Automoderated users، confirmed، مدیران، templateeditor
۴٬۴۷۰
ویرایش
حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها: تفاوت میان نسخه‌ها
جز
بدون خلاصۀ ویرایش
Mkhaghanif (بحث | مشارکت‌ها) جزبدون خلاصۀ ویرایش |
|||
| خط ۷۷: | خط ۷۷: | ||
==مشارکت‌ها و مواضع سیاسی== | ==مشارکت‌ها و مواضع سیاسی== | ||
فاطمه(س) فعالیت‌های اجتماعی و موضع‌گیری‌های سیاسی متعددی داشته است. [[هجرت به مدینه]]، مداوای [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|پیامبر(ص)]] در جریان [[غزوه احد|جنگ احد]]،<ref> مجلسی، بحارالأنوار، ۱۴۰۴ق، ج۲۰، ص۹۶؛ ابن‌کثیر، السیره النبویه، ۱۳۹۶ق، ج۳، ص۵۸.</ref> حضور در کنار بدن [[حمزة بن عبدالمطلب|حمزه سیدالشهدا]] همراه با [[صفیه دختر عبدالمطلب|صفیه]] خواهر حمزه وعمه [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|پیامبر(ص)]] در [[غزوه احد |اُحُد]]<ref>واقدی، المغازی، ج۱، ص۲۹۰.</ref> رساندن آذوقه برای پیامبر در جنگ [[غزوه خندق|خندق]]<ref>مجلسی، بحارالأنوار، ۱۴۰۴ق، ج۲۰، ص۲۴۵.</ref> و همراهی‌اش در [[فتح مکه]]<ref>واقدی، المغازی، ۱۴۰۹ق، ج۲، ص۶۳۵.</ref> از جمله فعالیت‌های وی قبل از [[رحلت پیامبر(ص)]] است؛ اما بیشتر فعالیت‌های سیاسی فاطمه(س) مربوط به دوران کوتاه زندگی‌اش پس از رحلت پیامبر است. از مهم‌ترین موضع‌گیری‌های سیاسی وی این موارد است: مخالفت با [[واقعه سقیفه بنی‌ساعده|واقعه سقیفه]] و انتخاب [[ابوبکر بن ابی‌قحافه|ابوبکر]] به عنوان [[خلافت|خلیفه]] پس از پیامبر، رفتن به خانه سران [[مهاجرین|مهاجر]] و [[انصار]] برای اقرار گرفتن از آنان در خصوص شایستگی و برتری امام علی(ع) برای خلافت، تلاش برای بازپس‌گیری مالکیت [[فدک]]، خواندن [[خطبه فدکیه]] در جمع [[مهاجرین]] و [[انصار]]، دفاع از علی(ع) در [[واقعه هجوم به خانه حضرت فاطمه(س)|ماجرای هجوم به خانه او]]، سخنرانی در جمع زنان(مهاجر وانصار) که به عیادتش آمدند و وصیت کردن برای انجام مراسم پس از مرگش به صورت مخفیانه و پنهانی. به باور برخی پژوهشگران، بسیاری از گفتارها و رفتارهای فاطمه پس از [[رحلت پیامبر(ص)]] به نوعی واکنش سیاسی و اعتراض به غصب خلافت از سوی ابوبکر و طرفداران دستگاه خلافت او بود.<ref>فرهمندپور، «سیره سیاسی فاطمه»، ص۳۰۹-۳۱۶.</ref> | فاطمه(س) فعالیت‌های اجتماعی و موضع‌گیری‌های سیاسی متعددی داشته است. [[هجرت به مدینه]]، مداوای [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|پیامبر(ص)]] در جریان [[غزوه احد|جنگ احد]]،<ref> مجلسی، بحارالأنوار، ۱۴۰۴ق، ج۲۰، ص۹۶؛ ابن‌کثیر، السیره النبویه، ۱۳۹۶ق، ج۳، ص۵۸.</ref> حضور در کنار بدن [[حمزة بن عبدالمطلب|حمزه سیدالشهدا]] همراه با [[صفیه دختر عبدالمطلب|صفیه]] خواهر حمزه وعمه [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|پیامبر(ص)]] در [[غزوه احد |اُحُد]]<ref>واقدی، المغازی، ج۱، ص۲۹۰.</ref> رساندن آذوقه برای پیامبر در جنگ [[غزوه خندق|خندق]]<ref>مجلسی، بحارالأنوار، ۱۴۰۴ق، ج۲۰، ص۲۴۵.</ref> و همراهی‌اش در [[فتح مکه]]<ref>واقدی، المغازی، ۱۴۰۹ق، ج۲، ص۶۳۵.</ref> از جمله فعالیت‌های وی قبل از [[رحلت پیامبر(ص)]] است؛ اما بیشتر فعالیت‌های سیاسی فاطمه(س) مربوط به دوران کوتاه زندگی‌اش پس از رحلت پیامبر است. از مهم‌ترین موضع‌گیری‌های سیاسی وی این موارد است: مخالفت با [[واقعه سقیفه بنی‌ساعده|واقعه سقیفه]] و انتخاب [[ابوبکر بن ابی‌قحافه|ابوبکر]] به عنوان [[خلافت|خلیفه]] پس از پیامبر، رفتن به خانه سران [[مهاجرین|مهاجر]] و [[انصار]] برای اقرار گرفتن از آنان در خصوص شایستگی و برتری امام علی(ع) برای خلافت، تلاش برای بازپس‌گیری مالکیت [[فدک]]، خواندن [[خطبه فدکیه]] در جمع [[مهاجرین]] و [[انصار]]، دفاع از علی(ع) در [[واقعه هجوم به خانه حضرت فاطمه(س)|ماجرای هجوم به خانه او]]، سخنرانی در جمع زنان(مهاجر وانصار) که به عیادتش آمدند و وصیت کردن برای انجام مراسم پس از مرگش به صورت مخفیانه و پنهانی. به باور برخی پژوهشگران، بسیاری از گفتارها و رفتارهای فاطمه پس از [[رحلت پیامبر(ص)]] به نوعی واکنش سیاسی و اعتراض به [[غصب خلافت]] از سوی ابوبکر و طرفداران دستگاه خلافت او بود.<ref>فرهمندپور، «سیره سیاسی فاطمه»، ص۳۰۹-۳۱۶.</ref> | ||
===مخالفت با تصمیم شورای سقیفه=== | ===مخالفت با تصمیم شورای سقیفه=== | ||
| خط ۸۶: | خط ۸۶: | ||
===ماجرای فدک و خطبه فدکیه=== | ===ماجرای فدک و خطبه فدکیه=== | ||
{{اصلی|ماجرای فدک| خطبه فدکیه}} | {{اصلی|ماجرای فدک| خطبه فدکیه}} | ||
پس از آنکه ابوبکر فدک را از فاطمه(س) گرفت و آن را به نفع [[خلافت]] خود مصادره کرد، فاطمه(س) با این اقدام او مخالفت کرد.<ref>جوهری بصری، السقیفة و فدک، ۱۴۱۳ق، ص۱۰۹.</ref> او برای بازپس‌گیری فدک با ابوبکر گفتگو کرد و پس از ارائه دلیل و شاهد،<ref>جوهری بصری، السقیفة و فدک، ۱۴۱۳ق، ص۱۰۹.</ref> ابوبکر در نوشته‌ای فدک را از آنِ فاطمه دانست؛ اما [[عمر بن خطاب]] با بی‌احترامی آن نوشته را از فاطمه(س) گرفت و پاره کرد.<ref>کلینی، الکافی، ۱۳۶۳ش، ج۱، ص۵۴۳.</ref> برخی منابع از ضربه عمر به فاطمه(س) و آسیب دیدن و [[سقط جنین]]ش در این ماجرا خبر داده‌اند.<ref>مفید، الاختصاص، ۱۴۱۴ق، ص۱۸۴ و ۱۸۵؛ حلبی، السیرة الحلبیة، ۱۴۰۰ق، ج۳، ص۴۸۸.</ref> فاطمه پس از بی‌نتیجه ماندن تلاشش برای بازپس‌گیری فدک، به [[مسجدالنبی|مسجد پیامبر]] رفت و در حضور [[صحابه]] خطبه‌ای، که بعدها به [[خطبه فدکیه]] مشهور شد، خواند و در آن، اقدام ابوبکر در مصادره فدک و غصب خلافت را نکوهش کرد. فاطمه(س) در این خطبه نتیجه اقدامات ابوبکر و طرفداران او را آتش [[جهنم|دوزخ]] دانست.<ref>طبری امامی، دلائل الامامة، ۱۴۱۳ق، ص۱۱۰-۱۲۱.</ref> از این خطبه برای اثبات جواز مشارکت زنان مسلمان در اجتماعات سیاسی استفاده می‌شود.<ref>نگاه کنید به بهرام، «فعالیت‌های اجتماعی زنان از دیدگاه فقه و حقوق»، ص۱۱۸.</ref> | پس از آنکه ابوبکر فدک را از فاطمه(س) گرفت و آن را به نفع [[خلافت]] خود مصادره کرد، فاطمه(س) با این اقدام او مخالفت کرد.<ref>جوهری بصری، السقیفة و فدک، ۱۴۱۳ق، ص۱۰۹.</ref> او برای بازپس‌گیری فدک با ابوبکر گفتگو کرد و پس از ارائه دلیل و شاهد،<ref>جوهری بصری، السقیفة و فدک، ۱۴۱۳ق، ص۱۰۹.</ref> ابوبکر در نوشته‌ای فدک را از آنِ فاطمه دانست؛ اما [[عمر بن خطاب]] با بی‌احترامی آن نوشته را از فاطمه(س) گرفت و پاره کرد.<ref>کلینی، الکافی، ۱۳۶۳ش، ج۱، ص۵۴۳.</ref> برخی منابع از ضربه عمر به فاطمه(س) و آسیب دیدن و [[سقط جنین]]ش در این ماجرا خبر داده‌اند.<ref>مفید، الاختصاص، ۱۴۱۴ق، ص۱۸۴ و ۱۸۵؛ حلبی، السیرة الحلبیة، ۱۴۰۰ق، ج۳، ص۴۸۸.</ref> فاطمه پس از بی‌نتیجه ماندن تلاشش برای بازپس‌گیری فدک، به [[مسجدالنبی|مسجد پیامبر]] رفت و در حضور [[صحابه]] خطبه‌ای، که بعدها به [[خطبه فدکیه]] مشهور شد، خواند و در آن، اقدام ابوبکر در مصادره فدک و [[غصب خلافت]] را نکوهش کرد. فاطمه(س) در این خطبه نتیجه اقدامات ابوبکر و طرفداران او را آتش [[جهنم|دوزخ]] دانست.<ref>طبری امامی، دلائل الامامة، ۱۴۱۳ق، ص۱۱۰-۱۲۱.</ref> از این خطبه برای اثبات جواز مشارکت زنان مسلمان در اجتماعات سیاسی استفاده می‌شود.<ref>نگاه کنید به بهرام، «فعالیت‌های اجتماعی زنان از دیدگاه فقه و حقوق»، ص۱۱۸.</ref> | ||
===همراهی با تحصن‌کنندگان مخالف ابوبکر=== | ===همراهی با تحصن‌کنندگان مخالف ابوبکر=== | ||
| خط ۱۸۰: | خط ۱۸۰: | ||
* [[مصحف فاطمه(س)|مصحف فاطمه]]، شامل مطالبی است که فاطمه آنها را از [[فرشته]] الهی شنید و امام علی(ع) آن را نوشته است.<ref>کلینی، الکافی، ۱۳۶۳ش، ج۱، ص۲۴۱.</ref> به اعتقاد [[شیعه|شیعیان]] مصحف فاطمه نزد [[امامان شیعه]] بوده و هر [[امامت|امامی]] در پایان عمر خود آن را به امام بعدی تحویل داده است<ref>صفار، بصائرالدرجات الکبری، ۱۴۰۴ق، ص۱۷۳ و ۱۸۱.</ref> و غیر از امامان هیج فردی به کتاب دسترسی نداشته است. این کتاب اکنون در دست [[امام مهدی عجل الله تعالی فرجه|امام زمان(عج)]] است.<ref>آقابزرگ تهرانی، الذریعة الی تصانیف الشیعه، ۱۴۰۳ق، ج۲۱، ص۱۲۶.</ref> | * [[مصحف فاطمه(س)|مصحف فاطمه]]، شامل مطالبی است که فاطمه آنها را از [[فرشته]] الهی شنید و امام علی(ع) آن را نوشته است.<ref>کلینی، الکافی، ۱۳۶۳ش، ج۱، ص۲۴۱.</ref> به اعتقاد [[شیعه|شیعیان]] مصحف فاطمه نزد [[امامان شیعه]] بوده و هر [[امامت|امامی]] در پایان عمر خود آن را به امام بعدی تحویل داده است<ref>صفار، بصائرالدرجات الکبری، ۱۴۰۴ق، ص۱۷۳ و ۱۸۱.</ref> و غیر از امامان هیج فردی به کتاب دسترسی نداشته است. این کتاب اکنون در دست [[امام مهدی عجل الله تعالی فرجه|امام زمان(عج)]] است.<ref>آقابزرگ تهرانی، الذریعة الی تصانیف الشیعه، ۱۴۰۳ق، ج۲۱، ص۱۲۶.</ref> | ||
* [[خطبه فدکیه]]، یکی از سخنان مشهور فاطمه است که درباره [[واقعه سقیفه بنی‌ساعده | * [[خطبه فدکیه]]، یکی از سخنان مشهور فاطمه است که درباره [[واقعه سقیفه بنی‌ساعده]]، [[غصب خلافت]] و [[ماجرای فدک|مصادره فدک]] بیان شده است. چندین شرح درباره خطبه فدکیه نوشته شده است که نام بیشتر آنها شرح خطبه زهرا(س) یا شرح خطبه لُمَّه (نام دیگر خطبه فدکیه) است.<ref>آقابزرگ تهرانی، الذریعة، ۱۴۰۳ق، ج۸، ص۹۳؛ ج۱۳، ص۲۲۴.</ref> | ||
* [[تسبیحات حضرت زهرا(س)|تسبیحات فاطمه زهرا(س)]]، ذکری است که فاطمه از [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|پیامبر(ص)]] آموخت<ref>صدوق، من لایحضره الفقیه، ۱۴۰۴ق، ج۱، ص ۳۲۰ و ۳۲۱؛ بخاری، صحیح بخاری، ۱۴۰۱ق، ج۴، ص۴۸ و ۲۰۸.</ref> و فاطمه از فراگیری آن خشنود شد.<ref>صدوق، علل الشرایع، ۱۳۸۵ق، ج۲، ص۳۶۶.</ref> در منابع شیعه و اهل سنت درباره آموختن تسبیحات به فاطمه گزارش‌های متعددی ذکر شده و آمده است امام علی پس از شنیدن این ذکر، در هیچ شرایطی آن را ترک نکرد.<ref>ابن حنبل، مسند، بیروت، ج۱، ص۱۰۷.</ref> | * [[تسبیحات حضرت زهرا(س)|تسبیحات فاطمه زهرا(س)]]، ذکری است که فاطمه از [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|پیامبر(ص)]] آموخت<ref>صدوق، من لایحضره الفقیه، ۱۴۰۴ق، ج۱، ص ۳۲۰ و ۳۲۱؛ بخاری، صحیح بخاری، ۱۴۰۱ق، ج۴، ص۴۸ و ۲۰۸.</ref> و فاطمه از فراگیری آن خشنود شد.<ref>صدوق، علل الشرایع، ۱۳۸۵ق، ج۲، ص۳۶۶.</ref> در منابع شیعه و اهل سنت درباره آموختن تسبیحات به فاطمه گزارش‌های متعددی ذکر شده و آمده است امام علی پس از شنیدن این ذکر، در هیچ شرایطی آن را ترک نکرد.<ref>ابن حنبل، مسند، بیروت، ج۱، ص۱۰۷.</ref> | ||