عایشه: تفاوت میان نسخه‌ها

'''عایشه دختر ابوبکر''' (درگذشت [[سال ۵۸ هجری قمری|۵۸ق]]) سومین همسر [[پیامبر اسلام(ص)]] است که پس از وفات [[خدیجه کبری]] و پس از [[سوده]] به همسری پیامبر اکرم درآمد. مورخان درباره سن او به‌هنگام ازدواج، اختلاف دارند. [[ماجرای افک]] یکی از معروف‌ترین وقایع زندگی عایشه است که به‌علت اتهام دیگران به او در پی حادثه‌ای، نزول آیاتی از [[سوره نور]] را به‌دنبال داشت و خداوند، اتهام‌زنندگان را سرزنش کرد.  

[[اهل‌سنت]] با استناد به روایاتی، از فضایل عایشه و محبوبیت او نزد پیامبر خبر داده‌اند و برای او جایگاه ارزشمندی قائل‌اند، اما در مقابل، [[شیعیان]] به دلیل موضع‌گیری‌های عایشه در دوران [[خلافت امام علی(ع)]] و تأثیرگذاری او در شکل‌گیری جنگ جمل و همچنین جلوگیری از دفن پیکر [[امام حسن(ع)]] در کنار قبر پیامبر(ص)، نقدهای فراوانی به رفتار و سیره او مطرح کرده‌اند.

عایشه یکی از همسران پیامبر اسلام بود که بعد از وفات حضرت خدیجه و پس از ازدواج حضرت محمد(ص) با سوده دختر زمعة بن قیس، به همسری پیامبر(ص) درآمد<ref>ابن عبدالبر، الاستیعاب، ۱۴۱۲ق، ج۴، ص۱۸۸۱.</ref> و این زندگی زناشویی، نُه سال و پنج ماه به طول انجامید.<ref>ابن حزم، جوامع السیرة النبویة، ص۲۷.</ref> در اینکه ازدواج چه زمانی صورت گرفته، همگان بر محقق‌شدن این امر بعد از وفات خدیجه متفق‌اند اما در اینکه دو سال یا سه سال قبل از [[هجرت]] بوده، اختلاف است.<ref>مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج۲۲، ص۲۳۵؛ ابن حجر، الاصابة، ۱۴۱۵ق، ج۸، ص۲۳۲.</ref> در گزارش‌ها هم آمده که ازدواج پیامبر با عایشه قبل از ازدواج او با [[سوده]] بوده، اما برخی از روایات مشهورتر، ازدواج پیامبر اسلام با سوده را قبل از ازدواج با عایشه عنوان کرده‌اند.<ref>ابن سعد، الطبقات الکبری، ۱۴۱۰ق، ج۸، ص۴۶؛ ابن قتیبه، المعارف، ۱۴۱۰ق، ص۱۳۳-۱۳۴؛ صالحی شامی، سبل الهدی، ۱۴۱۴ق، ج۱۱، ص۴۵.</ref> نقل شده که خوله همسر [[عثمان بن مظعون]] نزد ابوبکر رفت و ماجرای ازدواج را با پدر عایشه در میان گذاشت. پیامبر در ماه شوال سال یازده بعثت با عایشه ازدواج کرد<ref>ابن سیدالناس، عیون الاثر، ۱۴۱۴ق، ج۲، ص۳۶۸.</ref> و [[مهریه]] او را چهارصد درهم قرار داد.<ref>سهیلی، الروض الانف، ۱۴۱۲ق، ج۷، ص۵۳۴.</ref> به گفته [[سید مرتضی عسکری|سید مرتضی عسکری]] سیره‌نگار شیعی (درگذشت ۱۳۸۶ش) عایشه دو سال قبل از هجرت (۱۱ بعثت) به عقد پیامبر در آمد و ازدواج آنها یک سال و نیم پس از هجرت و پس از جنگ بدر در شوال بود.<ref>عسکری، نقش عایشه در احادیث اسلام، ج۱، ص۴۵.</ref>  

در مورد سن ازدواج او با پیامبر اختلاف وجود دارد، به گونه‌ای که سنّ هنگام ازدواج و [[زفاف]] او را بین ۶ تا ۱۸ سال بیان کرده‌اند.<ref>ابن حجر، الاصابة، ۱۴۱۵ق، ج۸، ص۲۳۲؛ مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج۲۲، ص۱۹۱.</ref>{{سخ}}

[[سید جعفر مرتضی عاملی]]، سن پایین عایشه را نمی‌پذیرد و سن سیزده تا هفده‌سالگی او را به هنگام [[صیغه ازدواج|عقد]] صحیح می‌داند. وی به نقل از ابن اسحاق، عایشه را در شمار کسانی آورده که در ابتدای بعثت و پس از هجده نفر مسلمان شد؛ یعنی نوزدهمین نفری بود که آیین مسلمانی را برگزید. جعفر مرتضی در ادامه این‌گونه می‌آورد که اگر عمر او به هنگام بعثت به‌طور مثال هفت‌ساله بوده، به هنگام عقد هفده‌سال و موقع [[هجرت]] بیست‌سال سن داشته، مگر این که بگویند وقتی مسلمان شد، کمتر از هفت سال سن داشت.<ref>عاملی، الصحیح من سیرة النبی الاعظم، ۱۴۲۶ق، ج۳، ص۲۸۵-۲۸۷.</ref>

زندگی عایشه پس از مرگ دو خلیفه و روی کارآمدن عثمان، وارد مرحله جدیدی شد و او نقش سیاسی بارزتری در جامعه اسلامی ایفا کرد.<ref>تقی‌زاده داوری، تصویر خانواده پیامبر در دائرةالمعارف اسلام، ۱۳۸۷ش، ص۱۱۷.</ref> رابطه عایشه با [[عثمان]] در سال‌های نخست خلافت وی خوب بود تا آنجا که عایشه با بیان احادیثی به بیان فضایل عثمان می‌پرداخت.<ref>مسلم، صحیح مسلم، ج۷، ص۱۱۷.</ref> اما به تدریج در نیمه دوم خلافت، روابط این دو به تیرگی گرایید و این شکاف با دشمنی و رهبری شورش بر [[قتل عثمان]] ادامه یافت.<ref>عسکری، نقش عایشه در تاریخ اسلام، ج۱، ص۱۵۰.</ref> بنا بر آنچه درباره اختلاف بین عایشه و خلیفه سوم آمده، سبب این اختلاف آن بود که عثمان مقرری او را که عمر می‌داد کم کرد و دیگر زنان پیامبر خدا را با او برابر گردانید و این مسئله موجب رنجیدن عایشه از عثمان شد.<ref>یعقوبی، تاریخ الیعقوبی، ج۲، ص۱۷۵.</ref> حوادثی همچون فساد ولید بن عقبه؛ برادر ناتنی عثمان که از طرف او والی کوفه شده بود و ظلم‌هایی که عثمان در حق [[عبد الله بن مسعود]]، [[عمار بن یاسر|عمّار]]، [[ابوذر غفاری|ابوذر]]، [[جندب بن کعب بن عبدالله ازدی|جندب]] و سایر اصحاب رواداشت و اشرافیت و قبیله‌پرستی عثمان زمینه را برای استفادۀ عایشه به منظور ابراز مخالفت با عثمان، فراهم آورد.<ref>تقی‌زاده داوری، تصویر خانواده پیامبر در دائرةالمعارف اسلام، ۱۳۸۷ش، ص۱۲۰.</ref>