سوره قریش

سوره قریش یا ایلاف صد و ششمین سوره و از سوره‌های مکی قرآن است که در جزء سی‌ام قرآن جای دارد. این سوره را از آن جهت که درباره همبستگی قریش سخن می‌گوید، قریش یا ایلاف نامیده‌اند. این سوره نعمت‌های خدا به قریش و وظایف آنان را در برابر این نعمت‌های الهی بیان می‌کند. از پیامبر(ص) نقل شده هر كس سوره قریش را قرائت کند، خداوند به تعداد هر یک از طواف‌كنندگان و معتكفان در مسجد الحرام ده حسنه به او می‌دهد.

سوره قریش

فیل سوره فیل قریش ماعون سوره ماعون
شماره سوره	۱۰۶
جزء	۳۰
نزول
ترتیب نزول	۲۹
مکی/مدنی	مکی
اطلاعات آماری
تعداد آیات	۴
تعداد کلمات	۱۷
تعداد حروف	۷۶

معرفی

• نامگذاری

این سوره را قریش یا ایلاف نامیده‌اند؛ زیرا درباره همبستگی قریش (لایلاف قریش) سخن می‌گوید.

• محل و ترتیب نزول

سوره قریش جزوسوره‌های مکی قرآن و در ترتیب نزول بیست و نهمین سوره‌ای است که بر پیامبر(ص) نازل شده است. این سوره در چینش کنونی مُصحَف صد و ششمین سوره است و در جزء سی‌ام قرآن جای دارد.

• تعدداد آیات و کلمات

سوره قریش ۴ آیه، ۱۷ کلمه و ۷۶ حرف دارد. این سوره از نظر حجمی جزو سوره‌های قصار است.

محتوا

سوره قریش از آغاز تا پایان درباره قریش سخن می‌گوید و نعمت‌های خدا را در مورد قریش و وظایف آنان را در برابر این نعمت‌های الهی این گونه بیان می‌کند که خداوند توصیه کرده اساس و محور این هم‌بستگی، پرستش خداوند و صاحب خانه کعبه است، که گرسنگی آنان را به سیری و رفاه و ناامنی آنان را به امن و آرامش تبدیل کرده‌است. منظور از دو سفر تجاری قریش سفر تجاری در تابستان به سوی شام و در زمستان به سوی یمن است. ومردم به سبب خانه خدا(کعبه) حرمت قریشیان را نگه می دشتند و به کاروان‌هایشان و به شهر مکه حمله نمی‌کردند

سوره فیل و قریش در حکم یک سوره

مفسران معتقدند سوره فیل و قریش، هر دو یک سوره هستند، به دلیل اینکه مطالب آنها بسیار به هم پیوند دارد. به همین سبب برای خواندن یک سوره کامل در هر رکعت از نماز، اگر کسی سوره قریش را انتخاب کند باید هر دو را با هم بخواند. در مصحف اُبیّ بن کعب نیز این دو سوره به صورت یک سوره نوشته شده بود، با این تفاوت که بین آن دو «بسم الله الرحمن الرحیم» وجود نداشت. علامه طباطبایی یکی بودن این دو سوره را به سبب ارتباط میانشان به برخی از اهل سنت و مشهور میان شیعه نسبت داده‌است ولی دلائل و مستندات یکی بودن را ضعیف و مخدوش برشمرده است و بر این باور است که از روایات می‌توان جایز بودن خواندن دو سوره ضحی و انشراح و یا دو سوره فیل و قریش را با هم فقط در یک رکعت از نمازهای واجب استفاده کرد.

فضایل و خواص

مقالهٔ اصلی: فضائل سور

• از پیامبر(ص) نقل است هر كس سوره قریش را قرائت کند، خداوند به تعداد هریک از طواف‌كنندگان و معتكفان در مسجد الحرام، ده حسنه به او می‌دهد.
• بر اساس روایتی از امام صادق(ع) زیاد خواندن سوره قریش موجب می‎‌شود خداوند در روز قیامت، در حالی فرد را محشور کند که سوار بر مرکبی از مرکب‌های بهشتی است تا اینکه بر سفره‌های نور بنشیند.

در برخی روایات برای این خواندن این سوره به شیوه‌ای مخصوص خواصی ذکر شده است: دفع مسمومیت غذایی و درمان بیماری قلبی.

متن و ترجمه سوره قریش

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَٰنِ الرَّحِيمِ

﴿لِإِيلَافِ قُرَيْشٍ ۝١ إِيلَافِهِمْ رِحْلَةَ الشِّتَاءِ وَالصَّيْفِ ۝٢ فَلْيَعْبُدُوا رَبَّ هَذَا الْبَيْتِ ۝٣ الَّذِي أَطْعَمَهُمْ مِنْ جُوعٍ وَآمَنَهُمْ مِنْ خَوْفٍ ۝٤﴾

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَٰنِ الرَّحِيمِ

﴿لِإِيلَافِ قُرَيْشٍ ۝١﴾

﴿به نام خداوند رحمتگر مهربان. برای الفت دادن قریش ۝١﴾

﴿إِيلَافِهِمْ رِحْلَةَ الشِّتَاءِ وَالصَّيْفِ ۝٢﴾

﴿الفتشان هنگام کوچ زمستان و تابستان [خدا پیلداران را نابود کرد] ۝٢﴾

﴿فَلْيَعْبُدُوا رَبَّ هَذَا الْبَيْتِ ۝٣﴾

﴿پس باید خداوند این خانه را بپرستند ۝٣﴾

﴿الَّذِي أَطْعَمَهُمْ مِنْ جُوعٍ وَآمَنَهُمْ مِنْ خَوْفٍ ۝٤﴾

﴿همان [خدایی] که در گرسنگی غذایشان داد و از بیم [دشمن] آسوده خاطرشان کرد ۝٤﴾

﴿به نام خداوند رحمتگر مهربان. برای الفت دادن قریش ۝١ الفتشان هنگام کوچ زمستان و تابستان [خدا پیلداران را نابود کرد] ۝٢ پس باید خداوند این خانه را بپرستند ۝٣ همان [خدایی] که در گرسنگی غذایشان داد و از بیم [دشمن] آسوده خاطرشان کرد ۝٤﴾

سوره پیشین: سوره فیل	سوره قریش سوره‌های مکی • سوره‌های مدنی	سوره پسین: سوره ماعون
١.فاتحه ٢.بقره ٣.آل‌عمران ٤.نساء ٥.مائده ٦.انعام ٧.اعراف ٨.انفال ٩.توبه ١٠.یونس ١١.هود ١٢.یوسف ١٣.رعد ١٤.ابراهیم ١٥.حجر ١٦.نحل ١٧.اسراء ١٨.کهف ١٩.مریم ٢٠.طه ٢١.انبیاء ٢٢.حج ٢٣.مؤمنون ٢٤.نور ٢٥.فرقان ٢٦.شعراء ٢٧.نمل ٢٨.قصص ٢٩.عنکبوت ٣٠.روم ٣١.لقمان ٣٢.سجده ٣٣.احزاب ٣٤.سبأ ٣٥.فاطر ٣٦.یس ٣٧.صافات ٣٨.ص ٣٩.زمر ٤٠.غافر ٤١.فصلت ٤٢.شوری ٤٣.زخرف ٤٤.دخان ٤٥.جاثیه ٤٦.احقاف ٤٧.محمد ٤٨.فتح ٤٩.حجرات ٥٠.ق ٥١.ذاریات ٥٢.طور ٥٣.نجم ٥٤.قمر ٥٥.الرحمن ٥٦.واقعه ٥٧.حدید ٥٨.مجادله ٥٩.حشر ٦٠.ممتحنه ٦١.صف ٦٢.جمعه ٦٣.منافقون ٦٤.تغابن ٦٥.طلاق ٦٦.تحریم ٦٧.ملک ٦٨.قلم ٦٩.حاقه ٧٠.معارج ٧١.نوح ٧٢.جن ٧٣.مزمل ٧٤.مدثر ٧٥.قیامه ٧٦.انسان ٧٧.مرسلات ٧٨.نبأ ٧٩.نازعات ٨٠.عبس ٨١.تکویر ٨٢.انفطار ٨٣.مطففین ٨٤.انشقاق ٨٥.بروج ٨٦.طارق ٨٧.اعلی ٨٨.غاشیه ٨٩.فجر ٩٠.بلد ٩١.شمس ٩٢.لیل ٩٣.ضحی ٩٤.شرح ٩٥.تین ٩٦.علق ٩٧.قدر ٩٨.بینه ٩٩.زلزله ١٠٠.عادیات ١٠١.قارعه ١٠٢.تکاثر ١٠٣.عصر ١٠٤.همزه ١٠٥.فیل ١٠٦.قریش ١٠٧.ماعون ١٠٨.کوثر ١٠٩.کافرون ١١٠.نصر ١١١.مسد ١١٢.اخلاص ١١٣.فلق ١١٤.ناس

منابع

• قرآن کریم، ترجمه محمدمهدی فولادوند، تهران، دارالقرآن الکریم، ۱۴۱۸ق/۱۳۷۶ش.
• بحرانی، سید هاشم، البرهان فی تفسیر القرآن، بنیاد بعثت، ۱۴۱۶ق.
• دانشنامه قرآن و قرآن‌پژوهی، ج۲، به کوشش بهاءالدین خرمشاهی، تهران، دوستان-ناهید، ۱۳۷۷.
• شیخ صدوق، محمد بن علی، ثواب الاعمال و عقاب الاعمال، تحقیق: صادق حسن زاده، تهران، ارمغان طوبی، ۱۳۸۲ش.
• طباطبایی، محمدحسین، المیزان، قم، انتشارات جامعه مدرسین، [بی تا].
• طباطبائی، محمدحسین، منشورات اسماعیلیان، بی تا، بی جا.
• طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، مقدمه: محمدجواد بلاغی، تهران، انتشارات ناصر خسرو، ۱۳۷۲ش.
• معرفت، محمدهادی، آموزش علوم قرآنی، ترجمه ابومحمد وکیلی، مرکز چاپ و نشر سازمان تبلیغات اسلامی، ۱۳۷۱ش.
• علی‌بابایی، احمد، برگزیده تفسیر نمونه، تهران،‌دار الکتب الاسلامیه، ۱۳۸۲ش.

پیوند به بیرون

• تلاوت سوره قریش