برای اطلاعات بیشتر، اینها را هم ببینید: سرزمین احقاف


سوره اَحْقاف چهل و ششمین سوره و از سوره‌های مکی قرآن است که در جزء ۲۶ جای دارد. احقاف به معنای شن‌زار، اشاره به سرزمین قوم عاد یعنی قوم حضرت هود دارد. سوره احقاف درباره قیامت و جایگاه و وضعیت مؤمنان و کافران در آن و از بیهوده‌نبودن خلقت این جهان سخن می‌گوید و خداوند را توانا در زنده‌کردن مردگان معرفی می‌کند. در این سوره در مورد نیکی به پدر و مادر توصیه شده است. در روایات آمده است آیه ۱۵ این سوره درباره امام حسین(ع) نازل شده است. درباره فضیلت تلاوت این سوره از جمله روایت شده است هرکس این سوره را هر شب یا هر جمعه بخواند، خداوند وحشت دنیا را از او برمی‌دارد، و از وحشت روز قیامت نیز در امان می‌دارد.

سوره احقاف
احقاف
شماره سوره۴۶
جزء۲۶
نزول
ترتیب نزول۶۶
مکی/مدنیمکی
اطلاعات آماری
تعداد آیات۳۵
تعداد کلمات۶۴۸
تعداد حروف۲۶۶۸

معرفی

  • نامگذاری

این سوره را به دلیل واژه احقاف در آیه ۲۱ احقاف نامیده‌اند که درباره داستان و سرزمین قوم عاد، یعنی قوم حضرت هود(ع)، سخن می‌گوید.[۱] سرزمین این قوم شن‌زار بوده و احقاف به معنای شن‌زار است.[۲] این واژه فقط یک بار در قرآن آمده است.

  • محل و ترتیب نزول

سوره احقاف جزو سوره‌های مکی [یادداشت ۱]و در ترتیب نزول، شصت و ششمین سوره‌ای است که بر پیامبر(ص) نازل شده است. این سوره در چینش کنونی مُصحَف، چهل و ششمین سوره است[۳] و در جزء ۲۶ قرآن جای دارد.

  • تعداد آیات و کلمات

سوره احقاف ۳۵ آیه، ۶۴۸ کلمه و ۲۶۶۸ حرف دارد. این سوره از نظر حجمی جزو سوره‌های مَثانی است و دقیقاً یک حِزب قرآن را شامل می‌شود.[۴]

محتوا

بعضی از مباحث و موضوعات این سوره عبارت‌اند از معاد و تعیین جایگاه و وضعیت آن‌جهانیِ مؤمنان و کافران، سفارش به نیکی کردن به پدر و مادر، اشاره به اینکه خلقت آسمان و زمین و جهان هستی لغو و بیهوده نیست و خدایی که در آفرینش آسمان‌ها و زمین درمانده نشده است، توانایی دارد که مردگان را زنده کند و به روح بقا بخشد.[۵] به نظر علامه طباطبایی در تفسیر المیزان این سوره برای هشدار به مشرکانی نازل شد که دعوت پیامبر(ص) برای ایمان به خدا و رسولش و معاد را رد می کردند.[۶]

آیه ۱۵ در شأن امام حسین

در روایتی از امام صادق(ع) نقل شده است که آیه ۱۵ سوره احقاف (...مادرش با تحمّل رنج به او باردار شد و با تحمّل رنج او را به دنیا آورد. و باربرداشتن و از شیرگرفتن او سی ماه است...) درباره امام حسین(ع) نازل شده است. در این روایت آمده است حضرت فاطمه (س) به سبب خبر پیامبر(ص) درباره کشته‌شدن فرزندش به دست برخی از امت پیامبر(ص)، حمل و زاییدن حسین(ع) را با ناخرسندی (مشقت و سختی) انجام داد.سپس امام صادق عليه‌السلام افزود: در دنيا مادری ديده نشده كه پسری بزايد و خوشحال نباشد، ولی فاطمه خوشحال نبود، زيرا دانست او كشته خواهد شد.[۸]براساس برخی از روایات مدت حمل امام حسین(ع) شش ماه بوده است. [۹][یادداشت ۲]

صبر پیامبران اولوالعزم

  • فَاصْبِرْ كَمَا صَبَرَ أُولُو الْعَزْمِ مِنَ الرُّسُلِ وَلَا تَسْتَعْجِلْ لَهُمْ(آیه ۳۵)

ترجمه:پس همان گونه كه پيامبران نستوه، صبر كردند، صبر كن، و براى آنان شتابزدگى به خرج مده.

نیازمندی انسان به الگو و تأثیرش در رشد وسازندگی او، اختلاف درجات پیامبران و نیز اختلاف صبر آنان، اولو العزم بودن پیامبر اکرم(ص) به سبب مأموریتش بر صبری مانند صبر آنها، ضرورت سعه صدر برای رهبر و سنت خداوند بر مهلت دادن به مردم ( شتاب نکردن در عذابشان) از نکاتی است که از این فراز از آیه استفاده شده است.[۱۰] برخی از مفسران آیه را مصداق تأدیب پیامبر دانسته و نوح، ابراهیم، موسی، عیسی و محمد(ص) را پیامبران اولوالعزم برشمرده‌اند.هم چنین اولوالعزم را کسانی دانسته که پیش از همه پیامبران به خداوند و دیگر پیامبرانی که پیش و بعد از آنان بوده‌اند اقرار کرده و با وجود تکذیب و آزار و اذیت مردمان، آنان بر صبرشان استوار و مصمم بودند. [۱۱]

فضیلت و خواص

از امام صادق(ع) روایت شده است هر کس سوره احقاف را هر شب یا هر جمعه بخواند، خداوند وحشت دنیا را از او برمی‌دارد، و از وحشت روز قیامت نیز در امان می‌دارد.[۱۲] همچنین از پیامبر(ص) نقل شده است هر کس سوره احقاف را قرائت کند، به تعداد تمامی ریگ‌های موجود در دنیا به او ده حسنه داده می‌شود و ده گناه از او پاک می‌شود و ده درجه بر درجات او افزوده می‌شود.[۱۳]

برای این سوره خواصی نیز در روایات ذکر شده است از جمله آنکه اگر کسی آن را بنویسد و با آب زمزم بشوید و بنوشد، [یادداشت ۳] سبب خوشنامی، آبرومندی، محبوبیت و قدرت حافظه می‌شود.[۱۴]و در روایتی پیامبر(ص) فرمود هر کس این سوره را بنویسد و بر خود یا کودک یا شیرخواره‌ای بیاویزد یا اینکه این سوره را نوشته و پس از شستن از آب آنها بیاشامد، دارای جسمی نیرومند و سالم خواهد بود و کودکان از آفات و خطراتی که به آنها می‌رسد در امان می‌مانند و شیرخواره در گهواره‌اش مایه چشم روشنی می‌شود.[۱۵]

داستان‌ها و روایت‌های تاریخی

  • شنیدن قرآن از سوی چند تن از جنیان و رفتن به سوی قوم خود و دعوت آنان (آیه‌های ۲۹-۳۲).

متن و ترجمه سوره احقاف

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَٰنِ الرَّحِيمِ

﴿حم ۝١ تَنْزِيلُ الْكِتَابِ مِنَ اللَّهِ الْعَزِيزِ الْحَكِيمِ ۝٢ مَا خَلَقْنَا السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضَ وَمَا بَيْنَهُمَا إِلَّا بِالْحَقِّ وَأَجَلٍ مُسَمًّى وَالَّذِينَ كَفَرُوا عَمَّا أُنْذِرُوا مُعْرِضُونَ ۝٣ قُلْ أَرَأَيْتُمْ مَا تَدْعُونَ مِنْ دُونِ اللَّهِ أَرُونِي مَاذَا خَلَقُوا مِنَ الْأَرْضِ أَمْ لَهُمْ شِرْكٌ فِي السَّمَاوَاتِ ائْتُونِي بِكِتَابٍ مِنْ قَبْلِ هَذَا أَوْ أَثَارَةٍ مِنْ عِلْمٍ إِنْ كُنْتُمْ صَادِقِينَ ۝٤ وَمَنْ أَضَلُّ مِمَّنْ يَدْعُو مِنْ دُونِ اللَّهِ مَنْ لَا يَسْتَجِيبُ لَهُ إِلَى يَوْمِ الْقِيَامَةِ وَهُمْ عَنْ دُعَائِهِمْ غَافِلُونَ ۝٥ وَإِذَا حُشِرَ النَّاسُ كَانُوا لَهُمْ أَعْدَاءً وَكَانُوا بِعِبَادَتِهِمْ كَافِرِينَ ۝٦ وَإِذَا تُتْلَى عَلَيْهِمْ آيَاتُنَا بَيِّنَاتٍ قَالَ الَّذِينَ كَفَرُوا لِلْحَقِّ لَمَّا جَاءَهُمْ هَذَا سِحْرٌ مُبِينٌ ۝٧ أَمْ يَقُولُونَ افْتَرَاهُ قُلْ إِنِ افْتَرَيْتُهُ فَلَا تَمْلِكُونَ لِي مِنَ اللَّهِ شَيْئًا هُوَ أَعْلَمُ بِمَا تُفِيضُونَ فِيهِ كَفَى بِهِ شَهِيدًا بَيْنِي وَبَيْنَكُمْ وَهُوَ الْغَفُورُ الرَّحِيمُ ۝٨ قُلْ مَا كُنْتُ بِدْعًا مِنَ الرُّسُلِ وَمَا أَدْرِي مَا يُفْعَلُ بِي وَلَا بِكُمْ إِنْ أَتَّبِعُ إِلَّا مَا يُوحَى إِلَيَّ وَمَا أَنَا إِلَّا نَذِيرٌ مُبِينٌ ۝٩ قُلْ أَرَأَيْتُمْ إِنْ كَانَ مِنْ عِنْدِ اللَّهِ وَكَفَرْتُمْ بِهِ وَشَهِدَ شَاهِدٌ مِنْ بَنِي إِسْرَائِيلَ عَلَى مِثْلِهِ فَآمَنَ وَاسْتَكْبَرْتُمْ إِنَّ اللَّهَ لَا يَهْدِي الْقَوْمَ الظَّالِمِينَ ۝١٠ وَقَالَ الَّذِينَ كَفَرُوا لِلَّذِينَ آمَنُوا لَوْ كَانَ خَيْرًا مَا سَبَقُونَا إِلَيْهِ وَإِذْ لَمْ يَهْتَدُوا بِهِ فَسَيَقُولُونَ هَذَا إِفْكٌ قَدِيمٌ ۝١١ وَمِنْ قَبْلِهِ كِتَابُ مُوسَى إِمَامًا وَرَحْمَةً وَهَذَا كِتَابٌ مُصَدِّقٌ لِسَانًا عَرَبِيًّا لِيُنْذِرَ الَّذِينَ ظَلَمُوا وَبُشْرَى لِلْمُحْسِنِينَ ۝١٢ إِنَّ الَّذِينَ قَالُوا رَبُّنَا اللَّهُ ثُمَّ اسْتَقَامُوا فَلَا خَوْفٌ عَلَيْهِمْ وَلَا هُمْ يَحْزَنُونَ ۝١٣ أُولَئِكَ أَصْحَابُ الْجَنَّةِ خَالِدِينَ فِيهَا جَزَاءً بِمَا كَانُوا يَعْمَلُونَ ۝١٤ وَوَصَّيْنَا الْإِنْسَانَ بِوَالِدَيْهِ إِحْسَانًا حَمَلَتْهُ أُمُّهُ كُرْهًا وَوَضَعَتْهُ كُرْهًا وَحَمْلُهُ وَفِصَالُهُ ثَلَاثُونَ شَهْرًا حَتَّى إِذَا بَلَغَ أَشُدَّهُ وَبَلَغَ أَرْبَعِينَ سَنَةً قَالَ رَبِّ أَوْزِعْنِي أَنْ أَشْكُرَ نِعْمَتَكَ الَّتِي أَنْعَمْتَ عَلَيَّ وَعَلَى وَالِدَيَّ وَأَنْ أَعْمَلَ صَالِحًا تَرْضَاهُ وَأَصْلِحْ لِي فِي ذُرِّيَّتِي إِنِّي تُبْتُ إِلَيْكَ وَإِنِّي مِنَ الْمُسْلِمِينَ ۝١٥ أُولَئِكَ الَّذِينَ نَتَقَبَّلُ عَنْهُمْ أَحْسَنَ مَا عَمِلُوا وَنَتَجَاوَزُ عَنْ سَيِّئَاتِهِمْ فِي أَصْحَابِ الْجَنَّةِ وَعْدَ الصِّدْقِ الَّذِي كَانُوا يُوعَدُونَ ۝١٦ وَالَّذِي قَالَ لِوَالِدَيْهِ أُفٍّ لَكُمَا أَتَعِدَانِنِي أَنْ أُخْرَجَ وَقَدْ خَلَتِ الْقُرُونُ مِنْ قَبْلِي وَهُمَا يَسْتَغِيثَانِ اللَّهَ وَيْلَكَ آمِنْ إِنَّ وَعْدَ اللَّهِ حَقٌّ فَيَقُولُ مَا هَذَا إِلَّا أَسَاطِيرُ الْأَوَّلِينَ ۝١٧ أُولَئِكَ الَّذِينَ حَقَّ عَلَيْهِمُ الْقَوْلُ فِي أُمَمٍ قَدْ خَلَتْ مِنْ قَبْلِهِمْ مِنَ الْجِنِّ وَالْإِنْسِ إِنَّهُمْ كَانُوا خَاسِرِينَ ۝١٨ وَلِكُلٍّ دَرَجَاتٌ مِمَّا عَمِلُوا وَلِيُوَفِّيَهُمْ أَعْمَالَهُمْ وَهُمْ لَا يُظْلَمُونَ ۝١٩ وَيَوْمَ يُعْرَضُ الَّذِينَ كَفَرُوا عَلَى النَّارِ أَذْهَبْتُمْ طَيِّبَاتِكُمْ فِي حَيَاتِكُمُ الدُّنْيَا وَاسْتَمْتَعْتُمْ بِهَا فَالْيَوْمَ تُجْزَوْنَ عَذَابَ الْهُونِ بِمَا كُنْتُمْ تَسْتَكْبِرُونَ فِي الْأَرْضِ بِغَيْرِ الْحَقِّ وَبِمَا كُنْتُمْ تَفْسُقُونَ ۝٢٠ وَاذْكُرْ أَخَا عَادٍ إِذْ أَنْذَرَ قَوْمَهُ بِالْأَحْقَافِ وَقَدْ خَلَتِ النُّذُرُ مِنْ بَيْنِ يَدَيْهِ وَمِنْ خَلْفِهِ أَلَّا تَعْبُدُوا إِلَّا اللَّهَ إِنِّي أَخَافُ عَلَيْكُمْ عَذَابَ يَوْمٍ عَظِيمٍ ۝٢١ قَالُوا أَجِئْتَنَا لِتَأْفِكَنَا عَنْ آلِهَتِنَا فَأْتِنَا بِمَا تَعِدُنَا إِنْ كُنْتَ مِنَ الصَّادِقِينَ ۝٢٢ قَالَ إِنَّمَا الْعِلْمُ عِنْدَ اللَّهِ وَأُبَلِّغُكُمْ مَا أُرْسِلْتُ بِهِ وَلَكِنِّي أَرَاكُمْ قَوْمًا تَجْهَلُونَ ۝٢٣ فَلَمَّا رَأَوْهُ عَارِضًا مُسْتَقْبِلَ أَوْدِيَتِهِمْ قَالُوا هَذَا عَارِضٌ مُمْطِرُنَا بَلْ هُوَ مَا اسْتَعْجَلْتُمْ بِهِ رِيحٌ فِيهَا عَذَابٌ أَلِيمٌ ۝٢٤ تُدَمِّرُ كُلَّ شَيْءٍ بِأَمْرِ رَبِّهَا فَأَصْبَحُوا لَا يُرَى إِلَّا مَسَاكِنُهُمْ كَذَلِكَ نَجْزِي الْقَوْمَ الْمُجْرِمِينَ ۝٢٥ وَلَقَدْ مَكَّنَّاهُمْ فِيمَا إِنْ مَكَّنَّاكُمْ فِيهِ وَجَعَلْنَا لَهُمْ سَمْعًا وَأَبْصَارًا وَأَفْئِدَةً فَمَا أَغْنَى عَنْهُمْ سَمْعُهُمْ وَلَا أَبْصَارُهُمْ وَلَا أَفْئِدَتُهُمْ مِنْ شَيْءٍ إِذْ كَانُوا يَجْحَدُونَ بِآيَاتِ اللَّهِ وَحَاقَ بِهِمْ مَا كَانُوا بِهِ يَسْتَهْزِئُونَ ۝٢٦ وَلَقَدْ أَهْلَكْنَا مَا حَوْلَكُمْ مِنَ الْقُرَى وَصَرَّفْنَا الْآيَاتِ لَعَلَّهُمْ يَرْجِعُونَ ۝٢٧ فَلَوْلَا نَصَرَهُمُ الَّذِينَ اتَّخَذُوا مِنْ دُونِ اللَّهِ قُرْبَانًا آلِهَةً بَلْ ضَلُّوا عَنْهُمْ وَذَلِكَ إِفْكُهُمْ وَمَا كَانُوا يَفْتَرُونَ ۝٢٨ وَإِذْ صَرَفْنَا إِلَيْكَ نَفَرًا مِنَ الْجِنِّ يَسْتَمِعُونَ الْقُرْآنَ فَلَمَّا حَضَرُوهُ قَالُوا أَنْصِتُوا فَلَمَّا قُضِيَ وَلَّوْا إِلَى قَوْمِهِمْ مُنْذِرِينَ ۝٢٩ قَالُوا يَا قَوْمَنَا إِنَّا سَمِعْنَا كِتَابًا أُنْزِلَ مِنْ بَعْدِ مُوسَى مُصَدِّقًا لِمَا بَيْنَ يَدَيْهِ يَهْدِي إِلَى الْحَقِّ وَإِلَى طَرِيقٍ مُسْتَقِيمٍ ۝٣٠ يَا قَوْمَنَا أَجِيبُوا دَاعِيَ اللَّهِ وَآمِنُوا بِهِ يَغْفِرْ لَكُمْ مِنْ ذُنُوبِكُمْ وَيُجِرْكُمْ مِنْ عَذَابٍ أَلِيمٍ ۝٣١ وَمَنْ لَا يُجِبْ دَاعِيَ اللَّهِ فَلَيْسَ بِمُعْجِزٍ فِي الْأَرْضِ وَلَيْسَ لَهُ مِنْ دُونِهِ أَوْلِيَاءُ أُولَئِكَ فِي ضَلَالٍ مُبِينٍ ۝٣٢ أَوَلَمْ يَرَوْا أَنَّ اللَّهَ الَّذِي خَلَقَ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضَ وَلَمْ يَعْيَ بِخَلْقِهِنَّ بِقَادِرٍ عَلَى أَنْ يُحْيِيَ الْمَوْتَى بَلَى إِنَّهُ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ قَدِيرٌ ۝٣٣ وَيَوْمَ يُعْرَضُ الَّذِينَ كَفَرُوا عَلَى النَّارِ أَلَيْسَ هَذَا بِالْحَقِّ قَالُوا بَلَى وَرَبِّنَا قَالَ فَذُوقُوا الْعَذَابَ بِمَا كُنْتُمْ تَكْفُرُونَ ۝٣٤ فَاصْبِرْ كَمَا صَبَرَ أُولُو الْعَزْمِ مِنَ الرُّسُلِ وَلَا تَسْتَعْجِلْ لَهُمْ كَأَنَّهُمْ يَوْمَ يَرَوْنَ مَا يُوعَدُونَ لَمْ يَلْبَثُوا إِلَّا سَاعَةً مِنْ نَهَارٍ بَلَاغٌ فَهَلْ يُهْلَكُ إِلَّا الْقَوْمُ الْفَاسِقُونَ ۝٣٥

﴿به نام خداوند رحمتگر مهربان. حاء میم ۝١ فرو فرستادن این کتاب از جانب خدای ارجمند حکیم است ۝٢ [ما] آسمانها و زمین و آنچه را که میان آن دو است جز به حق و [تا] زمانی معین نیافریدیم و کسانی که کافر شده‌اند از آنچه هشدار داده شده‌اند رویگردانند ۝٣ بگو به من خبر دهید آنچه را به جای خدا فرا می‌خوانید به من نشان دهید که چه چیزی از زمین [را] آفریده یا [مگر] آنان را در [کار] آسمانها مشارکتی است اگر راست می‌گویید کتابی پیش از این [قرآن] یا بازمانده‌ای از دانش نزد من آورید ۝٤ و کیست گمراه‌تر از آن کس که به جای خدا کسی را می‌خواند که تا روز قیامت او را پاسخ نمی‌دهد و آنها از دعایشان بی‌خبرند ۝٥ و چون مردم محشور گردند دشمنان آنان باشند و به عبادتشان انکار ورزند ۝٦ و چون آیات روشن ما بر ایشان خوانده شود آنان که چون حقیقت به سویشان آمد منکر آن شدند گفتند این سحری آشکار است ۝٧ یا می‌گویند این [کتاب] را بربافته است بگو اگر آن را بربافته باشم در برابر خدا اختیار چیزی برای من ندارید او آگاه‌تر است به آنچه [با طعنه] در آن فرومی‌روید گواه بودن او میان من و شما بس است و اوست آمرزنده مهربان ۝٨ بگو من از [میان] پیامبران نودرآمدی نبودم و نمی‌دانم با من و با شما چه معامله‌ای خواهد شد جز آنچه را که به من وحی می‌شود پیروی نمی‌کنم و من جز هشداردهنده‌ای آشکار [بیش] نیستم ۝٩ بگو به من خبر دهید اگر این [قرآن] از نزد خدا باشد و شما بدان کافر شده باشید و شاهدی از فرزندان اسرائیل به مشابهت آن [با تورات] گواهی داده و ایمان آورده باشد و شما تکبر نموده باشید [آیا باز هم شما ستمکار نیستید] البته خدا قوم ستمگر را هدایت نمی‌کند ۝١٠ و کسانی که کافر شدند به آنان که گرویده‌اند گفتند اگر [این دین] خوب بود بر ما بدان پیشی نمی‌گرفتند و چون بدان هدایت نیافته‌اند به زودی خواهند گفت این دروغی کهنه است ۝١١ و [حال آنکه] پیش از آن کتاب موسی راهبر و [مایه] رحمتی بود و این [قرآن] کتابی است به زبان عربی که تصدیق‌کننده [آن] است تا کسانی را که ستم کرده‌اند هشدار دهد و برای نیکوکاران مژده‌ای باشد ۝١٢ محققا کسانی که گفتند پروردگار ما خداست‌سپس ایستادگی کردند بیمی بر آنان نیست و غمگین نخواهند شد ۝١٣ ایشان اهل بهشتند که به پاداش آنچه انجام می‌دادند جاودانه در آن می‌مانند ۝١٤ و انسان را [نسبت] به پدر و مادرش به احسان سفارش کردیم مادرش با تحمل رنج به او باردار شد و با تحمل رنج او را به دنیا آورد و باربرداشتن و از شیرگرفتن او سی ماه است تا آنگاه که به رشد کامل خود برسد و به چهل سال برسد می‌گوید پروردگارا بر دلم بیفکن تا نعمتی را که به من و به پدر و مادرم ارزانی داشته‌ای سپاس گویم و کار شایسته‌ای انجام دهم که آن را خوش داری و فرزندانم را برایم شایسته گردان در حقیقت من به درگاه تو توبه آوردم و من از فرمان‌پذیرانم ۝١٥ اینانند کسانی که بهترین آنچه را انجام داده‌اند از ایشان خواهیم پذیرفت و از بدیهایشان درخواهیم گذشت در [زمره] بهشتیانند [همان] وعده راستی که بدانان وعده داده می‌شده است ۝١٦ و آن کس که به پدر و مادر خود گوید اف بر شما آیا به من وعده می‌دهید که زنده خواهم شد و حال آنکه پیش از من نسلها سپری [و نابود] شدند و آن دو به [درگاه] خدا زاری می‌کنند وای بر تو ایمان بیاور وعده [و تهدید] خدا حق است و[لی پسر] پاسخ می‌دهد اینها جز افسانه‌های گذشتگان نیست ۝١٧ آنان کسانی‌اند که گفتار [خدا] علیه ایشان همراه با امتهایی از جنیان و آدمیان که پیش از آنان روزگار به سر بردند به حقیقت پیوست بی‌گمان آنان زیانکار بودند ۝١٨ و برای هر یک در [نتیجه] آنچه انجام داده‌اند درجاتی است و تا [خدا پاداش] اعمالشان را تمام بدهد و آنان مورد ستم قرار نخواهند گرفت ۝١٩ و آن روز که آنهایی را که کفر ورزیده‌اند بر آتش عرضه می‌دارند [به آنان می‌گویند] نعمتهای پاکیزه خود را در زندگی دنیایتان [خودخواهانه] ص رف کردید و از آنها برخوردار شدید پس امروز به [سزای] آنکه در زمین بناحق سرکشی می‌نمودید و به سبب آنکه نافرمانی می‌کردید به عذاب خفت[آور] کیفر می‌یابید ۝٢٠ و برادر عادیان را به یادآور آنگاه که قوم خویش را در ریگستان بیم داد در حالی که پیش از او و پس از او [نیز] قطعاً هشداردهندگانی گذشته بودند که جز خدا را مپرستید واقعاً من بر شما از عذاب روزی هولناک می‌ترسم ۝٢١ گفتند آیا آمده‌ای که ما را از خدایانمان برگردانی پس اگر راست می‌گویی آنچه به ما وعده می‌دهی [بر سرمان] بیاور ۝٢٢ گفت آگاهی فقط نزد خداست و آنچه را بدان فرستاده شده‌ام به شما می‌رسانم ولی من شما را گروهی می‌بینم که در جهل اصرار می‌ورزید ۝٢٣ پس چون آن [عذاب] را [به صورت] ابری روی‌آورنده به سوی وادیهای خود دیدند گفتند این ابری است که بارش‌دهنده ماست [هود گفت نه] بلکه همان چیزی است که به شتاب خواستارش بودید بادی است که در آن عذابی پر درد [نهفته] است ۝٢٤ همه چیز را به دستور پروردگارش بنیان‌کن می‌کند پس چنان شدند که جز سراهایشان دیده نمی‌شد این چنین گروه بدکاران را سزا می‌دهیم ۝٢٥ و به راستی در چیزهایی به آنان امکانات داده بودیم که به شما در آنها [چنان] امکاناتی نداده‌ایم و برای آنان گوش و دیده‌ها و دلهایی [نیرومندتر از شما] قرار داده بودیم و[لی] چون به نشانه‌های خدا انکار ورزیدند [نه] گوششان و نه دیدگانشان و نه دلهایشان به هیچ وجه به دردشان نخورد و آنچه ریشخندش می‌کردند به سرشان آمد ۝٢٦ و بی‌گمان همه شهرهای پیرامون شما را هلاک کرده و آیات خود را گونه‌گون بیان داشته‌ایم امید که آنان بازگردند ۝٢٧ پس چرا آن کسانی را که غیر از خدا به منزله معبودانی برای تقرب [به خدا] اختیار کرده بودند آنان را یاری نکردند بلکه از دستشان دادند و این بود دروغ آنان و آنچه برمی‌بافتند ۝٢٨ و چون تنی چند از جن را به سوی تو روانه کردیم که قرآن را بشنوند پس چون بر آن حاضر شدند [به یکدیگر] گفتند گوش فرا دهید و چون به انجام رسید هشداردهنده به سوی قوم خود بازگشتند ۝٢٩ گفتند ای قوم ما ما کتابی را شنیدیم که بعد از موسی نازل شده [و] تصدیق کننده [کتابهای] پیش از خود است و به سوی حق و به سوی راهی راست راهبری می‌کند ۝٣٠ ای قوم ما دعوت کننده خدا را پاسخ [مثبت] دهید و به او ایمان آورید تا [خدا] برخی از گناهانتان را بر شما ببخشاید و از عذابی پر درد پناهتان دهد ۝٣١ و کسی که دعوت کننده خدا را اجابت نکند در زمین درمانده‌کننده [خدا] نیست و در برابر او دوستانی ندارد آنان در گمراهی آشکاری‌اند ۝٣٢ مگر ندانسته‌اند که آن خدایی که آسمانها و زمین را آفریده و در آفریدن آنها درمانده نگردید می‌تواند مردگان را [نیز] زنده کند آری اوست که بر همه چیز تواناست ۝٣٣ و روزی که کافران بر آتش عرضه می‌شوند [از آنان می‌پرسند] آیا این راست نیست می‌گویند سوگند به پروردگارمان که آری می‌فرماید پس به [سزای] آنکه انکار می‌کردید عذاب را بچشید ۝٣٤ پس همان گونه که پیامبران نستوه صبر کردند صبر کن و برای آنان شتابزدگی به خرج مده روزی که آنچه را وعده داده می‌شوند بنگرند گویی که آنان جز ساعتی از روز را [در دنیا] نمانده‌اند [این] ابلاغی است پس آیا جز مردم نافرمان هلاکت‌خواهند یافت ۝٣٥


سوره پیشین:
سوره جاثیه
سوره احقاف
سوره‌های مکیسوره‌های مدنی
سوره پسین:
سوره محمد

١.فاتحه ٢.بقره ٣.آل‌عمران ٤.نساء ٥.مائده ٦.انعام ٧.اعراف ٨.انفال ٩.توبه ١٠.یونس ١١.هود ١٢.یوسف ١٣.رعد ١٤.ابراهیم ١٥.حجر ١٦.نحل ١٧.اسراء ١٨.کهف ١٩.مریم ٢٠.طه ٢١.انبیاء ٢٢.حج ٢٣.مؤمنون ٢٤.نور ٢٥.فرقان ٢٦.شعراء ٢٧.نمل ٢٨.قصص ٢٩.عنکبوت ٣٠.روم ٣١.لقمان ٣٢.سجده ٣٣.احزاب ٣٤.سبأ ٣٥.فاطر ٣٦.یس ٣٧.صافات ٣٨.ص ٣٩.زمر ٤٠.غافر ٤١.فصلت ٤٢.شوری ٤٣.زخرف ٤٤.دخان ٤٥.جاثیه ٤٦.احقاف ٤٧.محمد ٤٨.فتح ٤٩.حجرات ٥٠.ق ٥١.ذاریات ٥٢.طور ٥٣.نجم ٥٤.قمر ٥٥.الرحمن ٥٦.واقعه ٥٧.حدید ٥٨.مجادله ٥٩.حشر ٦٠.ممتحنه ٦١.صف ٦٢.جمعه ٦٣.منافقون ٦٤.تغابن ٦٥.طلاق ٦٦.تحریم ٦٧.ملک ٦٨.قلم ٦٩.حاقه ٧٠.معارج ٧١.نوح ٧٢.جن ٧٣.مزمل ٧٤.مدثر ٧٥.قیامه ٧٦.انسان ٧٧.مرسلات ٧٨.نبأ ٧٩.نازعات ٨٠.عبس ٨١.تکویر ٨٢.انفطار ٨٣.مطففین ٨٤.انشقاق ٨٥.بروج ٨٦.طارق ٨٧.اعلی ٨٨.غاشیه ٨٩.فجر ٩٠.بلد ٩١.شمس ٩٢.لیل ٩٣.ضحی ٩٤.شرح ٩٥.تین ٩٦.علق ٩٧.قدر ٩٨.بینه ٩٩.زلزله ١٠٠.عادیات ١٠١.قارعه ١٠٢.تکاثر ١٠٣.عصر ١٠٤.همزه ١٠٥.فیل ١٠٦.قریش ١٠٧.ماعون ١٠٨.کوثر ١٠٩.کافرون ١١٠.نصر ١١١.مسد ١١٢.اخلاص ١١٣.فلق ١١٤.ناس


پانویس

  1. دانشنامه قرآن و قرآن پژوهی، ۱۳۷۷ش، ج۲، ص۱۲۵۱ـ۱۲۵۰.
  2. مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۴ش، ج۲۱، ص۲۹۵-۲۹۶.
  3. معرفت، آموزش علوم قرآن، ۱۳۷۱ش، ج۲، ص۱۶۶.
  4. دانشنامه قرآن و قرآن پژوهی، ۱۳۷۷ش، ج۲، ص۱۲۵۱ـ۱۲۵۰.
  5. دانشنامه قرآن و قرآن پژوهی، ۱۳۷۷ش، ج۲، ص۱۲۵۱ـ۱۲۵۰.
  6. طباطبایی، المیزان، ۱۴۱۷ق، ج‌۱۸، ص‌۱۸۵.
  7. خامه‌گر، محمد، ساختار سوره‌های قرآن کریم، تهیه مؤسسه فرهنگی قرآن و عترت نورالثقلین، قم، نشر نشرا، چ۱، ۱۳۹۲ش.
  8. رجوع کنید به: کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۱، ص۴۶۴.
  9. کلینی، کافی، ۱۴۰۷ق، ج۱، ص۴۶۵.
  10. قرائتی، تفسیر نور،۱۳۸۳ش، ج۹، ص۵۳.
  11. القمی، ۱۴۰۴ق، تفسیر قمی، ج۲، ص۳۰۰.
  12. بابایی، برگزیده تفسیر نمونه، ۱۳۸۲ش، ج۴، ص۴۲۲
  13. طبرسی، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، ۱۳۷۲ش، ج۹، ص۱۳۶
  14. نوری، مستدرک الوسائل، ۱۴۰۸ق، ج۴، ص۳۱۳
  15. بحرانی، البرهان فی تفسیر القرآن، ۱۴۱۶ق، ج۵، ص۳۵

یادداشت

  1. علامه طباطبایی آیات ۸و۱۰ را مدنی می داند به این دلیل که بر اساس روایات شأن نزول آیه ۸ پیشنهاد مهاجران و انصار به پیامبر برای استفاده از اموالشان است و انصار هم در مدینه بوده اند و درآیه ۱۰ نیز منظور از شَهِدَ شَاهِدٌ مِنْ بَنِي إِسْرَائِيلَ «عبدالله بن‌سلام» است که در مدینه ایمان آورده است. طباطبایی، المیزان، ج۱۸، ص۱۸۶و۱۹۴و۱۹۷
  2. در روایات از این آیه استفاده کرده‌اند که با توجه به این که دوران کامل شیردهی دوسال(۲۴ ماه) است پس کمترین زمان بارداری هم شش ماه است که روی هم ۳۰ ماه می‌شود.طباطبایی، المیزان، الناشر منشورات اسماعيليان، ج۱۸، ص۲۰۷
  3. وقتی در روایتی گفته می‌شود دعا یا سوره‌ای نوشته شود و آب آن نوشیده شود باید با چیزی نوشته شود که پاک باشد و خوردن آن ضرر نداشته باشد مانند:تربت امام حسین(ع) زعفران. http://porsemanequran.com/content/

منابع

  • قرآن کریم، ترجمه محمدمهدی فولادوند، تهران، دارالقرآن الکریم، ۱۴۱۸ق/۱۳۷۶ش.
  • بابایی، احمدعلی، برگزیده تفسیر نمونه، تهران،‌دار الکتب الاسلامیه، چاپ سیزدهم، ۱۳۸۲ش.
  • بحرانی، سید هاشم، البرهان فی تفسیر القرآن، تحقیق قسم الدراسات الاسلامیة موسسة البعثة، تهران، بنیاد بعثت، چاپ اول، ۱۴۱۶ق.
  • دانشنامه قرآن و قرآن پژوهی، ج۲، به کوشش بهاءالدین خرمشاهی، تهران: دوستان-ناهید، ۱۳۷۷ش.
  • طباطبایی، سیدمحمدحسین، المیزان فی تفسیر القرآن، قم، دفتر انتشارات اسلامی جامعۀ مدرسین حوزه علمیه قم، چاپ پنجم، ۱۴۱۷ق
  • طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، با مقدمه محمد جواد بلاغی، تهران، انتشارات ناصر خسرو، چاپ سوم، ۱۳۷۲ش
  • کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، تهران، دار الکتب الاسلامیة، ۱۴۰۷ق.
  • معرفت، محمدهادی، آموزش علوم قرآن، [بی‌جا]، مرکز چاپ و نشر سازمان تبلیغات اسلامی، چ۱، ۱۳۷۱ش.
  • مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، تهران،‌ دار الکتب الاسلامیه، چاپ اول، ۱۳۷۴ش.
  • نوری، حسین بن محمد تقی، مستدرک الوسائل و مستنبط المسائل، تحقیق مؤسسة آل البیت علیهم السلام، قم، مؤسسه آل البیت علیهم السلام، چاپ اول، ۱۴۰۸ق.

پیوند به بیرون