مسجد جِنّ یا مسجد حَرَس از مساجد کهن در مکه که در نزدیکی قبرستان حَجون قرار دارد. مشهور است سوره جن در این مکان بر پیامبر اکرم(ص) نازل شده یا اینکه پیامبر(ص) با جنیان در این مسجد دیدار کرده است. از تاریخ بنای اولیه این مسجد، اطلاعی در دست نیست؛ اما در قرن دوم و پس از آن به این نام شهرت داشته و بارها در سال‌های مختلف، تعمیر و مرمت شده است. مسجد جن در آخرین نوسازی در حکومت سعودی، دارای گنبد طلایی و مناره‌ای بزرگ گردیده است.
 | |
| اطلاعات اوليه | |
|---|---|
| کاربری | مسجد |
| مکان | مکه |
| نام‌های دیگر | مسجد حَرَس (مسجد نگهبانان) |
| وقایع مرتبط | نازل‌شدن سوره جن • دیدار جنیان با پیامبر(ص) |
| مشخصات | |
| مساحت | ۶۰۰ مترمربع |
| وضعیت | فعال |
| معماری | |
| بازسازی | در سال‌های مختلف |
جایگاه مسجد
مسجد جن یک مسجد قدیمی در مکه است که از مساجد پررونق این شهر به‌شمار می‌رود. اهمیت مسجد به آن است که سوره جن در این مکان بر حضرت محمد(ص) نازل شده[۱] یا اینکه نقل شده، جنیان با پیامبر(ص) در این مسجد دیدار کرده‌اند.[۲] خواندن نماز و دو رکعت نماز تحیت در مسجد جن، مستحب است.[۳]
نام دیگر مسجد
مسجد جن را مسجد حَرَس (مسجد نگهبانان) نیز می‌گویند؛ چون فرمانده نظامی و گشت مکه در این منطقه می‌ایستاد تا نیروهایش به او بپیوندند.[۴] یا اینکه گفته شده نگهبانان مناطق مختلف مکه، هنگام گشت شبانه، در نزدیکی مسجد جن یکدیگر را ملاقات می‌کردند و پس از تبادل اطلاعات به محل مأموریت خود بازمی‌گشتند.[۵]
تاریخ بنا و بازسازی
تاریخ بنای اولیه مسجد، مشخص نیست اما در قرن دوم و پس از آن برقرار بوده و بنابر گزارش‌های تاریخی در طول قرون مختلف به همین نام شناخته می‌شده است.[۶] مسجد جن بارها مرمت و بازسازی شده[۷] و یکی از تجدید بناها در سال ۱۱۱۲ق بوده که مسجد به‌دلیل سیل‌های فراوان، کاملا تخریب شد.[۸] آخرین بازسازی در زمان ملک فهد، پادشاه وقت عربستان سعودی در سال ۱۴۲۱ق انجام شد که او دستور تجدید بنای مسجد را داد[۹] و وسعت آن، حدود دو برابر افزایش یافت.[۱۰] حکومت سعودی پس از آن، نام جن را از مسجد حذف کرد و با شماره‌بندی برخی اماکن، عدد چهل را بر روی مسجد گذارد اما پس از مدتی، مجدداً تابلوی مسجد جن بر آن نصب گردید.[۱۱]
وضعیت فعلی
مسجد جن در ناحیه شمالی مسجد الحرام و در نزدیکی قبرستان حجون قرار دارد.[۱۲] در بازسازی آخر، یک گنبد طلایی با یک مناره بزرگ برای مسجد، ساخته شد و دیوارهای مسجد با سنگ‌های سفید و زیبا، مستحکم گردید[۱۳] و مساحت آن به ۶۰۰ مترمربع افزایش یافت.[۱۴] بر نمای داخلی گنبد، آیاتی از سوره جن با خط ثلث نوشته شده است.[۱۵]
پانویس
- ↑ قائدان، درسنامه اماکن مذهبی مکه مکرمه و مدینه منوره، ۱۳۹۰ش، ص۳۶.
- ↑ بصیری، گل‌واژه‌های حج و عمره، ۱۳۸۷ش، ص۵۲۱و۵۲۲.
- ↑ رهبر، همراه با زائران خانه خدا، ۱۳۸۷ش، ص۱۱۹.
- ↑ ازرقی، اخبار مکه، ۱۴۱۶ق، ج۲، ص۲۰۰و۲۰۱.
- ↑ بصیری، گل‌واژهای حج و عمره، ۱۳۸۷ش، ص۵۲۱و۵۲۲.
- ↑ جعفریان، آثار اسلامی مکه و مدینه، ۱۳۸۹ش، ص۱۳۴و۱۳۵.
- ↑ حمو، معرفی اماکن مکه مکرمه، ۱۳۹۱ش، ص۷۸.
- ↑ جعفریان، آثار اسلامی مکه و مدینه، ۱۳۸۹ش، ص۱۳۴و۱۳۵.
- ↑ حمو، معرفی اماکن مکه مکرمه، ۱۳۹۱ش، ص۷۸.
- ↑ فکری، فرهنگ اصطلاحات حج و عمره، ۱۳۹۳ش، ص۱۸۵.
- ↑ فکری، فرهنگ اصطلاحات حج و عمره، ۱۳۹۳ش، ص۱۸۵.
- ↑ رهبر، همراه با زائران خانه خدا، ۱۳۸۷ش، ص۱۱۹.
- ↑ فکری، فرهنگ اصطلاحات حج و عمره، ۱۳۹۳ش، ص۱۸۵.
- ↑ جعفریان، آثار اسلامی مکه و مدینه، ۱۳۸۹ش، ص۱۳۴و۱۳۵.
- ↑ بصیری، گل‌واژه‌های حج، ۱۳۸۷ش، ص۵۲۱و۵۲۲.
منابع
- ازرقی، محمد بن عبدالله، اخبار مکه و ما جاء فیها من الآثار، بیروت، دار الاندلس، ۱۴۱۶ق.
- بصیری، علیرضا، گل‌واژه‌های حج و عمره، تهران، مشعر، ۱۳۸۷ش.
- جعفریان، رسول، آثار اسلامی مکه و مدینه، تهران، نشر مشعر، ۱۳۸۹ش.
- حمو، محمود محمد، معرفی اماکن مکه مکرمه، ترجمه: مرتضی حسینی فاضل، تهران، نشر مشعر، ۱۳۹۱ش.
- رهبر، محمدتقی، همراه با زائران خانه خدا، تهران، مشعر، ۱۳۸۷ش.
- فکری، مسعود، فرهنگ اصطلاحات حج و عمره، تهران، مشعر، ۱۳۹۳ش.
- قائدان، اصغر، درسنامه اماکن مذهبی مکه مکرمه و مدینه منوره، تهران، نشر مشعر، ۱۳۹۰ش.