انقطاع وحی: تفاوت میان نسخه‌ها
اصلاح |
اصلاح |
||
| خط ۲: | خط ۲: | ||
== معناشناسی == | == معناشناسی == | ||
بر اساس [[روایات]]، در ابتدای بعثت، دوران کوتاهی [[وحی]] بر پیامبر(ص) نازل نشد که این امر نگرانی‌هایی را در دل او و اطرافیانش به وجود آورد.<ref>رامیار، تاریخ قرآن، ۱۳۶۹ش، ص۷۳.</ref> این دوره در اصطلاح، «فترت وحی» نام دارد.<ref>بهادری، «فترت وحی»، ص۵۲.</ref> مدت این دوره را | بر اساس [[روایات]]، در ابتدای بعثت، دوران کوتاهی [[وحی]] بر پیامبر(ص) نازل نشد که این امر نگرانی‌هایی را در دل او و اطرافیانش به وجود آورد.<ref>رامیار، تاریخ قرآن، ۱۳۶۹ش، ص۷۳.</ref> این دوره در اصطلاح، «فترت وحی» نام دارد.<ref>بهادری، «فترت وحی»، ص۵۲.</ref> مدت این دوره را از دوازده روز تا سه سال ذکر کرده‌اند.<ref>مکارم شیرازی، تفسیر نمونه،۱۳۷۴ش، ج۲۷،ص۹۶؛ رامیار، تاریخ قرآن، ۱۳۶۹ش، ص۷۲.</ref> منابع تاریخی از این دوران به سخت‌ترین روزهای زندگی [[پیامبر(ص)]] یاد می‌کنند؛<ref>انصاری، مسعود، «فترت وحی»، ص۱۵۴۵.</ref> همچنین از بدگمانی مردم و تمسخر و آزار [[مشرک|مشرکان]] در این زمان حکایت دارند.<ref>طبری، تاریخ، ۱۴۰۳ق، ج۲، ص۵۲.</ref> در روایتی آمده که در زمان انقطاع وحی، هرچند ارتباط [[جبرئیل]] با پیامبر(ص) قطع شد؛ اما در این مدت، [[اسرافیل]] او را همراهی می‌کرد.<ref>معرفت، التمهید، ۱۴۱۷ق، ص۶۷.</ref> | ||
== موارد فترت == | == موارد فترت == | ||
درباره اینکه در چه زمانی و چند بار ارتباط پیامبر(ص) با [[وحی]] قطع شد، نظریات مختلفی ارائه شده است؛<ref>معرفت، تاریخ قرآن، ۱۳۸۳ش، ص۳۳.</ref> | درباره اینکه در چه زمانی و چند بار ارتباط پیامبر(ص) با [[وحی]] قطع شد، نظریات مختلفی ارائه شده است؛<ref>معرفت، تاریخ قرآن، ۱۳۸۳ش، ص۳۳.</ref> | ||
نسخهٔ ۲ مهٔ ۲۰۱۷، ساعت ۱۲:۰۲
فترت وحی، دوره کوتاهی پس از بعثت که در آن قرآن بر پیامبر(ص) نازل نمی‌شد. منابع مختلف، مدت آن را از دوازده روز تا سه سال ذکر کرده‌اند. مشرکان در این دوران به تمسخر و آزار پیامبر(ص) روی آوردند. در بعضی از روایات آمده که در حادثه افک، تغییر قبله و پس از سوالات یهود از پیامبر(ص) درباره روح و اصحاب کهف، نیز فترت وحی اتفاق افتاد.
معناشناسی
بر اساس روایات، در ابتدای بعثت، دوران کوتاهی وحی بر پیامبر(ص) نازل نشد که این امر نگرانی‌هایی را در دل او و اطرافیانش به وجود آورد.[۱] این دوره در اصطلاح، «فترت وحی» نام دارد.[۲] مدت این دوره را از دوازده روز تا سه سال ذکر کرده‌اند.[۳] منابع تاریخی از این دوران به سخت‌ترین روزهای زندگی پیامبر(ص) یاد می‌کنند؛[۴] همچنین از بدگمانی مردم و تمسخر و آزار مشرکان در این زمان حکایت دارند.[۵] در روایتی آمده که در زمان انقطاع وحی، هرچند ارتباط جبرئیل با پیامبر(ص) قطع شد؛ اما در این مدت، اسرافیل او را همراهی می‌کرد.[۶]
موارد فترت
درباره اینکه در چه زمانی و چند بار ارتباط پیامبر(ص) با وحی قطع شد، نظریات مختلفی ارائه شده است؛[۷]
ابتدای بعثت
بیشتر مفسرین معتقدند: پس از بعثت پیامبر(ص)، نزول قرآن سه سال به تاخیر افتاد که دوران «فترت وحی» نامیده شد.[۸] محمود رامیار می‌گوید: دوران سه ساله فترت، با دوره سه ساله دعوت مخفیانه پیامبر(ص) در ابتدای بعثت یکی نیست و فترت وحی با نزول سوره مدثر پایان یافت.[۹] گروهی معتقدند: دوران فترت که در ابتدای بعثت واقع شد، با نزول آیات سوره علق پایان یافت.[۱۰] برخی دیگر می‌گویند: این دوران، با نزول سوره ضحی به پایان رسید.[۱۱]
موارد دیگر
در بعضی از روایات، موارد دیگری نیز برای فترت وحی ذکر شده است. از جمله این موارد، هنگامی است که یهودیان در سال هفتم بعثت، سؤالاتی درباره روح، ذوالقرنین و اصحاب کهف از پیامبر(ص) پرسیدند و پیامبر(ص) فرمود: فردا جواب شما را خواهم داد؛ اما فردای آن روز وحی نازل نشد و جبرئیل پس از پانزده روز، سوره کهف را بر پیامبر(ص) نازل نمود.[۱۲] در بعضی از روایات آمده که پیامبر(ص) در ماجرای تغییر قبله، هفده ماه، چشم به آسمان داشت تا آیات مربوط به تغییر قبله نازل شوند؛ اما نزول این آیات، پس از یک سال و نیم صورت گرفت.[۱۳] مورد دیگر درباره حادثه افک است که عایشه دچار تهمتی شده بود و بیش از یک ماه طول کشید تا آیاتی بر برائت وی نازل شود.[۱۴]
پانویس
منابع
- انصاری، مسعود، «فترت وحی»، در مجموعه مقالات دانشنامه قرآن، تهران، نشر دوستان، ۱۳۷۷ش.
- بهادری، آتنا، «فترت وحی یا طبیعت وحی»، مجله حدیث و اندیشه، شماره ۳، بهار و تابستان ۱۳۸۶ش.
- رامیار، محمود، تاریخ قرآن، تهران، مؤسسه انتشارات امیرکبیر، ۱۳۶۹ش.
- طبری، محمد بن جریر، تاریخ طبری، بیروت، اعلمی، ۱۴۰۳ق.
- فرهنگ‌نامه علوم قرآنی، تهران، پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، ۱۳۹۴ش.
- معرفت، محمدهادی، تاریخ قرآن، تهران، انتشارات سمت، ۱۳۸۳ش.
- معرفت، محمدهادی، تلخیص التمهید، قم، مؤسسه نشر اسلامی، ۱۴۱۷ق.
- نکونام، جعفر، «پژوهشی درباره فترت وحی»، مجله صحیفه مبین، شماره ۲۷و۲۸، پاییزو زمستان ۱۳۸۱ش.
پیوند به بیرون
- ↑ رامیار، تاریخ قرآن، ۱۳۶۹ش، ص۷۳.
- ↑ بهادری، «فترت وحی»، ص۵۲.
- ↑ مکارم شیرازی، تفسیر نمونه،۱۳۷۴ش، ج۲۷،ص۹۶؛ رامیار، تاریخ قرآن، ۱۳۶۹ش، ص۷۲.
- ↑ انصاری، مسعود، «فترت وحی»، ص۱۵۴۵.
- ↑ طبری، تاریخ، ۱۴۰۳ق، ج۲، ص۵۲.
- ↑ معرفت، التمهید، ۱۴۱۷ق، ص۶۷.
- ↑ معرفت، تاریخ قرآن، ۱۳۸۳ش، ص۳۳.
- ↑ «دوره فترت وحی»، در فرهنگ نامه علوم قرآنی، ص۵۵۹.
- ↑ رامیار، تاریخ قرآن، ۱۳۶۹ش، ص۷۴.
- ↑ معرفت، تاریخ قرآن، ۱۳۸۳ش، ص۳۳.
- ↑ انصاری، مسعود، «فترت وحی»، ص۱۵۴۵.
- ↑ نکونام، «پژوهشی درباره فترت وحی»، ص۹۷.
- ↑ سیوطی، درالمنثور، ج۱، ص۱۴۱، به نقل از بهادری، فترت وحی، ص۵۷.
- ↑ رامیار، تاریخ قرآن، ۱۳۶۹ش، ص۷۶.