سوره مدثر

مقاله قابل قبول
پیوند کم
رده ناقص
از ویکی شیعه
سوره مدثر
مدثر
شماره سوره۷۴
جزء۲۹
نزول
ترتیب نزول۴
مکی/مدنیمکی
اطلاعات آماری
تعداد آیات۵۶
تعداد کلمات۲۵۶
تعداد حروف۱۰۳۶


سوره مُدَّثِّر‌ هفتاد و چهارمین سوره و از سوره‌های مکی قرآن است که در جزء ۲۹ قرآن جای دارد. سوره مدثر در آغاز بعثت بر پیامبر(ص) نازل شده‌ است. واژه مدثر به معنای «جامه به خود پیچیده» است و اشاره به پیامبر (ص) دارد. در آیات ابتدایی این سوره، خداوند به پیامبر(ص) (که از تکان روحی آغاز وحی، احساس سرما می‌کرد و جامه به خود پیچیده بود) دستور می‌دهد برخیزد و مردم را هشدار دهد.

بنابر بسیاری از روایات، بخشی از این سوره درباره وَلید بن مُغِیرَه نازل شده است که پیامبر را ساحِر (جادوگر) می‌خواند. خداوند در این سوره با اشاره به عظمت و شأن قرآن، کسانی را که منکر قرآن شوند و آن را سِحر بخوانند، تهدید کرده است.

آیه ۳۸ از آیات مشهور این سوره است که هر انسانی را در گرو اعمال خویش می‌داند. در روایات آمده است هر کس این سوره را تلاوت کند، به ازای هر کسی که در مکه، پیامبر(ص) را تصدیق یا تکذیب کرد، ده حسنه به او داده می‌شود. یا اگر آن را در نمازهای روزانه بخواند، خداوند او را همراه و هم‌درجه حضرت محمد(ص) قرار می‌دهد، و در دنیا بدبختی و رنج نمی‌بیند.

معرفی

  • نامگذاری

این سوره را به این دلیل مُدَّثِّر می‌نامند که با ««‌یا أَیهَا الْمُدَّثِّرُ‌» آغاز می‌شود. مدثر یعنی کسی که بر خود جامه (لباس) پیچیده است. این آیه خطاب به پیامبر(ص) است و اشاره به این دارد که پیامبر از تکان روحی آغاز وحی، احساس سرما می‌کرد و به همسرش می‌گفت مرا بپوشان. خداوند در آیات آغازین این سوره به پیامبر (ص) دستور می‌دهد که برخیزد و مردم را هشدار دهد.[۱]علامه طباطبایی پس از نقل نظراتی درباره معنای «مدثر» احتمال لباس پوشیدن پیامبر(ص) برای خواب را به ذهن نزدیک تر می داند. [۲]

  • مکان و ترتیب نزول

سوره مدّثّر جزو سوره‌های مکی و در ترتیب نزول چهارمین سوره‌ای است که بر پیامبر(ص) نازل شده است. این سوره در چینش کنونی مُصحف هفتاد و چهارمین سوره است[۳] و در جزء ۲۹ قرآن جای دارد.

  • تعداد آیات و کلمات

سوره مدثر ۵۶ آیه، ۲۵۶ کلمه و ۱۰۳۶ حرف دارد. این سوره جزو سوره‌های مفصلات (دارای آیات کوتاه) و از سوره‌های نسبتاً کوتاه است.[۴]

محتوا

علامه طباطبایی سوره مدثر را شامل سه مطلب اصلی می‌داند: اول اینکه رسول خدا(ص) را دستور می‌دهد به اینکه مردم را انذار کند و این دستور را با لحنی بیان می‌کند که پیداست جزو دستورهای اوایل بعثت است. دوم اینکه به عظمت و شأن قرآن اشاره می‌کند و سوم اینکه کسانی را که منکر قرآن شوند و نسبت سِحر به آن دهند، تهدید می‌کند و کسانی را که از دعوت خدا سر باز زنند، نکوهش می‌کند.[۵] همچنین در این سوره خصوصیات بهشتیان و دوزخیان و وصف انسان‌های متکبر آمده است.[۶]

داستان ساحرخواندن پیامبر(ص)

بنابر روایات و منابع تفسیری، آیاتی از سوره مدثر درباره وَلید بن مُغِیرَه نازل شده است. این شأن نزول دو گونه نقل شده است:

  1. قُرَیش در دارُ النَّدوَه جمع شدند [تا در مورد مقابله با پیامبر(ص) تصمیم بگیرند] و ولید که به عقل و درایت مشهور بود آنان را به این ترغیب کرد که حرف‌هایشان را درباه پیامبر(ص) یکی کنند. قریش تصمیم داشتند آن حضرت را شاعر یا کاهن یا دیوانه بخوانند؛ اما ولید بن مغیره گفت هیچ‌کدام اینها مناسب او نیست؛ چراکه آیات قرآن را نه شبیه شعر، نه شبیه کهانت و نه شبیه به دیوانگی دید، بلکه او پیامبر(ص) را ساحر خواند. قریشیان از دار الندوه خارج نمی‌شدند مگر اینکه در برخورد با پیامبر(ص) می‌گفتند: ای ساحر! ای ساحر! این رفتار، پیامبر(ص) را ناراحت کرد و خداوند آیات یازدهم تا بیست و پنجم را نازل کرد.[۸]
  2. پیامبر(ص) در حِجر اسماعیل می‌نشت و قرآن می‌خواند. روزی قریش از ولید بن مغیره خواستند نظرش را درباره آنچه پیامبر(ص) می‌خواند بگوید. ولید برای شنیدن قرآن به پیامبر(ص) نزدیک شد و به پیامبر گفت از سروده‌هایت برایم بخوان. پیامبر(ص) آن را کلام الهی بیان کرد و از سوره حم سجده (سوره فصلت) آیاتی را برای او خواند. مو بر بدن ولید راست شد [یادداشت ۱]و بدون رفتن به سوی قریش، مستقیماً به خانه رفت. قریش گمان کردند او به محمد(ص) ایمان آورده پس به نزد ابوجهل رفتند و ماجرا را گفتند. ابوجهل درباره قرآن از ولید پرسید آیا کلام محمد(ص) شعر است یا خطابه که ولید هر دو را رد کرد و تا فردا مهلت خواست تا نظرش را بگوید. ولید بن مغیره نهایتاً پیامبر(ص) را ساحر خواند و گفت: بگویید کلام محمد سِحر است؛ برای اینکه دل انسان را مُسَخَّر می‌کند. به همین جهت آیات هشتم تا یازدهم در این باره نازل شد.[۹]

آیات مشهور

  • كُلُّ نَفْسٍ بِمَا كَسَبَتْ رَ‌هِينَةٌ إِلَّا أَصْحَابَ الْيَمِينِ (آیه ۳۸ و ۳۹)

ترجمه: هر كسى در گرو دستاورد خويش است، مگر اصحاب یمین.

در تفسیر المیزان آمده این آیه در صدد بیان این مطلب است که حق بندگی خداوند یعنی ایمان و عمل صالح برعهده همه انسان‌ها است؛ اگر انسان ایمان بیاورد و عمل صالح انجام دهد از گرو این حق خارج می‌شود و اگر کفر بورزد، در گرو این حق خواهد بود.علامه هم چنان در یک تقسیم بندی انسان‌ها را سه دسته کرده‌است که عبارتند از: مجرمان که چون اهل ایمان و عمل صالح نیستند در گرو خواهند ماند و از عذاب دوزخ رهایی نخواهند داشت . اصحاب یمین که در قیامت نامه اعمالشان را به دست راستشان می‌دهند و اینان همان مومنان متوسطی هستند که دارندگان عقاید حق و اعمال صالح اند که نامشان به عنوان (اصحاب الیمین ) مکرر در قرآن کریم آمده‌است. نفوس اینان از رهن وگرو رهاست و گرفتار عذاب دوزخ نخواهند شد. مجرمان واصحاب یمین نفوس داراى عمل هستند ولی مقربان آن چنان در عبودیت استقرار یافته‌اند که اصلا خود را صاحب نفس نمى دانند، تا چه رسد به اینکه صاحب عمل بدانند، هم نفس خود را ملک خدا مى دانند، و هم اعمالشان را، آنان را برای محاسبه نه در محضر خداى تعالى حاضر می‌سازند، و نه به حسابشان (مانند دیگران) رسیدگى مى شود، هم چنان که در آیات۱۲۷و ۱۲۸ سوره صافات آمده (فَإِنَّهُمْ لَمُحْضَرُونَ *إِلَّا عِبَادَ اللهِ الْمُخْلَصِينَ)

در نتیجه، سابقون از تقسیم انسان‌ها به کسانی که در گرو اعمالشان هستند و اصحاب یمین که در گرو نیستند به طور کلی خارج هستند.[۱۰] بنابر روایاتی که در تفسیر البرهان آمده‌است، مراد از «اصحاب یمین»، شیعیان امیرالمؤمنین علی(ع) هستند.[۱۱]

این آیه در ادبیات فارسی بازتاب داشته‌است؛ برای مثال بیت زیر از حافظ شیرازی با این آیه مطابقت داده شده‌است:[۱۲]

من اگر نیکم و گر بد تو برو خود را باشهر کسی آن دروَد عاقبت کار که کِشت
  • مَا سَلَكَكُمْ فِي سَقَرَ قَالُوا لَمْ نَكُ مِنَ الْمُصَلِّينَ... (آیه ۴۲ـ۴۶)

ترجمه: [بهشتیان می‌پرسند] چه چيز شما را در آتش درآورد؟ گويند: از نمازگزاران نبوديم و بينوايان را غذا نمى‌داديم،و پیوسته با اهل باطل همنشین و همصدا بودیم، و روز جزا را دروغ مى‌شمرديم.

امام علی(ع) در خطبه ۱۹۹ نهج البلاغه درباره اهمیت نماز، به این آیه استناد می‌کند.[۱۳] در تفسیر المیزان آمده‌است مراد از صلاة در واژه «مُصَلّین» توجه به درگاه خداوند به منظور انجام عبادتی خاص است براین اساس شامل تمام نماز‌ها در ادیان وشریعت‌های آسمانی و حق می شود هر چند ممکن است از نظر کمیت و کیفیت با هم اختلاف داشته باشند.[۱۴] در برخی از روایات نیز «مصلین» به معنای پیروان امامانی است که خداوند آنان را به عنوان سابقون و مقربین[یادداشت ۲] معرفی کرده است و جهنمیان به دلیل اینکه پیرو ائمه علیهم السلام نبودند، در عذاب‌اند. در این صورت واژه صلاة به معنای پیرو است.[۱۵]

فضیلت و خواص

در فضیلت تلاوت سوره مدثر در تفسیر مجمع البیان آمده است هر کس این سوره را تلاوت کند، به ازای هر کسی که در مکه، پیامبر(ص) را تصدیق یا تکذیب کرد، ده حسنه به او داده می‌شود.[۱۶] همچنین از امام باقر(ع) نقل شده است هر کس سوره مدثر را در نمازهای واجب بخواند، بر خداوند است که او را همراه و هم‌درجه محمد(ص) قرار دهد، و در دنیا بدبختی و رنج نمی‌بیند.[۱۷]

همچنین در تفسیر البرهان از رسول خدا(ص) نقل شده است هر کس در قرائت سوره مدثر مداومت ورزد، پاداش بزرگی خواهد داشت و اگر حفظ قرآن را از خداوند طلب کند، نمی‌میرد تا اینکه قرآن را حفظ می‌شود. همین مضمون از امام صادق(ع) نیز نقل شده است.[۱۸]

متن و ترجمه

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَٰنِ الرَّحِيمِ

﴿يَا أَيُّهَا الْمُدَّثِّرُ ۝١ قُمْ فَأَنْذِرْ ۝٢ وَرَبَّكَ فَكَبِّرْ ۝٣ وَثِيَابَكَ فَطَهِّرْ ۝٤ وَالرُّجْزَ فَاهْجُرْ ۝٥ وَلَا تَمْنُنْ تَسْتَكْثِرُ ۝٦ وَلِرَبِّكَ فَاصْبِرْ ۝٧ فَإِذَا نُقِرَ فِي النَّاقُورِ ۝٨ فَذَلِكَ يَوْمَئِذٍ يَوْمٌ عَسِيرٌ ۝٩ عَلَى الْكَافِرِينَ غَيْرُ يَسِيرٍ ۝١٠ ذَرْنِي وَمَنْ خَلَقْتُ وَحِيدًا ۝١١ وَجَعَلْتُ لَهُ مَالًا مَمْدُودًا ۝١٢ وَبَنِينَ شُهُودًا ۝١٣ وَمَهَّدْتُ لَهُ تَمْهِيدًا ۝١٤ ثُمَّ يَطْمَعُ أَنْ أَزِيدَ ۝١٥ كَلَّا إِنَّهُ كَانَ لِآيَاتِنَا عَنِيدًا ۝١٦ سَأُرْهِقُهُ صَعُودًا ۝١٧ إِنَّهُ فَكَّرَ وَقَدَّرَ ۝١٨ فَقُتِلَ كَيْفَ قَدَّرَ ۝١٩ ثُمَّ قُتِلَ كَيْفَ قَدَّرَ ۝٢٠ ثُمَّ نَظَرَ ۝٢١ ثُمَّ عَبَسَ وَبَسَرَ ۝٢٢ ثُمَّ أَدْبَرَ وَاسْتَكْبَرَ ۝٢٣ فَقَالَ إِنْ هَذَا إِلَّا سِحْرٌ يُؤْثَرُ ۝٢٤ إِنْ هَذَا إِلَّا قَوْلُ الْبَشَرِ ۝٢٥ سَأُصْلِيهِ سَقَرَ ۝٢٦ وَمَا أَدْرَاكَ مَا سَقَرُ ۝٢٧ لَا تُبْقِي وَلَا تَذَرُ ۝٢٨ لَوَّاحَةٌ لِلْبَشَرِ ۝٢٩ عَلَيْهَا تِسْعَةَ عَشَرَ ۝٣٠ وَمَا جَعَلْنَا أَصْحَابَ النَّارِ إِلَّا مَلَائِكَةً وَمَا جَعَلْنَا عِدَّتَهُمْ إِلَّا فِتْنَةً لِلَّذِينَ كَفَرُوا لِيَسْتَيْقِنَ الَّذِينَ أُوتُوا الْكِتَابَ وَيَزْدَادَ الَّذِينَ آمَنُوا إِيمَانًا وَلَا يَرْتَابَ الَّذِينَ أُوتُوا الْكِتَابَ وَالْمُؤْمِنُونَ وَلِيَقُولَ الَّذِينَ فِي قُلُوبِهِمْ مَرَضٌ وَالْكَافِرُونَ مَاذَا أَرَادَ اللَّهُ بِهَذَا مَثَلًا كَذَلِكَ يُضِلُّ اللَّهُ مَنْ يَشَاءُ وَيَهْدِي مَنْ يَشَاءُ وَمَا يَعْلَمُ جُنُودَ رَبِّكَ إِلَّا هُوَ وَمَا هِيَ إِلَّا ذِكْرَى لِلْبَشَرِ ۝٣١ كَلَّا وَالْقَمَرِ ۝٣٢ وَاللَّيْلِ إِذْ أَدْبَرَ ۝٣٣ وَالصُّبْحِ إِذَا أَسْفَرَ ۝٣٤ إِنَّهَا لَإِحْدَى الْكُبَرِ ۝٣٥ نَذِيرًا لِلْبَشَرِ ۝٣٦ لِمَنْ شَاءَ مِنْكُمْ أَنْ يَتَقَدَّمَ أَوْ يَتَأَخَّرَ ۝٣٧ كُلُّ نَفْسٍ بِمَا كَسَبَتْ رَهِينَةٌ ۝٣٨ إِلَّا أَصْحَابَ الْيَمِينِ ۝٣٩ فِي جَنَّاتٍ يَتَسَاءَلُونَ ۝٤٠ عَنِ الْمُجْرِمِينَ ۝٤١ مَا سَلَكَكُمْ فِي سَقَرَ ۝٤٢ قَالُوا لَمْ نَكُ مِنَ الْمُصَلِّينَ ۝٤٣ وَلَمْ نَكُ نُطْعِمُ الْمِسْكِينَ ۝٤٤ وَكُنَّا نَخُوضُ مَعَ الْخَائِضِينَ ۝٤٥ وَكُنَّا نُكَذِّبُ بِيَوْمِ الدِّينِ ۝٤٦ حَتَّى أَتَانَا الْيَقِينُ ۝٤٧ فَمَا تَنْفَعُهُمْ شَفَاعَةُ الشَّافِعِينَ ۝٤٨ فَمَا لَهُمْ عَنِ التَّذْكِرَةِ مُعْرِضِينَ ۝٤٩ كَأَنَّهُمْ حُمُرٌ مُسْتَنْفِرَةٌ ۝٥٠ فَرَّتْ مِنْ قَسْوَرَةٍ ۝٥١ بَلْ يُرِيدُ كُلُّ امْرِئٍ مِنْهُمْ أَنْ يُؤْتَى صُحُفًا مُنَشَّرَةً ۝٥٢ كَلَّا بَلْ لَا يَخَافُونَ الْآخِرَةَ ۝٥٣ كَلَّا إِنَّهُ تَذْكِرَةٌ ۝٥٤ فَمَنْ شَاءَ ذَكَرَهُ ۝٥٥ وَمَا يَذْكُرُونَ إِلَّا أَنْ يَشَاءَ اللَّهُ هُوَ أَهْلُ التَّقْوَى وَأَهْلُ الْمَغْفِرَةِ ۝٥٦

﴿به نام خداوند رحمتگر مهربان. ای کشیده ردایِ شب بر سر، ۝١ برخیز و بترسان. ۝٢ و پروردگار خود را بزرگ دار. ۝٣ و لباس خویشتن را پاک کن. ۝٤ و از پلیدی دور شو. ۝٥ و منّت مگذار و فزونی مَطَلب. ۝٦ و برای پروردگارت شکیبایی کن. ۝٧ پس چون در صور دمیده شود، ۝٨ آن روز [چه] روز ناگواری است! ۝٩ بر کافران آسان نیست. ۝١٠ مرا با آن که [او را] تنها آفریدم واگذار. ۝١١ و دارایی بسیار به او بخشیدم، ۝١٢ و پسرانی آماده [به خدمت، دادم]، ۝١٣ و برایش [عیش خوش] آماده کردم. ۝١٤ باز[هم] طمع دارد که بیفزایم. ۝١٥ ولی نه، زیرا او دشمن آیات ما بود. ۝١٦ به زودی او را به بالا رَفتن اَز گردنة[عذاب] وادار می‌کنم. ۝١٧ آری،[آن دشمن حقّ]اندیشید و سنجید. ۝١٨ کُشته بادا، چگونه[او] سنجید؟ ۝١٩ [آری،] کشته بادا، چگونه[او] سنجید. ۝٢٠ آنگاه نظر انداخت. ۝٢١ سپس رو ترش نمود و چهره در هم کشید. ۝٢٢ آنگاه پشت گردانید و تکّبر ورزید، ۝٢٣ و گفت: «این [قرآن] جز سحری که[به برخی] آموخته‌اند نیست. ۝٢٤ این غیر از سخن بشر نیست.» ۝٢٥ زودا که او را به سَقَر درآوردم. ۝٢٦ و تو چه دانی که آن سَقَر چیست؟ ۝٢٧ نه باقی می‌گذارد و نه رها می‌کند. ۝٢٨ پوستها را سیاه می‌گرداند. ۝٢٩ [و] بر آن [دوزخ]، نوزده[نگهبان] است. ۝٣٠ و ما موکّلان آتش را جز فرشتگان نگردانیدیم، به شمارة آنها را جز آزمایشی برای کسانی که کافر شده‌اند قرار ندادیم، تا آنان که اهل کتابند یقین به هم رسانند، و ایمان کسانی که ایمان آورده‌اند افزون گردد، و آنان که کتاب به ایشان داده شده و [نیز] مؤمنان به شکّ نیفتند، و تا کسانی که در دلهایشان بیماری است و کافران بگویند: «خدا از این وصف کردن، چه چیزی را اراده کرده است؟» این گونه، خدا هر که را بخواهد بیراه می‌گذارد و هر که را بخواهد هدایت می‌کند، و [شمارة] سپاهیان پروردگارت را جز او نمی‌داندو این [آیات] جز تذکاری برای بشر نیست. ۝٣١ نه چنین است [که می‌پندارند!] سوگند به ماه، ۝٣٢ سوگند به شامگاه چون پُشت کند، ۝٣٣ و سوگند به بامداد چون آشکار شود، ۝٣٤ که آیات [قرآن] از پدیده‌های بزرگ است. ۝٣٥ بشر را هشدار دهنده است. ۝٣٦ هر که از شما را که بخواهد پیشی جوید یا بازایستد. ۝٣٧ هر کسی در گروِ دستاورد خویش است. ۝٣٨ به جز یاران دست راست. ۝٣٩ در میان باغها. از یکدیگر می‌پرسند، ۝٤٠ دربارة مجرمان: ۝٤١ «چه چیز شما را در آتش [سَقَر] درآورد؟» ۝٤٢ گویند: «از نماز گزاران نبودیم، ۝٤٣ و بینوایان را غذا نمی‌دادیم، ۝٤٤ با هرزه درایان هرزه درایی می‌کردیم، ۝٤٥ و روز جزا را دروغ می‌شمردیم، ۝٤٦ تا مرگ ما در رسید.» ۝٤٧ و شفاعت شفاعتگران آنها را سود نبخشد! ۝٤٨ پس چرا از این تذکار رو گردانند؟ ۝٤٩ به خرانِ رمنده‌ای مانند: ۝٥٠ از پیش شیری گریزان شده است. ۝٥١ بلکه هر مردی از ایشان خواهد که نامه‌هایی سرگشاده دریافت کند. ۝٥٢ امّا نه چنان است! که از آخرت نمی‌ترسند. ۝٥٣ نه چنان است! در حقیقت این (سخن) اندزری است، ۝٥٤ تا هر که خواهد، از آن پند گیرد. ۝٥٥ و[لی] تا خدا نخواهد [از آن] پند نگیرند. اوست سزاوار ترس و سزاوار آمرزش. ۝٥٦


سوره پیشین:
سوره مزمل
سوره مدثر
سوره‌های مکیسوره‌های مدنی
سوره پسین:
سوره قیامه

١.فاتحه ٢.بقره ٣.آل‌عمران ٤.نساء ٥.مائده ٦.انعام ٧.اعراف ٨.انفال ٩.توبه ١٠.یونس ١١.هود ١٢.یوسف ١٣.رعد ١٤.ابراهیم ١٥.حجر ١٦.نحل ١٧.اسراء ١٨.کهف ١٩.مریم ٢٠.طه ٢١.انبیاء ٢٢.حج ٢٣.مؤمنون ٢٤.نور ٢٥.فرقان ٢٦.شعراء ٢٧.نمل ٢٨.قصص ٢٩.عنکبوت ٣٠.روم ٣١.لقمان ٣٢.سجده ٣٣.احزاب ٣٤.سبأ ٣٥.فاطر ٣٦.یس ٣٧.صافات ٣٨.ص ٣٩.زمر ٤٠.غافر ٤١.فصلت ٤٢.شوری ٤٣.زخرف ٤٤.دخان ٤٥.جاثیه ٤٦.احقاف ٤٧.محمد ٤٨.فتح ٤٩.حجرات ٥٠.ق ٥١.ذاریات ٥٢.طور ٥٣.نجم ٥٤.قمر ٥٥.الرحمن ٥٦.واقعه ٥٧.حدید ٥٨.مجادله ٥٩.حشر ٦٠.ممتحنه ٦١.صف ٦٢.جمعه ٦٣.منافقون ٦٤.تغابن ٦٥.طلاق ٦٦.تحریم ٦٧.ملک ٦٨.قلم ٦٩.حاقه ٧٠.معارج ٧١.نوح ٧٢.جن ٧٣.مزمل ٧٤.مدثر ٧٥.قیامه ٧٦.انسان ٧٧.مرسلات ٧٨.نبأ ٧٩.نازعات ٨٠.عبس ٨١.تکویر ٨٢.انفطار ٨٣.مطففین ٨٤.انشقاق ٨٥.بروج ٨٦.طارق ٨٧.اعلی ٨٨.غاشیه ٨٩.فجر ٩٠.بلد ٩١.شمس ٩٢.لیل ٩٣.ضحی ٩٤.شرح ٩٥.تین ٩٦.علق ٩٧.قدر ٩٨.بینه ٩٩.زلزله ١٠٠.عادیات ١٠١.قارعه ١٠٢.تکاثر ١٠٣.عصر ١٠٤.همزه ١٠٥.فیل ١٠٦.قریش ١٠٧.ماعون ١٠٨.کوثر ١٠٩.کافرون ١١٠.نصر ١١١.مسد ١١٢.اخلاص ١١٣.فلق ١١٤.ناس


تک‌نگاری‌ها

علاوه بر اینکه تفسیر سوره مدثر در کتاب‌های تفسیری آمده است، کتاب‌هایی نیز به صورت مستقل به تفسیر این سوره پرداخته‌اند:

۱. محمدرضا امین زاده، انذار آخرین وسیله هدایت (تفسیر سوره مدثر)، [برای] دفتر نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری، دانشگاه آزاد اسلامی واحد قم، نشر انصاری، ۱۳۷۹ش.[۱۹]

۲. مرتضی مطهری، آشنایی با قرآن (تفسیر سوره مدثر و قیامت)، ج۱۰، تهران، صدرا، چ۳۸، ۱۳۹۳ش.[۲۰]

پانویس

  1. دانشنامه قرآن و قرآن پژوهی، ۱۳۷۷ش، ج۲، ص۱۲۵۹.
  2. طباطبایی، المیزان، ج۲۰، ص۷۹.
  3. معرفت، آموزش علوم قرآن، ۱۳۷۱ش، ج۱، ص۱۶۷.
  4. دانشنامه قرآن و قرآن پژوهی، ۱۳۷۷ش، ج۲، ص۱۲۵۹.
  5. طباطبایی، المیزان، ۱۹۷۴م، ج۲۰، ص۷۹.
  6. دانشنامه قرآن و قرآن پژوهی، ج۲، ص۱۲۵۹.
  7. خامه‌گر، محمد، ساختار سوره‌های قرآن کریم، تهیه مؤسسه فرهنگی قرآن و عترت نورالثقلین، قم، نشر نشرا، چ۱، ۱۳۹۲ش.
  8. برای شرح مفصل داستان رجوع کنید به: مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ج۲۵، ص۲۲۱ و ۲۲۲.
  9. برای شرح مفصل داستان رجوع کنید به: طباطبایی، المیزان، ۱۹۷۴م، ج۲۰، ص۹۲.
  10. طباطبایی، المیزان، ۱۹۷۴م، ج۲۰، ص۹۶.
  11. بحرانی، البرهان، ۱۴۱۶ ق، ج۵، ص۵۳۰.
  12. ر.ک: صفایی، «قرآن و ادب فارسی».
  13. نهج البلاغه صبحی صالح، ۱۴۱۴ق، خطبه ۱۹۹، ص ۳۱۶.
  14. طباطبایی، المیزان، ۱۹۷۴م، ج۲۰، ص۹۷.
  15. کلینی، الکافی، ۱۴۲۹ق، ج۲، ص۳۸۲.
  16. طبرسی، مجمع البیان، ۱۴۱۵ق، ج۱۰، ص۱۷۱.
  17. طبرسی، مجمع البیان، ۱۴۱۵ق، ج۱۰، ص۱۷۱.
  18. رجوع کنید به: بحرانی، البرهان، ۱۴۱۶ق، ج۵، ص۵۲۱.
  19. کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران.
  20. کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران.

یادداشت

  1. تعبیر ولید در پاسخ به ابوجهل این است: «ما صبوت إلى دينه ولكني سمعت كلاما صعبا تقشعر منه الجلود»من به دين او نگرويده‌ام و لی از او كلامى شنيدم كه از سنگينى و دشوارى پوست بر بدن جمع مى‌شود.
  2. السَّابِقُونَ السَّابِقُونَ. أُولئِكَ الْمُقَرَّبُونَ‌ سوره واقعه آیه ۱۰

منابع

  • قرآن کریم، ترجمه محمدمهدی فولادوند، تهران، دارالقرآن الکریم، ۱۴۱۸ق/۱۳۷۶ش.
  • نهج البلاغه صبحی صالح، قم، انتشارات هجرت، ۱۴۱۴ق.
  • بحرانی، سیدهاشم، البرهان فی تفسیر القرآن، تحقیق: قسم الدراسات الاسلامیة مؤسسة البعثة قم، تهران، بنیاد بعثت، چاپ اول، ۱۴۱۶ق.
  • دانشنامه قرآن و قرآن پژوهی، ج۲، به کوشش بهاءالدین خرمشاهی، تهران، دوستان-ناهید، ۱۳۷۷ش.
  • صفایی، ع. ح، «قرآن و ادب فارسی»، در: سایت دانشنامه موضوعی قرآن، تاریخ بازدید: ۲۵ آبان ۱۳۹۵.
  • طباطبایی، سیدمحمدحسین، المیزان فی تفسیر القرآن، بیروت، مؤسسة الأعلمی للمطبوعات، چاپ دوم، ۱۹۷۴م.
  • طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، بیروت، مؤسسة الأعلمی للمطبوعات، چاپ اول، ۱۴۱۵ق.
  • کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، به تحقیق دار الحدیث، قم، دار الحدیث، چاپ اول، ۱۴۲۹ق.
  • معرفت، محمدهادی، آموزش علوم قرآن، [بی‌جا]، مرکز چاپ و نشر سازمان تبلیغات اسلامی، چاپ اول، ۱۳۷۱ش.
  • مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، تهران، دار الکتب الإسلامية، چاپ اول، ۱۳۷۴ش.

پیوند به بیرون