رقیه دختر پیامبر(ص): تفاوت میان نسخهها
imported>Mgolpayegani جز ←درگذشت |
imported>Hasaninasab جز اصلاح شناسه + لینک سال |
||
خط ۱۳: | خط ۱۳: | ||
| نسب/قبیله = | | نسب/قبیله = | ||
| خویشاوندان سرشناس = پیامبر(ص) • [[خدیجه]] • [[عثمان]] •[[هاله خواهر خدیجه|هاله]] | | خویشاوندان سرشناس = پیامبر(ص) • [[خدیجه]] • [[عثمان]] •[[هاله خواهر خدیجه|هاله]] | ||
| تاریخ و مکان درگذشت/شهادت =۲ق. | | تاریخ و مکان درگذشت/شهادت =[[سال ۲ هجری قمری|۲ق]]. | ||
| نحوه درگذشت/شهادت = | | نحوه درگذشت/شهادت = | ||
| مدفن = مدینه • [[بقیع]] | | مدفن = مدینه • [[بقیع]] | ||
خط ۲۳: | خط ۲۳: | ||
| آثار =}} | | آثار =}} | ||
'''رُقَیة بنت رسول الله''' <small>(درگذشت ۲ق.)</small> فرزند [[حضرت محمد (ص)]] و [[خدیجه]]. نخست با عتبه فرزند [[ابولهب]] ازدواج کرد اما با نزول آیه [[سوره تبت|«تبت یدا»]]، از او جدا شد و به ازدواج [[عثمان بن عفان]] درآمد. وی در | '''رُقَیة بنت رسول الله''' <small>(درگذشت [[سال ۲ هجری قمری|۲ق]].)</small> فرزند [[حضرت محمد (ص)]] و [[خدیجه]]. نخست با عتبه فرزند [[ابولهب]] ازدواج کرد اما با نزول آیه [[سوره تبت|«تبت یدا»]]، از او جدا شد و به ازدواج [[عثمان بن عفان]] درآمد. وی در [[هجرت به حبشه]] و [[هجرت به مدینه]] حضور داشت. رقیه در سال دوم هجری درگذشت و در [[قبرستان بقیع]] به خاک سپرده شد. | ||
از نظر برخی محققان شیعه مانند [[سید جعفر مرتضی عاملی]]، رقیه فرزند رسول خدا (ص) و خدیجه نبوده | از نظر برخی محققان شیعه مانند [[سید جعفر مرتضی عاملی]]، رقیه فرزند رسول خدا (ص) و خدیجه نبوده است؛ بلکه او فرزند هاله، خواهر خدیجه بوده است، ولی از آنجا که در خانه پیامبر (ص) پرورش یافته، به دختر رسول خدا (ص) شهرت یافته است. | ||
{{فرزندان پیامبر(ص)}} | {{فرزندان پیامبر(ص)}} | ||
==نسب== | ==نسب== |
نسخهٔ ۲۹ آوریل ۲۰۱۷، ساعت ۱۶:۰۸
مشخصات فردی | |
---|---|
نام کامل | رقیه دختر پیامبر(ص) |
محل زندگی | مکه • حبشه • مدینه |
مهاجر/انصار | مهاجر |
خویشاوندان | پیامبر(ص) • خدیجه • عثمان •هاله |
مدفن | مدینه • بقیع |
مشخصات دینی | |
هجرت به | حبشه • مدینه |
دلیل شهرت | انتساب به رسول خدا(ص) |
دیگر فعالیتها | ازدواج با عتبة بن ابی لهب |
رُقَیة بنت رسول الله (درگذشت ۲ق.) فرزند حضرت محمد (ص) و خدیجه. نخست با عتبه فرزند ابولهب ازدواج کرد اما با نزول آیه «تبت یدا»، از او جدا شد و به ازدواج عثمان بن عفان درآمد. وی در هجرت به حبشه و هجرت به مدینه حضور داشت. رقیه در سال دوم هجری درگذشت و در قبرستان بقیع به خاک سپرده شد.
از نظر برخی محققان شیعه مانند سید جعفر مرتضی عاملی، رقیه فرزند رسول خدا (ص) و خدیجه نبوده است؛ بلکه او فرزند هاله، خواهر خدیجه بوده است، ولی از آنجا که در خانه پیامبر (ص) پرورش یافته، به دختر رسول خدا (ص) شهرت یافته است.
نام | درگذشت |
---|---|
قاسم | قبل از بعثت |
عبدالله | قبل از هجرت |
رقیه | قبل از هجرت - ۲ هجری |
زینب | سال ۳۰عام الفیل - ۸ هجری |
ام کلثوم | قبل از هجرت - ۹ هجری |
ابراهیم | ۸ هجری - ۱۰ هجری |
فاطمة الزهرا(س) | بعثت-۱۱ هجری |
نسب
رقیه دختر خدیجه بنت خویلد[۱] پیش از هجرت در مکه زاده شد. از او به بزرگترین، دومین و حتی کوچکترین دختر رسول خدا (ص) یاد شده است.[۲]
ازدواج و هجرت
رقیه، با عتبة بن ابی لهب ازدواج کرد اما پس از آنکه، آیه «تَبَّتْ یدَا أَبِی لَهَبٍ وَتَبَّ»[۳] نازل شد، عتبه به دستور پدرش، رقیه را طلاق داد.[۴] او سپس با عثمان بن عفان ازدواج نمود. و با او به حبشه هجرت کرد. با مهاجرت پیامبر(ص) از مکه به مدینه، او نیز از حبشه به مدینه آمد.[۵][۶]
منابع تاریخ اسلام با تردید از فرزندانی به نام عبدالله و عمرو از او و عثمان بن عفان نام بردهاند، که در کودکی از دنیا رفته است.[۷]
هنگامی که خدیجه به پیامبر (ص)، اسلام آورد، رقیه نیز به او ایمان آورد و با او بیعت کرد.[۸]
هنگامی که رقیه از دنیا رفت رسول خدا فرمود: | |
---|---|
| |
درگذشت
هنگامی که رسول خدا (ص) عازم بدر بود رقیه به حصبه مبتلا شد. پیامبر (ص) به عثمان دستور داد تا پیش او بماند[۹] رقیه در رمضان سال دوم هجری(روز پیروزی جنگ بدر) درگذشت.[۱۰]
در منابع شیعه درگذشت رقیه ناشی از ضرب و شتم توسط عثمان ذکر شدهاست.[۱۱] علت این ضرب و شتم، اتهام نشان دادن مخفیگاه مغیرة بن ابی العاص به پیامبر دانسته شدهاست.[۱۲]
گزارشهایی از گریه زنان، از جمله فاطمه(س) بر سر قبر او نقل شده است.[۱۳] خلیفه دوم با تازیانه مانع از گریه زنان بر سر قبر او میشد تا اینکه پیامبر (ص)، او را از این عمل بازداشت.[۱۴] پیامبر خدا با گفتن اینکه «هر کس امشب عمل زناشویی انجام داده است وارد قبر نشود»، عثمان را، از دخول در قبر منع کرد.[۱۵]
نام او در دعای ماه رمضان آمده است.
- اللهم صل علی رقیه بنت نبیک...[۱۶]
مدفن
رقیه بر پایه سفارش پیامبر (ص) در بقیع دفن شد.[۱۷] بقعه منسوب به دختران پیامبر (ص)؛ رقیه، ام كلثوم و زینب از بقعههایی بود كه در شمال قبور امامان شیعه و جنوب غربی قبور همسران پیامبر (ص) و نزدیک قبر عثمان بن مظعون قرار داشت. در گذشته بر این قبور ضریحی برنجی قرار داشت.[۱۸] این بقعه توسط وهابیون تخریب شد.
دیدگاه شیعه و اهل سنت
از نظر اهلسنت رقیه دختر پیامبر (ص) و خدیجه (س) و همسر عثمان بن عفان بوده است.[۱۹] و به دلیل ازدواج او و ام کلثوم با عثمان، عثمان را ذوالنورین میخوانند.
در میان علمای شیعه نسبت به رقیه چندین دیدگاه وجود دارد:
- رقیه همسر عثمان، دختر رسول خدا (ص) نبوده، بلکه دختر هاله خواهر خدیجه و ربیبه پیامبر (ص) بوده است.[۲۰][۲۱][۲۲] اما رقیه دختر پیامبر پس از بعثت به دنیا آمده است.[۲۳]
- رقیه دختر خدیجه است نه دختر پیامبر (ص). زیرا خدیجه پیش از ازدواج با رسول خدا (ص) شوهر داشته است.
- رقیه دختر پیامبر (ص) و حضرت خدیجه بوده است.
مطالعه بیشتر
- سید جعفر مرتضی عاملی، بنات النبی أم ربائبه
جستارهای وابسته
پانویس
- ↑ الاستیعاب، ج۴، ص۱۱۳۹-۱۱۴۰
- ↑ الاستیعاب، ج۴، ص۱۸۳۹
- ↑ مسد، آیه۱
- ↑ بلاذری، ج۱، ص۴۰۱
- ↑ الاستیعاب،ج۳، ص۱۰۳۸؛ ج۴، ص۱۱۳۹-۱۱۴۰
- ↑ اعلام النساء، ج۱، ص۴۵۷؛ الاستیعاب، ج۳، ص۱۰۳۸؛ابنسعد، ج۸، ص۳۵
- ↑ ابن سعد، ج۸، ص۳۵؛الاستیعاب، ج۴، ص۱۸۴۰؛ ج۳، ص۱۰۳۷
- ↑ اعلام النساء، ج۱، ص۴۵۷
- ↑ الاستیعاب، ج۳، ص ۱۰۳۸
- ↑ الاستیعاب، ج۳، ص۱۰۳۸
- ↑ الكافی(ط -الإسلامية)، ج۳، ص۲۳۶
- ↑ مجلسی، ج۲۲، ص۱۶۷
- ↑ اعلامالنساء، ج۴، ص۴۵۸
- ↑ اعلامالنساء، ج۴، ص۴۵۸
- ↑ اعیانالشیعه، ج۳، ص۴۸۷
- ↑ تهذیبالاحکام، ج۳، ص۱۲۰
- ↑ ابن شبه، ج۱، ص۱۰۳؛ ابن سعد، ج۸، ص۳۷
- ↑ جعفریان، ج۵، ص۲۴۱.
- ↑ الاستیعاب، ج۴، ص۱۸۳۹
- ↑ الصحیح من سیره النبی، ج۱، ص۱۲۵-۱۲۳
- ↑ ابوالقاسم علی بن احمد کوفی علوی، الاستغاثه، به نقل از اعیانالشیعه، ج۷، ص۳۵
- ↑ ابوالقاسم علی بن احمد کوفی علوی، الاستغاثه ص۷۵، به نقل از اعلامالنساءالمومنات، ص۳۵۳
- ↑ الصحیح من سیره النبی، ج۱، ص۱۲۵-۱۲۳
منابع
- ابن سعد، الطبقات الكبری، به كوشش محمد عبدالقادر، بیروت، دارالكتب العلمیه، ۱۴۱۸ق.
- ابن شبّه، تاریخالمدینةالمنوره، به كوشش شلتوت، قم، دارالفكر، ۱۴۱۰ق.
- ابن عبدالبر، یوسف بن عبد الله،الاستیعاب فی معرفة الأصحاب، تحقیق علی محمد البجاوی، بیروت، دارالجیل، ط الأولی، ۱۴۱۲/ق۱۹۹۲م.
- امین، سید محسن، أعیانالشیعة، تحقیق وتخریج: حسن الأمین، دارالتعارف للمطبوعات، بیروت.
- بلاذری، احمدبن یحیی بن جابر، انساب الاشراف، تحقیق سهیل زكارو، ریاض زركلی، بیروت، دارالفكر، ۱۴۱۷ق.
- جعفریان، رسول، پنجاه سفرنامه حج قاجاری، تهران، نشر علم، ۱۳۸۹ش.
- حسون، محمد، مشکور، علی، اعلام النساء المومنات، انتشارات اسوه، ۱۴۱۱ق.
- شیخ طوسی، التهذیب، دارالكتب الإسلامیه تهران، ۱۳۶۵ش.
- عاملی، جعفر مرتضی؛ الصحیح انتشارات جامعه مدرسین، ۱۴۰۲ق.
- کحّاله، عمر رضا، اعلام النساء، موسسة الرسالة، ط: العاشرة، بیروت، ۱۴۱۲ق/۱۹۹۱م.
- مجلسی، محمدباقر، بحارالانوار، بیروت، موسسه وفا، چ۲، ۱۴۰۳ق.