Automoderated users، confirmed، protected، templateeditor
۵٬۲۲۶
ویرایش
جزبدون خلاصۀ ویرایش |
|||
خط ۲۴: | خط ۲۴: | ||
== فضائل پنج تن در احادیث == | == فضائل پنج تن در احادیث == | ||
[[پرونده:مهر نماز با نام پنج تن.jpg|200px|بندانگشتی|مهر نماز با نام [[خدا]] و [[پنج تن]]]] | [[پرونده:مهر نماز با نام پنج تن.jpg|200px|بندانگشتی|مهر نماز با نام [[خدا]] و [[پنج تن]]]] | ||
گذشته از [[ | گذشته از [[آیات قرآن]]، در [[جوامع روایی|جوامع روایی عامّه و خاصّه]]، ابوابی در اختصاصات و مناقب پنج تن آمده است.<ref> رجوع کنید به حسینی فیروزآبادی، ج۱، ص۲۶۴-۳۱۱؛ شوشتری، احقاق الحق، ۱۳۷۷ش، ج۵، ص۳۴، ۱۱-۲۲، ۴۵-۴۶، ج۱۸، ص۳۸۴ به بعد؛ مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج۳۷، ص۳۵-۱۰۷. نیز برای فضیلت پنج تن، محبت به ایشان و تعابیری که درباره مقام دنیوی و اخروی ایشان به کار رفته است نگاه کنید به: مجلسی، بحار الانوار، ۱۴۰۳ق، ج۳۷، ص۳۶-۳۷، ۴۷، ۶۴-۶۵، ۷۵، ۷۸، ۸۴-۸۵؛ حسینی فیروزآبادی، فضائل الخمسة من الصحاح الستة، ۱۴۰۲ق، ج۱، ص۳۰۰، ج۲، ص۷۸، ج۳، ص۱۳۳، ۱۳۹-۱۴۱؛ امینی، الغدیر، ۱۳۸۷، ج۲، ص۳۰۰-۳۰۱؛ شوشتری، احقاق الحق، ۱۳۷۷ش، ج۵، ص۲۰، ۵۳، ۹۰، ج۱۸، ص۳۴۸-۳۵۵؛ زمخشری، الکشاف، ۱۴۰۷ق، ج۴، ص۲۱۹و۲۲۰؛ قندوزی، ینابیع الموده، ۱۴۱۶ق، ج۲، ص۶۸، ۲۹۷</ref> | ||
در بعضی از روایات نیز [[جبرئیل]] ششمین نفر پس از پنج تن (جَبْریلُ سادِسُنا) خوانده شده است.<ref>قندوزی، ج۱، ص۳۲۳؛ مجلسی، بحار الانوار، ۱۴۰۳ق، ج۴۲، ص۶۳، ج۴۳، | در بعضی از [[روایات]] نیز [[جبرئیل]] ششمین نفر پس از پنج تن (جَبْریلُ سادِسُنا) خوانده شده است.<ref>قندوزی، ینابیع الموده، ۱۴۱۶ق، ج۱، ص۳۲۳؛ مجلسی، بحار الانوار، ۱۴۰۳ق، ج۴۲، ص۶۳، ج۴۳، ص۴۹.</ref> | ||
احترام و افتخار به پنج تن در کلمات و احتجاجات و خطبههای [[اهل بیت]] علیهم السلام نیز به چشم میخورد. در بسیاری از مناشدات و معرفیهای افتخارگونه که از ائمه ایراد کردهاند تصریح به نامهای خمسه طیبه به منزله شاخص در اصالت و حسب و نسب [[اهل بیت]] وجود دارد<ref> رجوع کنید به شوشتری، احقاق الحق، ۱۳۷۷ش، ج۵، ص۲۸-۲۹، ۳۱-۳۲، ۳۹؛ مجلسی، بحار الانوار، ۱۴۰۳ق، ج۳۳، ص۱۸۴، ج۳۷، ص۴۸، ۶۶، ج۴۵، ص۱۳۸؛ امینی، ج۱، | احترام و افتخار به پنج تن در کلمات و احتجاجات و خطبههای [[اهل بیت]] علیهم السلام نیز به چشم میخورد. در بسیاری از مناشدات و معرفیهای افتخارگونه که از ائمه ایراد کردهاند تصریح به نامهای خمسه طیبه به منزله شاخص در اصالت و حسب و نسب [[اهل بیت]] وجود دارد<ref> رجوع کنید به شوشتری، احقاق الحق، ۱۳۷۷ش، ج۵، ص۲۸-۲۹، ۳۱-۳۲، ۳۹؛ مجلسی، بحار الانوار، ۱۴۰۳ق، ج۳۳، ص۱۸۴، ج۳۷، ص۴۸، ۶۶، ج۴۵، ص۱۳۸؛ امینی، الغدیر، ۱۳۸۷، ج۱، ص۱۶۰ و ۲۰۹.</ref>. | ||
===دوستی پنج تن=== | |||
در روایتی از پیامبر(ص) درباره خویشاوندانی که براساس [[آیه مودت]]،<ref>«قُلْ لاأَسْئَلُکُمْ عَلَیْهِ أَجْراً إِلاَّ الْمَوَدَّةَ فِی الْقُرْبی؛ بگو: «به ازاى آن [رسالت] پاداشى از شما خواستار نيستم، مگر دوستى در باره خويشاوندان.» سوره شوری، آیه ۲۳.</ref> مودت آنها واجب شده است، سؤال شد. پیامبر(ص) فرمود: مراد از آنها، علی(ع) و فاطمه(س) و فرزندان آن دو هستند».<ref>حاکم حسکانی، شواهد التنزیل، ۱۴۱۱ق، ج۲، ص۱۸۹-۱۹۶؛ زمخشری، الکشاف، ۱۴۰۷ق، ج۴، ص۲۱۹و۲۲۰.</ref> | |||
[[فخرالدین رازی]] با استناد به [[آیه مودت]]، صلوات تشهد و [[سیره پیامبر(ص)]]، محبت و دوستی علی(ع) و فاطمه(س) و فرزندان آنها را [[واجب]] دانسته است.<ref>فخر رازی، التفسیر الکبیر، ۱۴۲۰ق، ج۲۷، ص۵۹۵.</ref> از نظر او شکی نیست که پیامبر(ص) علی، فاطمه، حسن و حسن(ع) را دوست میداشت. پیروی از پیامبر(ص) براساس آیاتی همچون آیه ۱۵۸ [[سوره اعراف]]، آیه ۳۱ [[سوره آل عمران]] و آیه ۲۱ [[سوره احزاب]] واجب است. بر این اساس، دوستی آنها بر همه امت واجب است.<ref>فخر رازی، التفسیر الکبیر، ۱۴۲۰ق، ج۲۷، ص۵۹۵.</ref> | |||
== برتری پنج تن بر سایر امامان== | == برتری پنج تن بر سایر امامان== | ||
برتری و فضیلت پنج تن در میان ائمه چهارده گانه به مدد قراین ثابت میشود. این قراین همان مناقب مشترک و اختصاصی خمسه طیبه است. نیز شهادت امام حسین علیهالسلام (۶۱ق) که خاتم پنج تن بوده و در ادعیه و زیارات<ref>مجلسی، بحار الانوار، ۱۴۰۳ق، ج۴۵، ص۲۵۰، ج۹۸، ص۱۷۹، ۱۹۶، ۲۳۵، ۳۱۳، ۳۱۸، ۳۶۰</ref> به «خامس اهل العباء» و «خامس اصحاب الکساء» موسوم است به منزله وفات همه پنج تن و ازین رو اعظم مصایب تلقّی شده است<ref>مجلسی، بحار الانوار، ۱۴۰۳ق، ج۴۴، ص۲۶۹-۲۷۰، ج۴۵، ص۲، ۸۸</ref>.این القاب برای علی علیهالسلام نیز احتراماً به کار رفته است.<ref>رجوع کنید به مجلسی، بحار الانوار، ۱۴۰۳ق، ج۶۵، ص۱۳۰، ج۹۷، ص۲۰۵، ۳۰۲، ۳۷۳</ref> | برتری و فضیلت پنج تن در میان ائمه چهارده گانه به مدد قراین ثابت میشود. این قراین همان مناقب مشترک و اختصاصی خمسه طیبه است.{{مدرک}} نیز شهادت امام حسین علیهالسلام (۶۱ق) که خاتم پنج تن بوده و در ادعیه و زیارات<ref>مجلسی، بحار الانوار، ۱۴۰۳ق، ج۴۵، ص۲۵۰، ج۹۸، ص۱۷۹، ۱۹۶، ۲۳۵، ۳۱۳، ۳۱۸، ۳۶۰.</ref> به «خامس اهل العباء» و «خامس اصحاب الکساء» موسوم است به منزله وفات همه پنج تن و ازین رو اعظم مصایب تلقّی شده است<ref>مجلسی، بحار الانوار، ۱۴۰۳ق، ج۴۴، ص۲۶۹-۲۷۰، ج۴۵، ص۲، ۸۸</ref>.این القاب برای علی علیهالسلام نیز احتراماً به کار رفته است.<ref>رجوع کنید به مجلسی، بحار الانوار، ۱۴۰۳ق، ج۶۵، ص۱۳۰، ج۹۷، ص۲۰۵، ۳۰۲، ۳۷۳.</ref> | ||
در میان پنج تن نیز ترتیب فضیلت و برتری به دلالت بعضی اخبار تا حدودی روشن است. آنچه مسلّم است [[محمد|پیامبر]](ص) بر سایر پنج تن و [[علی|امیرالمؤمنین]] بر فاطمه و حسنین علیهماالسّلام برتری دارند<ref>مجلسی، بحار الانوار، ۱۴۰۳ق، ج۲۶، ص۲۷۲، ج۳۷، ص۷۵، ۸۷، ج۳۹، ص۹۰-۹۲</ref> و در افضلیت فاطمه بر حسنین یا بالعکس اختلاف است.<ref>رجوع کنید به آقابزرگ طهرانی، ج۴، ص۳۵۹؛ میرزای قمی، ج۲، ص۷۸۵؛ مجلسی، بحار الانوار، ۱۴۰۳ق، ج۴۳، ص۲۶۴، ج۴۵، ص۳</ref> | در میان پنج تن نیز ترتیب فضیلت و برتری به دلالت بعضی اخبار تا حدودی روشن است. آنچه مسلّم است [[محمد|پیامبر]](ص) بر سایر پنج تن و [[علی|امیرالمؤمنین]] بر فاطمه و حسنین علیهماالسّلام برتری دارند<ref>مجلسی، بحار الانوار، ۱۴۰۳ق، ج۲۶، ص۲۷۲، ج۳۷، ص۷۵، ۸۷، ج۳۹، ص۹۰-۹۲</ref> و در افضلیت فاطمه بر حسنین یا بالعکس اختلاف است.<ref>رجوع کنید به آقابزرگ طهرانی، الذریعه، ۱۴۰۳ق، ج۴، ص۳۵۹؛ میرزای قمی، جامع الشتات، ۱۲۷۷ش، ج۲، ص۷۸۵؛ مجلسی، بحار الانوار، ۱۴۰۳ق، ج۴۳، ص۲۶۴، ج۴۵، ص۳</ref> | ||
== پانویس == | == پانویس == | ||
خط ۴۴: | خط ۴۹: | ||
#امینی، عبدالحسین، الغدیر فی الکتاب و السنة و الادب، بیروت، ۱۳۸۷/۱۹۶۷. | #امینی، عبدالحسین، الغدیر فی الکتاب و السنة و الادب، بیروت، ۱۳۸۷/۱۹۶۷. | ||
#بحرانی، سید هاشم، البرهان فی تفسیر القرآن، قم، بیتا. | #بحرانی، سید هاشم، البرهان فی تفسیر القرآن، قم، بیتا. | ||
#حاکم حسکانی، عبیداللهبن عبدالله، شواهد التنزیل لقواعد التفضیل، تحقیق محمدباقر محمودی، تهران، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، چاپ اول، ۱۴۱۱ق. | |||
#حسینی فیروزآبادی، سید مرتضی، فضائل الخمسة من الصحاح الستة، بیروت، ۱۴۰۲/ ۱۹۸۲. | #حسینی فیروزآبادی، سید مرتضی، فضائل الخمسة من الصحاح الستة، بیروت، ۱۴۰۲/ ۱۹۸۲. | ||
#زمخشری، محمود بن عمر، الکشاف عن حقایق غوامض التنزیل، تصحیح مصطفی حسین احمد، بیروت، دارالکتب العربی، چاپ اول، ۱۴۰۷ق. | |||
#سیوطی، عبدالرحمان بن ابی بکر، الدرّ المنثور فی التفسیر بالمأثور، بیروت، بیتا. | #سیوطی، عبدالرحمان بن ابی بکر، الدرّ المنثور فی التفسیر بالمأثور، بیروت، بیتا. | ||
#شوشتری، نورالله بن شریف الدین، احقاق الحق و ازهاق الباطل، با تعلیقات شهاب الدین مرعشی، قم، چاپ محمود مرعشی، ۱۳۷۷ش. | #شوشتری، نورالله بن شریف الدین، احقاق الحق و ازهاق الباطل، با تعلیقات شهاب الدین مرعشی، قم، چاپ محمود مرعشی، ۱۳۷۷ش. | ||
#طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، چاپ هاشم رسولی محلاتی و فضلالله یزدی طباطبایی، بیروت، ۱۴۰۸/۱۹۸۸. | #طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، چاپ هاشم رسولی محلاتی و فضلالله یزدی طباطبایی، بیروت، ۱۴۰۸/۱۹۸۸. | ||
#فخر رازی، | # فخر رازی، محمد بن عمر، التفسیر الکبیر(مفاتیح الغیب)، بیروت، داراحیاء التراث العربی، چاپ سوم، ۱۴۲۰ق. | ||
#قندوزی، سلیمان بن ابراهیم، ینابیع المَودَّةِ لِذَوی القُربی، چاپ علی جمال اشرف حسینی، قم، ۱۴۱۶ق. | #قندوزی، سلیمان بن ابراهیم، ینابیع المَودَّةِ لِذَوی القُربی، چاپ علی جمال اشرف حسینی، قم، ۱۴۱۶ق. | ||
#مجلسی، محمدباقر، بحارالانوار، بیروت، مؤسسة الوفاء، ۱۴۰۳/۱۹۸۳. | #مجلسی، محمدباقر، بحارالانوار، بیروت، مؤسسة الوفاء، ۱۴۰۳/۱۹۸۳. |