قنفذ
قُنفُذ در ماجرای هجوم به خانه امام علی(ع) و شهادت حضرت فاطمه(س) نقش داشت.
برخی منابع قنفذ را غلام عمر بن خطاب[۱] و برخی دیگر غلام ابوبکر[۲] دانسته‌اند. او فردی خشن، سنگدل، تندخو و از قبیله عدی بن کعب معرفی شده است.[۳]
در منابع، گزارشی درباره قنفذ جز در ماجرای بیعت گرفتن از امام علی(ع) برای خلافت ابوبکر نیامده است. به گفته شیخ مفید، عمر بن خطاب، قنفذ را به سوی خانه امام علی(ع) فرستاد تا او را برای بیعت به مسجد پیامبر(ص) بیاورد و اگر از آمدن خودداری کرد، هیزم بر در خانه جمع کند.[۴]
در کتاب الاحتجاج آمده است وقتی حضرت زهرا(س) مانع بردن امام علی(ع) به مسجد پیامبر(ص) شد، قنفذ با تازیانه حضرت زهرا(س) را زد و وقتی که او پشت درب خانه قرار گرفت، قنفذ درب را فشار داد که سبب شکسته‌شدن استخوان سینه آن‌حضرت و سقط‌شدن جنینش (محسن بن علی) شد.[۵] در کتاب دلائل الامامة نیز آمده که قنفذ به دستور عمر بن خطاب، با غلاف شمشیر، فاطمه(س) را زده است.[۶] روابط نزدیک و صمیمانه قنفذ با عمر تا بدان حد بود که عمر او را نه تنها به عنوان یکی از کارگزاران خودش منصوب کرد بلکه در سالی که از تمام کارگزارانش مالیات سنگینی دریافت کرد از قنفذ چیزی نگرفت و حتی براساس گزارش سلیم بن قیس در کتابش ۲۰ هزار درهمی را که از او گرفته بود به او بازگرداند. امیرالمؤمنین(ع) علت این کار را قدردانی عمر از تازیانه‌هایی دانسته که او بر بازوی فاطمه در ماجرای دفاع از امیرالمؤمنین(ع) زده بود. در گزارش دیگر سلیم در مسجد پیامبر(ص) در جمع هاشمی‌ها و برخی ازیاران خاص امام علی(ع) مانند: سلمان ، ابوذر، مقداد ، محمدبن ابی بکر و... علت این بخشودگی مالیاتی قنفد توسط عمر را جویا شد و امام(ع) چشمانش پر از اشک شد و نگاهی به اطرافیانش کرد و فرمود: این کار به جهت سپاسگزاری و قدردانی عمر از قنفذ برای ضربه‌ای بود که به بازوی فاطمه(س) زد و هنگام مرگ هنوز اثر این ضربه در بازویش نمودار بود. [۷] [یادداشت ۱]
پانویس
- ↑ طبری امامی، دلائل الإمامة، ۱۴۱۳ق، ص۱۳۴
- ↑ خصیبی، الهدایة الکبری، ۱۴۱۹ق، ص۱۷۹؛ ابن قتیبه، الامامه و السیاسة، ۱۴۱۳ق، ج۱، ص۳۰.
- ↑ نمازی شاهرودی، مستدرک سفینة البحار، ۱۴۱۹ق، ج۸، ص۶۱۹.
- ↑ شیخ مفید، الجمل، ۱۴۱۳ق، ص۱۱۷.
- ↑ طبرسی، الإحتجاج، ۱۴۰۳ق، ج۱، ص۸۳.
- ↑ طبری امامی، دلائل الإمامة، ۱۴۱۳ق، ص۱۳۴.
- ↑ کتاب سليم بن قيس الهلالي،۱۴۲۰ق، ج۱، ص۲۲۴.
یادداشت
- ↑ ثم اغرورقت عيناه ، ثم قال : شكر له ضربة ضربها فاطمة بالسوط فماتت وفي عضدها أثره كأنه الدملج.
منابع
- ابن‌قتیبة دینوری، عبدالله بن مسلم، الامامة و السیاسة، قم، الشریف الرضی، ۱۴۱۳ق.
- خصیبی، حسین بن حمدان، الهدایة الکبری، قم، البلاغ، ۱۴۱۹ق.
- شیخ مفید، محمد بن محمد، الجمل و النصرة لسید العترة فی حرب البصرة، قم، کنگره شیخ مفید، ۱۴۱۳ق.
- طبرسی، احمد بن علی، الاحتجاج علی أهل اللجاج، مشهد، نشر مرتضی، ۱۴۰۳ق.
- طبری امامی، محمد بن جریر، دلائل الإمامة، قم، نشر بعثت، ۱۴۱۳ق.
- نمازی شاهرودی، علی، مستدرک سفینة البحار، قم، مؤسسه نشر اسلامی، ۱۴۱۹ق.