پرش به محتوا

عراق: تفاوت میان نسخه‌ها

۲۲ بایت حذف‌شده ،  ‏۱۶ نوامبر ۲۰۲۲
جز
ویکی سازی
جز (ویکی سازی)
جز (ویکی سازی)
خط ۴۸: خط ۴۸:
سابقۀ تشیع در عراق به زمان [[امام علی(ع)]] برمی‌گردد و وقایع تاریخی صدر اسلام همچون [[جنگ جمل]]، [[جنگ صفین|صفین]]، [[جنگ نهروان|نهروان]]، [[واقعه کربلا]] و [[قیام مختار]] در این کشور به وقوع پیوست. در این دوره تشیع در عراق گسترش یافت و از آنجا به دیگر مناطق از جمله ایران منتقل شد. هر چند در دولت‌های شیعی عراق همچون [[حمدانیان]]،[[آل بویه]] و [[صفویه]]، کم و بیش شیعیان در حکومت نقش داشتند. با تأسیس دولت [[عثمانی]] شیعیان از صحنه سیاسی حکومت عراق طرد شدند. در زمان اشغال عراق به دست انگلیسی‌ها شیعیان نقش فعالتری یافتند و [[محمدتقی شیرازی]] فتوای [[جهاد]] علیه انگیسی‌ها را صادر کرد. در همین دوره بود که [[حزب الدعوة الاسلامیة|حزب الدعوه]] از نخستین احزاب شیعی عراق، فعالیت سیاسی خود را آغاز کرد.
سابقۀ تشیع در عراق به زمان [[امام علی(ع)]] برمی‌گردد و وقایع تاریخی صدر اسلام همچون [[جنگ جمل]]، [[جنگ صفین|صفین]]، [[جنگ نهروان|نهروان]]، [[واقعه کربلا]] و [[قیام مختار]] در این کشور به وقوع پیوست. در این دوره تشیع در عراق گسترش یافت و از آنجا به دیگر مناطق از جمله ایران منتقل شد. هر چند در دولت‌های شیعی عراق همچون [[حمدانیان]]،[[آل بویه]] و [[صفویه]]، کم و بیش شیعیان در حکومت نقش داشتند. با تأسیس دولت [[عثمانی]] شیعیان از صحنه سیاسی حکومت عراق طرد شدند. در زمان اشغال عراق به دست انگلیسی‌ها شیعیان نقش فعالتری یافتند و [[محمدتقی شیرازی]] فتوای [[جهاد]] علیه انگیسی‌ها را صادر کرد. در همین دوره بود که [[حزب الدعوة الاسلامیة|حزب الدعوه]] از نخستین احزاب شیعی عراق، فعالیت سیاسی خود را آغاز کرد.


با روی کار آمدن حزب بعث، سیاست طرد شیعیان شدّت بیشتری گرفت؛ پس از حمله عراق به [[کویت]] شیعیان علیه حکومت (حزب بعث) قیام کردند که به [[انتفاضه شعبانیه|انتفاضۀ شعبانیه]] معروف شد. در پی این قیام سرکوب شیعیان از سوی نظام حاکم آغاز شد و علاوه بر قتل عام شیعیان، بسیاری از رهبران شیعه زندانی، تبعید و یا کشته شدند.
با روی کار آمدن حزب بعث، سیاست طرد شیعیان شدّت بیشتری گرفت؛ پس از حمله عراق به [[کویت]] شیعیان علیه حکومت (حزب بعث) قیام کردند که به [[انتفاضه شعبانیه]] معروف شد. در پی این قیام سرکوب شیعیان از سوی نظام حاکم آغاز شد و علاوه بر قتل عام شیعیان، بسیاری از رهبران شیعه زندانی، تبعید و یا کشته شدند.


پس از اشغال عراق توسط امریکا و سقوط [[صدام حسین]] در سال ۲۰۰۳م، شیعیان نیز وارد صحنه سیاسی عراق شدند. در ساختار سیاسی جدید عراق، نخست وزیر از شیعیان انتخاب می‌شود.  
پس از اشغال عراق توسط امریکا و سقوط [[صدام حسین]] در سال ۲۰۰۳م، شیعیان نیز وارد صحنه سیاسی عراق شدند. در ساختار سیاسی جدید عراق، نخست وزیر از شیعیان انتخاب می‌شود.  
خط ۹۶: خط ۹۶:
مردم عراق از نظر مذهبی به [[شیعه]] و [[سنی]] تقسیم می‌شوند. حدود ۶۰٪ جمعیت آن شیعه، ۳۷٪ سنی و ۳٪ پیروان سایر ادیان ([[مسیحیت|مسیحیان]]، [[یهود|یهودیان]]، آشوریان و...) هستند.<ref>علوی، راهنمای مصور سفر زیارتی عراق، ۱۳۹۱ش، ص۶۶.</ref>
مردم عراق از نظر مذهبی به [[شیعه]] و [[سنی]] تقسیم می‌شوند. حدود ۶۰٪ جمعیت آن شیعه، ۳۷٪ سنی و ۳٪ پیروان سایر ادیان ([[مسیحیت|مسیحیان]]، [[یهود|یهودیان]]، آشوریان و...) هستند.<ref>علوی، راهنمای مصور سفر زیارتی عراق، ۱۳۹۱ش، ص۶۶.</ref>


عرب‌های [[شیعه]] که بیشتر جمعیت عراق را تشکیل می‌دهند، عموما در جنوب و مرکز این کشور ساکنند. اهالی [[کربلا]]، [[دیوانیه]]، [[حله]]، [[منتفک]]، [[عماره]] و [[کوت]] شیعه‌اند. همچنین در استان‌های [[دیالی]]، [[بغداد]] و [[بصره]] اکثریت با شیعیان است. در نقاط دیگر نیز شیعیان پراکنده‌اند.<ref>گلی‌زواره، ص۱۲۹.</ref> عرب‌های سنی در بخش شمالی عراق تمرکز یافته‌اند. کردها، در مناطق کوهستانی شمال شرق کشور سکونت دارند. [[سلیمانیه]] و [[موصل]] کانون اصلی آنهاست.<ref>علوی، راهنمای مصور سفر زیارتی عراق، ۱۳۹۱ش، ص۶۶.</ref>
عرب‌های [[شیعه]] که بیشتر جمعیت عراق را تشکیل می‌دهند، عموما در جنوب و مرکز این کشور ساکنند. اهالی [[کربلا]]، [[دیوانیه]]، [[حله]]، [[ذی قار]]، [[عماره]] و [[کوت]] شیعه‌اند. همچنین در استان‌های [[دیالی]]، [[بغداد]] و [[بصره]] اکثریت با شیعیان است. در نقاط دیگر نیز شیعیان پراکنده‌اند.<ref>گلی‌زواره، ص۱۲۹.</ref> عرب‌های سنی در بخش شمالی عراق تمرکز یافته‌اند. کردها، در مناطق کوهستانی شمال شرق کشور سکونت دارند. [[سلیمانیه]] و [[موصل]] کانون اصلی آنهاست.<ref>علوی، راهنمای مصور سفر زیارتی عراق، ۱۳۹۱ش، ص۶۶.</ref>


*'''جمعیت مسلمانان عراق بر اساس منابع مختلف'''<ref>تقی‌زاده داوری، گزارشی از آمار جمعیتی شیعیان کشورهای جهان، ۱۳۹۰ش، ص۴۴.</ref><ref>[http://www.ahl-ul-bayt.org/fa.php/page,3304A5149.html پورتال اهل بیت(ع)].</ref>
*'''جمعیت [[مسلمانان]] عراق بر اساس منابع مختلف'''<ref>تقی‌زاده داوری، گزارشی از آمار جمعیتی شیعیان کشورهای جهان، ۱۳۹۰ش، ص۴۴.</ref><ref>[http://www.ahl-ul-bayt.org/fa.php/page,3304A5149.html پورتال اهل بیت(ع)].</ref>
{{جدول واکنش‌گرا/شروع}}
{{جدول واکنش‌گرا/شروع}}
{| class="{{جدول واکنش‌گرا/کلاس پیشفرض}} tCenter"
{| class="{{جدول واکنش‌گرا/کلاس پیشفرض}} tCenter"
خط ۱۱۴: خط ۱۱۴:
|۳۵.۰۰۰.۰۰۰|| ۳۰.۴۲۸.۰۰۰|| ۲۲.۰۰۰.۰۰۰ - ۱۹.۸۰۰.۰۰۰||۶۵-۷۵ ٪|| ۲۰۰۹م|| آمار انجمن دین و زندگی مؤسسه ‏PEW
|۳۵.۰۰۰.۰۰۰|| ۳۰.۴۲۸.۰۰۰|| ۲۲.۰۰۰.۰۰۰ - ۱۹.۸۰۰.۰۰۰||۶۵-۷۵ ٪|| ۲۰۰۹م|| آمار انجمن دین و زندگی مؤسسه ‏PEW
|-
|-
||| ۳۰،۴۲۸،۰۰۰||۱۹،۸۰۰،۰۰۰|||||| مجله گنجینۀ [[مجمع جهانی اهل بیت|مجمع]]<ref>گنجینه، شماره ۳۳.</ref>
||| ۳۰،۴۲۸،۰۰۰||۱۹،۸۰۰،۰۰۰|||||| مجله گنجینۀ [[مجمع جهانی اهل بیت]]<ref>گنجینه، شماره ۳۳.</ref>
|-
|-
|}
|}
خط ۱۲۲: خط ۱۲۲:
===ترکمانان===
===ترکمانان===
{{اصلی|ترکمانان عراق}}
{{اصلی|ترکمانان عراق}}
بیشتر ترکمانان عراق پیرو مذهب شیعه هستند. گفته شده که گسترش تشیع ترکمانان به زمان شاه روح، نوادۀ [[تیمور گورکانی]] و سپس دولت [[قراقويونلوها]] و حکومت [[صفویه]] مربوط است. ترکمانان در شهرهای [[تلعفر|تلّعفر]]، [[داقوق]]، تازه خورماتو و ناحیه بشیر در مسیر کرکوک به سمت جنوب ساکنند. همچنین شماری از ترکمانان شیعه در مناطق التون، کوبری، کرکوک و کفری، در کنار کردهای سنی زندگی می‌کنند.<ref> جعفریان، تشیع در عراق، ۱۳۸۶ش، ص۲۷؛ جعفریان، اطلس شیعه، ۱۳۸۷ش، ص۳۸۸.</ref><ref>[http://www.alturkmani.com/new/ موسوعة الترکمان العراق].</ref>
بیشتر ترکمانان عراق پیرو مذهب [[شیعه]] هستند. گفته شده که گسترش تشیع ترکمانان به زمان [[شاه روح]]، نوادۀ [[تیمور گورکانی]] و سپس دولت [[قراقويونلوها]] و حکومت [[صفویه]] مربوط است. ترکمانان در شهرهای [[تلعفر|تلّعفر]]، [[داقوق]]، تازه خورماتو و ناحیه بشیر در مسیر کرکوک به سمت جنوب ساکنند. همچنین شماری از ترکمانان شیعه در مناطق التون، کوبری، کرکوک و کفری، در کنار کردهای سنی زندگی می‌کنند.<ref> جعفریان، تشیع در عراق، ۱۳۸۶ش، ص۲۷؛ جعفریان، اطلس شیعه، ۱۳۸۷ش، ص۳۸۸.</ref><ref>[http://www.alturkmani.com/new/ موسوعة الترکمان العراق].</ref>


===کردهای فَیلی===
===کردهای فَیلی===
{{اصلی|کردهای فیلی}}
{{اصلی|کردهای فیلی}}
کردهای شیعی در استان دیالی، به‌ویژه در منطقه خانقین و محلۀ عقدالاکراد در بغداد زندگی می‌کنند. در اصطلاح محلی، [[کردهای فیلی]] خوانده می‌شوند. کردهای فیلی شیعه هستند. در گذشته در استان دیالی متمرکز بودند اما در پی فشارهای حکومت بعث، بسیاری به بغداد و استان‌های همجوار رفتند. این کردها، شاخه‌هایی از عشایر کرد ایلام و کرمانشاه هستند و ارتباطی با کردهای شمال عراق ندارند و به لحاظ سیاسی خود را مستقل می‌دانند. در گذشته رفت و آمدشان به ایران زیاد بوده است، به همین دلیل به زبان فارسی، عربی و ترکی آشنا هستند. بسیاری از آنان در [[اربیل]] و [[کرکوک]] نیز زندگی می‌کنند. به گفته [[رسول جعفریان]] کردهای فیلی عراق نزدیک به یک میلیون نفر هستند. آنان در دوره [[صدام حسین]] خود را عرب معرفی کرده و حتی تشیع خود را پنهان می‌کردند. این طایفه با عنوان [[اتحاد اسلامی کردهای فیلی عراق]] در صحنه سیاسی عراق پس از صدام فعالیت دارند.<ref>جعفریان، تشیع در عراق، ۱۳۸۶ش، ص۲۷؛ جعفریان، اطلس شیعه، ۱۳۸۷ش، ص۳۹۰؛ بطاطو، العراق، ۱۹۹۰م، ج۱، ص۵۷-۵۹.</ref> تعدادی از ایرانیانی که دوره حاکمیت [[صدام حسین]] از عراق اخراج شدند، کرد فیلی بودند.
کردهای شیعی در استان دیالی، به‌ویژه در منطقه خانقین و محلۀ عقدالاکراد در [[بغداد]] زندگی می‌کنند. در اصطلاح محلی، [[کردهای فیلی]] خوانده می‌شوند. کردهای فیلی شیعه هستند. در گذشته در استان دیالی متمرکز بودند اما در پی فشارهای حکومت بعث، بسیاری به بغداد و استان‌های همجوار رفتند. این کردها، شاخه‌هایی از عشایر کرد ایلام و کرمانشاه هستند و ارتباطی با کردهای شمال عراق ندارند و به لحاظ سیاسی خود را مستقل می‌دانند. در گذشته رفت و آمدشان به ایران زیاد بوده است، به همین دلیل به زبان فارسی، عربی و ترکی آشنا هستند. بسیاری از آنان در [[اربیل]] و [[کرکوک]] نیز زندگی می‌کنند. به گفته [[رسول جعفریان]] کردهای فیلی عراق نزدیک به یک میلیون نفر هستند. آنان در دوره [[صدام حسین]] خود را عرب معرفی کرده و حتی تشیع خود را پنهان می‌کردند. این طایفه با عنوان [[اتحاد اسلامی کردهای فیلی عراق]] در صحنه سیاسی عراق پس از صدام فعالیت دارند.<ref>جعفریان، تشیع در عراق، ۱۳۸۶ش، ص۲۷؛ جعفریان، اطلس شیعه، ۱۳۸۷ش، ص۳۹۰؛ بطاطو، العراق، ۱۹۹۰م، ج۱، ص۵۷-۵۹.</ref> تعدادی از ایرانیانی که دوره حاکمیت [[صدام حسین]] از عراق اخراج شدند، کرد فیلی بودند.


===شبک‌ها===
===شبک‌ها===
confirmed، templateeditor
۱۲٬۲۷۶

ویرایش