سوره ماعون

سوره ماعون

قریش سوره قریش ماعون کوثر سوره کوثر
شماره سوره	۱۰۷
جزء	۳۰
نزول
ترتیب نزول	۱۷
مکی/مدنی	مکی
اطلاعات آماری
تعداد آیات	۷
تعداد کلمات	۲۵
تعداد حروف	۱۱۴

سوره ماعُون یا سوره أَرَأَیْتَ الَّذِی صد و هفتمین سوره و از سوره‌های مکی قرآن است که در جزء سی‌ام جای دارد. نام ماعون از کلمه آخر این سوره گرفته شده و به معنای زکات یا هر چیز مفیدی است. در این سوره صفات منکران قیامت آمده است. قرآن می‌گوید این افراد انفاق نمی‌کنند، نماز را سَرسَری می‌گیرند و رِیا می‌کنند.

گفته شده است سوره ماعون درباره ابوسفیان نازل شد. فضیلت‌هایی برای تلاوت این سوره ذکر شده است، از جمله اینکه هر کس سوره ماعون را پس از نماز عشا قرائت کند، خداوند او را می‌بخشد و تا وقت اذان صبح او را حفظ می‌کند.

معرفی

• نامگذاری

این سوره را ماعون و سوره «أَرَأَیْتَ الَّذِی» نامیده‌اند. نام ماعون از انتهای سوره و نام «أَرَأَیْتَ الَّذِی» از آغاز سوره گرفته شده‌است. درباره معنای ماعون گفته شده است، در زمان جاهلیت به هر منفعتی (یا هر وسیله مفید) ماعون گفته می‌شد و بعد از اسلام به زکات، ماعون گفتند. نام‌های دیگر این سوره را «دین» و «تکذیب» گفته‌اند. زیرا این دو موضوع، از مضامین این سوره‌اند.

• محل و ترتیب نزول

سوره ماعون جزو سوره‌های مکی و در ترتیب نزول، هفدهمین سوره‌ای است که بر پیامبر(ص) نازل شده‌است. این سوره در چینش کنونی مُصحَف، صد و هفتمین سوره است و در جزء سی‌ام قرآن جای دارد.علامه طباطبایی هر دو احتمال مکی و مدنی بودن سوره را ممکن دانسته و گفته که برخی نیز نصف آن را مکی و نصف دیگرش را مدنی دانسته‌اند.

• تعداد آیات و دیگر ویژگی‌ها

سوره ماعون ۷ آیه، ۲۵ کلمه و ۱۱۴ حرف دارد. این سوره به لحاظ حجمی جزو سوره‌های مُفصّلات (سوره‌های دارای آیات کوتاه) است.

محتوا

در سوره ماعون، صفات و اعمال منکران قیامت در پنج مرحله بیان شده است، اینکه به دلیل انکار این روز، از انفاق در راه خدا و کمک به یتیمان و مسکینان سر باز می‌زنند و نماز را سَرسَری می‌گیرند و ریاکارند و به نیازمندان کمک نمی‌کنند. در تفسیر المیزان محور سوره تهدید کسانی دانسته شده که ادعای دین دارند ولی از ویژگی‌های منافقان برخوردارند ویژگی‌هایی که با ایمان به معاد و کیفر و پاداش سازگاری ندارد مانند: غفلت از نماز و رِیا در اعمال و محروم ساختن دیگران حتی از وسایل ضروری زندگی.

ابن‌عربی صفات و ویژگی‌هایی این گروه و آثار این صفات را اینگونه بر شمرده است: محرومیت از حقیقتِ توحید، سرگرم شدن به جزئیات و امور جزئی، بی‌اعتقادی به روز جزا، اعتماد کامل داشتن به عالم ماده و دل‌بستن به طبیعت و در نتیجه دوست نداشتن خداوند، محرومیت از فضیلت عدالت به سبب گرفتارشدن به رذائل اخلاقی و دورشدن از فضائل، محروم بودن از خوف و رجا و غفلت از کمال، جهل به معاد...به واسطه این ویژگی‌ها این گروه از مردم به هیچ کس کمکی نمی‌کنند و در نتیجه هرگز روی رستگاری را نخواهند دید.

شأن نزول

درباره شأن نزول سوره ماعون آمده است این سوره درباره ابوسفیان نازل شد که هر روز دو شتر بزرگ برای خود و یارانش نَحر می‌کرد؛ اما روزی یتیمی آمد و تقاضای چیزی کرد و ابوسفیان او را با عصا زد و از خود راند.

فضیلت و خواص

مقالهٔ اصلی: فضائل سور

از پیامبر(ص) روایت شده هر کس سوره ماعون را پس از نماز عشا قرائت کند، خداوند او را می‌بخشد و تا وقت اذان صبح او را حفظ می‌کند. از امام صادق(ع) نیز نقل شده است هر کس سوره ماعون را بعد از نماز عصر بخواند تا عصر روز بعد در حفظ و امان خداوند خواهد بود. در روایات دیگر آمده است خواندن سوره ماعون در نماز واجب و مستحب موجب می‌شود خداوند نماز و روزه فرد را بپذیرد و [دیگر] کارهایش را حسابرسی نکند.

متن و ترجمه سوره ماعون

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَٰنِ الرَّحِيمِ

﴿أَرَأَيْتَ الَّذِي يُكَذِّبُ بِالدِّينِ ۝١ فَذَلِكَ الَّذِي يَدُعُّ الْيَتِيمَ ۝٢ وَلَا يَحُضُّ عَلَى طَعَامِ الْمِسْكِينِ ۝٣ فَوَيْلٌ لِلْمُصَلِّينَ ۝٤ الَّذِينَ هُمْ عَنْ صَلَاتِهِمْ سَاهُونَ ۝٥ الَّذِينَ هُمْ يُرَاءُونَ ۝٦ وَيَمْنَعُونَ الْمَاعُونَ ۝٧﴾

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَٰنِ الرَّحِيمِ

﴿أَرَأَيْتَ الَّذِي يُكَذِّبُ بِالدِّينِ ۝١﴾

﴿به نام خداوند رحمتگر مهربان. آیا کسی را که [روز] جزا را دروغ می‌خواند دیدی ۝١﴾

﴿فَذَلِكَ الَّذِي يَدُعُّ الْيَتِيمَ ۝٢﴾

﴿این همان کس است که یتیم را بسختی می‌راند ۝٢﴾

﴿وَلَا يَحُضُّ عَلَى طَعَامِ الْمِسْكِينِ ۝٣﴾

﴿و به خوراک دادن بینوا ترغیب نمی‌کند ۝٣﴾

﴿فَوَيْلٌ لِلْمُصَلِّينَ ۝٤﴾

﴿پس وای بر نمازگزارانی ۝٤﴾

﴿الَّذِينَ هُمْ عَنْ صَلَاتِهِمْ سَاهُونَ ۝٥﴾

﴿که از نمازشان غافلند ۝٥﴾

﴿الَّذِينَ هُمْ يُرَاءُونَ ۝٦﴾

﴿آنان که ریا می‌کنند ۝٦﴾

﴿وَيَمْنَعُونَ الْمَاعُونَ ۝٧﴾

﴿و از [دادن] زکات [و وسایل و مایحتاج خانه] خودداری می‌ورزند ۝٧﴾

﴿به نام خداوند رحمتگر مهربان. آیا کسی را که [روز] جزا را دروغ می‌خواند دیدی ۝١ این همان کس است که یتیم را بسختی می‌راند ۝٢ و به خوراک دادن بینوا ترغیب نمی‌کند ۝٣ پس وای بر نمازگزارانی ۝٤ که از نمازشان غافلند ۝٥ آنان که ریا می‌کنند ۝٦ و از [دادن] زکات [و وسایل و مایحتاج خانه] خودداری می‌ورزند ۝٧﴾

سوره پیشین: سوره قریش	سوره ماعون سوره‌های مکی • سوره‌های مدنی	سوره پسین: سوره کوثر
١.فاتحه ٢.بقره ٣.آل‌عمران ٤.نساء ٥.مائده ٦.انعام ٧.اعراف ٨.انفال ٩.توبه ١٠.یونس ١١.هود ١٢.یوسف ١٣.رعد ١٤.ابراهیم ١٥.حجر ١٦.نحل ١٧.اسراء ١٨.کهف ١٩.مریم ٢٠.طه ٢١.انبیاء ٢٢.حج ٢٣.مؤمنون ٢٤.نور ٢٥.فرقان ٢٦.شعراء ٢٧.نمل ٢٨.قصص ٢٩.عنکبوت ٣٠.روم ٣١.لقمان ٣٢.سجده ٣٣.احزاب ٣٤.سبأ ٣٥.فاطر ٣٦.یس ٣٧.صافات ٣٨.ص ٣٩.زمر ٤٠.غافر ٤١.فصلت ٤٢.شوری ٤٣.زخرف ٤٤.دخان ٤٥.جاثیه ٤٦.احقاف ٤٧.محمد ٤٨.فتح ٤٩.حجرات ٥٠.ق ٥١.ذاریات ٥٢.طور ٥٣.نجم ٥٤.قمر ٥٥.الرحمن ٥٦.واقعه ٥٧.حدید ٥٨.مجادله ٥٩.حشر ٦٠.ممتحنه ٦١.صف ٦٢.جمعه ٦٣.منافقون ٦٤.تغابن ٦٥.طلاق ٦٦.تحریم ٦٧.ملک ٦٨.قلم ٦٩.حاقه ٧٠.معارج ٧١.نوح ٧٢.جن ٧٣.مزمل ٧٤.مدثر ٧٥.قیامه ٧٦.انسان ٧٧.مرسلات ٧٨.نبأ ٧٩.نازعات ٨٠.عبس ٨١.تکویر ٨٢.انفطار ٨٣.مطففین ٨٤.انشقاق ٨٥.بروج ٨٦.طارق ٨٧.اعلی ٨٨.غاشیه ٨٩.فجر ٩٠.بلد ٩١.شمس ٩٢.لیل ٩٣.ضحی ٩٤.شرح ٩٥.تین ٩٦.علق ٩٧.قدر ٩٨.بینه ٩٩.زلزله ١٠٠.عادیات ١٠١.قارعه ١٠٢.تکاثر ١٠٣.عصر ١٠٤.همزه ١٠٥.فیل ١٠٦.قریش ١٠٧.ماعون ١٠٨.کوثر ١٠٩.کافرون ١١٠.نصر ١١١.مسد ١١٢.اخلاص ١١٣.فلق ١١٤.ناس

پیوند به بیرون

قرائت سوره ماعون