Automoderated users، confirmed، movedable، protected، مدیران، templateeditor
۶٬۷۶۸
ویرایش
آیه حرث: تفاوت میان نسخهها
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۲۱: | خط ۲۱: | ||
[[مجتهد|فقیهان]]، از این آیه در باب [[ازدواج|نکاح]] کتابهای فقهی سخن گفتهاند. همچنین این آیه از شواهد «اَمْر عَقیب حَظْر» (بهفارسی: فرمان پس از ممنوعیت) از مباحث [[اصول فقه|علم اصول]] است. | [[مجتهد|فقیهان]]، از این آیه در باب [[ازدواج|نکاح]] کتابهای فقهی سخن گفتهاند. همچنین این آیه از شواهد «اَمْر عَقیب حَظْر» (بهفارسی: فرمان پس از ممنوعیت) از مباحث [[اصول فقه|علم اصول]] است. | ||
== معرفی و شأن نزول آیه حرث== | ==معرفی و شأن نزول آیه حرث== | ||
آیه ۲۲۳ از [[سوره بقره]] را آیه حرث خواندهاند که به [[آمیزش|رابطه زناشویی]] و [[فرزندآوری]] اشاره کرده است.<ref>خراسانی، «آیات نامدار»، ص۳۸۱.</ref> در این آیه خداوند با تشبیه زنان به «حَرثْ» یعنی مزرعه یا کشتزار از نقش ویژه آنان در تولید و تکثیرِ نسل سخن گفته است.<ref>ابراهیمی و بستان و درستی، دلالتهای تشبیه زنان به حرث در آیه ۲۲۳ سوره بقره با رویکرد تحلیلی - انتقادی آرای نواندیشان معاصر درباره آن، ص۱۰۵.</ref> کنایی و استعاری بودن تعابیر [[قرآن]] در حوزهٔ مسائلِ زناشویی همچون این آیه را بیانگر رعایت اخلاق، عفّتِ کلام و ادب خداوند در قرآن میدانند.<ref>ابراهیمی و بستان و درستی، دلالتهای تشبیه زنان به حرث در آیه ۲۲۳ سوره بقره با رویکرد تحلیلی - انتقادی آرای نواندیشان معاصر درباره آن، ص۱۰۶.</ref> عدهای تشبیه زنان به کشتزار در آیه حرث را یکی از بهترین و شیواترین تعابیر قرآنی برای بیان این معنا دانستهاند.<ref>شیبانی، نهج البیان عن کشف معانی القرآن، ۱۴۱۳ق، ج۱، ص۲۹۵؛ سبزورای، الجدید فی تفسیر القرآن، ۱۴۰۶ق، ج۱، ص۲۶۹.</ref> بعضی نیز گفتهاند تشبیه زنان به کشتزار بهسبب این است که نطفهٔ مَرد به منزلهٔ بذری است که در رَحِم زن، کشت میشود.<ref>فخرالدین رازی، مفتاح الغیب، ۱۴۲۰ق، ج۶، ص۴۲۱.</ref> برخی، تعبیر زن به کشتزار در این آیه را تشبیه و عدهای آن را مجاز، و دیگرانی کنایه یا استعاره تمثیلیه میدانند.<ref>ابراهیمی و بستان و درستی، دلالتهای تشبیه زنان به حرث در آیه ۲۲۳ سوره بقره با رویکرد تحلیلی - انتقادی آرای نواندیشان معاصر درباره آن، ص۱۱۵ـ۱۱۷.</ref> | آیه ۲۲۳ از [[سوره بقره]] را آیه حرث خواندهاند که به [[آمیزش|رابطه زناشویی]] و [[فرزندآوری]] اشاره کرده است.<ref>خراسانی، «آیات نامدار»، ص۳۸۱.</ref> در این آیه خداوند با تشبیه زنان به «حَرثْ» یعنی مزرعه یا کشتزار از نقش ویژه آنان در تولید و تکثیرِ نسل سخن گفته است.<ref>ابراهیمی و بستان و درستی، دلالتهای تشبیه زنان به حرث در آیه ۲۲۳ سوره بقره با رویکرد تحلیلی - انتقادی آرای نواندیشان معاصر درباره آن، ص۱۰۵.</ref> کنایی و استعاری بودن تعابیر [[قرآن]] در حوزهٔ مسائلِ زناشویی همچون این آیه را بیانگر رعایت اخلاق، عفّتِ کلام و ادب خداوند در قرآن میدانند.<ref>ابراهیمی و بستان و درستی، دلالتهای تشبیه زنان به حرث در آیه ۲۲۳ سوره بقره با رویکرد تحلیلی - انتقادی آرای نواندیشان معاصر درباره آن، ص۱۰۶.</ref> عدهای تشبیه زنان به کشتزار در آیه حرث را یکی از بهترین و شیواترین تعابیر قرآنی برای بیان این معنا دانستهاند.<ref>شیبانی، نهج البیان عن کشف معانی القرآن، ۱۴۱۳ق، ج۱، ص۲۹۵؛ سبزورای، الجدید فی تفسیر القرآن، ۱۴۰۶ق، ج۱، ص۲۶۹.</ref> بعضی نیز گفتهاند تشبیه زنان به کشتزار بهسبب این است که نطفهٔ مَرد به منزلهٔ بذری است که در رَحِم زن، کشت میشود.<ref>فخرالدین رازی، مفتاح الغیب، ۱۴۲۰ق، ج۶، ص۴۲۱.</ref> برخی، تعبیر زن به کشتزار در این آیه را تشبیه و عدهای آن را مجاز، و دیگرانی کنایه یا استعاره تمثیلیه میدانند.<ref>ابراهیمی و بستان و درستی، دلالتهای تشبیه زنان به حرث در آیه ۲۲۳ سوره بقره با رویکرد تحلیلی - انتقادی آرای نواندیشان معاصر درباره آن، ص۱۱۵ـ۱۱۷.</ref> | ||
فقیهان در مسئله «وطی المَرأة دُبُراً» (بهفارسی: [[آمیزش]] با همسر از راه مَقْعد) و اصولیها در مسئله «الامر عقیب الحَظر» (بهفارسی: فرمان پس از ممنوعیت) از این آیه استفاده کردهاند.<ref>برای نمونه نگاه کنید به: «وقوع امر وقع عقیب حظر یا در مقام توهم حظر»، وبگاه مدرسه فقاهت درس خارج حسین شوپانی؛ «تمایل به حکم حلیت همراه با کراهت در مساله وطی در دبر»، پایگاه تخصصی فقه حکومتی وسائل درس خارج جوادی آملی؛ ابنعاشور، التحریر و التنویر، ۱۴۲۰ق، ج۲، ص۳۵۳. </ref> | فقیهان در مسئله «وطی المَرأة دُبُراً» (بهفارسی: [[آمیزش]] با همسر از راه مَقْعد) و اصولیها در مسئله «الامر عقیب الحَظر» (بهفارسی: فرمان پس از ممنوعیت) از این آیه استفاده کردهاند.<ref>برای نمونه نگاه کنید به: «وقوع امر وقع عقیب حظر یا در مقام توهم حظر»، وبگاه مدرسه فقاهت درس خارج حسین شوپانی؛ «تمایل به حکم حلیت همراه با کراهت در مساله وطی در دبر»، پایگاه تخصصی فقه حکومتی وسائل درس خارج جوادی آملی؛ ابنعاشور، التحریر و التنویر، ۱۴۲۰ق، ج۲، ص۳۵۳. </ref> | ||
{{جعبه گفتگوی آیه|۲|۲۲۳}} | {{جعبه گفتگوی آیه|۲|۲۲۳}} | ||
=== شأن نزول === | ===شأن نزول=== | ||
بر پایه روایتی که از [[امام رضا علیهالسلام|امام رضا(ع)]] در [[اسباب نزول|شأن نزول]] آیه ۲۲۳ بقره نقل شده است این آیه در ردّ برخی عقاید یهود در مورد [[آمیزش|آمیزش با زنان]] نازل شده است. آنان آمیزش با زنان را تنها از رو و جلو روا میدانستند و گمان میکردند که آمیزش در فَرْج زن از پشت، سبب اَحْوَل (لوچ) بهدنیا آمدن فرزند میشود؛ به همین جهت این آیه نازل شد تا این کار را جایز شمارد.<ref>طوسی، الإستبصار، دار الکتب الإسلامیه، ج۳، ص۲۴۴.</ref> البته برای این آیه شأن نزولهای دیگری نیز گفته شده است.<ref>مولوی و غلامی و مهری، «تحلیل و نقد معنای واژه «أنی» در ترجمههای فارسی قرآن با تاکید بر نقش سیاق در ترجمه»، ص۲۱-۲۳.</ref> | بر پایه روایتی که از [[امام رضا علیهالسلام|امام رضا(ع)]] در [[اسباب نزول|شأن نزول]] آیه ۲۲۳ بقره نقل شده است این آیه در ردّ برخی عقاید یهود در مورد [[آمیزش|آمیزش با زنان]] نازل شده است. آنان آمیزش با زنان را تنها از رو و جلو روا میدانستند و گمان میکردند که آمیزش در فَرْج زن از پشت، سبب اَحْوَل (لوچ) بهدنیا آمدن فرزند میشود؛ به همین جهت این آیه نازل شد تا این کار را جایز شمارد.<ref>طوسی، الإستبصار، دار الکتب الإسلامیه، ج۳، ص۲۴۴.</ref> البته برای این آیه شأن نزولهای دیگری نیز گفته شده است.<ref>مولوی و غلامی و مهری، «تحلیل و نقد معنای واژه «أنی» در ترجمههای فارسی قرآن با تاکید بر نقش سیاق در ترجمه»، ص۲۱-۲۳.</ref> | ||
== حکم فقهی آمیزش با همسر == | ==حکم فقهی آمیزش با همسر== | ||
[[مجتهد|فقیهان]] [[شیعه]] با استناد به آیهٔ حرث برای استنباط حکم فقهی آمیزش با زن، نظرات مختلفی ارائه دادهاند. بیشتر آنها عبارت «اَنّیٰ شَئْتُم» در آیه را به «هرجا یا از هرجا یا هرشکل و هرگونه» معنا کرده و آیه حرث را در ردیف مستندات حکم فقهی آمیزش با زن از دُبُر (مَقْعَد) قرار داده<ref>مولوی و غلامی و مهری ثابت، «تحلیل و نقد معنای واژه «أنی» در ترجمههای فارسی قرآن با تاکید بر نقش سیاق در ترجمه»، ص۲۴.</ref> و با تأیید این معنا از سوی برخی روایات، این عمل را [[مباح|جایز]] دانستهاند.<ref>برای نمونه نگاه کنید به: طوسی، التبیان، ج۲، ص۲۲۳ و ۲۲۴؛ شهید ثانی، ۱۴۱۶ق، ج۷، ص۶۱؛ حرّ عاملی، وسائل الشیعه، ۱۴۱۴ق، ج۲۰، ص۱۴۶ـ۱۴۸.</ref> طبری در جامع البیان با استناد به گفتهٔ [[عبدالله بن عباس|ابنعباس]] و ابن ابی کعب گفته است: منظور [[خدا|خداوند]] از «هرگونه یا از هرجا یا هرشکل که میخواهید با زنانتان در آمیزید» آمیزش با زنان بهصورت ایستاده، به پهلو، خمیده، از جلو و از عقب، مادامی است که در فَرْج باشد و زن حائض نباشد<ref>طباطبائی، المیزان، ۱۳۹۰ق، ج۲، ص۲۱۲.</ref>{{منبع بهتر}} اما آمیزش با آنها در حال [[حیض]] یا در دُبُر، جایز نیست.<ref>طبری، جامع البیان، ۱۴۰۲ق، ج۲، ص۵۳۳.</ref> همچنین برخی از فقیهان، «اَنّیٰ» را به «هر زمانی» معنا کرده و مدعی عدم صلاحیت آیه حرث برای اثبات جایز بودن [[آمیزش]] با زن از دُبر (مَقْعد) شدهاند.<ref>مولوی و غلامی و مهری ثابت، «تحلیل و نقد معنای واژه «أنی» در ترجمههای فارسی قرآن با تاکید بر نقش سیاق در ترجمه»، ص۲۵.</ref> و بهسبب مختلف بودن روایات مربوطه،<ref>مجلسی، بحارالأنوار، ۱۴۰۳، ج۱۰۰، ص۲۸۸.</ref> فراوانی روایاتی که از این عمل نهی کرده و [[شهرت فتوایی]] در این رابطه، به [[مکروه|کراهت]] شدید آن فتوا دادهاند. همچنین گروهی ضمن مکروه دانستن، آن را مشروط به رضایت زن قرار دادهاند.<ref>«تمایل به حکم حلیت همراه با کراهت در مساله وطی در دبر»، پایگاه تخصصی فقه حکومتی وسائل درس خارج آیتالله جوادی آملی.</ref> | [[مجتهد|فقیهان]] [[شیعه]] با استناد به آیهٔ حرث برای استنباط حکم فقهی آمیزش با زن، نظرات مختلفی ارائه دادهاند. بیشتر آنها عبارت «اَنّیٰ شَئْتُم» در آیه را به «هرجا یا از هرجا یا هرشکل و هرگونه» معنا کرده و آیه حرث را در ردیف مستندات حکم فقهی آمیزش با زن از دُبُر (مَقْعَد) قرار داده<ref>مولوی و غلامی و مهری ثابت، «تحلیل و نقد معنای واژه «أنی» در ترجمههای فارسی قرآن با تاکید بر نقش سیاق در ترجمه»، ص۲۴.</ref> و با تأیید این معنا از سوی برخی روایات، این عمل را [[مباح|جایز]] دانستهاند.<ref>برای نمونه نگاه کنید به: طوسی، التبیان، ج۲، ص۲۲۳ و ۲۲۴؛ شهید ثانی، ۱۴۱۶ق، ج۷، ص۶۱؛ حرّ عاملی، وسائل الشیعه، ۱۴۱۴ق، ج۲۰، ص۱۴۶ـ۱۴۸.</ref> طبری در جامع البیان با استناد به گفتهٔ [[عبدالله بن عباس|ابنعباس]] و ابن ابی کعب گفته است: منظور [[خدا|خداوند]] از «هرگونه یا از هرجا یا هرشکل که میخواهید با زنانتان در آمیزید» آمیزش با زنان بهصورت ایستاده، به پهلو، خمیده، از جلو و از عقب، مادامی است که در فَرْج باشد و زن حائض نباشد<ref>طباطبائی، المیزان، ۱۳۹۰ق، ج۲، ص۲۱۲.</ref>{{منبع بهتر}} اما آمیزش با آنها در حال [[حیض]] یا در دُبُر، جایز نیست.<ref>طبری، جامع البیان، ۱۴۰۲ق، ج۲، ص۵۳۳.</ref> همچنین برخی از فقیهان، «اَنّیٰ» را به «هر زمانی» معنا کرده و مدعی عدم صلاحیت آیه حرث برای اثبات جایز بودن [[آمیزش]] با زن از دُبر (مَقْعد) شدهاند.<ref>مولوی و غلامی و مهری ثابت، «تحلیل و نقد معنای واژه «أنی» در ترجمههای فارسی قرآن با تاکید بر نقش سیاق در ترجمه»، ص۲۵.</ref> و بهسبب مختلف بودن روایات مربوطه،<ref>مجلسی، بحارالأنوار، ۱۴۰۳، ج۱۰۰، ص۲۸۸.</ref> فراوانی روایاتی که از این عمل نهی کرده و [[شهرت فتوایی]] در این رابطه، به [[مکروه|کراهت]] شدید آن فتوا دادهاند. همچنین گروهی ضمن مکروه دانستن، آن را مشروط به رضایت زن قرار دادهاند.<ref>«تمایل به حکم حلیت همراه با کراهت در مساله وطی در دبر»، پایگاه تخصصی فقه حکومتی وسائل درس خارج آیتالله جوادی آملی.</ref> | ||
برخی نیز عبارت «قَدِّمُوا لاَنْفُسِکم» (بهفارسی: و برای خود از پیش بفرستید.) را مستند [[حرام]] بودن آمیزش از راه دبر قرار داده و گفتهاند آیهٔ حرث تنها آمیزشی را جایز شمرده است که بتوان از آن [[فرزندآوری|تولید مثل]] کرد؛ از آنجا که نمیتوان با [[آمیزش]] از راه دُبُر (مقعد) فرزندی بهدنیا آورد، پس این حالت از آمیزش جایز نیست.<ref name=":0">نگاه کنید به: مغنیه، التفسیر الکاشف، ۱۴۲۴ق، ج۱، ص۳۳۷، نجفی، جواهرالکلام، ۱۳۶۲ش، ج۲۹، ص۱۰۶.</ref> عدهای از مفسران، خطاب «قدّموا لاَنفسکم» را کنایه از «فرزند صالح» دانستهاند؛<ref>الطباطبایی، المیزان فی تفسیر القرآن، ۱۳۹۰ق، ج۲، ص۲۱۳.</ref> بهاینکه [[عمل صالح|اعمال صالحِ]] چنین فرزندی برای پدر و مادرش نیز محسوب میشود.<ref>طبرسی، مجمع البیان، ۱۴۰۸ق، ج۲۷ ص۵۶۴.</ref> [[سید محمدحسین طباطبائی|طباطبایی]]، سفارش به [[تقوا|تقوای الهی]] در آیهٔ حرث را رعایت حق و حقوق در مسائل زناشویی معنا کرده است.<ref>الطباطبایی، المیزان فی تفسیر القرآن، ۱۳۹۰ق، ج۲، ص۲۱۴.</ref> | برخی نیز عبارت «قَدِّمُوا لاَنْفُسِکم» (بهفارسی: و برای خود از پیش بفرستید.) را مستند [[حرام]] بودن آمیزش از راه دبر قرار داده و گفتهاند آیهٔ حرث تنها آمیزشی را جایز شمرده است که بتوان از آن [[فرزندآوری|تولید مثل]] کرد؛ از آنجا که نمیتوان با [[آمیزش]] از راه دُبُر (مقعد) فرزندی بهدنیا آورد، پس این حالت از آمیزش جایز نیست.<ref name=":0">نگاه کنید به: مغنیه، التفسیر الکاشف، ۱۴۲۴ق، ج۱، ص۳۳۷، نجفی، جواهرالکلام، ۱۳۶۲ش، ج۲۹، ص۱۰۶.</ref> عدهای از مفسران، خطاب «قدّموا لاَنفسکم» را کنایه از «فرزند صالح» دانستهاند؛<ref>الطباطبایی، المیزان فی تفسیر القرآن، ۱۳۹۰ق، ج۲، ص۲۱۳.</ref> بهاینکه [[عمل صالح|اعمال صالحِ]] چنین فرزندی برای پدر و مادرش نیز محسوب میشود.<ref>طبرسی، مجمع البیان، ۱۴۰۸ق، ج۲۷ ص۵۶۴.</ref> [[سید محمدحسین طباطبائی|طباطبایی]]، سفارش به [[تقوا|تقوای الهی]] در آیهٔ حرث را رعایت حق و حقوق در مسائل زناشویی معنا کرده است.<ref>الطباطبایی، المیزان فی تفسیر القرآن، ۱۳۹۰ق، ج۲، ص۲۱۴.</ref> | ||
== آیا در آیه حرث به زن توهین شده است؟ == | ==آیا در آیه حرث به زن توهین شده است؟== | ||
عدهای تعبیر آیه حرث از زن به کشتزار را نوعی توهین به «جایگاه زن» پنداشتهاند و آیه را مجوز تجاوز شوهر به همسرش میدانند؛<ref>ابراهیمی و بستان و درستی، «دلالتهای تشبیه زنان به حرث در آیه ۲۲۳ سوره بقره با رویکرد تحلیلی - انتقادی آرای نواندیشان معاصر درباره آن»، ص۱۰۶.</ref> در تأیید این سخن، به برخی روایات استناد شده است.<ref>ابراهیمی و بستان و درستی، «دلالتهای تشبیه زنان به حرث در آیه ۲۲۳ سوره بقره با رویکرد تحلیلی - انتقادی آرای نواندیشان معاصر درباره آن»، ص۱۰۶.</ref> اما پژوهشگرانی با استناد به مفاد برخی آیات دیگر همچون [[آیه ۱۸۷ سوره بقره]] یا [[آیه ۱۳ سوره حجرات]] که بر مساوی بودن مرد و زن از نظر هویت و جایگاه انسانی دلالت دارند، آیه حرث را در مقام بیان تفاوتهای جسمی و فیزیکی زن و مرد برای تحقق هدف [[فرزندآوری]] دانسته و گفتهاند این تفاوتها فاقد هر گونه بار ارزشی برای مرد و ضد ارزشی برای زن است.<ref>ابراهیمی و بستان و درستی، «دلالتهای تشبیه زنان به حرث در آیه ۲۲۳ سوره بقره با رویکرد تحلیلی - انتقادی آرای نواندیشان معاصر درباره آن»، ص۱۱۷.</ref> همچنین گفتهشده تشبیه، به معنای یکی دانستن دو چیز نیست بلکه برای بیان وجه شباهتِ بارز میان آن دو است.<ref>ابراهیمی و بستان و درستی، «دلالتهای تشبیه زنان به حرث در آیه ۲۲۳ سوره بقره با رویکرد تحلیلی - انتقادی آرای نواندیشان معاصر درباره آن»، ص۱۱۸و۱۱۹.</ref> | عدهای تعبیر آیه حرث از زن به کشتزار را نوعی توهین به «جایگاه زن» پنداشتهاند و آیه را مجوز تجاوز شوهر به همسرش میدانند؛<ref>ابراهیمی و بستان و درستی، «دلالتهای تشبیه زنان به حرث در آیه ۲۲۳ سوره بقره با رویکرد تحلیلی - انتقادی آرای نواندیشان معاصر درباره آن»، ص۱۰۶.</ref> در تأیید این سخن، به برخی روایات استناد شده است.<ref>ابراهیمی و بستان و درستی، «دلالتهای تشبیه زنان به حرث در آیه ۲۲۳ سوره بقره با رویکرد تحلیلی - انتقادی آرای نواندیشان معاصر درباره آن»، ص۱۰۶.</ref> اما پژوهشگرانی با استناد به مفاد برخی آیات دیگر همچون [[آیه ۱۸۷ سوره بقره]] یا [[آیه ۱۳ سوره حجرات]] که بر مساوی بودن مرد و زن از نظر هویت و جایگاه انسانی دلالت دارند، آیه حرث را در مقام بیان تفاوتهای جسمی و فیزیکی زن و مرد برای تحقق هدف [[فرزندآوری]] دانسته و گفتهاند این تفاوتها فاقد هر گونه بار ارزشی برای مرد و ضد ارزشی برای زن است.<ref>ابراهیمی و بستان و درستی، «دلالتهای تشبیه زنان به حرث در آیه ۲۲۳ سوره بقره با رویکرد تحلیلی - انتقادی آرای نواندیشان معاصر درباره آن»، ص۱۱۷.</ref> همچنین گفتهشده تشبیه، به معنای یکی دانستن دو چیز نیست بلکه برای بیان وجه شباهتِ بارز میان آن دو است.<ref>ابراهیمی و بستان و درستی، «دلالتهای تشبیه زنان به حرث در آیه ۲۲۳ سوره بقره با رویکرد تحلیلی - انتقادی آرای نواندیشان معاصر درباره آن»، ص۱۱۸و۱۱۹.</ref> | ||
[[ناصر مکارم شیرازی|مکارم شیرازی]] و [[سید محمدحسین طباطبائی|طباطبایی]] از مفسران شیعه معتقدند، آیهٔ حَرث تنها در صدد بیان ضرورتِ وجودِ زن در اجتماع انسانی است؛ بهگفته آنها بذر به تنهایی ارزشی ندارند و اگر کشتزار نباشد بذرها به کلى نابود شده و حیات و بقای بشر بهخطر میافتد، همچنین است اگر زنان نباشند.<ref>طباطبایی، المیزان، ۱۳۷۴ش، ج۲، ص۳۱۹؛ مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، ۱۳۷۴ش، ج۲، ص۱۴۱. </ref> | [[ناصر مکارم شیرازی|مکارم شیرازی]] و [[سید محمدحسین طباطبائی|طباطبایی]] از مفسران شیعه معتقدند، آیهٔ حَرث تنها در صدد بیان ضرورتِ وجودِ زن در اجتماع انسانی است؛ بهگفته آنها بذر به تنهایی ارزشی ندارند و اگر کشتزار نباشد بذرها به کلى نابود شده و حیات و بقای بشر بهخطر میافتد، همچنین است اگر زنان نباشند.<ref>طباطبایی، المیزان، ۱۳۷۴ش، ج۲، ص۳۱۹؛ مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، ۱۳۷۴ش، ج۲، ص۱۴۱. </ref> | ||
=== تفاوت حرث با زَرْع در قرآن === | ===تفاوت حرث با زَرْع در قرآن=== | ||
برخی با واکاوی استعمالات قرآنی در تفاوت معنای حرث با زرع گفتهاند حرث، بهمعنای پاشیدن بذر در زمین و در این آیه کنایه از «کشتزار» است اما «زرع» بهمعنای رویاندن است. ازاینرو خداوند در قرآن، حرث را به انسان و زرع را به خود نسبت داده است.<ref>ابراهیمی و بستان و درستی، «دلالتهای تشبیه زنان به حرث در آیه ۲۲۳ سوره بقره با رویکرد تحلیلی - انتقادی آرای نواندیشان معاصر درباره آن»، ص۱۱۰.</ref> البته برخی لغتشناسان «حَرْث» و «زَرع» را به یک معنا در نظر گرفتهاند.<ref>الصحاح، ذیل واژه حرث؛ لسان العرب، ذیل واژه حرث.</ref> | برخی با واکاوی استعمالات قرآنی در تفاوت معنای حرث با زرع گفتهاند حرث، بهمعنای پاشیدن بذر در زمین و در این آیه کنایه از «کشتزار» است اما «زرع» بهمعنای رویاندن است. ازاینرو خداوند در قرآن، حرث را به انسان و زرع را به خود نسبت داده است.<ref>ابراهیمی و بستان و درستی، «دلالتهای تشبیه زنان به حرث در آیه ۲۲۳ سوره بقره با رویکرد تحلیلی - انتقادی آرای نواندیشان معاصر درباره آن»، ص۱۱۰.</ref> البته برخی لغتشناسان «حَرْث» و «زَرع» را به یک معنا در نظر گرفتهاند.<ref>الصحاح، ذیل واژه حرث؛ لسان العرب، ذیل واژه حرث.</ref> | ||
==پانویس== | == ملاقات با خدا == | ||
وَ اعْلَمُوا أَنَّكُمْ مُلاقُوهُ | |||
مرجع ضمير «ملاقوه» ممكن است اثر و نتيجه عمل باشد يعنى بدانيد كه به نتيجه اعمال خود ميرسيد و آن را ملاقات مينمائيد اگر خوب است جزاء خوب و اگر بد است جزاء بد «الناس مجزيون باعمالهم ان خيرا فخير و ان شرا فشر» و ممكن است مرجع ضمير (اللَّه). و اشاره بروز قيامت باشد كه يوم لقاء اللَّه است بمعناى ملاقات رحمت يا العياذ باللّه ملاقات غضب الهى است<ref>أطيب البيان في تفسير القرآن، ج2، ص۴۴۷.</ref> | |||
فهذا يتناول المؤمن و الكافر. و الرؤية لا تثبت للكافر. فعلمنا إنّ اللقاء ليس عبارة من الرؤية<ref>تفسير القرآن الكريم (صدرا)، ج3، ص۲۹۶.</ref> | |||
فكان من المناسب أن يطلب من المكلف أن يقدم لنفسه ما يشاء من الأعمال الصالحة التي ترفع درجته عند اللّه، و أن يتقي اللّه في نفسه فلا يرتكب ما حرمه اللّه عليه، و أن يعلم أنه سيلاقي اللّه غدا ليحاسبه على ما عمل من خير أو شر. ثم أطلق البشارة للمؤمنين، لأنهم الذين استطاعوا أن يسيروا على الخط المستقيم في عقيدتهم،<ref>تفسير من وحي القرآن، ج4، ص۲۶۰.</ref> | |||
== پانویس == | |||
{{پانوشت}} | {{پانوشت}} | ||
== منابع == | ==منابع== | ||
{{منابع}} | {{منابع}} | ||
* [http://vasael.ir/fa/news/1834/تمایل-به-حکم-حلیت-همراه-با-کراهت-در-مساله-وطی «تمایل به حکم حلیت همراه با کراهت در مساله وطی در دبر»]، پایگاه تخصصی فقه حکومتی وسائل درس خارج آیتالله جوادی آملی، تاریخ درج مطلب: ۲۴بهمن۱۳۹۴ش، تاریخ بازدید: ۲۱آبان۱۴۰۲ش. | * [http://vasael.ir/fa/news/1834/تمایل-به-حکم-حلیت-همراه-با-کراهت-در-مساله-وطی «تمایل به حکم حلیت همراه با کراهت در مساله وطی در دبر»]، پایگاه تخصصی فقه حکومتی وسائل درس خارج آیتالله جوادی آملی، تاریخ درج مطلب: ۲۴بهمن۱۳۹۴ش، تاریخ بازدید: ۲۱آبان۱۴۰۲ش. | ||