وصیت امام حسین(ع) به محمد بن حنفیه: تفاوت میان نسخه‌ها

==اعتبارسنجی سندی و محتوایی==

[[رسول جعفریان]] (زاده: [[سال ۱۳۴۳ هجری شمسی|۱۳۴۳ش]]) معتقد است وصیت امام حسین(ع) به محمد حنفیه در منابع تاریخی و روایی تنها توسط ابن‌اعثم نقل شده و سند صحیحی ندارد. به عقیده وی گزارش‌های دیگر این وصیت از این کتاب بوده است.<ref>جعفریان، تاملی در نهضت عاشورا، ۱۳۸۶ش، ص۳۰؛ جعفریان، [https://iqna.ir/fa/news/3840801/%D9%88%D8%B5%DB%8C%D8%AA-%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85-%D8%AD%D8%B3%DB%8C%D9%86%D8%B9-%D8%A8%D9%87-%D9%85%D8%AD%D9%85%D8%AF-%D8%AD%D9%86%D9%81%DB%8C%D9%87-%D8%B3%D9%86%D8%AF%DB%8C%D8%AA-%D9%86%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%AF «وصیت امام حسین(ع) به محمد حنفیه سندیت ندارد»]، خبرگزاری ایکنا.</ref>در نقد این دیدگاه گفته شده است که الفتوح به اذعان جعفریان در آثارش کتاب معتبری است. علاوه بر آن ضعف سندی دلیل بر رد روایت نبوده و مضمون این وصیت با روایات دیگر مورد تایید قرار می‌گیرد.<ref>مروجی طبسی، [https://iqna.ir/fa/news/3842167/%D9%86%D9%82%D8%AF%DB%8C-%D8%A8%D8%B1-%D8%B3%D8%AE%D9%86%D8%A7%D9%86-%D8%B1%D8%B3%D9%88%D9%84-%D8%AC%D8%B9%D9%81%D8%B1%DB%8C%D8%A7%D9%86-%D8%AF%D8%B1%D8%A8%D8%A7%D8%B1%D9%87-%D9%88%D8%B5%DB%8C%D8%AA%E2%80%8C%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87-%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85-%D8%AD%D8%B3%DB%8C%D9%86%D8%B9-%D8%A8%D9%87-%D9%85%D8%AD%D9%85%D8%AF-%D8%AD%D9%86%D9%81%DB%8C%D9%87 «نقدی بر سخنان رسول جعفریان درباره وصیت‌نامه امام حسین(ع) به محمد حنفیه»]، خبرگزاری ایکنا.</ref> به عقیده [[سید مرتضی عسکری]] (درگذشت: [[سال ۱۳۸۶ هجری شمسی|۱۳۸۶ش]])، عبارت سیره خلفاء راشدین که در نقل‌های ابن‌اعثم و خوارزمی وجود دارد، از تحریفاتی است که وارد این روایت شده است. چرا که تعبیر راشدین برای خلفاء در زمان‌های بعدی مرسوم شده و در زمان امام حسین(ع) متداول نبوده است.<ref>عسکری، معالم المدرستین، ۱۴۱۲ق، ج۳، ص۶۱.</ref> [[محمدهادی یوسفی غروی]] (زاده: [[سال ۱۳۲۷ هجری شمسی|۱۳۲۷ش]]) تاریخ‌پژوه معتقد است که با توجه به استعمال وصف راشدین برای [[خلفای راشدین|خلفا]] و قرائن دیگر نقل ابن‌اعثم را نمی‌توان صحیح دانست. به عقیده وی گزارش ابن شهرآشوب که در آن وصیت خطاب به [[عبدالله بن عباس|ابن‌عباس]] صورت گرفته قابل پذیرش است.<ref>یوسفی غروی، [https://fa.shafaqna.com/news/814512/%D8%A8%D8%B1%D8%B1%D8%B3%DB%8C-%D8%B3%D9%86%D8%AF%DB%8C%D8%AA-%D9%88-%D8%A7%D8%B9%D8%AA%D8%A8%D8%A7%D8%B1-%D9%88%D8%B5%DB%8C%D8%AA-%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87-%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85-%D8%AD%D8%B3%DB%8C/ «بررسی سندیت و اعتبار وصیت نامه امام حسین(ع) به محمد حنفیّه و عبدالله بن عباس در گفت وگو با آیت الله یوسفی غروی»]، خبرگزاری شفقنا.</ref>

|<small>فمن قبلني بقبول الحقّ فاللّه أولى بالحقّ، و من ردّ عليّ هذا أصبر حتى يقضي اللّه بيني و بين القوم بالحقّ [و يحكم بيني و بينهم‏] و هو خير الحاكمين</small>

|}

==تاییدات روایی==

مضمون وصیت امام حسین(ع) به محمد بن حنفیه، توسط روایات دیگر تایید می‌گردد و این مسئله را شاهدی برای صدور این وصیت از [[امام حسین علیه‌السلام|امام حسین(ع)]] دانسته‌اند.<ref>مروجی طبسی، [https://iqna.ir/fa/news/3842167/%D9%86%D9%82%D8%AF%DB%8C-%D8%A8%D8%B1-%D8%B3%D8%AE%D9%86%D8%A7%D9%86-%D8%B1%D8%B3%D9%88%D9%84-%D8%AC%D8%B9%D9%81%D8%B1%DB%8C%D8%A7%D9%86-%D8%AF%D8%B1%D8%A8%D8%A7%D8%B1%D9%87-%D9%88%D8%B5%DB%8C%D8%AA%E2%80%8C%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87-%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85-%D8%AD%D8%B3%DB%8C%D9%86%D8%B9-%D8%A8%D9%87-%D9%85%D8%AD%D9%85%D8%AF-%D8%AD%D9%86%D9%81%DB%8C%D9%87 «نقدی بر سخنان رسول جعفریان درباره وصیت‌نامه امام حسین(ع) به محمد حنفیه»]، خبرگزاری ایکنا.</ref> حسینی حائری نیز در تسلیة المجالس مضمون این وصیت را مطابق برخی از کلمات حضرت علی(ع) در [[نهج البلاغه]] می‌داند.<ref>حسینی موسوی، تسلية المجالس و زينة المجالس، ۱۴۱۸ق، ج۲، ص۱۶۱-۱۶۲.</ref> به فرازهایی از این وصیت‌نامه که با روایات دیگر هم‌مضمون است اشاره می‌شود: