهدی ،بحرانی، مقدمه تحقیق، ناشر عتبه عباسیه، ۱۴۳۰ق، ص۳۹.
- ↑ بحرانی، منار الهدی، ۱۴۰۵ق، ص۹.
- ↑ بحرانی، منار الهدی، ۱۴۰۵ق، ص۱۷.
- ↑ بحرانی، منار الهدی، ۱۴۰۵ق، فهرست کتاب.
- ↑ بحرانی، منار الهدی، ۱۴۰۵ق، فهرست کتاب.
- ↑ بحرانی، منارالهدی، ۱۴۳۰ق، ج۱، بخش۲، ص۶۱.
- ↑ بحرانی، منارالهدی، ۱۴۳۰ق، ج۲، ص۳۱۴.
- ↑ بحرانی، منارالهدی، ۱۴۳۰ق، ج۲، ص۳۲۹.
- ↑ منار الهدی فی النص علی امامة الائمه الاثنی عشر، سایت بنیاد محقق طباطبایی.
منابع
- بحرانی، علی بن عبدالله، منار الهدی فی النص علی امامة الائمة الاثنی عشر، بیروت، دارالمنتظر، ۱۴۰۵ق.
- تهرانی، آقابزرگ، الذریعه، بیروت، دارالاضواء.
- بلادی بحرانی، علی بن حسن، انوار البدرین فی تراجم علماء القطیف و الاحساء و البحرین، بیروت، دار المرتضی، ۱۹۹۱م.
- منار الهدی فی النص علی امامة الائمه الاثنی عشر، سایت بنیاد محقق طباطبایی، تاریخ بازدید: ۱۳ بهمن ۱۳۹۹ش.