ارتماس

اِرتماس اصطلاحی فقهی به معنای فرو کردن سر یا دیگر اعضا در آب است.^[۱] که در کتاب‌های فقهی در قسمت طهارت، حج و روزه درباره آن بحث شده است.^[۲] ارتماس در لغت به معنای اغتماس (فرو رفتن در چیزی) است.^[۳]

به عقیده فقیهان شیعه، فروبردن سر در آب برای شخصِ مُحرم و روزه‌دار حرام است.^[۴] همچنین برخی ارتماس را از مبطلات روزه دانسته‌اند.^[۵]

اگر کسی عمدا سرش را درآب فرو نبرد، روزه و حجش باطل نیست.^[۶]
به گفته گروهی، بنا بر احتیاط، فرو بردن سر در آب مضاف، نیز ارتماس محسوب می‌شود.^[۷]
بنابر نظر برخی، اگر کاسه سر انسان هنگام فرورفتن در آب بیرون باشد، روزه صحیح است.^[۸]
در اینکه انسان به‌یکباره سر را در آب فرو ببرد یا به‌تدریج فرقی نیست.^[۹]

واژه «ارتماس» در بحث غسل ارتماسی، وضوی ارتماسی و در برخی از حدیث به عنوان فرورفتن در گناه نیز به کار رفته است.^[۱۰]

جستارهای وابسته

وضوی ارتماسی

پانویس

↑ هاشمی شاهرودی، فرهنگ فقه، ۱۴۲۶ق، ج۱، ص۳۴۶.
↑ هاشمی شاهرودی، فرهنگ فقه، ۱۴۲۶ق، ج۱، ص۳۴۶.
↑ فیروزآبادی، القاموس المحیط، ۱۴۱۵ق، ج۲، ص۳۴۸.
↑ هاشمی شاهرودی، فرهنگ فقه، ۱۴۲۶ق، ج۱، ص۳۴۶؛ رساله توضیح‌المسائل مراجع، ۱۳۹۲ش، ج۱، ص۱۱۳۷.
↑ رساله توضیح المسائل مراجع، ۱۳۹۲ش، ج۱، ص۱۱۳۷.
↑ فاضل لنکرانی، ایضاح‌الکفایة، ۱۳۸۵ش، ج۳، ص۱۰۸؛ رساله توضیح‌المسائل مراجع، ۱۳۹۲ش، ج۱، ص۱۱۳۷.
↑ رساله توضیح‌المسائل مراجع، ۱۳۹۲ش، ج۱، ص۱۱۳۷.
↑ رساله توضیح‌المسائل مراجع، ۱۳۹۲ش، ج۱، ص۱۱۳۷.
↑ رساله توضیح‌المسائل مراجع، ۱۳۹۲ش، ج۱، ص۱۱۳۷.
↑ رساله توضیح‌المسائل مراجع، ۱۳۹۲ش، ج۱، ص۲۰۱؛ رساله توضیح‌المسائل مراجع، ۱۳۹۲ش، ج۱، ص۲۷۸؛ حکیم، مصباح المنهاج، ۱۴۱۷ق، ج۳، ص۵۴۵؛ عاملی، الدرالمنظوم، ۱۳۸۴ش، ص۴۴۴.

منابع

حکیم، محمد سعید، مصباح المنهاج، بی‌جا، موسسة المنار، ۱۴۱۷ق.
رساله توضیح المسائل مراجع، گردآورنده: بنی‌هاشمی خمینی، قم، دفتر انتشارات اسلامی، چاپ اول، ۱۳۹۲ش.
عاملی، الدرالمنظوم من کلام المعصوم، قم، موسسه علمی دارالحدیث، ۱۳۸۴ش.
فاضل لنکرانی، محمد، ایضاح الکفایة، قم، نوح، چاپ پنجم، ۱۳۸۵ش.
فیروزآبادی، محمدبن یعقوب، القاموس المحیط، بیروت، دارالکتب العلمیه، ۱۴۱۵ق.
هاشمی شاهرودی، محمود، فرهنگ فقه مطابق با مذاهب اهل بیت، قم، موسسة دائرة المعارف اسلامی، ۱۴۲۶ق.

[1] هاشمی شاهرودی، فرهنگ فقه، ۱۴۲۶ق، ج۱، ص۳۴۶.

[2] هاشمی شاهرودی، فرهنگ فقه، ۱۴۲۶ق، ج۱، ص۳۴۶.

[3] فیروزآبادی، القاموس المحیط، ۱۴۱۵ق، ج۲، ص۳۴۸.

[4] هاشمی شاهرودی، فرهنگ فقه، ۱۴۲۶ق، ج۱، ص۳۴۶؛ رساله توضیح‌المسائل مراجع، ۱۳۹۲ش، ج۱، ص۱۱۳۷.

[5] رساله توضیح المسائل مراجع، ۱۳۹۲ش، ج۱، ص۱۱۳۷.

[6] فاضل لنکرانی، ایضاح‌الکفایة، ۱۳۸۵ش، ج۳، ص۱۰۸؛ رساله توضیح‌المسائل مراجع، ۱۳۹۲ش، ج۱، ص۱۱۳۷.

[7] رساله توضیح‌المسائل مراجع، ۱۳۹۲ش، ج۱، ص۱۱۳۷.

[8] رساله توضیح‌المسائل مراجع، ۱۳۹۲ش، ج۱، ص۱۱۳۷.

[9] رساله توضیح‌المسائل مراجع، ۱۳۹۲ش، ج۱، ص۱۱۳۷.

[10] رساله توضیح‌المسائل مراجع، ۱۳۹۲ش، ج۱، ص۲۰۱؛ رساله توضیح‌المسائل مراجع، ۱۳۹۲ش، ج۱، ص۲۷۸؛ حکیم، مصباح المنهاج، ۱۴۱۷ق، ج۳، ص۵۴۵؛ عاملی، الدرالمنظوم، ۱۳۸۴ش، ص۴۴۴.

[۱]

[۲]

[۳]

[۴]

[۵]

[۶]

[۷]

[۸]

[۹]

[۱۰]

ن ب و احکام طهارت
مطهرات	آب • زمین • آفتاب • استحاله • انتقال • انقلاب • اسلام • تبعیت • استبراء حیوان نجاست‌خوار • غائب‌شدن مسلمان
آب‌ها	آب مضاف • آب مطلق • آب قلیل • آب کر • آب جاری • آب باران • آب چشمه • آب چاه • آب کثیر
نجاسات	بول (ادرار) • مدفوع • مَنی • مُردار • خون • سگ • خوک • کافر • شراب • فقاع • جوشیدن آب انگور
غسل‌ها	غسل‌های مستحب • غسل جنابت • غسل میت • غسل مس میت • غسل حیض • غسل استحاضه • غسل نفاس • غسل جمعه • غسل زیارت • غسل توبه
اسباب غسل	حدث اکبر • جنابت • آمیزش • استمناء • احتلام • حیض • نفاس • استحاضه • دماء ثلاثة (خون حیض، خون نفاس، خون استحاضه) • مس میت
آیات	آیه وضو • آیه تیمم • آیه نجاست مشرکان
وضو	وضوی ارتماسی • اعضای وضو • وضوی جبیره‌ای • مسح بر خفین • حدث اصغر
وابسته	طهارت • تطهير • تیمم • جبیره • استبراء • حدث اکبر • تخلی • تذکیه • ذبیحه اهل کتاب • ذبح شرعی • یائسگی • تعفیر • غُساله • ارتماس • کافر ذمی • اوداج اربعه • ازاله نجاست • عین نجس • حیوان نجاست‌خوار • صید شرعی • نحر شرعی
احکام نماز