ناصر القفاری

از ویکی شیعه
ناصر القفاری
اطلاعات فردی
نام کاملناصر بن عبدالله بن علی القفاری
اطلاعات علمی
استادانمحمد رشاد سالم
محل تحصیلدانشگاه محمد بن سعود
تألیفات«اصول مذهب الشیعة الامامیة الاثنی عشریة؛ عرض و نقد» • «مسأله التقریب بین اهل السنة و الشیعة» • «موقف الشیعة المعاصرین من القرآن الکریم»
فعالیت‌های اجتماعی-سیاسی
شناخته شده برایمخالفت و دشمنی با شیعه


ناصر بن عبدالله بن علی القِفَاری نویسنده وهابی و ضدشیعه اهل عربستان و از مروجان اندیشه‌های ابن‌تیمیه است. قفاری، شیعیان را به‌جهت باورهایشان کافر و مشرک و دارای احکام مشرکان همچون نجاست و جواز قتل می‌داند. گفته شده تمام تلاش او در راستای نقد شیعه و اثبات کفر و شرک شیعیان است. برخی، کتاب «اصول مذهب الشیعة الامامیة الاثنی عشریة؛ عرض و نقد» قفاری را مهم‌ترین و مفصل‌ترین کتابی دانسته‌اند که بر ضد شیعه نوشته شده است.

قفاری از مخالفان تقریب مذاهب اسلامی است و معتقد است که تقریب با شیعه به‌دلیل باورهای باطلشان معنا ندارد. او مدعی است که شیعیان برای امامان شیعه، مقام ربوبیت قائل بوده و قرآن را تحریف شده می‌دانند. انتساب منشأ امامت به عبدالله بن سبأ و انکار وجود امام مهدی(عج) از دیگر باورهای وی است.

منتقدان، نقدهای او را غیرعلمی دانسته و معتقدند که وی در نقد شیعه بیشتر به روایات شاذ، ضعیف و مرسل استناد کرده است. همچنین گفته شده او در نقل‌های خود از منابع شیعه، امانت را رعایت نکرده و عبارات را تحریف و تقطیع کرده است. برخی نیز قائلند قفاری در نقدهای خود، باورهای شیعیان دوازده امامی را با دیگر مذاهب خلط کرده است.

تمام آثار قفاری در نقد شیعه نوشته شده است از جمله: «اصول مذهب الشیعة الامامیة الاثنی عشریة؛ عرض و نقد»، «مسأله التقریب بین اهل السنة و الشیعة» و «موقف الشیعة المعاصرین من القرآن الکریم». کتاب‌ها و مقالات متعددی نیز در نقد آثار و اندیشه‌های قفاری نگارش شده است همچون: «نقد کتاب اصول مذهب الشیعه» اثر سید محمد حسینی قزوینی و «توحید و شرک در نگاه شیعه و وهابیت» اثر احمد عابدی.

جایگاه و تحصیلات

ناصر بن عبدالله بن علی القفاری، نویسنده وهابی اهل عربستان[۱] و استاد دانشگاه محمد بن سعود در ریاض عربستان و رئیس گروه عقاید و مذاهب معاصر آن دانشگاه است.[۲] در برخی گزارش‌ها، وی استاد و رئیس گروه عقاید و مذاهب معاصر در دانشگاه دولتی قصیم عربستان دانسته شده است.[۳] وی را از وهابیان متعصب و مروجان و پیروان ابن‌تیمیه شمرده‌اند.[۴]

قفاری در سال ۱۳۹۸ق در مقطع کارشناسی ارشد از پایان‌نامه خود با عنوان «مسأله التقریب بین اهل السنة و الشیعة» دفاع کرد[۵] و در سال ۱۴۱۲ق[۶] به‌صورت کتاب چاپ شد.[۷] این کتاب در نقد تقریب بین مذاهب اسلامی بوده و قدیمی‌ترین و مفصل‌ترین نوشته در مخالفت با تقریب دانسته شده است.[۸]

ناصر بن عبدالله در سال ۱۴۰۷ق در مقطع دکتری در رشته اعتقادات با دفاع از رساله‌ای با عنوان «اصول مذهب الشیعة الامامیة الاثنی عشریة؛ عرض و نقد» از دانشگاه اسلامی امام محمد بن سعود در ریاض عربستان فارغ التحصیل شد.[۹] این رساله با همین عنوان به صورت کتاب سه جلدی چاپ شده و به‌عنوان مهم‌ترین کتاب وهابیت در نقد شیعه، مهم‌ترین و مفصل‌ترین کتابی که در طول تاریخ بر ضد شیعه نوشته شده و مهم‌ترین تحقیق علمی دانشگاه‌های عربستان و کتاب درسی دانشگاهی شمرده شده است.[۱۰]

قفاری را از شاگردان محمد رشاد سالم و محمد رشاد را از محققان و مروجان آثار و اندیشه‌های ابن‌تیمیه دانسته‌اند.[۱۱] پایان‌نامه دکتری قفاری نیز با راهنمایی محمد رشاد سالم بوده است.[۱۲]

باورها و اندیشه‌ها

گفته شده ناصر القفاری به‌شدت با شیعه، مخالفت و دشمنی دارد و شیعه را گروهی کافر و خارج از اسلام می‌داند.[۱۳] وی ضمن نقل اقوال برخی از علمای اهل‌سنت و وهابیت درباره تکفیر شیعیان، شیعیان را به‌جهت عقایدشان کافر و مشرک[۱۴] و دارای احکام مشرکان همچون نجاست و جواز قتل دانسته است.[۱۵] به باور او، شیعیانِ قرون اخیر خطرناک‌تر و بدتر از همه مذاهب و فرقه‌ها است؛ زیرا آنها باورهای باطل فرقه‌های مختلف همچون جَهْمیّه، صوفیه، خوارج و مُرْجِئه را جمع کرده و معتقد به نفی صفات الهی، وحدت وجود، الوهیت علی(ع) و تکفیر مسلمانان شده‌اند. همچنین زیارت قبور در میان آنها رواج پیدا کرده و به عنوان قبله آنان شده است. قفاری این باورها را عین شرک دانسته است.[۱۶] به نظر وی، مذهب شیعیان، غیر از مذهب مسلمانان است و اگرچه مانند سایر مسلمانان شهادتین را گفته‌اند؛ اما آن را در موارد مختلف نقض کرده‌اند.[۱۷] احمد عابدی، استاد درس خارج در حوزه علمیه قم، گفته است تمام همت و تلاش قفاری در راستای نقد شیعه و اثبات کفر و شرک شیعیان است.[۱۸] برخی از باورها و نظریه‌های وی عبارتند از:

  • ‌ قفاری با استناد به آیه ۴۸ و ۱۱۶ سوره نساء، تنها شرط و اصل قبولی اعمال را توحید و تنها سبب بطلان آنها را شرک به خدا می‌داند. او معتقد است شیعیان برخلاف قرآن، شرط قبولی و بطلان اعمال را پذیرش یا عدم پذیرش ولایت امامان دوازده‌گانه می‌دانند.[۱۹]
  • ‌ از نظر وی، شیعیان، ائمه(ع) را رب می‌دانند و برای آنها مقام ربوبیت قائلند.[۲۰]
  • مخالفت با تقریب مذاهب اسلامی: القفاری از مخالفان تقریب مذاهب اسلامی شمرده شده[۲۱] و تقریب را بدعتی بزرگ، عملی انحرافی و ساخته و پرداخته شیعه می‌داند.[۲۲] از نظر وی، شیعه به جهت باورهای خاصش جزو فرقه‌های حق به شمار نمی‌رود تا بتوان با آن تقریب کرد؛ باورهای شیعیان باطل‌اند و تقریب با آنها معنا ندارد.[۲۳] وی در مخالفت با تقریب معتقد است پرچمدار تقریب شیعیان‌اند و آنان با تقیه، قصد نفوذ در میان اهل‌سنت و ترویج اندیشه‌ها و باورهای خود را دارند.[۲۴] به همین دلیل، اهل‌سنت از تقریب خسارت بزرگی دیده‌اند؛ از جمله بیشتر مردم عراق به جهت دعوت به تقریب، شیعه شدند.[۲۵]
  • قفاری معتقد است که شیعیان نخستین کسانی‌اند که در امت اسلامی شرک و عبادت قبور را ایجاد کردند. از نظر او مقبر‌ه‌ها و زیارت‌گاه‌های شیعیان، زادگاه شرک و عبادت غیر خدا است.[۲۶]
  • انتساب تحریف قرآن به شیعه: قفاری معتقد است که شیعیان قرآن را تحریف شده می‌دانند.[۲۷] وی کسانی همچون کلینی و علی بن ابراهیم قمی را که روایات تحریف را در کتب‌شان نقل کرده‌اند، تکفیر کرده است.[۲۸] گفته شده در این صورت باید بسیاری از علمای اهل سنت همچون صاحبان صحاح سته نیز به دلیل نقل روایات تحریف قرآن باید تکفیر شوند.[۲۹]
  • انتساب امامت به عبدالله بن سبأ: ناصر قفاری معتقد است که منشأ امامت به عبدالله بن سبأ یهودی بازمی‌گردد و ابن سبأ نخستین کسی بود که درباره مفهوم امامت سخن گفته است. وی تصریح کرده است که شیعیان برای امامت هیچ سند و دلیلی ندارند جز عبدالله بن سبأ و یهودیت.[۳۰] به نظر وی، امامت در نظر شیعه همان نبوت و امام همان نبی است و فقط اسم آنها تغییر کرده است.[۳۱] در پاسخ گفته شده است که شیعیان هرگز آن دو را یکی نمی‌دانند؛ امامت و نبوت با وجود شباهت به هم، تفاوت‌هایی دارند که تفاوت اساسی آنها در اختصاص وحی تشریعی به نبوت است.[۳۲] انتساب امامت به ابن سبأ را نیز بی‌اساس و برخلاف منابع تاریخی دانسته‌اند و برخی نیز او را یک افسانه تاریخی شمرده‌اند.[۳۳]
  • قفاری وجود امام مهدی(عج) و غیبت او را انکار کرده است.[۳۴]

نقدهای کلی

به باورهای قفاری نقدهای متعددی شده که برخی از آنها از این قرار است:

  • به گفته احمد عابدی و دیگران،‌ قفاری در نقد شیعه بیشتر به سراغ روایات شاذ و ضعیف و مرسل رفته و کمتر به روایات معتبر استناد کرده است.[۳۵]
  • کتاب‌ها و نقدهای قفاری به شیعه را پر از توهین، استهزاء، بی‌ادبی و مخالف روش و مباحث علمی دانسته‌اند.[۳۶]
  • گفته شده ناصر القفاری، گاهی شیعیان دوازده امامی را با شیعیان معتقد به الوهیت امام علی(ع)، گاهی با زیدیه که معتقد به امامت هر شخص قیام‌کننده با شمشیر هستند و گاه با اسماعیلیه اشتباه گرفته و سپس به نقد پرداخته است.[۳۷]
  • عدم رعایت تقوا و امانت علمی: برخی از منتقدان قفاری معتقدند وی بارها در نقل قول‌های خود از منابع شیعه خیانت و بی‌‌دقتی کرده است.[۳۸]

تقطیع و تحریف احادیث شیعه و سخنان علمای شیعه، اتهام و افترا به شیعیان از طریق چیزهایی که در مذهب شیعه وجود ندارد و فرق نگذاشتن میان باورهای یک مذهب و میان عمل منسوبان به آن مذهب، از دیگر نقدهای وارده به قفاری شمرده شده است.[۳۹]

آثار

کتاب اصول مذهب الشیعة الامامیة اثر ناصر القفاری

گفته شده تمام کتاب‌های ناصر القفاری با رویکرد انتقادی به شیعه و باورهای شیعه نگارش شده است.[۴۰] برخی از آثار او عبارتند از:

موقف الشیعة المعاصرین من القرآن الکریم، مقالات الفرق، تأملات فی التشیع، الخمس عند الشیعة وجذوره العقدیة، أصول الدین عند الأئمة الأربعة واحدة، حقیقة ما یُسمی بزبور آل محمد، نواقض توحيد الأسماء والصفات و الموجز فی الأدیان والمذاهب المعاصرة از دیگر کتاب‌های قفاری به‌شمار می‌رود.[۴۳]

آثار انتقادی درباره القفاری

کتاب‌ها و مقالات متعددی در نقد آثار و اندیشه‌های قفاری به عربی و فارسی نگارش شده است که برخی از کتاب‌ها از این قرار است:

  • نقد کتاب اصول مذهب الشیعه، اثر سید محمد حسینی قزوینی به زبان عربی که در سه جلد به نقد و بررسی کتاب اصول مذهب الشیعة الامامیه قفاری پرداخته است. این کتاب بار نخست در سال ۱۴۳۴ق توسط مؤسسه تحقیقاتی ولی عصر(ع) چاپ شد.
تصویر نقد کتاب اصول مذهب الشیعة‌. حسینی قزوینی
  • توحید و شرک در نگاه شیعه و وهابیت (بررسی و نقد افترائات دکتر قفاری بر مذهب شیعه) تألیف احمد عابدی، تهران، نشر مشعر، چاپ اول، ۱۳۹۰ش. این کتاب به زبان فارسی و نقد و بررسی باب دوم کتاب اصول مذهب الشیعه با عنوان «عقیده شیعه درباره اصول دین» است.[۴۴]
  • الرد علی کتاب اصول مذهب الشیعة الامامیة اثنی عشریة للقفاری، اثر عبدالقادر عبدالصمد به زبان عربی، بیروت، انتشارات دار الوحدة الاسلامیة، چاپ اول، ۱۴۲۲ق/۱۳۸۰ش.
  • مع الدکتور ناصر القفاری فی اصول مذهبه: حول القرآن الکریم و التشیع، نوشته ابوالفضل اسلامی به زبان عربی،‌ قم،‌ نشر فقاهت، ۱۴۲۸ق.
  • حقیقة المهدویة و الغیبة (دراسة تأصیلیة نقدیة لشبهات الدکتور ناصر بن عبدالله القفاری فی کتابه اصول مذهب الشیعة)، اثری به زبان عربی و نوشته یحیی عبدالحسین دوخی، تهران، نشر مشعر.

پانویس

  1. عابدی، توحید و شرک در نگاه شیعه و وهابیت، ۱۳۹۰ش، ص۲۳.
  2. «نقد حول کتاب القفاری»، مرکز الابحاث العقائدیة.
  3. «ناصر القفاری»، سایت المکتبة الشاملة.
  4. محمدی، سلامة القرآن من التحریف و تفنید الافترائات، ۱۳۸۲ش، ص۲۴۹.
  5. مهریزی، «جریان‌شناسی تقریب مذاهب اسلامی»، ص۱۱؛ قفاری، اصول مذهب الشیعة الامامیة، ۱۴۱۴ق، ج۱، ص۸.
  6. عابدی، توحید و شرک در نگاه شیعه و وهابیت، ۱۳۹۰ش، ص۲۴.
  7. مهریزی، «جریان‌شناسی تقریب مذاهب اسلامی»، ص۱۱.
  8. مهریزی، «جریان‌شناسی تقریب مذاهب اسلامی»، ص۱۱.
  9. قفاری، اصول مذهب الشیعة الامامیة، ۱۴۱۴ق، ج۱، ص۳؛ حسینی قزوینی، نقد کتاب اصول مذهب الشیعه، ۱۴۳۴ق، ج۱، ص۲۲؛ عابدی، توحید و شرک در نگاه شیعه و وهابیت، ۱۳۹۰ش، ص۱۵ و ۱۶.
  10. نگاه کنید به عابدی، توحید و شرک در نگاه شیعه و وهابیت، ۱۳۹۰ش، ص۱۵؛ «آیت‌الله سید محمد حسینی قزوینی و نقد کتاب اصول مدهب الشیعه»، وبگاه مؤسسه تحقیقات و نشر معارف اهل بیت(ع).
  11. محمدی، سلامة القرآن من التحریف و تفنید الافترائات، ۱۳۸۲ش، ص۲۴۵.
  12. محمدی، سلامة القرآن من التحریف و تفنید الافترائات، ۱۳۸۲ش، ص۲۴۵.
  13. حسینی قزوینی، نقد کتاب اصول مذهب الشیعه، ۱۴۳۴ق، ج۱، ص۲۶.
  14. نگاه کنید به: قفاری، اصول مذهب الشیعة الامامیة، ۱۴۱۴ق، ج۳، ص۱۲۵۰-۱۲۷۲.
  15. عابدی، توحید و شرک در نگاه شیعه و وهابیت، ۱۳۹۰ش، ص۱۶.
  16. قفاری، اصول مذهب الشیعة الامامیة، ۱۴۱۴ق، ج۳، ص۱۲۷۳.
  17. قفاری، اصول مذهب الشیعة الامامیة، ۱۴۱۴ق، ج۳، ص۱۲۷۳.
  18. عابدی، توحید و شرک در نگاه شیعه و وهابیت، ۱۳۹۰ش، ص۲۳.
  19. قفاری، اصول مذهب الشیعة الامامیة، ۱۴۱۴ق، ج۲، ص۴۳۷.
  20. قفاری، اصول مذهب الشیعة الامامیة، ۱۴۱۴ق، ج۲، ص۵۱۰.
  21. مهریزی، «جریان‌شناسی تقریب مذاهب اسلامی»، ص۱۱.
  22. قفاری، مسألة التقریب بین أهل السنة و الشیعة، ۱۴۲۸ق، ج۲، ص۲۷۷ و ۲۷۸.
  23. مهریزی، «جریان‌شناسی تقریب مذاهب اسلامی»، ص۱۲.
  24. مهریزی، «جریان‌شناسی تقریب مذاهب اسلامی»، ص۱۲.
  25. قفاری، مسألة التقریب بین أهل السنة و الشیعة، ۱۴۲۸ق، ج۲، ص۲۷۷.
  26. قفاری، اصول مذهب الشیعة الامامیة، ۱۴۱۴ق، ج۳، ص۱۱۸۹.
  27. قفاری، مسألة التقریب بین أهل السنة و الشیعة، ۱۴۲۸ق، ج۲، ص۱۰ و ۱۴.
  28. قفاری، اصول مذهب الشیعة الامامیة، ۱۴۱۴ق، ج۳، ص۱۰۰۱؛‌ محمدی، سلامة القرآن من التحریف و تفنید الافترائات، ۱۳۸۲ش، ص۲۵۶.
  29. محمدی، سلامة القرآن من التحریف و تفنید الافترائات، ۱۳۸۲ش، ص۲۵۸ و ۲۵۹.
  30. قفاری، اصول مذهب الشیعة الامامیة، ۱۴۱۴ق، ج۲، ص۶۵۴ و ۶۵۵.
  31. قفاری، اصول مذهب الشیعة الامامیة، ۱۴۱۴ق، ج۲، ص۶۵۴ و ۶۵۵.
  32. نگاه کنید به: سبحانی، راهنمای حقیقت، ۱۳۸۵ش، ص۲۹۹.
  33. نگاه کنید به: سبحانی، راهنمای حقیقت، ۱۳۸۵ش، ص۴۷ و ۴۸.
  34. نگاه کنید به: قفاری، اصول مذهب الشیعة الامامیة، ۱۴۱۴ق، ج۲، ص۸۹۹-۹۰۷.
  35. عابدی، توحید و شرک در نگاه شیعه و وهابیت، ۱۳۹۰ش، ص۱۷؛ عبدالصمد، الرد علی کتاب اصول مذهب الشیعة الامامیة اثنی عشریة للقفاری، ۱۴۲۲ق، ص۱۹.
  36. عابدی، توحید و شرک در نگاه شیعه و وهابیت، ۱۳۹۰ش، ص۱۷؛ محمدی، سلامة القرآن من التحریف و تفنید الافترائات، ۱۳۸۲ش، ص۲۴۹.
  37. عبدالصمد، الرد علی کتاب اصول مذهب الشیعة الامامیة اثنی عشریة للقفاری، ۱۴۲۲ق، ص۹۶.
  38. محمدی، سلامة القرآن من التحریف و تفنید الافترائات، ۱۳۸۲ش، ص۲۴۸.
  39. عبدالصمد، الرد علی کتاب اصول مذهب الشیعة الامامیة اثنی عشریة للقفاری، ۱۴۲۲ق، ص۱۹.
  40. عابدی، توحید و شرک در نگاه شیعه و وهابیت، ۱۳۹۰ش، ص۲۳-۲۵.
  41. محمدی، سلامة القرآن من التحریف و تفنید الافترائات، ۱۳۸۲ش، ص۲۴۸.
  42. مهریزی، «جریان‌شناسی تقریب مذاهب اسلامی»، ص۱۱.
  43. نگاه کنید به: «ناصر القفاری»، سایت المکتبة الشاملة؛ «ناصر بن عبدالله القفاری»، سایت طریق الاسلام.
  44. عابدی، توحید و شرک در نگاه شیعه و وهابیت، ۱۳۹۰ش، ص۱۹.

منابع

  • ‌ سبحانی، جعفر، راهنمای حقیقت؛ پرسش و پاسخ پیرامون عقاید شیعه، تهران، نشر مشعر، چاپ دوم، ۱۳۸۵ش.
  • عابدی، احمد، توحید و شرک در نگاه شیعه و وهابیت (بررسی و نقد افترائات دکتر قفاری بر مذهب شیعه)، تهران، نشر مشعر، چاپ اول، ۱۳۹۰ش.
  • عبدالصمد، عبدالقادر، الرد علی کتاب اصول مذهب الشیعة الامامیة اثنی عشریة للقفاری، بیروت، دار الوحدة‌ الاسلامیه، ۱۴۲۲ق.
  • ‌ قفاری، ناصر بن عبدالله بن علی، اصول مذهب الشیعة الامامیة الاثنی عشریة؛ عرض و نقد، بی‌نا، چاپ اول، ۱۴۱۴ق.
  • قفاری، ناصر بن عبدالله بن علی، مسألة التقریب بین أهل السنة و الشیعة، دار طیبة، چاپ سوم، ۱۴۲۸ق
  • محمدی (نجارزادگان)، فتح‌الله، سلامة القرآن من التحریف و تفنید الافترائات علی الشیعه الامامیه، تهران، نشر مشعر، ۱۳۸۲ش.
  • مهریزی، مهدی، «جریان‌شناسی تقریب مذاهب اسلامی»، مجله هفت آسمان، ش۴۷، آذر ۱۳۸۹ش.
  • «ناصر القفاری»، سایت المکتبة الشاملة، تاریخ بازدید: ۵ دی ۱۴۰۱ش.
  • «ناصر بن عبدالله القفاری»، سایت طریق الاسلام، تاریخ بازدید: ۵ دی ۱۴۰۱ش.
  • «نقد حول کتاب القفاری»، مرکز الابحاث العقائدیة، تاریخ بازدید: ۱۲ دی ۱۴۰۱ش.