پرش به محتوا

امامه دختر ابوالعاص بن ربیع: تفاوت میان نسخه‌ها

از ویکی شیعه
Sarsm (بحث | مشارکت‌ها)
جز تمیزکاری
imported>Baqer h
اصلاح جعبه اطلاعات
خط ۱۱: خط ۱۱:
| نسب/قبیله    =
| نسب/قبیله    =
| خویشاوندان سرشناس  = [[پیامبر(ص)]] • [[زینب بنت رسول الله|زینب]] • [[امام علی (ع)]] • [[ابوالعاص]]
| خویشاوندان سرشناس  = [[پیامبر(ص)]] • [[زینب بنت رسول الله|زینب]] • [[امام علی (ع)]] • [[ابوالعاص]]
| تاریخ و مکان درگذشت/شهادت = [[سال ۵۰ هجری قمری|۵۰ ق]]
| تاریخ و مکان درگذشت = [[سال ۵۰ هجری قمری|۵۰ ق]]
| نحوه درگذشت/شهادت =
| نحوه درگذشت/شهادت =
| مدفن =
| مدفن =

نسخهٔ ‏۲۸ اوت ۲۰۱۸، ساعت ۰۹:۲۰

امامة دختر ابوالعاص
مشخصات فردی
نام کاملاُمامَة بنت ابوالعاص بن رَبیع
محل زندگیمدینه
خویشاوندانپیامبر(ص)زینبامام علی (ع)ابوالعاص
درگذشت۵۰ ق
مشخصات دینی
دلیل شهرتنوه پیامبر (ص)
نقش‌های برجستههمسر امیرالمومنین


اُمامَة بنت ابی‌العاص بن رَبیع، نوه دختری پیامبر (ص). مادر او زینب دختر پیامبر (ص) و خدیجه و پدرش ابوالعاص بن ربیع بود. امام علی (ع) پس از شهادت حضرت فاطمه(س)، با امامه ازدواج کرد. گفته‌اند که این ازدواج به وصیت حضرت فاطمه(س) بوده است.

«وَ أَنَا أُوصِیک أَنْ تَتَزَوَّجَ أُمَامَةَ بِنْتَ أُخْتِی زَینَبَ تَکونُ لِوُلْدِی مِثْلِی.
به تو وصیت می‌کنم که با امامة دختر خواهرم زینب ازدواج کنی؛ زیرا که او برای فرزندانم همانند من است»

محدث نوری، مستدرک الوسائل، ۱۴۰۸ق، ج۲، ص۳۶۰؛ سلیم بن قیس، کتاب سلیم بن قیس، ۱۴۱۵ق، ص۸۶۸

زندگی و والدین

اُمامَه پیش از بعثت به دنیا آمد و در سال ۵۰ق از دنیا رفت.[۱]

پدر امامه، ابوالعاص بن ربیع[۲] (درگذشت ۱۲ ذی‌الحجه ۵۰ق)، خواهرزاده خدیجه است که در جنگ بدر به اسارت مسلمانان درآمد[۳] و حدود سال ۶ق اسلام آورد. مادرش زینب دختر پیامبر است[۴] که در سال ۸ق درگذشت[۵] و در بقیع مدفون شد.

کودکی

رسول خدا (ص) اُمامَه را دوست می‌داشت، اُمامَه در کودکی هنگامی که پیامبر نماز می‌گزارد، بر روی دوش آن حضرت بود. پیامبر چون به سجده می‌رفت او را بر زمین می‌گذاشت و چون برمی‌خاست او را برمی‌داشت.[۶]

فقها از این روایت برای جواز انجام دادن برخی کارها در حال نماز استفاده کرده‌اند.[۷]

ازدواج با امام علی(ع)

امام علی(ع) پس از درگذشت حضرت فاطمه (س) به سفارش آن حضرت با اُمامَه ازدواج کرد[۸] و از او صاحب پسری شد که محمد اوسط نام گرفت.[۹] هنگامی که حضرت علی (ع) به دست ابن ملجم مجروح شد، به امامه وصیت کرد که پس از او، با مُغِیرَة بن نَوْفَل ازدواج کند. او پس از گذشت عده با مغیره ازدواج کرد و تا زمان وفات نزد او بود و فرزندی به نام یحیی برای او آورد[۱۰] برخی معتقدند که او از علی و مغیره صاحب فرزندی نشد.[۱۱] بنابر برخی گزارش‌های دیگر، حضرت علی (ع) هنگامی که در بستر مرگ بود، از مغیره خواست که پس از ایام عده امامه، او را به عقد خود درآورد زیرا بیم داشت که بعد از او، معاویه از امامه خواستگاری کند.[۱۲] طبق نقلی دیگر علی (ع) به امامه گفت اگر بعد از من خواستی شوهر کنی، با مغیره ازدواج کن. پس از اتمام عده امامه، معاویه از او خواستگاری کرد و امامه به مغیره پیام فرستاد که «معاویه» از من خواستگاری کرده و اگر تو را به من نیازی هست، به خواستگاری من بیا و چنین شد که امامه به همسری مغیره درآمد.[۱۳]

در منابع شیعه یک روایت از او نقل شده که از حالات و آداب علی (ع) سخن گفته است.[۱۴]

پانویس

  1. ذهبی، تاریخ اسلام، ۱۴۱۳ق، ج۴، ص۲۴
  2. ابن اثیر، اسدالغابه، ۱۴۰۹ق، ج۴، ص۴۷۳
  3. واقدی، المغازی، ۱۹۶۶م، ج۱، ص۱۳۹؛ ابن هشام، السیره النبویه، ۱۳۷۵ق، ج۲، ص۳۰۶
  4. ابن اثیر، اسدالغابه، ۱۴۰۹ق، ج۴، ص۴۷۳
  5. خلیفه بن خیاط، تاریخ خلیفه بن خیاط، ۱۴۱۵ق، ص۴۴.
  6. ابن عبدالبر، الاستیعاب، ۱۴۱۲ق، ج۴، ص۱۷۸۸؛ ابن اثیر، اسدالغابه، ۱۴۰۹ق، ج۶، ص۲۲؛ مقدسی، البدء و التاریخ، مکتبة الثقافة، ج۷، ص۳۳۱.
  7. نک: علامه مجلسی، بحارالأنوار، ۱۴۰۴ق، ج۸۱، ص۲۸۸.
  8. محدث نوری، مستدرک الوسائل، ۱۴۰۸ق، ج۲، ص۱۳۵؛ ابن اثیر، اسدالغابه، ۱۴۰۹ق، ج۶، ص۲۲؛ علامه مجلسی، بحارالأنوار، ۱۴۰۴ق، ج۴۳، ص۲۱۷.
  9. ابن اثیر، الکامل، ۱۳۸۵ق، ج۳، ص۳۹۷؛ بلاذری، انساب الاشراف، ۱۴۱۷ق، ج۳، ص۱۹۳
  10. ابن اثیر، اسدالغابه، ۱۴۰۹ق، ج۴، ص۴۷۳، ج۶، ص۲۲؛ ذهبی، تاریخ اسلام، ۱۴۱۳ق، ج۴، ص۲۴؛ ابن عبدالبر، الاستیعاب، ۱۴۱۲ق، ج۴، ص۱۷۸۹
  11. نک: ابن عبدالبر، الاستیعاب، ۱۴۱۲ق، ج۴، ص۱۷۸۹
  12. ابن عبدالبر، الاستیعاب، ۱۴۱۲ق، ج‏۲، ص۱۷۸۹.
  13. ابن عبدالبر، الاستیعاب، ۱۴۱۲ق، ج‏۴، ص۱۷۸۹-۱۷۹۰.
  14. کلینی، الکافی، ۱۳۶۷ش، ج۶، ص۳۶۹.

منابع

  • ابن اثیر، علی بن محمد جزری، اسدالغابة فی معرفة الصحابة، بیروت، دارالفکر، ۱۴۰۹ق-۱۹۸۹م.
  • ابن اثیر، علی بن محمد، الکامل فی التاریخ،‌ بیروت، دار صادر، ۱۳۸۵ق-۱۹۶۵م.
  • ابن حجر عسقلانی، احمد بن علی، الإصابة فی تمییز الصحابة، تحقیق عادل احمد عبد الموجود و علی محمد معوض، دارالکتب العلمیة، ط الأولی، بیروت، ۱۴۱۵ق-۱۹۹۵م.
  • ابن عبدالبر، الاستیعاب فی معرفة الأصحاب، تحقیق علی محمد البجاوی، بیروت،‌ دارالجیل، ط الأولی، ۱۴۱۲ق-۱۹۹۲م.
  • ابن هشام، عبدالملک، السیره النبویـه، به کوشش مصطفی سقا و دیگران، قاهره، شركة مكتبة ومطبعة مصطفى البابي الحلبي وأولاده بمصر، ۱۳۷۵ق-۱۹۵۵م.
  • بلاذری، احمد بن یحیی، انساب الأشراف، تحقیق سهیل زکار و ریاض زرکلی،‌ بیروت، دارالفکر، ط الأولی، ۱۴۱۷ق-۱۹۹۶م.
  • خلیفة بن خیاط، تاریخ خلیفة بن خیاط، تحقیق فواز، بیروت، دارالکتب العلمیة، ط الأولی، ۱۴۱۵ق-۱۹۹۵م.
  • ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام و وفیات المشاهیر و الأعلام، تحقیق عمر عبدالسلام تدمری، بیروت، دارالکتاب العربی، چاپ دوم، ۱۴۱۳ق-۱۹۹۳م.
  • سلیم بن قیس هلالی کوفی، کتاب سلیم بن قیس، قم، انتشارات الهادی، ۱۴۱۵ق.
  • علامه مجلسی، محمدباقر، بحارالأنوار، بیروت، مؤسسة الوفاء، ۱۴۰۴ق.
  • کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، تهران، دار الکتب الاسلامیه، چاپ سوم، ۱۳۶۷ش.
  • محدث نوری، میرزا حسین، مستدرک الوسائل، قم، مؤسسه آل البیت علیهم السلام، ۱۴۰۸ق.
  • مقدسی، مطهر بن طاهر، البدء و التاریخ، بور سعید، مکتبة الثقافة الدینیة، بی‌تا.
  • واقدی، محمدبن عمر، المغازی، به کوشش مارسدن جونز، لندن، بی‌نا، ۱۹۶۶م.