الخصائص الزینبیة (کتاب)

الخصائص الزینبیة

اطلاعات کتاب
نام‌های دیگر	ویژگی‌های حضرت زینب(س)
نویسنده	سید نورالدین جزائری
تاریخ نگارش	۱۳۴۱ق
موضوع	سرگذشت و فضائل حضرت زینب(س)
زبان	عربی
به کوشش	ناصر باقری بیدهندی
تعداد جلد	۱
تعداد صفحات	۲۹۷
قطع	وزیری شومیز
ترجمه به دیگر زبان‌ها	فارسی
اطلاعات نشر
ناشر	دار الحوراء
محل نشر	بیروت
تاریخ نشر	۱۴۲۵ق/۲۰۰۴م
نوبت چاپ	اول
نوع رسانه	کتاب
نسخه الکترونیکی	http://alfeker.net/library.php?id=3284

الخصائص الزینبیه کتابی به زبان عربی، نوشته سید نورالدین جزائری، که به ویژگی‌ها و فضایل حضرت زینب(س) می‌پردازد. این اثر، با استناد به روایات و متون تاریخی و تفسیری، زندگی، صفات و القاب وی را بررسی می‌کند. از جمله صفاتی که در این کتاب مورد بحث قرار گرفته‌اند، عالمة غیر مُعَلّمة، نائبة الزهراء و عصمت صغریٰ هستند.

برخی از مراجع تقلید معاصرِ نویسنده، همچون سید ابوالحسن اصفهانی و آقاضیاء عراقی، بر این اثر تقریظ نوشته‌اند. این کتاب ابتدا در نجف و سپس در ایران و لبنان منتشر شده است. ترجمه فارسی آن با عنوان «ویژگی‌های حضرت زینب(س)» توسط انتشارات مسجد جمکران به چاپ رسیده و تا سال ۱۳۹۳ش، به چاپ دهم رسیده است.

معرفی و اهمیت

الخصائص الزینبیه کتابی نوشته سید نورالدین جزائری (۱۳۱۳-۱۳۸۴ق) که با استفاده از روایات، متون تاریخی و تفسیری به بررسی ویژگی‌های حضرت زینب(س) می‌پردازد.

سید نورالدین جزائری فرزند سید محمدجعفر و از نوادگان سید نعمت‌الله جزایری، دانش‌آموخته حوزه علمیه نجف بود. او از علمایی همچون محمدباقر قائنی بیرجندی، محمدحسین کاشف‌الغطاء، آقابزرگ تهرانی و آقاضیاء عراقی اجازه اجتهاد دریافت کرده بود.

تقریظ مراجع تقلید بر کتاب

سید ابوالحسن اصفهانی، محمدعلی مرعشی شهرستانی، آقاضیاء عراقی و سید محمد حسینی فیروزآبادی، از مراجع تقلیدِ هم‌عصرِ نویسنده، بر این اثر تقریظ نوشته و از نویسنده و کتاب تمجید کرده‌اند. سید ابوالحسن اصفهانی، این کتاب را نشان‌دهندهٔ کاوش فراوان، تلاش بسیار و وفور آگاهی نویسنده دانسته است. همچنین، آقاضیاء عراقی، محتوای آن را متین، متقن و استوار ارزیابی کرده است.

انگیزه نگارش

به گفته نویسنده، از آنجا که مطالب ناصحیح و گاه ناروا درباره شخصیت و زندگانی حضرت زینب(س) در برخی منابع دیده می‌شد، وی در اواخر عمر تصمیم گرفت تنها با استناد به کتاب‌های معتبر، تصویری حقیقی، درست و دقیق از ایشان ارائه دهد. هدف او نگارش کتابی جامع درباره هویت و شخصیت حضرت زینب(س) بود تا خوانندگان را با واقعیت‌های مستند آشنا سازد.

ترجمه کتاب الخصائص الزینبیة به فارسی.

محتوا و ساختار

به گفته نویسنده در مقدمه کتاب، او چهل ویژگی حضرت زینب(س) را در این اثر بررسی کرده است. با این حال، در نسخهٔ عربی اصلی که توسط انتشارات *دار الحوراء لبنان* منتشر شده، تنها ۲۱ ویژگی مورد بررسی قرار گرفته است.

پیش از ورود به بحث اصلی، کتاب شامل چهار مقدمه با این عناوین است:

• اعتبار کتاب
• تکریم انسان
• فرزندان حضرت زهرا(س), فرزندان رسول خدا(ص) هستند
• آغاز خلقت حضرت زهرا(س) و ائمهٔ طاهرین از نسل آن حضرت

از جمله صفات و ویژگی‌هایی که نویسنده برای حضرت زینب(س) برشمرده، عبارت‌اند از:

• صدیقه
• محبوبه مصطفی(ص)
• عالمة غیر معلمة
• نائبة الزهراء(س)
• شریکة الحسین(ع)
• ام‌المصائب
• عقیله
• شجاعت
• فصاحت و بلاغت
• رضایت به قضای خداوند

یکی از ویژگی‌های شمرده‌شده برای حضرت زینب(س)، مقام عصمت صغری است. نویسنده بر این باور است که عصمت دارای درجات و مراتب است و بالاترین مرتبهٔ آن مخصوص رسول‌خدا(ص) و اهل‌بیت(ع) می‌باشد. اما از آنجا که حضرت زینب(س) در تهذیب نفس، انجام عبادات و کسب تقوا تلاش فراوان کرده، به مقام عصمت صغری دست یافته است. نویسنده برای این مدعا به اشاراتی از امام زین العابدین(ع) در برخی خطبه‌هایش استناد کرده، هرچند مشخص نکرده است که این خطبه‌ها کدام‌اند.

انتشار

به گفته ناصر باقری بیدهندی، محقق ترجمه فارسی کتاب، الخصائص الزینبیة نخستین بار در سال ۱۳۴۱ق در نجف منتشر شد و پس از استقبال علما و مردم، بارها در ایران، لبنان و عراق به چاپ رسید.

این کتاب نخستین بار در سال ۱۴۲۵ق توسط انتشارات دار الحوراء در بیروت منتشر شد. انتشارات مسجد جمکران نیز ترجمهٔ فارسی آن را با عنوان «ویژگی‌های حضرت زینب علیها السلام»، با تحقیق ناصر باقری بیدهندی منتشر کرد که تا سال ۱۳۹۳ش به چاپ دهم رسید.

همچنین، انتشارات مسجد جمکران این کتاب را با عنوان «و اینگونه است زینب»، به قلم محمود سوری تلخیص و متناسب با ادبیات و نیازهای امروز، در ۲۵۶ صفحه منتشر کرده است.