سوره نصر: تفاوت میان نسخه‌ها
imported>Salvand ←محتوا: پیوند کلمات |
imported>Salvand ←محتوا: اشاره به نظر علامه |
||
| خط ۱۷: | خط ۱۷: | ||
==محتوا== | ==محتوا== | ||
[[خدا|خداوند]] در سوره نصر، به [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|رسولش]] وعده پیروزی و یاری می‌دهد و اعلام می‌کند خیلی زود مردم گروه‌گروه داخل [[اسلام]] می‌شوند. پس به [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|پیامبر(ص)]] دستور می‌دهد به شکرانه این یاری و پیروزی، خدا را [[تسبیح]] کند و حمد بگوید و [[استغفار]] کند. این سوره در [[مدینه]] بعد از [[صلح حدیبیه]] و قبل از [[فتح مکه]] نازل شده است؛ پس مراد از فتحی که خداوند به آن وعده می‌دهد، فتح مکه است.<ref>طباطبایی، المیزان، ترجمه، ج۲۰، ص۶۵۰.</ref> | [[خدا|خداوند]] در سوره نصر، به [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|رسولش]] وعده پیروزی و یاری می‌دهد و اعلام می‌کند خیلی زود مردم گروه‌گروه داخل [[اسلام]] می‌شوند. پس به [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|پیامبر(ص)]] دستور می‌دهد به شکرانه این یاری و پیروزی، خدا را [[تسبیح]] کند و حمد بگوید و [[استغفار]] کند. بنابر نظر برخی مفسران همچون [[سید محمدحسین طباطبائی|علامه طباطبایی]] این سوره در [[مدینه]] بعد از [[صلح حدیبیه]] و قبل از [[فتح مکه]] نازل شده است؛ پس مراد از فتحی که خداوند به آن وعده می‌دهد، فتح مکه است.<ref>طباطبایی، المیزان، ترجمه، ج۲۰، ص۶۵۰.</ref> | ||
{{سوره نصر}} | {{سوره نصر}} | ||
نسخهٔ ۹ ژوئیهٔ ۲۰۱۷، ساعت ۰۸:۵۵
 | |
| شماره سوره | ۱۱۰ |
|---|---|
| جزء | ۳۰ |
| نزول | |
| ترتیب نزول | ۱۰۲ |
| مکی/مدنی | مدنی |
| اطلاعات آماری | |
| تعداد آیات | ۳ |
| تعداد کلمات | ۱۹ |
| تعداد حروف | ۸۰ |
سوره نَصر صد و دهمین سوره به ترتیب مصحف، آخرین سوره به ترتیب نزول و از سوره‌های مدنی. این سوره دارای ۳ آیه است. از نام‌های دیگر این سوره تودیع و اذا جاء است. این سوره از گروه سوره‌های مفصلات و آخرین سوره از سوره‌های زمانیه است.
در این سوره به سه پیشگویی و خبر غیبی مهم پرداخته شده و آن فتح مکه با پیروزی بزرگ و غلبه نهایی اسلام، ایمان آوردن مردم مکه و اطراف آن به اسلام و بیعت با رسول خدا(ص) و رحلت پیامبر(ص) است. از موضوعات دیگر این سوره دستور تسبیح (منزه دانستن) خدا، شکر خدا در برابر پیروزی بزرگ و استغفار برای غلبه بر غرور ناشی از پیروزی است.
معرفی
- نام‌ها و سبب نامگذاری
نام مشهور سوره، نصر است. سبب این نامگذاری آن است که کلمه نصر در اولین آیه این سوره به کار رفته و از پیروزی و نصرت الهی سخن گفته است. نام دیگر این سوره «اذا جاء» است؛ زیرا این سوره با همین کلمه آغاز می‌شود. سومین نام این سوره، تودیع است. نزول این سوره در اواخر عمر رسول خدا(ص) و وداع خداوند و جبرئیل با ایشان، دلیل این نامگذاری است.[۱]
- ترتیب و محل نزول
سوره نصر جزو سوره‌های مدنی و صد و دومین سوره‌ای است که بر پیامبر(ص) نازل شده است. این سوره در مصحف کنونی صد و دهمین سوره قرآن است.[۲] بعضی از مفسران این سوره را صد و یازدهمین یا صد و دوازدهمین سورهٔ نازل‌شده و سوره توبه را آخرین سوره می‌دانند. سوره نصر جزو سوره‌های جَمعیُ‌النزول است بدین معنا که تمام آیات آن یکجا نازل شده است. ۱۴ تا ۱۶ سوره قرآن چنین‌اند.[۳]
- تعداد آیات و کلمات
سوره نصر ۳ آیه، ۱۹ کلمه و ۸۰ حرف دارد و جزو سوره‌های مُفصّلات (دارای آیات کوتاه و متعدد) است.[۴]
محتوا
خداوند در سوره نصر، به رسولش وعده پیروزی و یاری می‌دهد و اعلام می‌کند خیلی زود مردم گروه‌گروه داخل اسلام می‌شوند. پس به پیامبر(ص) دستور می‌دهد به شکرانه این یاری و پیروزی، خدا را تسبیح کند و حمد بگوید و استغفار کند. بنابر نظر برخی مفسران همچون علامه طباطبایی این سوره در مدینه بعد از صلح حدیبیه و قبل از فتح مکه نازل شده است؛ پس مراد از فتحی که خداوند به آن وعده می‌دهد، فتح مکه است.[۵]
زمان نزول و پیشگویی‌های سوره
برخی از مفسران گفته‌اند: این سوره پس از صلح حدیبیه و قبل از فتح مکه نازل شده است.[۷] اما برخی دیگر نزول آن را در منا و در حجة الوداع دانسته‌اند.[۸] واحدی نیشابوری در اسباب النزول گفته است این سوره در بازگشت پیغمبر(ص) از جنگ حنین نازل شد و پیغمبر(ص) پس از آن بیش از دو سال نزیست.[۹]
این سوره، حامل سه پیشگویی و خبر غیبی است:
- فتح مکه با پیروزی بزرگ و غلبه نهایی اسلام؛
- ایمان آوردن مردم مکه و اطراف آن به اسلام و بیعت با رسول خدا(ص)؛
- رحلت پیامبر(ص).[۱۰]
فضایل و خواص
بر اساس روایتی که به پیامبر (ص) منسوب است، كسی كه این سوره را قرائت کند ثواب کسی که در فتح مکه همراه با پیامبر(ص) جنگیده و به شهادت رسیده است به او داده می‌شود.[۱۱] همچنین بنابر روایتی دیگر هر کس در شب نهم شعبان چهار رکعت نماز و در هر رکعت بعد از حمد ۱۰ مرتبه سوره نصر را بخواند، خداوند بدنش را بر آتش حرام می‌گرداند (یعنی به هیچ وجه به جهنم نمی‌رود) و به واسطه هر آیه ثواب ده شهید از شهدای بدر و ثواب عالمان دین را به او خواهد داد.[۱۲]
همچنین برای این سوره خواصی مانند استجابت دعا و پیروزی در برابر دشمنان برشمرده‌اند.[۱۳]
متن سوره
سوره نصر
| مـتـن | ترجمه |
|---|---|
| بِسْمِ اللَّـهِ الرَّ‌حْمَـٰنِ الرَّ‌حِيمِ إِذَا جَاءَ نَصْرُ اللَّـهِ وَالْفَتْحُ ﴿١﴾ وَرَ‌أَيْتَ النَّاسَ يَدْخُلُونَ فِي دِينِ اللَّـهِ أَفْوَاجًا ﴿٢﴾ فَسَبِّحْ بِحَمْدِ رَ‌بِّكَ وَاسْتَغْفِرْ‌هُ ۚ إِنَّهُ كَانَ تَوَّابًا ﴿٣﴾ |
به نام خداوند رحمتگر مهربان چون يارى خدا و پيروزى فرا رسد، (۱) و ببينى كه مردم دسته‌دسته در دين خدا درآيند، (۲) پس به ستايش پروردگارت نيايشگر باش و از او آمرزش خواه، كه وى همواره توبه‌پذير است.(۳) |
| سوره پیشین: سوره کافرون |
سوره نصر سوره‌های مکی • سوره‌های مدنی |
سوره پسین: سوره مسد |
|
١.فاتحه ٢.بقره ٣.آل‌عمران ٤.نساء ٥.مائده ٦.انعام ٧.اعراف ٨.انفال ٩.توبه ١٠.یونس ١١.هود ١٢.یوسف ١٣.رعد ١٤.ابراهیم ١٥.حجر ١٦.نحل ١٧.اسراء ١٨.کهف ١٩.مریم ٢٠.طه ٢١.انبیاء ٢٢.حج ٢٣.مؤمنون ٢٤.نور ٢٥.فرقان ٢٦.شعراء ٢٧.نمل ٢٨.قصص ٢٩.عنکبوت ٣٠.روم ٣١.لقمان ٣٢.سجده ٣٣.احزاب ٣٤.سبأ ٣٥.فاطر ٣٦.یس ٣٧.صافات ٣٨.ص ٣٩.زمر ٤٠.غافر ٤١.فصلت ٤٢.شوری ٤٣.زخرف ٤٤.دخان ٤٥.جاثیه ٤٦.احقاف ٤٧.محمد ٤٨.فتح ٤٩.حجرات ٥٠.ق ٥١.ذاریات ٥٢.طور ٥٣.نجم ٥٤.قمر ٥٥.الرحمن ٥٦.واقعه ٥٧.حدید ٥٨.مجادله ٥٩.حشر ٦٠.ممتحنه ٦١.صف ٦٢.جمعه ٦٣.منافقون ٦٤.تغابن ٦٥.طلاق ٦٦.تحریم ٦٧.ملک ٦٨.قلم ٦٩.حاقه ٧٠.معارج ٧١.نوح ٧٢.جن ٧٣.مزمل ٧٤.مدثر ٧٥.قیامه ٧٦.انسان ٧٧.مرسلات ٧٨.نبأ ٧٩.نازعات ٨٠.عبس ٨١.تکویر ٨٢.انفطار ٨٣.مطففین ٨٤.انشقاق ٨٥.بروج ٨٦.طارق ٨٧.اعلی ٨٨.غاشیه ٨٩.فجر ٩٠.بلد ٩١.شمس ٩٢.لیل ٩٣.ضحی ٩٤.شرح ٩٥.تین ٩٦.علق ٩٧.قدر ٩٨.بینه ٩٩.زلزله ١٠٠.عادیات ١٠١.قارعه ١٠٢.تکاثر ١٠٣.عصر ١٠٤.همزه ١٠٥.فیل ١٠٦.قریش ١٠٧.ماعون ١٠٨.کوثر ١٠٩.کافرون ١١٠.نصر ١١١.مسد ١١٢.اخلاص ١١٣.فلق ١١٤.ناس | ||
پانویس
منابع
- قرآن کریم، ترجمه محمدمهدی فولادوند، تهران، دارالقرآن الکریم، ۱۴۱۸ق/۱۳۷۶ش.
- ابن طاووس، علی بن موسی، اقبال بالاعمال الحسنة، تحقیق: جواد قیومی اصفهانی، قم، مرکز النشر التابع لمکتب الأعلام الاسلامی، ۱۴۱۶ق.
- بحرانی، هاشم بن سلیمان، البرهان فی تفسیرالقرآن، واحد تحقیقات اسلامی بنیاد بعثت، ۱۴۱۷ق.
- دانشنامه قرآن و قرآن پژوهی، به کوشش بهاءالدین خرمشاهی، تهران، دوستان-ناهید، ۱۳۷۷ش.
- سیوطی، عبدالرحمن بن ابی‌بکر، الاتقان فی علوم القرآن، تحقیق: فواز احمد زمرلی، بیروت، دارالکتب العلمية، بی‌تا.
- طباطبائی، سیدمحمدحسین، المیزان فی تفسیر القرآن، بیروت، مؤسسه الأعلمی للمطبوعات، چاپ سوم، ۱۳۹۴ق/۱۹۷۴م.
- طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، تهران، انتشارات ناصر خسرو، ۱۳۷۲ش.
- قمی، علی بن ابراهیم، تفسیر قمی، تحقیق: سید طیب موسوی جزایری، قم، دارالکتاب، ۱۳۶۷ش.
- مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، تهران، تهران، دارالکتب الاسلامیه، ۱۳۷۱ش.
- نمازی شاهرودی، علی، مستدرک سفینة البحار، تحقيق و تصحيح: حسن نمازی، قم، مؤسسة النشر الاسلامی التابعة لجماعة المدرسین، ۱۳۷۸ش.
- واحدی النیسابوری، اسباب النزول، ترجمه علیرضا قراگزلو ذکاوتی، تهران، نشر نی، ۱۳۸۳ش.
پیوند به بیرون
- ↑ خرمشاهی، دانشنامه قرآن و قرآن پژوهی، ۱۳۷۷ش، ج۲، ص۱۲۷۰.
- ↑ معرفت، آموزش علوم قرآن، ج۲، ص۱۶۸.
- ↑ سیوطی، الاتقان فی علوم القرآن، بیروت، ج۱، ص۱۴۵.
- ↑ خرمشاهی، دانشنامه قرآن و قرآن پژوهی، ۱۳۷۷ش، ج۲، ص۱۲۷۰.
- ↑ طباطبایی، المیزان، ترجمه، ج۲۰، ص۶۵۰.
- ↑ خامه‌گر، محمد، ساختار سوره‌های قرآن کریم، تهیه مؤسسه فرهنگی قرآن و عترت نورالثقلین، قم، نشر نشرا، چ۱، ۱۳۹۲ش.
- ↑ طباطبایی،المیزان فی تفسیر القرآن، چاپ سوم، ۱۳۹۴ق/۱۹۷۴م، ج۲۰، ص۳۷۶؛ نیز ر.ک: الطبرسی، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، ج۱۰، ص۸۴۴.
- ↑ تفسیر القمی، ج۲، صص۴۴۶-۴۴۷
- ↑ اسباب النزول، ترجمه ذکاوتی، ج۱، ص۲۴۸.
- ↑ خرمشاهی، دانشنامه قرآن و قرآن پژوهی، ناهید، ۱۳۷۷ش، ج۲، ص۱۲۷۰.
- ↑ بحرانی، البرهان فی تفسیرالقرآن، واحد تحقیقات اسلامی بنیاد بعثت، ۱۴۱۷ق، ج۵، ص۷۸۳.
- ↑ سید بن طاووس، اقبال بالاعمال الحسنة، تحقیق: جواد قیومی اصفهانی، قم، مرکز النشر التابع لمکتب الأعلام الإسلامی، ۱۴۱۶ق، ج۳، ص۲۲۰.
- ↑ نمازی شاهرودی، مستدرک سفینة البحار، ۱۳۷۸ش، ج۸، ص۴۸۰.